Việc tích hợp thành một chương trình mục tiêu quốc gia giúp tập trung hơn cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi

Tối 24/11, tiếp tục chương trình phiên họp thứ 51, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về nông thôn mới, giảm nghèo bền vững, phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đến năm 2035.

Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh điều hành phiên họp. Ảnh: Lâm Hiển

Khắc phục tình trạng phân tán nguồn lực, chồng chéo chính sách

Trình bày tóm tắt Tờ trình của Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng cho biết, việc hợp nhất 3 Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững, phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi có ý nghĩa hết sức quan trọng nhằm thực hiện mục tiêu của Đảng, Nhà nước làm cho dân giàu, nước mạnh, người dân có cuộc sống ấm no, hạnh phúc.

Bộ trưởng cũng cho biết, việc tích hợp thành một Chương trình không làm giảm đi các chính sách mà giúp tập trung hơn vào vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi trong thời gian tới.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định phát biểu. Ảnh: Lâm Hiển

Về thời gian thực hiện, Chương trình được thực hiện trong 10 năm (2026 - 2035), chia thành 2 giai đoạn.

Về nội dung của Chương trình, Bộ trưởng cho biết, Chương trình gồm 2 hợp phần. Hợp phần thứ nhất là các nội dung chung thực hiện trên địa bàn cả nước, gồm 10 nhóm nội dung về: hoàn thiện quy hoạch theo quy định, bảo đảm đồng bộ, phù hợp, phát huy lợi thế vùng, miền và phát triển bền vững; phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội nông thôn toàn diện, đồng bộ, hiện đại, kết nối hiệu quả với đô thị và thích ứng với biến đổi khí hậu; phát triển kinh tế nông thôn theo hướng sinh thái, hiện đại, tích hợp đa giá trị và thích ứng với thị trường; đào tạo nguồn nhân lực và hỗ trợ tạo việc làm bền vững; phát triển toàn diện văn hóa, giáo dục, y tế, thúc đẩy bình đẳng giới; phát triển khoa học, công nghệ và chuyển đổi số ở nông thôn; xây dựng môi trường và cảnh quan nông thôn xanh, sạch, đẹp, an toàn và thích ứng với biến đổi khí hậu; nâng cao chất lượng dịch vụ hành chính công; phát huy vai trò của MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội trong xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững và phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; tiếp cận pháp luật và an ninh, quốc phòng; nâng cao năng lực, truyền thông, giám sát, đánh giá; triển khai hiệu quả phong trào thi đua về xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững và phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Hợp phần thứ hai là các nội dung đặc thù phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, gồm 5 nhóm nội dung về: đầu tư xây dựng, hoàn thiện cơ sở hạ tầng đặc thù vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; hỗ trợ phát triển sản xuất, tạo sinh kế và nâng cao thu nhập cho người dân vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; phát triển nguồn nhân lực vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; hỗ trợ phát triển các dân tộc còn gặp nhiều khó khăn, có khó khăn đặc thù; công tác truyền thông, tuyên truyền; ứng dụng công nghệ thông tin hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Lâm Văn Mẫn trình bày Báo cáo tóm tắt thẩm tra Tờ trình của Chính phủ. Ảnh: Lâm Hiển

Báo cáo tóm tắt thẩm tra Tờ trình của Chính phủ, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Lâm Văn Mẫn cho biết, Thường trực Hội đồng Dân tộc và đa số các ý kiến thống nhất với Báo cáo của Chính phủ về sự cần thiết hợp nhất 3 Chương trình mục tiêu quốc gia nhằm khắc phục tình trạng phân tán nguồn lực, chồng chéo chính sách, nhiều đầu mối quản lý, nhiều văn bản hướng dẫn và một số tồn tại, hạn chế đã được đánh giá, tổng kết chỉ ra trong giai đoạn 2021 - 2025.

