Cần hình thành 3 kỹ năng số, xã hội và xanh cho học sinh các cấp

Cho ý kiến với dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục, chiều 22/10, tại Tổ 16 gồm các Đoàn ĐBQH thành phố Đà Nẵng, tỉnh Tuyên Quang, tỉnh Cao Bằng, các đại biểu đề nghị, bổ sung các quy định để hình thành kỹ năng số, kỹ năng xã hội và kỹ năng xanh, bảo đảm hình thành một trục phát triển liên thông với học sinh, góp phần định hình năng lực công dân Việt Nam trong giai đoạn mới.

Chương trình đào tạo phải bảo đảm hình thành một trục phát triển liên thông

Thảo luận tại Tổ 16, các ĐBQH đánh giá cao nỗ lực của Chính phủ trong việc trình dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục. Đây là một bước đi cần thiết để thể chế hóa kịp thời các Nghị quyết quan trọng của Đảng về phát triển giáo dục và đào tạo; và ghi nhận dự thảo Luật có nhiều điểm tiến bộ như công nhận văn bằng số, tăng cường phân cấp…

ĐBQH Quản Minh Cường (Cao Bằng) điều hành thảo luận Tổ

Nhấn mạnh “hệ thống giáo dục quốc dân là một chiếc cầu đưa công dân Việt Nam bước vào kỷ nguyên mới”, ĐBQH Dương Văn Phước (Đà Nẵng) cho rằng, dự thảo Luật đang thiếu những "thanh giằng" quan trọng nhất là kỹ năng Số, kỹ năng Xanh và kỹ năng Xã hội theo một trục phát triển liên thông.

“Luật Giáo dục sửa đổi lần này là cơ hội lịch sử để chúng ta không chỉ “cập nhật kỹ thuật”, mà định hình năng lực công dân Việt Nam của thế kỷ XXI”, đại biểu nhấn mạnh.

ĐBQH Dương Văn Phước (Đà Nẵng) phát biểu tại Tổ

Để bổ sung kỹ năng số, kỹ năng xã hội và kỹ năng xanh cho học sinh, đại biểu Dương Văn Phước đề nghị, bổ sung tại Điều 30 một khoản riêng quy định rõ giáo dục phổ thông bảo đảm hình thành và phát triển năng lực số tối thiểu (an toàn số, sử dụng dữ liệu – thông tin, tư duy số – tính toán, đạo đức số) theo cấp học.

Đồng thời, giao Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành chuẩn năng lực số và công cụ đánh giá. Tại Điều 19 bổ sung quy định giao Chính phủ xây dựng Khung năng lực số quốc gia cho người học, phù hợp với yêu cầu của thị trường lao động toàn cầu và khu vực.

“Nếu không đặt nền tảng năng lực số cho thế hệ trẻ, chuyển đổi số sẽ mãi là khẩu hiệu, không phải thực tiễn. Một quốc gia không thể bước vào kỷ nguyên số với thế hệ còn bị "trói" trong cách học của thế giới cũ”, đại biểu Dương Văn Phước nhấn mạnh.

Cùng quan điểm, ĐBQH Vương Quốc Thắng (Đà Nẵng) đề nghị, cơ quan chủ trì soạn thảo cần tiếp tục nghiên cứu để có quy định về việc trang bị tư duy khoa học, phương pháp tiếp cận nghiên cứu cũng như có hình thức truyền cảm hứng cho các bậc học về hoạt động nghiên cứu khoa học để tạo nền tảng đam mê trở thành nhà khoa học của học sinh, bảo đảm công tác hướng nghiệp về hoạt động nghiên cứu khoa học ngay từ giai đoạn học sinh phổ thông.

ĐBQH Vương Quốc Thắng (Đà Nẵng) phát biểu tại Tổ

Về kỹ năng xã hội, dự thảo Luật đã công nhận tầm quan trọng của "kỹ năng xã hội, tình cảm" ở cấp tiểu học (theo tài liệu so sánh và diễn giải Điều 30). Nhưng, một số đại biểu nhận thấy, mạch năng lực này lại đứt gãy hoàn toàn khi học sinh chuyển lên cấp Trung học Cơ sở (THCS) và Trung học Phổ thông (THPT).

Dẫn kinh nghiệm từ Phần Lan và Na Uy đã tích hợp kỹ năng xã hội và cảm xúc vào mọi môn học – từ Toán đến Khoa học để hình thành một con người toàn diện, đại biểu Dương Văn Phước đề nghị, sửa đổi khoản 2, Điều 30 của Luật hiện hành để bổ sung yêu cầu về phát triển kỹ năng xã hội, kỹ năng cảm xúc, trách nhiệm công dân số ở cấp THCS và THPT, bảo đảm kiến tạo một lộ trình năng lực liền mạch. Đồng thời, trong đào tạo sư phạm, cần quy định giáo viên được trang bị năng lực tư vấn – hỗ trợ tâm lý – xã hội cho học sinh.

“Đứt gãy trong giáo dục kỹ năng xã hội là nguyên nhân dẫn đến các vấn đề bạo lực học đường, thiếu kỹ năng giải quyết mâu thuẫn, và sự bỡ ngỡ khi ra trường”, đại biểu nhấn mạnh.

Đồng thời, đại biểu cũng đề nghị luật hóa kỹ năng xanh tại Điều 30, theo hướng bổ sung một khoản quy định nội dung giáo dục tích hợp kỹ năng xanh (sử dụng tài nguyên bền vững, tiêu dùng bền vững, an toàn môi trường, thích ứng biến đổi khí hậu) và năng lực công dân vì phát triển bền vững; giao Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định chuẩn đánh giá tối thiểu và hướng dẫn tổ chức hoạt động trải nghiệm/đồ án xanh.

