Ban hành mức thu dịch vụ hỗ trợ giáo dục: Bảo đảm minh bạch

Tín hiệu tích cực

Tại Kỳ họp thứ 28 của HĐND TP Hà Nội khóa XVI đã thông qua Nghị quyết quy định danh mục các khoản thu và mức thu, cơ chế quản lý thu, chi đối với các dịch vụ phục vụ, hỗ trợ hoạt động giáo dục, đào tạo đối với cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông, giáo dục thường xuyên công lập (không bao gồm các cơ sở giáo dục công lập chất lượng cao).

Mức trần các khoản thu gồm: Dịch vụ tiền ăn của học sinh bữa sáng 20.000 đồng/em/ngày và bữa trưa là 35.000 đồng/em/ngày. Dịch vụ chăm sóc bán trú: 235.000 đồng/học sinh/tháng; dịch vụ trang thiết bị phục vụ bán trú (công cụ, dụng cụ, vật dụng dùng chung và đồ dùng cá nhân) bậc mầm non là 200.000 đồng/trẻ/năm học, cấp tiểu học, THCS là 133.000 đồng/học sinh/năm học; dịch vụ đưa đón bằng xe ô tô là 10.000 đồng/học sinh/km...

Mức học phí theo hình thức học trực tiếp: Đối với trẻ em theo học cấp học nhà trẻ, mẫu giáo (không bao gồm trẻ em mầm non 5 tuổi), học sinh cấp THPT và GDTX ở địa bàn các phường mức thu là 217.000 đồng/em/tháng; mức thu ở địa bàn các xã là 95.000 đồng/em/tháng. Với trẻ em mầm non 5 tuổi, học sinh tiểu học, THCS, GDTX ở địa bàn các phường có mức thu học phí là 155.000 đồng/em/tháng; mức thu ở địa bàn các xã là 75.000 đồng/em/tháng…

Có con đang học mẫu giáo 5 tuổi và lớp 3, chị Nguyễn Thị Hoa, trú phường Hà Đông, chia sẻ: “Tôi rất đồng tình với việc thành phố ban hành mức trần danh mục các khoản thu trong năm học của học sinh. Chúng tôi không ngại đóng tiền cho con, chỉ cần các khoản thu phải hợp lý. Nhiều gia đình họ còn khó khăn mà mỗi trường thu một kiểu, thiếu sự giám sát từ cấp trên thì phụ huynh rất ngại ý kiến dù trong lòng rất bức xúc”.

Theo bà Nguyễn Kim Dung - Hiệu trưởng Trường THCS Vân Canh (An Khánh, Hà Nội), nghị quyết của thành phố sẽ giúp các trường công lập tăng tính tự chủ, chủ động hơn trong việc sử dụng kinh phí để phục vụ học sinh, không phải chờ đợi hoàn toàn vào ngân sách Nhà nước. Các đối tượng chính sách, hộ nghèo, cận nghèo vẫn được xem xét miễn hoặc giảm một phần phí dịch vụ hỗ trợ này. Đây là điểm mấu chốt để chính sách vẫn giữ được tính nhân văn.

ThS, chuyên gia tâm lý Lê Thanh Tùng - Viện trưởng Viện Tâm lý Giáo dục và Đào tạo (IPET), cho rằng, việc quy định mức thu cụ thể bằng nghị quyết của HĐND cấp tỉnh/thành phố giúp hợp pháp hóa các khoản thu. Điều này cũng là cơ sở pháp lý để các trường thu, nộp và sử dụng các khoản thu, đảm bảo tính minh bạch hơn so với việc thu dưới hình thức thỏa thuận hay vận động trước đây.

Các khoản thu này giúp các trường duy trì chất lượng dịch vụ thiết yếu (điện, nước, vệ sinh, cơ sở vật chất) khi nguồn thu học phí không còn. Nếu không có nguồn thu bù đắp, chất lượng môi trường học tập sẽ ít nhiều bị ảnh hưởng và tác động tới người học. Khi các trường có nguồn thu minh bạch và ổn định có thể đầu tư tốt hơn vào dịch vụ, đảm bảo một môi trường học tập an toàn, hiệu quả hơn cho học sinh.

