Tổng Bí thư Tô Lâm thăm Bulgaria: Ôn lịch sử bền chặt, nâng tầm cao hợp tác

Tổng Bí thư Tô Lâm tiếp Tổng thống Bulgaria Rumen Radev tại Trụ sở Trung ương Đảng, ngày 25/11/2024. (Nguồn: TTXVN)

Nhân dịp Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân cùng đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam thăm chính thức Bulgaria theo lời mời của Tổng thống Cộng hòa Bulgaria Rumen Radev, Đại sứ Việt Nam tại Bulgaria Nguyễn Thị Minh Nguyệt trả lời phỏng vấn Báo Thế giới và Việt Nam nêu bật ý nghĩa chuyến thăm cũng như những lĩnh vực hợp tác song phương cần chú trọng trong tương lai.

Đại sứ đánh giá như thế nào về ý nghĩa chuyến thăm chính thức Bulgaria sắp tới của Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân, đặc biệt khi hai nước đang kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao (1950-2025)?

Đại sứ Việt Nam tại Bulgaria Nguyễn Thị Minh Nguyệt. (Nguồn: ĐSQ Việt Nam tại Bulgaria)

Chuyến thăm chính thức Cộng hòa Bulgaria của Tổng Bí thư Tô Lâm mang ý nghĩa lịch sử và được nhân dân hai nước đặc biệt mong đợi. Đây là lần đầu tiên người đứng đầu Đảng Cộng sản Việt Nam thăm Bulgaria sau 50 năm qua, đánh dấu bước phát triển mới trong quan hệ hữu nghị truyền thống giữa hai nước.

Chuyến thăm diễn ra vào thời điểm hai nước đang kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao (1950–2025) – mối quan hệ thủy chung, tin cậy, đã được thử thách và vun đắp qua nhiều thập kỷ, từ những năm tháng đấu tranh vì độc lập dân tộc đến công cuộc xây dựng và phát triển đất nước. Đây cũng là hoạt động trao đổi đoàn cấp cao lần thứ tư trong ba năm qua, thể hiện mối quan hệ chính trị tốt đẹp và sự tin cậy chiến lược giữa lãnh đạo hai bên.

Chuyến thăm diễn ra trong bối cảnh Việt Nam và Bulgaria đều đạt được nhiều thành tựu nổi bật trong phát triển kinh tế - xã hội và hội nhập khu vực, quốc tế. Với quyết tâm đổi mới và hội nhập sâu rộng, Việt Nam đang triển khai các Nghị quyết chiến lược của Trung ương, đẩy mạnh cải cách thể chế và tinh gọn bộ máy. Chỉ ít ngày sau chuyến thăm, Việt Nam tiếp tục ghi dấu ấn khi chủ trì Lễ mở ký “Công ước Hà Nội” của Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng – minh chứng rõ nét cho vị thế và uy tín ngày càng cao của đất nước trên trường quốc tế.

Bulgaria đã gia nhập Khu vực đi lại tự do Schengen sau 13 năm nỗ lực, đang chuẩn bị gia nhập Khu vực đồng tiền chung châu Âu (Eurozone) từ ngày 1/1/2026 và tích cực tiến tới thành viên Tổ chức hợp tác và phát triển kinh tế (OECD). Bulgaria đều bày tỏ mong muốn thúc đẩy hơn nữa quan hệ với Việt Nam.

Trong bối cảnh đó, chuyến thăm của Tổng Bí thư Tô Lâm là biểu tượng của niềm tin chính trị, sự gắn bó thủy chung và khát vọng chung của nhân dân hai nước, tạo động lực mới để nâng tầm quan hệ Việt Nam-Bulgaria lên một tầm cao mới, xứng đáng với truyền thống 75 năm hữu nghị và tiềm năng hợp tác to lớn giữa hai quốc gia ở hai vị trí địa chiến lược quan trọng tại Đông Nam Á và Đông Nam Âu.

Nền tảng của quan hệ hữu nghị truyền thống giữa quốc gia Đông Nam Á và Đông Nam Âu nằm ở đâu, thưa Đại sứ?

Việt Nam và Bulgaria thiết lập quan hệ ngoại giao vào ngày 8/2/1950, trong bối cảnh Việt Nam đang gặp nhiều khó khăn trong cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc. Việc Bulgaria là một trong những quốc gia đầu tiên công nhận và thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam thể hiện tình đoàn kết quốc tế trong sáng và sự ủng hộ quý báu của nhân dân Bulgaria đối với sự nghiệp giải phóng dân tộc của Việt Nam. Ngay từ năm 1957, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đặt chân đến Bulgaria, thể hiện sớm mối quan hệ gắn bó và tin cậy giữa hai dân tộc.