Làm rõ phạm vi của một bộ sách giáo khoa thống nhất

Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung Điều 32 của Luật hiện hành theo hướng tách riêng quy định về tài liệu giáo dục địa phương thành 1 khoản riêng (khoản 2), không nằm trong khoản quy định về sách giáo khoa (khoản 1) và sửa tên Điều này thành “Sách giáo khoa giáo dục phổ thông và tài liệu giáo dục địa phương”. Giao cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh tổ chức biên soạn tài liệu giáo dục địa phương, hội đồng thẩm định cấp tỉnh thẩm định.

Đồng tình với chủ trương Nhà nước cung cấp một bộ sách giáo khoa thống nhất trên phạm vi toàn quốc, ĐBQH Ma Thị Thúy (Tuyên Quang) cho rằng, quy định này giúp bảo đảm công bằng trong tiếp cận giáo dục, đặc biệt đối với vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi - nơi điều kiện kinh tế, cơ sở vật chất và đội ngũ giáo viên còn hạn chế.

ĐBQH Ma Thị Thúy (Tuyên Quang) phát biểu tại Tổ

Quy định về văn bằng, chứng chỉ của hệ thống giáo dục quốc dân tại khoản 3, Điều 1 của dự thảo Luật được các ĐBQH quan tâm cho ý kiến, vì đây là nội dung then chốt của luật này, có tác động trực tiếp đến quyền lợi của người học và hiệu quả quản lý của Nhà nước.

“Nếu ban hành mà chưa rõ về vị trí của bằng trung học nghề và chưa thống nhất với thuật ngữ là "tốt nghiệp" và "hoàn thành chương trình", hoặc là thiếu cơ chế bảo mật dữ liệu văn bằng điện tử sẽ gây xáo trộn trong hệ thống giáo dục và khó khăn cho công tác quản lý trên thực tế”, ĐBQH Đặng Thị Bảo Trinh (Đà Nẵng) nhấn mạnh.

ĐBQH Đặng Thị Bảo Trinh (Đà Nẵng) phát biểu tại Tổ

Tán thành việc dự thảo Luật bỏ quy định cấp bằng tốt nghiệp trung học cơ sở, thay bằng việc xác nhận hoàn thành chương trình, tuy nhiên, đại biểu Đặng Thị Bảo Trinh nhận thấy, tại các quy định sửa đổi, bổ sung Điều 28 và Điều 35 của Luật hiện hành còn quy định yêu cầu tốt nghiệp trung học cơ sở làm điều kiện học lên, dẫn đến mâu thuẫn trong nội tại của dự thảo Luật. Do đó, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo rà soát, sửa đổi đồng bộ các điều khoản có liên quan, chuyển toàn bộ cụm từ "tốt nghiệp trung học cơ sở" sang "hoàn thành chương trình trung học cơ sở" để bảo đảm tính thống nhất trong toàn bộ luật.

Đại biểu Vương Quốc Thắng cũng đề nghị nghiên cứu, đánh giá tác động kỹ lưỡng, đồng thời lấy ý kiến các đối tượng liên quan trực tiếp để bảo đảm tính khả thi của quy định bỏ cấp bằng tốt nghiệp trung học cơ sở. Đồng thời lưu ý, bên cạnh quy định áp dụng văn bằng điện tử, chuyển đổi số trong giáo dục thì cần bổ sung quy định nguyên tắc về cơ chế quản lý, chia sẻ, bảo mật dữ liệu đề nâng cao hiệu lực, hiệu quả, tránh việc khai thác, sử dụng thông tin để trục lợi.

Dự thảo Luật bổ sung khoản 4a vào Điều 85 của Luật hiện hành về Quỹ học bổng quốc gia để góp phần triển khai thực hiện Nghị quyết 71-NQ/TW của Bộ Chính trị đột phá về phát triển giáo dục, đào tạo.

Về nội dung này, ĐBQH Phạm Thúy Chinh (Tuyên Quang) nhận thấy, đang có sự trùng lặp về đối tượng áp dụng với Quỹ học bổng quốc gia và Quỹ khuyến khích học tập cùng được quy định tại dự thảo Luật.

ĐBQH Phạm Thuý Chinh (Tuyên Quang) phát biểu tại Tổ

Ngoài ra, quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách có đặc điểm chỉ thực hiện nhiệm vụ trong từng thời kỳ, không có tính dài hạn như các nhiệm vụ chi ngân sách nhà nước. Do đó, đại biểu đề nghị, cần cân nhắc cho phép áp dụng cơ chế tương tự như với Quỹ khuyến khích học tập - kinh phí hoạt động của quỹ sẽ do ngân sách bảo đảm.

“Quy định như vậy sẽ cho thấy rõ đây là trách nhiệm của Nhà nước trong việc tạo nguồn nhân lực cho giai đoạn mới, giai đoạn vươn mình của đất nước”, đại biểu Phạm Thúy Chinh nhấn mạnh. Đại biểu cũng đề nghị, dự thảo Luật chỉ nên quy định thành lập Quỹ học bổng quốc gia từ ngân sách Nhà nước; việc thành lập, nguồn hình thành, nguyên tắc hoạt động, cách thức tổ chức quản lý giao Chính phủ quy định chi tiết để hướng dẫn thực hiện.

Nguồn: https://daibieunhandan.vn/can-hinh-thanh-3-ky-nang-so-xa-hoi-va-xanh-cho-hoc-sinh-cac-cap-10392455.html