Chuyển đổi số gắn kết Y tế - Nông nghiệp trong phát triển dược liệu

Chuyển đổi số đang trở thành công cụ quan trọng giúp ngành Y tế và ngành Nông nghiệp phối hợp chặt chẽ hơn trong bảo tồn và phát triển dược liệu.

Ngày 14/11, tại Hà Nội, Học viện Y - Dược học cổ truyền Việt Nam tổ chức Hội thảo “Chuyển đổi số trong đào tạo và nghiên cứu khoa học lĩnh vực Y Dược học cổ truyền”. Hội thảo là hoạt động thiết thực hướng tới kỷ niệm 70 năm thành lập Cục Khoa học Công nghệ và Đào tạo, Bộ Y tế (1955-2025).

Sự kiện thu hút các nhà khoa học, các cơ sở đào tạo y dược và đông đảo chuyên gia quan tâm đến bảo tồn dược liệu và phát triển bền vững.

PGS.TS Nguyễn Quốc Huy - Giám đốc Học viện Y - Dược học cổ truyền Việt Nam cho rằng, chuyển đổi số mở ra hướng tiếp cận mới trong bảo tồn, phát triển và sử dụng bền vững nguồn dược liệu trong nước. Ảnh: Lan Chi.

Chuyển đổi số thúc đẩy bảo tồn và phát triển dược liệu bền vững

PGS.TS Nguyễn Quốc Huy - Giám đốc Học viện Y - Dược học cổ truyền Việt Nam cho rằng, chuyển đổi số không chỉ là quá trình hiện đại hóa quản lý và nâng cao chất lượng đào tạo mà còn mở ra hướng tiếp cận mới trong việc bảo tồn, phát triển và sử dụng bền vững nguồn dược liệu trong nước.

Ông Huy nhấn mạnh, các hệ thống học liệu điện tử, hệ thống quản lý học tập trực tuyến, ngân hàng câu hỏi số hóa và nền tảng dữ liệu nghiên cứu của Học viện đều góp phần giảm tiêu thụ giấy, hạn chế lãng phí tài nguyên và tăng cường khả năng chia sẻ tri thức rộng rãi, minh bạch. Đặc biệt, số hóa tri thức y học cổ truyền giúp bảo tồn các bài thuốc quý, tránh thất lạc và hỗ trợ nông dân trong quy hoạch, phát triển vùng trồng dược liệu theo tiêu chuẩn bền vững.

PGS.TS. Nguyễn Ngô Quang - Cục trưởng Cục Khoa học Công nghệ và Đào tạo, Bộ Y tế nhận định Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đang tạo điều kiện thuận lợi để ngành Y tế ứng dụng công nghệ vào đào tạo và nghiên cứu. TS. Nguyễn Ngô Quang khẳng định: “Kho tàng tri thức y dược cổ truyền là tài sản vô giá của dân tộc. Việc số hóa hệ thống tri thức này giúp chúng ta bảo tồn tốt hơn, quản lý tốt hơn và sử dụng hiệu quả hơn các nguồn tài nguyên dược liệu”.

Theo lãnh đạo Cục Khoa học Công nghệ và Đào tạo, khi dữ liệu về các vị thuốc, bài thuốc, vùng trồng và quy trình bào chế được số hóa và liên thông, ngành Y tế và ngành Nông nghiệp có thể quản lý hiệu quả nguồn dược liệu, hạn chế khai thác tự phát gây tổn hại hệ sinh thái; quy hoạch vùng trồng theo chuẩn hóa khoa học; truy xuất nguồn gốc, đáp ứng các tiêu chuẩn trong nước và quốc tế; ứng dụng trí tuệ nhân tạo để phân tích, dự báo nhu cầu dược liệu, giúp nông dân sản xuất theo chuỗi giá trị bền vững.

Theo PGS.TS. Nguyễn Ngô Quang - Cục trưởng Cục Khoa học Công nghệ và Đào tạo, Bộ Y tế, Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị và chuyển đổi số đang tạo điều kiện thuận lợi để ngành Y tế ứng dụng công nghệ vào đào tạo và nghiên cứu. Ảnh: Lan Chi.

