Dự án Luật lấy ý kiến của Quốc hội lần thứ hai và được Nhân dân quan tâm với hơn 12 triệu ý kiến góp ý cho dự án, cơ quan soạn thảo đã nghiên cứu, tiếp thu và chỉnh sửa theo hướng định hướng, chủ trương của Nghị quyết 18 của Trung ương về “Tiếp tục đổi mới, hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và sử dụng đất, tạo động lực đưa nước ta trở thành nước phát triển có thu nhập cao”, đồng thời giải quyết những vấn đề định hướng cho sự phát triển kinh tế xã hội, đảm bảo quốc phòng an ninh của đất nước, của quốc gia, cũng như nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân.
Những ý kiến đóng góp của Nhân dân cũng như các đại biểu Quốc hội còn nêu lên những vấn đề còn bức xúc, bất cập, tồn đọng trong thời gian qua và Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đặng Quốc Khánh khẳng định cơ quan soạn thảo sẽ cố gắng tiếp thu tối đa vào Dự thảo Luật để đáp ứng được những điều kiện của đất nước, của nhân dân.
Trao đổi với đại biểu Quốc hội thảo luận trong Tổ, Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh thông tin, dự án Luật phải đảm bảo quan điểm là đảm bảo các định hướng là đất đai thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước đại diện chủ sở hữu và thống nhất quản lý. Với điều kiện như vậy thì trong dự án Luật phải giải quyết được vấn đề như thế nào để đảm bảo yêu cầu sở hữu và quyền sở hữu? “Đó là thông qua quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, thu hồi, giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sở hữu đất, định giá đất… các chính sách về đất đai… những vấn đề này trong Luật phải giải quyết được rõ ràng.” – Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh cho biết.
Với dự án Luật, Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh kỳ vọng việc quản lý và sử dụng đất thì phải đảm bảo được lợi ích của nhân dân, và bên cạnh đó phải nâng cao được hiệu quả quản lý nhà nước và giải quyết các bất cập. Muốn làm được điều đó phải có được cơ sở dữ liệu từ đó sẽ quản lý và điều hành tốt cả về diện tích, hiệu quả nguồn lực đất đai về kinh tế, văn hóa, an ninh quốc phòng… và dự án Luật sẽ là cơ sở cho chúng ta đạt được mục tiêu này
“Thông qua dự án luật thì nhà nước sẽ tiếp tục thẩm tra, giám sát trong việc quản lý đất đai bảo vệ quyền lợi cho người dân. Đặc biệt là phải khơi dậy tiềm năng, phát huy được cao nhất giá trị nguồn lực đất đai để phát triển đất nước từ đó yên tâm đưa ra các chính sách tiếp theo để phát triển đất nước.” – Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh nói.
Tiếp thu và làm rõ một số nội dung mà các đại biểu Quốc hội trao đổi trong Tổ 10, Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh thống nhất quan điểm về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho người dân sẽ phải được bằng hoặc hơn so với điều kiện cũ. Tuy nhiên, Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh phân tích khái niệm “bằng hoặc hơn” ở đây là nhà nước sẽ đảm bảo cho người dân cơ sở hạ tầng, điều kiện tiếp cận văn hóa, kinh tế… theo khung chính sách của Luật. Còn về cụ thể thực thi chính sách ở từng địa phương thì phải gắn với tình hình thực tiễn và đời sống văn hóa của nhân dân vùng đó.
Lấy ví dụ ở Hà Giang, Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh cho rằng, bà con đồng bào người Mông có thói quen sinh sống ở khu vực cao, thế nhưng nếu đền bù tái định cư cho bà con lại đưa xuống ở những khu vực thấp hơn thì nhiều người sẽ không ở, dẫn đến vừa lãng phí nguồn lực, vừa không đảm bảo đời sống cho nhân dân.
Do đó, trước khi bàn giao bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho người dân, Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh cho rằng, hội đồng nhân dân, ủy ban nhân dân mỗi địa phương cần có điều tra xã hội học để từ đó ban hành những chính sách thỏa đáng nhất vừa đáp ứng được lợi ích quốc gia, nhu cầu phát triển kinh tế – xã hội, vừa đảm bảo đời sống của nhân dân được bền vững. Điều này Luật cũng phải được phân cấp tới cho địa phương, “Nhân dân luôn quan tâm đến vấn đề này, do đó chính quyền phải có những cuộc điều tra xã hội học, tiếp xúc, trao đổi và tuyên truyền cho nhân dân hiểu để nhân dân đồng thuận với những chính sách của nhà nước”. – Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh nói.
Về nội dung phát triển quỹ đất gắn với Luật Ngân sách, Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh nêu quan điểm, đây phải là đơn vị sự nghiệp. Theo quy định của Dự thảo, Quỹ phát triển đất do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh thành lập để ứng vốn cho việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất, thực hiện dự án tạo quỹ đất… đồng thời, quy định rõ, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm trình Hội đồng nhân dân cùng cấp quyết định phân bổ tối thiểu 10% nguồn thu từ tiền sử dụng đất, tiền thuê đất hàng năm của địa phương cho Quỹ phát triển đất. Tuy nhiên, theo Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh, việc phân bổ tối thiểu 10% nguồn thu từ tiền sử dụng đất ở địa phương này sẽ khác địa phương khác. Theo Bộ trưởng, sẽ nghiên cứu theo hướng có mức quy định trần và sau đó do địa phương quyết định. Luật chỉ quy định tiền sử dụng đất đưa vào quỹ này nhưng bao nhiêu thì do tỉnh quyết định.
Về nội dung xác định giá đất mà các đại biểu quan tâm, Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh cho rằng theo nghị quyết đã ban hành thì đã phân cấp tới địa phương. Do đó Hội đồng nhân dân tỉnh sẽ quyết định giá đất năm nay và năm sau sẽ quyết định giá đất như thế nào. Theo Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh, không ai hiểu bằng chính địa phương của mình “giá ảo, giá cao hay giá thấp thì địa phương là người nắm rõ nhất”, do đó các địa phương sẽ quyết định về giá đất. “Khi có đột biến cơ quan quản lý sẽ báo cáo hội đồng nhân dân và ủy ban nhân dân để quyết định đưa ra giá đất theo thời điểm đó” – Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh nói.
Liên quan đến nội dung đất dành cho đồng bào dân tộc thiểu số cũng như đất dành cho cơ sở giáo dục, văn hóa… Bộ trưởng cho biết, Dự thảo Luật đã đưa vào luật, trách nhiệm của chính quyền các cấp chăm lo đất cho đồng bào dân tộc thiểu số, trên cơ sở phù hợp với dân tộc tập quán, văn hoá, điều kiện địa phương. Tuy nhiên, cũng phải tập huấn cho bà con thay đổi tư duy, nâng cao giá trị sản xuất trên đất.
Với việc nhận được ý kiến của các đại biểu từ các Tổ trong kỳ họp lần này, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đặng Quốc Khánh cho biết, cơ quan soạn thảo sẽ tiếp thu toàn bộ và tiếp tục bổ sung, hoàn thiện để dự án Luật Đất đai (sửa đổi) đảm bảo thống nhất quản lý về đất đai, việc quản lý đất đai và chế độ sử dụng đất, quyền và nghĩa vụ của công dân, người sử dụng đất đối với đất đai và trình Quốc hội thông qua.
