Công dụng trị bệnh từ quả quất chưng Tết

Ngày Tết, các gia đình thường mua những loại cây thật ý nghĩa về chưng trong nhà như mai, đào, quất… Trong đó, quất là loại cây được lựa chọn nhiều, có giá bán hợp lý và dễ chăm sóc.

Giải thích lý do quất được nhiều người chọn làm cây chưng ngày Tết, BS.CK2 Huỳnh Tấn Vũ, Trưởng Đơn vị Điều trị ban ngày, Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM – Cơ sở 3, cho rằng trong âm Hán, “quất” được phát âm gần giống với từ “cát” trong cát tường, ý nghĩa gặp nhiều may mắn và phước lành.

Khi mua quất chưng Tết, người mua thường chọn những cây có lá xanh tốt, quả vàng đều, sai quả, thể hiện sự trù phú, hứa hẹn năm mới được mùa, ăn nên làm ra, dồi dào sức khỏe. Nếu may mắn chọn được cây có cả quả chín, quả xanh và còn lộc non sẽ rất tốt, vì nó thể hiện sự đầy đủ, thành công, may mắn.

Điều đặc biệt, quất không chỉ trang trí nhà ngày Tết mà còn dùng để ăn và làm thuốc rất tốt. Mọi người có thể ăn múi quất hay dùng quất làm mứt, siro, ngâm rượu… Ngoài ra, theo Đông y, múi, vỏ và lá quất dùng làm thuốc chữa được các bệnh về gan, tiêu hóa, ho, huyết áp và cách bệnh về tim mạch…

Theo bác sĩ Vũ, có hai bộ phận của quả quất có thể dùng làm thuốc chữa được nhiều bệnh nhưng ít người biết, thường bỏ đi khi ăn. Đầu tiên là xơ quất có vị đắng, tính bình, nhiều vitamin P giúp phòng chữa cao huyết áp, rất có ích với người cao tuổi. Xơ quất cũng có tác dụng điều hòa khí, tan đờm, thông lạc, thông kinh, thường dùng trị các chứng khí trệ kinh lạc, ho tức ngực, ho ra máu…

Thứ hai là hạt quất, còn gọi là quất hạch, vị đắng hơi cay, tính ôn, có công hiệu điều hòa khí, giảm đau, tan u cục, thường dùng chữa sa nang, sưng đau tinh hoàn, đau lưng, viêm tuyến sữa, ung thư vú giai đoạn đầu… Ngoài ra, hạt quất kết hợp với hạt vải và một bài thuốc khác trị chứng vô sinh ở nam giới rất tốt.

Bác sĩ Vũ khuyên khi ăn đừng nên bỏ xơ và hạt quất, hãy biết tận dụng, phơi khô, bảo quản kỹ để dùng khi cần.

Một số bài thuốc chữa bệnh bằng quất

Chữa cảm mạo: Vỏ quất tươi 30 g, phòng phong 15 g, đổ 3 cốc nước, sắc lấy 2 cốc, hòa đường trắng uống lúc nóng một cốc, sau nửa giờ hâm nóng uống tiếp một cốc còn lại.

Chữa cảm cúm, nhức đầu: Lá quất và những loại lá thơm khác như sả, cúc tần, đại bi, hương nhu, lá bưởi, lá chanh…, đun nước uống và xông cho ra mồ hôi.

Chữa phong thấp, đau lưng, đau mình: Rễ quất 16 g, thổ phục linh 12 g, ngưu tất 12 g, thiên niên kiện 8 g. Tất cả thái nhỏ, sắc với nước hoặc ngâm rượu uống. Cũng có thể nấu thành cao rồi pha rượu dùng.

Chữa ho do phong nhiệt: Vỏ rễ quất 20 g, vỏ rễ dâu 10 g, rễ hoặc lá cam thảo nam 10 g (hoặc cam thảo bắc 5 g). Ba thứ thái mỏng, phơi khô, sắc với 400 ml nước còn 100 ml, thêm đường, chia thành 2-3 phần uống trong ngày.

Chữa chứng ho nhiều đờm: Quất xanh 8-16 quả, trộn với một thìa nhỏ đường kính hoặc mật ong, một chút muối ăn và 5 g bồ hóng (đốt bằng củi). Tất cả đem hấp cơm trong 15-20 phút, lấy ra nghiền nát, trộn đều, chia thành 2-3 phần uống trong ngày.

Chữa kiết lỵ: Vỏ thân quất 20 g, vỏ quả lựu 20 g, vỏ quả chuối hột 20 g, rễ tầm xuân 2 g, búp ổi 10 g, thái nhỏ, phơi khô, sắc uống.

Chữa đau bụng, lưng, gối đau nhức: Rễ quất 15-30 g, sắc nước uống.

Chữa sâu răng: Đào rễ quất, rửa sạch, thêm chút muối vào nhai và ngậm. Một lát răng sẽ hết đau.

Chữa sưng tấy, ứ huyết: Lá quất 40 g, chia 2 phần, một phần đem phơi khô, sao vàng, sắc uống, một phần để tươi, giã nát, đắp lên chỗ bị thương. Làm liên tục trong 3-4 ngày.

Chữa mụn rò có mủ lâu ngày: Lá quất 20 g, lá chanh 20 g, tinh tre 10 g, tất cả phơi khô, tán bột, rây mịn, rắc lên vết thương.

Chữa đinh râu: Dùng rễ quất và bã rượu, 2 thứ bằng nhau, giã nhỏ, hơ nóng, đắp lên chỗ đinh râu.

Chữa rắn cắn: Lá quất một nắm, rửa sạch, giã nhỏ, thêm ít muối và một chén nước đun sôi để nguội, chắt lấy nước uống và dùng bã đắp vào vết thương.

Chữa nôn mửa: Vỏ quất 10 g, lá tỳ bà 15 g, bọc vải, sắc nước uống.

Ho nhiều đờm: Cát hồng (một loại vỏ quất chế) 10 g, bột xuyên bối 3 g, lá tỳ bà chế 15 g, sắc uống.

Sa nang, sưng tinh hoàn: Hạt quất, tiểu hồi hương lượng bằng nhau, rang vàng, tán bột, mỗi ngày uống 3-6 g với rượu ấm.

Đau chướng mạn sườn: Xơ quất (cát lạc) 10 g, vỏ quýt xanh 10 g, hương phụ 10 g, sắc uống.

Bác sĩ Vũ lưu ý, những bộ phận của quất dùng để ăn và làm thuốc cần được đảm bảo an toàn, không ngấm hóa chất.

Quất dùng để chưng ngày Tết có thể được người trồng dùng thuốc để kích cho ra trái đều, đẹp, to, tròn. Vì vậy, chúng ta nên bỏ hết trái khi chúng bị héo, rụng hoặc cắt bỏ khi hết Tết. Chỉ nên ăn lứa trái ra sau đó để đảm bảo an toàn, tránh ngộ độc hóa chất.

Mỹ Ý