Các đại biểu tại Hội thảo cho rằng công nghệ số đang mở ra cơ hội chưa từng có cho ngành dược liệu Việt Nam. Cụ thể, dữ liệu lớn (Big Data) cho phép phân tích đặc điểm vùng trồng, chất lượng cây thuốc và tác động khí hậu, hỗ trợ phát triển nông nghiệp dược liệu thích ứng với biến đổi môi trường. Trí tuệ nhân tạo (AI) có thể mô phỏng tác dụng dược liệu trên mô hình ảo, giảm nhu cầu thử nghiệm tốn kém và hạn chế tác động lên hệ sinh thái. Cơ sở dữ liệu số về dược liệu giúp kiểm soát chất lượng, tránh nhầm lẫn dược liệu - một vấn đề gây rủi ro lớn trong y học cổ truyền. Bản đồ số vùng dược liệu giúp kết nối nông dân - doanh nghiệp - cơ sở đào tạo, xây dựng chuỗi cung ứng minh bạch.

Những ứng dụng này không chỉ nâng cao chất lượng giảng dạy và nghiên cứu mà còn trực tiếp hỗ trợ ngành Nông nghiệp trong bảo tồn, khai thác và phát triển dược liệu một cách bền vững.

Định hướng trở thành Học viện số gắn với phát triển xanh

Trong khuôn khổ hội thảo, Học viện giới thiệu định hướng phát triển giai đoạn 2025-2030 với mục tiêu trở thành một trong những cơ sở tiên phong về chuyển đổi số trong đào tạo y dược. Những nội dung trọng tâm bao gồm: xây dựng Học viện số thông minh; phát triển nền tảng dữ liệu phục vụ nghiên cứu dược liệu; đẩy mạnh đào tạo trực tuyến và đào tạo kết hợp để giảm nhu cầu đi lại, tiết kiệm nhiên liệu; tăng cường mô phỏng ảo nhằm giảm thiểu sử dụng vật tư và mẫu vật thật.

Cách làm này góp phần hiện thực hóa xu hướng giáo dục xanh, phù hợp với định hướng bảo vệ môi trường và phát triển bền vững mà Chính phủ đang thúc đẩy.

Hội thảo cho thấy chuyển đổi số đang trở thành công cụ quan trọng giúp ngành Y tế và ngành Nông nghiệp phối hợp chặt chẽ hơn trong bảo tồn và phát triển dược liệu. Ảnh: Lan Chi.

Từ góc độ môi trường và nông nghiệp, hội thảo cho thấy chuyển đổi số đang trở thành công cụ quan trọng giúp ngành Y tế và ngành Nông nghiệp phối hợp chặt chẽ hơn trong bảo tồn và phát triển dược liệu.

Công nghệ số giúp: nâng cao chất lượng đào tạo và nghiên cứu; bảo tồn tri thức dân tộc; hỗ trợ nông dân trồng dược liệu theo hướng chuẩn hóa và bền vững; giảm thiểu tác động môi trường trong khai thác và sản xuất; tạo ra chuỗi giá trị dược liệu minh bạch và có khả năng cạnh tranh quốc tế.

Hội thảo khép lại với kỳ vọng chuyển đổi số sẽ tiếp tục lan tỏa, trở thành động lực quan trọng giúp ngành Y - Dược học cổ truyền Việt Nam phát triển bền vững, gắn kết chặt chẽ với mục tiêu bảo tồn tài nguyên thiên nhiên, phát triển nông nghiệp xanh và nâng cao sức khỏe cộng đồng.

Tiếp nối thành công hội thảo, Học viện Y - Dược học cổ truyền Việt Nam đồng thời phối hợp với Cục Khoa học Công nghệ và Đào tạo chuẩn bị khu trưng bày triển lãm tại sự kiện “Đột phá phát triển khoa học công nghệ, chuyển đổi số và đào tạo nhân lực y tế” diễn ra ngày 17 và 18/11 tới.

Triển lãm dự kiến sẽ giới thiệu: các nghiên cứu nổi bật về dược liệu, các mô hình số hóa tri thức y dược cổ truyền, các ứng dụng công nghệ trong đào tạo và bảo tồn bài thuốc, hình ảnh, tài liệu được trình chiếu bằng phương tiện số nhằm hạn chế tối đa sử dụng vật liệu giấy.

Nguồn: https://nongnghiepmoitruong.vn/chuyen-doi-so-gan-ket-y-te--nong-nghiep-trong-phat-trien-duoc-lieu-d784351.html