Trong suốt 75 năm qua, quan hệ hai nước luôn duy trì sự ổn định, tin cậy và ngày càng sâu sắc, dựa trên nền tảng lịch sử, chính trị và tình cảm gắn bó giữa nhân dân hai nước. Một minh chứng quan trọng cho mối quan hệ bền chặt này là hơn 30.000 người Việt từng sinh sống, học tập và làm việc tại Bulgaria trong các thập kỷ trước, họ đã đóng góp cho sự nghiệp phát triển của cả Bulgaria và Việt Nam. Đây là những nhân chứng sống, góp phần ghi dấu mối quan hệ hữu nghị giữa hai quốc gia.

Tiếp nối truyền thống đó, cộng đồng người Việt tại Bulgaria ngày nay, tuy không lớn về số lượng, nhưng luôn đoàn kết, cần cù và gắn bó với quê hương, đồng thời đóng vai trò cầu nối hữu nghị, duy trì văn hóa Việt Nam và góp phần củng cố quan hệ tốt đẹp giữa nhân dân hai nước.

Đại sứ Nguyễn Thị Minh Nguyệt cùng đoàn Hội Hữu nghị Việt Nam-Bulgaria TP. Hà Nội gặp Tổng thống Bulgaria Rumen Radev, tháng 6/2025. (Nguồn: ĐSQ Việt Nam tại Bulgaria)

Đại sứ có thể chia sẻ những điểm nhấn nổi bật của quan hệ hợp tác nhiều mặt giữa Việt Nam và Bulgaria trong 3/4 thế kỷ qua?

Những năm gần đây, trong bối cảnh thế giới có nhiều biến động, quan hệ Việt Nam-Bulgaria vẫn duy trì đà phát triển tích cực, với nhiều hoạt động trao đổi đoàn, tiếp xúc cấp cao và sáng kiến hợp tác thiết thực.

Bên cạnh việc thường xuyên trao đổi đoàn cấp cao, tháng 5/2024, hai nước tổ chức thành công Khóa họp lần thứ 24 của Ủy ban liên chính phủ Việt Nam-Bulgaria về hợp tác kinh tế, thương mại, khoa học - kỹ thuật tại Sofia. Qua khóa họp, hai bên đã rà soát toàn diện tiến trình hợp tác và xác định những lĩnh vực ưu tiên mới như kinh tế số, công nghệ thông tin, đổi mới sáng tạo, y sinh học, chuyển đổi xanh, đào tạo và cung ứng nhân lực chất lượng cao.

Trong lĩnh vực kinh tế - thương mại, hai bên đã tích cực triển khai các chương trình hợp tác trong khuôn khổ Hiệp định thương mại tự do Việt Nam-EU (EVFTA), qua đó mở rộng cơ hội tiếp cận thị trường và đa dạng hóa chuỗi cung ứng cho doanh nghiệp hai nước.

Năm 2024, kim ngạch thương mại song phương tăng gần 30% so với năm trước, phản ánh xu hướng phục hồi và tăng trưởng tích cực. Trong 9 tháng đầu năm 2025, xuất khẩu nhiều mặt hàng thế mạnh của Việt Nam sang Bulgaria tiếp tục duy trì đà tăng trưởng ấn tượng, đặc biệt ở các nhóm hàng nông sản, dệt may và công nghiệp nhẹ.

Trong lĩnh vực đầu tư, Quốc hội Bulgaria đã phê chuẩn Hiệp định Bảo hộ đầu tư Việt Nam-EU (EVIPA) từ tháng 9/2023, tạo khuôn khổ pháp lý thuận lợi hơn cho hợp tác song phương. Doanh nghiệp Bulgaria ngày càng quan tâm đến thị trường Việt Nam trong các lĩnh vực dược phẩm, công nghệ sinh học, năng lượng tái tạo, chế biến nông sản và logistics.

Ngược lại, doanh nghiệp Việt Nam coi Bulgaria là “cửa ngõ” vào thị trường Liên minh châu Âu, nhờ vị trí địa lý chiến lược, hạ tầng giao thông phát triển và môi trường kinh doanh cải thiện mạnh mẽ. Bulgaria cũng được đánh giá là địa bàn tiềm năng với chi phí sản xuất hợp lý, phù hợp để doanh nghiệp Việt Nam đầu tư sản xuất các mặt hàng nông sản chế biến, dệt may, da giày, qua đó mở rộng hiện diện tại thị trường châu Âu.

