Chính phủ đề xuất 4 chính sách đặc thù mới đối với Nghệ An

Chiều 14/5, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm bổ sung một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Nghệ An.

Toàn cảnh phiên họp (Ảnh: QH)

Dự thảo nghị quyết quy định 4 nhóm lĩnh vực với tổng số 16 chính sách, bao gồm: Quản lý tài chính – ngân sách Nhà nước (5 chính sách); Quản lý đầu tư (7 chính sách); Quản lý đô thị, tài nguyên rừng (2 chính sách); Tổ chức bộ máy và biên chế (2 chính sách).

Trong đó, có 04 chính sách đề xuất mới phù hợp thực tiễn phát triển của tỉnh Nghệ An gồm:

Chính sách 1: Cho phép tỉnh Nghệ An khi xác định số bổ sung cân đối từ ngân sách trung ương cho ngân sách địa phương không tính đối với nguồn thu thuế từ các cơ sở sản xuất thủy điện, nguồn thu nội địa từ hoạt động khai thác khoáng sản (không bao gồm thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập doanh nghiệp) trên địa bàn miền Tây Nghệ An để đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng kinh tế – xã hội địa bàn miền Tây Nghệ An.

Chính sách 2: Cho phép tỉnh Nghệ An được giữ lại và sử dụng nguồn kinh phí trồng rừng thay thế khi chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác thu từ các dự án phục vụ phát triển kinh tế, xã hội, quốc phòng, an ninh không có điều kiện tự trồng rừng thay thế phải nộp tiền trồng rừng thay thế vào Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh để thực hiện biện pháp lâm sinh khoanh nuôi xúc tiến tái sinh tự nhiên có trồng bổ sung hoặc khoanh nuôi xúc tiến tái sinh tự nhiên.

Chính sách 3: Tỉnh Nghệ An được phân bổ thêm 50% số vốn đầu tư công nguồn ngân sách trung ương bổ sung có mục tiêu cho địa phương theo nguyên tắc, tiêu chí và định mức quy định tại Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về nguyên tắc, tiêu chí và định mức phân bổ vốn đầu tư công nguồn ngân sách nhà nước giai đoạn 2026-2030 để đầu tư các công trình hạ tầng trọng điểm trên địa bàn tỉnh và phát triển kết cấu hạ tầng kinh tế – xã hội trên địa bàn miền Tây Nghệ An.

Chính sách 4: Ủy ban nhân dân tỉnh Nghệ An có không quá 05 (năm) Phó Chủ tịch.

Qua thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách Lê Quang Mạnh cho rằng, việc Chính phủ trình Uỷ ban Thường vụ Quốc hội xem xét, cho ý kiến để Quốc hội xem xét, quyết định đối với Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm bổ sung một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Nghệ An là có căn cứ chính trị, căn cứ pháp lý và đúng thẩm quyền.

Tuy nhiên, Thường trực Ủy ban Tài chính, Ngân sách đề nghị cần bám sát hơn nữa Nghị quyết số 39-NQ/TW ngày 18 tháng 7 năm 2023 của Bộ Chính trị, thể hiện được tính đặc thù riêng biệt trong phát triển kinh tế, văn hóa; tính đột phá, hợp lý, khả thi của chính sách và các quy định về điều kiện bảo đảm triển khai. 

Về chính sách cho phép tỉnh Nghệ An được phân bổ thêm 50% số vốn đầu tư công nguồn ngân sách Trung ương (NSTW), đa số ý kiến trong Thường trực Ủy ban Tài chính, Ngân sách nhất trí với quy định này với lí do tỉnh Nghệ An hiện là tỉnh đang nhận bổ sung cân đối từ ngân sách trung ương, theo đó nguồn lực cho đầu tư phát triển còn hạn chế, điều kiện kinh tế – xã hội còn nhiều khó khăn.

Để tạo đà phát triển, nhất là phát triển kết cấu hạ tầng kinh tế – xã hội miền Tây Nghệ An, rất cần có sự hỗ trợ thêm nguồn lực đầu tư công từ ngân sách trung ương. Việc cho phép phân bổ thêm 50% số vốn đầu tư công nguồn ngân sách trung ương bổ sung có mục tiêu cho địa phương nói trên sẽ bảo đảm tính ổn định và công khai, minh bạch, rõ ràng của chính sách; tạo sự chủ động cho địa phương trong việc cân đối, lập kế hoạch bố trí nguồn lực cho các dự án; hạn chế, khắc phục được cơ chế “xin cho”. Chính sách này tương tự như chính sách cho phép tỉnh Nghệ An được phân bổ thêm 45% so với định mức chi thường xuyên được áp dụng từ năm 2022. 

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách Lê Quang Mạnh, một số ý kiến đề nghị cân nhắc nội dung này bởi còn nhiều địa phương trong cả nước khó khăn cả về hạ tầng, điều kiện kinh tế-xã hội cần hỗ trợ, đầu tư từ Trung ương. Việc bố trí nguồn lực đầu tư ngân sách trung ương cần đảm bảo cân đối, hài hòa trong tổng thể chung. 

Hơn nữa, việc quy định chính sách này áp dụng cho giai đoạn sau cần cân nhắc khi chưa có kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội giai đoạn 2026-2030 cũng như đánh giá khả năng thu, nhiệm vụ chi giai đoạn sau.

Ý kiến này cũng cho rằng, mức phân bổ thêm 50% số vốn đầu tư công nguồn ngân sách trung ương bổ sung có mục tiêu cho Nghệ An cần được xem xét, căn cứ phù hợp với quy định khoản 3 Điều 40 của Luật Ngân sách nhà nước: Tổng mức hỗ trợ vốn đầu tư phát triển hằng năm của ngân sách trung ương cho ngân sách địa phương quy định tại điểm này tối đa không vượt quá 30% tổng chi đầu tư xây dựng cơ bản của ngân sách trung ương. Vì vậy, đề nghị nội dung này sẽ được Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét khi quyết định tiêu chí, nguyên tắc, định mức phân bổ chi đầu tư cho giai đoạn sau.

Đối với việc dự thảo quy định UBND tỉnh Nghệ An có không quá 05 (năm) Phó chủ tịch, Thường trực Ủy ban Tài chính Ngân sách cho rằng, Nghị định số 08/2016/NĐ-CP ngày 25/01/2016 của Chính phủ quy định số lượng Phó Chủ tịch UBND (đã được sửa đổi, bổ sung theo Nghị định số 69/2020/NĐ-CP và Nghị định số 115/2021/NĐ-CP),… đã phần nào tháo gỡ được những vướng mắc, bất cập về cán bộ, công chức cấp xã và số lượng cấp phó của các địa phương. Đây là nội dung liên quan đến chủ trương tinh giản biên chế, giảm cấp phó theo các nghị quyết của Trung ương, của Bộ Chính trị và thuộc thẩm quyền quyết định của Bộ Chính trị, vì vậy, đề nghị cần báo cáo, xin ý kiến của cấp có thẩm quyền trước khi trình Quốc hội xem xét, quyết định chính sách này./.