60 tuổi mới phát hiện hẹp niệu quản bẩm sinh

Bà Vân, Việt kiều Mỹ, 10 năm trước bị hẹp niệu quản (ống dẫn nước tiểu từ thận xuống bàng quang), từng đặt ống thông tiểu hai lần, không biết là tình trạng bẩm sinh. Gần đây, bà tái phát đau lưng, hông, bác sĩ ở Mỹ hẹn sau hai tháng tới lượt khám.

Lần này nhân dịp về Việt Nam, bà đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM điều trị. Tiến sĩ, bác sĩ Lê Phúc Liên, Trưởng đơn vị Niệu nữ, Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa, cho biết vị trí khúc nối niệu quản – bàng quang của bà Vân có một đoạn hẹp ngắn, dưới 1 cm. Đoạn này hẹp bẩm sinh nhưng nhẹ nên bà không có triệu chứng khi còn trẻ. Khi bà lớn tuổi hơn, triệu chứng ứ nước, đau hông lưng mới xuất hiện. Phẫu thuật nội soi nối niệu quản vào bàng quang có thể cải thiện khoảng 80% tình trạng này.

Ê kíp mổ tạo 4 lỗ nhỏ cỡ 2 cm trên bụng người bệnh để đưa các thiết bị nội soi vào, tiếp cận rồi cắt đoạn niệu quản hẹp. Quan sát trên màn hình nội soi, bác sĩ Liên tạo một đường rạch nhỏ (dài khoảng 5 mm) trên bàng quang rồi khâu nối ống niệu quản bình thường vào đó.

Sau mổ, đoạn niệu quản hẹp đã được xử lý, nước tiểu lưu thông trở lại, thận bà Vân hết ứ nước. Hai ngày sau, bà Vân không đau, đỡ khó chịu hông lưng. Đoạn niệu quản hẹp được loại bỏ hoàn toàn nên nguy cơ tái phát rất thấp.

Ngày 4/4, bà đến tái khám, kết quả niệu quản không còn hẹp, thận không tái phát ứ nước, lưu thông nước tiểu tốt.

Niệu quản dài khoảng 25-30 cm, đường kính lòng trong thường 2-3 mm, có thể giãn rộng tới 7 mm. Trên ống niệu quản có sẵn ba vị trí hẹp tự nhiên nhưng không gây tắc nghẽn, gồm khúc nối niệu quản – thận, đoạn niệu quản bắt chéo bó mạch chậu và khúc nối niệu quản – bàng quang. Những trường hợp này không được coi là bệnh.

Hẹp niệu quản là tình trạng niệu quản thu hẹp tại bất kỳ vị trí nào trên một hoặc cả hai bên niệu quản (ngoài ba vị trí trên), cản trở lưu thông nước tiểu từ thận xuống bàng quang, có thể gây trào ngược, ứ nước tiểu trên thận. Nguyên nhân gây bệnh có thể do bẩm sinh hoặc yếu tố bên ngoài như sỏi, khối u, nhiễm trùng niệu quản hay các cơ quan xung quanh tăng kích thước (do sưng viêm, khối u) chèn ép vào niệu quản.

Tùy vị trí, mức độ hẹp, người bệnh gặp các triệu chứng khác nhau như đau quặn vùng thắt lưng, mắc tiểu nhiều, tiểu ít, tiểu không hết, bí tiểu, tiểu ra máu.

Theo bác sĩ Phúc Liên, hẹp niệu quản tiềm ẩn nhiều biến chứng nếu để lâu ngày không điều trị. Ngoài tình trạng thận ứ nước, người bệnh có nguy cơ suy giảm chức năng thận, teo thận, nhiễm khuẩn, ứ mủ thận, hình thành sỏi thận, sỏi niệu quản.

Bác sĩ khuyến cáo người bị đau tức hông lưng dai dẳng hay đi tiểu bất thường nên đi khám để phát hiện, điều trị sớm, tránh biến chứng nghiêm trọng. Người từng nội soi tán sỏi niệu quản, sỏi thận, nhiễm trùng đường tiểu tái phát nhiều lần cần khám sức khỏe định kỳ, giảm nguy cơ phát sinh hẹp niệu quản.

Thắng Vũ