Bên cạnh đó, việc ban hành và triển khai Chương trình giai đoạn 2026 - 2035 là phù hợp với chủ trương, chiến lược, định hướng của Đảng và Nhà nước về phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn; góp phần duy trì đà tăng trưởng, nâng cao thu nhập, thu hẹp chênh lệch vùng miền, củng cố an sinh xã hội, quốc phòng, an ninh, thực hiện thắng lợi mục tiêu phát triển đất nước nhanh, bền vững đến năm 2045.

Các đại biểu tham dự phiên họp. Ảnh: Lâm Hiển

Về hợp phần và các chính sách của Chương trình, Thường trực Hội đồng Dân tộc thấy rằng, các hợp phần, nội dung cụ thể đã bao quát đầy đủ các lĩnh vực về nông nghiệp, nông thôn giảm nghèo và phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Cơ quan chủ trương trình đã rà soát, tích hợp, giảm chồng chéo, trùng lặp chính sách.

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Nguyễn Thanh Hải phát biểu. Ảnh: Lâm Hiển

Để tiếp tục hoàn thiện, Thường trực Hội đồng Dân tộc và nhiều ý kiến tham gia thẩm tra đề nghị Chính phủ cần xác định rõ nhiệm vụ nào đã có trong các chương trình khác của các bộ, ngành thì không đưa vào nội dung, vốn đầu tư để tránh dàn trải (hành chính công, an ninh - quốc phòng, tệ nạn xã hội, các đơn vị sự nghiệp công lập về y tế, giáo dục...); tiếp tục rà soát các nội dung, hoạt động giữa Hợp phần 1 và Hợp phần 2 để bảo đảm không có sự trùng lặp, chồng chéo.

Chính phủ, các bộ, ngành cần khẩn trương ban hành văn bản hướng dẫn

Các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội cơ bản thống nhất việc hợp nhất 3 Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững; phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi nhằm tránh dàn trải nguồn lực, chồng chéo chính sách.

Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh nhấn mạnh, việc tích hợp 3 chương trình mục tiêu quốc gia vào 1 chương trình phải bảo đảm tính ổn định, liên tục, đa mục tiêu và tính kế thừa, nhất quán của cả ba chương trình; cần tiếp tục ưu tiên và tập trung cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đặc biệt khó khăn.

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng trình bày tóm tắt Tờ trình của Chính phủ. Ảnh: Lâm Hiển

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đề nghị, cố gắng nâng định mức cho các thôn, xã vùng đồng bào dân tộc số và miền núi đặc biệt khó khăn.

Phó Chủ tịch Quốc hội lưu ý, Chính phủ và các bộ, ngành cần khẩn trương ban hành văn bản hướng dẫn; tránh mâu thuẫn giữa mục tiêu và nguồn lực. Thực hiện đúng nguyên tắc đẩy mạnh phân cấp, phân quyền; “địa phương quyết, địa phương làm; địa phương chịu trách nhiệm; Trung ương bảo đảm điều kiện về vốn và hướng dẫn, kiểm tra, hỗ trợ kịp thời, tránh tình trạng đùn đẩy trách nhiệm.

Về địa bàn triển khai Chương trình, Phó Chủ tịch Quốc hội lưu ý, địa bàn triển khai chương trình không chỉ là các xã nghèo mà còn có các thôn nghèo nữa, nhưng thôn nghèo hiện chưa có tiêu chí để xác định.

Các đại biểu tham dự phiên họp. Ảnh: Lâm Hiển

Mặt khác, đối tượng đồng bào dân tộc thiểu số không chỉ tập trung ở vùng miền núi mà còn ở những nơi khác, cho nên cần quan tâm tới những nơi có cộng đồng đồng bào dân tộc thiểu số.

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Nguyễn Thanh Hải đề nghị, rà soát kỹ các đối tượng thụ hưởng để bảo đảm bao quát, đầy đủ, toàn diện và tránh bỏ sót đối tượng; nghiên cứu thể hiện nổi bật, tính ưu tiên đối với đối tượng là đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Nguồn: https://daibieunhandan.vn/viec-tich-hop-thanh-mot-chuong-trinh-muc-tieu-quoc-gia-giup-tap-trung-hon-cho-vung-dong-bao-dan-toc-thieu-so-mien-nui-10396932.html