Hợp tác lao động đang nổi lên như một hướng đi mới đầy triển vọng. Trước nhu cầu thiếu hụt nhân lực của Bulgaria, ngày càng nhiều lao động Việt Nam sang làm việc trong các lĩnh vực xây dựng, cơ khí, chế biến thực phẩm, chăm sóc sức khỏe… Nguồn lao động Việt Nam được đánh giá cao về tay nghề, kỷ luật và tinh thần trách nhiệm, để lại ấn tượng tốt đẹp trong xã hội Bulgaria. Hai bên đều mong muốn thiết lập cơ chế hợp tác mới về lao động, hướng tới hợp tác bền vững, nhân văn và cùng có lợi, đồng thời tăng cường gắn kết giữa nhân dân hai nước.

Hợp tác giáo dục – khoa học tiếp tục là điểm sáng. Hàng năm, hai bên duy trì trao đổi sinh viên, nghiên cứu sinh theo Thỏa thuận hợp tác giáo dục giữa hai Chính phủ. Nhiều trường đại học, viện nghiên cứu đã ký kết thỏa thuận hợp tác học thuật và nghiên cứu. Năm học 2025-2026, Bộ Giáo dục và Đào tạo Việt Nam lần đầu tiên cử giảng viên tiếng Việt sang giảng dạy tại Đại học Tổng hợp Sofia, đánh dấu bước phát triển mới trong giao lưu học thuật và ngôn ngữ.

Hợp tác văn hóa, du lịch và giao lưu nhân dân tiếp tục được thúc đẩy mạnh mẽ. Hai Hội Hữu nghị Việt Nam-Bulgaria và Bulgaria-Việt Nam thường xuyên phối hợp tổ chức triển lãm ảnh, giao lưu hữu nghị, chiếu phim và các sự kiện quảng bá văn hóa - ẩm thực Việt Nam tại Bulgaria, góp phần thắt chặt tình cảm và tăng cường hiểu biết giữa hai dân tộc.

Cộng đồng người Việt Nam tại Bulgaria phát huy vai trò cầu nối hữu nghị, tích cực tham gia các hoạt động xã hội, văn hóa sở tại. Sau khi Việt Nam quyết định miễn thị thực cho công dân Bulgaria từ tháng 8/2025, các doanh nghiệp du lịch hai nước đã xúc tiến hợp tác kết nối tour tuyến, đặc biệt hướng tới du lịch văn hóa, di sản và nghỉ dưỡng biển. Ngoài ra, hai bên đang nghiên cứu khả năng hợp tác trong lĩnh vực thể thao và văn hóa sáng tạo, tận dụng thế mạnh của Bulgaria trong thể dục dụng cụ, âm nhạc cổ điển và nghệ thuật sân khấu.

Hợp tác địa phương cũng diễn ra sôi động. Các địa phương hai nước chủ động tìm kiếm cơ hội kết nghĩa và hợp tác phát triển, góp phần đưa hợp tác song phương đi vào chiều sâu.

Những kết quả toàn diện đó cho thấy quan hệ Việt Nam-Bulgaria đang bước vào giai đoạn phát triển năng động, thực chất và toàn diện hơn, dựa trên nền tảng hữu nghị truyền thống, sự tin cậy chính trị và tình cảm gắn bó bền chặt giữa nhân dân hai nước.

Các đại biểu thực hiện nghi thức cắt bánh tại Lễ kỷ niệm 80 năm Quốc khánh Việt Nam và 75 năm quan hệ ngoại giao Việt Nam-Bulgaria tại thủ đô Sofia ngày 10/9. (Nguồn: ĐSQ Việt Nam tại Bulgaria)

Theo Đại sứ, đâu là những yếu tố gắn kết quan hệ hữu nghị truyền thống Việt Nam-Bulgaria trong 75 năm qua?

Một trong những yếu tố quan trọng giúp quan hệ Việt Nam-Bulgaria không ngừng phát triển chính là sự tin cậy chính trị luôn ở mức cao. Việt Nam coi Bulgaria là đối tác truyền thống tin cậy, có vai trò cầu nối giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu (EU). Về phần mình, lãnh đạo Bulgaria luôn khẳng định Việt Nam là đối tác ưu tiên hàng đầu tại khu vực Đông Nam Á, đồng thời ủng hộ Việt Nam tăng cường quan hệ toàn diện với EU.