Cô, trò Trường Tiểu học Lý Thường Kiệt (Văn Miếu - Quốc Tử Giám, Hà Nội). Ảnh: Đình Tuệ

Cần giám sát chặt chẽ

Dưới góc nhìn chuyên gia, PGS.TS Đặng Thị Thanh Huyền - nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý giáo dục (Học viện Quản lý Giáo dục), nhấn mạnh, để chính sách miễn, giảm học phí thực sự phát huy hiệu quả và phí dịch vụ hỗ trợ các hoạt động giáo dục không trở thành “vòng kim cô” mới, cần có những điều chỉnh và giải pháp đồng bộ từ nhiều bên.

Nhà nước, thông qua ngân sách Trung ương và địa phương cần tăng mức chi thường xuyên cho giáo dục, đặc biệt là chi phí điện, nước, vệ sinh. Việc miễn học phí cần được bù đắp đầy đủ bằng ngân sách. Chỉ khi ngân sách đảm bảo được chi phí vận hành cơ bản, các khoản thu “dịch vụ” mới giảm xuống mức hợp lý.

“Đặc biệt, cần thiết lập cơ chế kiểm soát, minh bạch và giám sát chặt chẽ từ phụ huynh, Hội đồng nhân dân các cấp để tránh tình trạng ‘miễn học phí nhưng tăng thu khác’ như các khoản thu tự nguyện, đồng phục, kỹ năng mềm, bán trú... Nếu không kiểm soát tốt, chính sách có thể sẽ mất hiệu lực thực chất, gây bức xúc cho người dân”, PGS.TS Đặng Thị Thanh Huyền đề nghị.

Bà Phan Thị Hằng Hải - Hiệu trưởng Trường THPT Kim Ngọc (Vĩnh Yên, Phú Thọ), nhìn nhận, chính sách miễn, hỗ trợ học phí, chi phí học tập cho học sinh ở nhiều địa phương như Hà Nội, TPHCM, Hải Phòng, Thái Nguyên, Phú Thọ, Bắc Ninh, Gia Lai… được xem là chính sách nhân văn, hợp lòng người và có ý nghĩa chiến lược quan trọng.

“Điều này giúp giảm áp lực kinh tế đáng kể cho hàng triệu gia đình, đặc biệt là những hộ nghèo, cận nghèo, gia đình có thu nhập thấp. Đồng thời đảm bảo quyền được học tập của mọi trẻ em, tăng cơ hội tiếp cận giáo dục bình đẳng và hạn chế tình trạng học sinh phải nghỉ học vì lý do kinh tế”, bà Phan Thị Hằng Hải nhấn mạnh thêm.

Ngoài ra, theo bà Hằng Hải, Bộ GD&ĐT cũng cần nghiên cứu để ban hành quy định rõ ràng về mức trần và danh mục dịch vụ được phép thu. Điều này giúp kiểm soát việc các địa phương và trường học tự ý đẩy mức thu lên quá cao, gây ra gánh nặng cho phụ huynh học sinh.

Ông Nguyễn Hải Sơn - Hiệu trưởng Trường THCS Hải Xuân (Hải Xuân, Ninh Bình), nêu quan điểm: Mỗi địa phương cần có cơ chế thanh tra, kiểm tra chặt chẽ việc thực hiện các khoản thu thỏa thuận, đảm bảo phụ huynh thực sự được lựa chọn.

Chúng ta cũng cần thiết lập gói hỗ trợ toàn diện không chỉ miễn học phí, mà còn hỗ trợ chi phí sách giáo khoa, đồng phục và một phần chi phí dịch vụ bán trú cho học sinh thuộc hộ nghèo, cận nghèo, hoặc gia đình có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn.

Nguồn: https://giaoducthoidai.vn/ban-hanh-muc-thu-dich-vu-ho-tro-giao-duc-bao-dam-minh-bach-post759813.html