Hai nước duy trì thường xuyên các cuộc trao đổi đoàn và tiếp xúc cấp cao, cũng như phối hợp chặt chẽ và ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn khu vực và quốc tế, thể hiện sự hiểu biết, chia sẻ lợi ích và quan điểm trong nhiều vấn đề quốc tế cùng quan tâm.

Lãnh đạo hai nước chia sẻ nhiều điểm tương đồng trong tầm nhìn phát triển, cùng hướng tới hòa bình, hợp tác, hội nhập và phát triển bền vững, trên cơ sở tôn trọng luật pháp quốc tế, độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của mỗi quốc gia. Hai bên tái khẳng định ủng hộ chủ nghĩa đa phương và trật tự quốc tế dựa trên luật lệ, với Liên hợp quốc giữ vai trò trung tâm; nhấn mạnh việc tôn trọng và tuân thủ đầy đủ luật pháp quốc tế, giải quyết hòa bình các tranh chấp theo Hiến chương Liên hợp quốc, không đe dọa hoặc sử dụng vũ lực.

Trên nền tảng lòng tin chính trị vững chắc, quan hệ Việt Nam-Bulgaria đang mở ra nhiều dư địa hợp tác mới trong bối cảnh thế giới chuyển mình mạnh mẽ bởi các xu thế toàn cầu.

Theo Đại sứ, bước sang giai đoạn mới, hai nước cần làm gì để thúc đẩy hợp tác song phương xứng tầm với mối quan hệ hữu nghị thủy chung, bền vững, được xây dựng và vun đắp qua nhiều thế hệ?

Trong thời gian tới, hai nước có thể phát huy thế mạnh bổ trợ lẫn nhau để thúc đẩy hợp tác trên một số lĩnh vực như:

Chuyển đổi xanh và chuyển đổi số: tận dụng thế mạnh của Bulgaria trong công nghệ, đổi mới sáng tạo và nguồn lực nhân lực chất lượng cao, kết hợp với năng lực sản xuất và quy mô thị trường của Việt Nam.

Giáo dục, khoa học và công nghệ: thúc đẩy nghiên cứu chung, chuyển giao công nghệ trong các lĩnh vực nông nghiệp thông minh, y sinh học, xử lý môi trường và năng lượng sạch.

Du lịch và giao lưu nhân dân: nghiên cứu khả năng mở các chuyến bay thẳng giữa hai nước, tăng cường hợp tác văn hóa, du lịch, quảng bá hình ảnh đất nước và con người Việt Nam-Bulgaria.

Hợp tác địa phương và doanh nghiệp: đẩy mạnh kết nối giữa các địa phương, hiệp hội và doanh nghiệp hai nước; duy trì các diễn đàn kinh tế - thương mại thường niên, tạo mạng lưới hợp tác thực chất, hiệu quả.

Trong bối cảnh toàn cầu đang thay đổi sâu sắc bởi chuyển đổi công nghệ, biến đổi khí hậu và xu hướng hợp tác đa cực, Việt Nam và Bulgaria có nhiều điều kiện thuận lợi để củng cố hơn nữa quan hệ đối tác cùng phát triển.

Chuyến thăm chính thức Bulgaria của Tổng Bí thư Tô Lâm lần này là bước đi mang tính chiến lược, thể hiện quyết tâm chính trị mạnh mẽ của hai nước trong việc đưa quan hệ Việt Nam-Bulgaria lên tầm cao mới, vì hòa bình, thịnh vượng, phát triển bền vững của mỗi quốc gia và phồn vinh chung của hai dân tộc.

Trân trọng cảm ơn Đại sứ!

"Chuyến thăm chính thức Cộng hòa Bulgaria của Tổng Bí thư Tô Lâm mang ý nghĩa lịch sử và được nhân dân hai nước đặc biệt mong đợi. Đây là lần đầu tiên người đứng đầu Đảng Cộng sản Việt Nam thăm Bulgaria sau 50 năm qua, đánh dấu bước phát triển mới trong quan hệ hữu nghị truyền thống giữa hai nước." (Đại sứ Nguyễn Thị Minh Nguyệt)

Diễn đàn hợp tác kinh tế Việt Nam-Bulgaria do Đại sứ quán Việt Nam tại Bulgaria phối hợp Phòng thương mại công nghiệp Bulgaria (BCCI) tổ chức ngày 3/7/2025. (Nguồn: ĐSQ Việt Nam tại Bulgaria)

Nguồn: https://baoquocte.vn/tong-bi-thu-to-lam-tham-bulgaria-on-lich-su-ben-chat-nang-tam-cao-hop-tac-331536.html