Dị dạng mạch máu não khi nào cần mổ bằng robot?

Anh đi khám chụp MRI, DSA phát hiện dị dạng mạch máu não (thông động tĩnh mạch vùng hố sau), có ổ giả phình 3,5 mm. Xin hỏi bác sĩ dị dạng mạch máu não khi nào cần bắn tia, khi nào can thiệp và mổ não bằng robot? (Ly Nguyễn, TP HCM)

Trả lời:

Hiện nay có 3 phương pháp điều trị dị dạng động mạch não phổ biến gồm: phẫu thuật mở hộp sọ, can thiệp mạch và bắn tia gamma knife. Tùy vào từng trường hợp, bác sĩ sẽ cân nhắc lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp. Mục tiêu chính là ngăn ngừa xuất huyết, đồng thời nhằm kiểm soát co giật hoặc các biến chứng thần kinh khác.

Can thiệp nội mạch: Kỹ thuật này được thực hiện bởi bác sĩ can thiệp mạch thần kinh trên máy chụp mạch máu số hóa xóa nền DSA. Tại Bệnh viện Tâm Anh TP HCM, phương pháp này đã được áp dụng thành công cho nhiều ca dị dạng mạch máu não. Một ống thông nhỏ khoảng 2 mm được đưa vào động mạch ở đùi và luồn qua các mạch máu đến não bằng hình ảnh X-quang, CT hoặc MRI hòa hình vào DSA.

Theo ống thông, bác sĩ phẫu thuật sẽ tiêm một chất có tác dụng thuyên tắc để chặn động mạch và giảm lưu lượng máu vào mạch máu bị dị dạng. Can thiệp nội mạch là phương pháp điều trị ít xâm lấn, giúp loại bỏ hoặc giảm kích thước của túi phình, giảm khả năng chảy máu gây đột quỵ xuất huyết não. Sau can thiệp nội mạch, bệnh nhân sẽ được kiểm tra để đánh giá lại khối dị dạng. Từ đó, các bác sĩ sẽ có định hướng điều trị tiếp theo.

Thông thường, với những ca có dị dạng mạch máu nhỏ hơn 3 cm và cấu trúc đơn giản, phương pháp can thiệp nút mạch có thể được lựa chọn. Những dị dạng lớn hơn và cấu trúc phức tạp thường được điều trị phối hợp các phương pháp. Với các trường hợp này, các bác sĩ thường nút mạch trước để làm giảm bớt kích thước dị dạng.

Xạ phẫu – bắn tia gamma knife: Xạ phẫu bằng dao gamma là một biện pháp can thiệp chủ yếu được áp dụng đối với các dị dạng mạch máu nhỏ (dưới 3,5 cm), có nguy cơ phẫu thuật cao hoặc phức tạp. Xạ phẫu bằng dao gamma là một lựa chọn điều trị an toàn và hiệu quả, giúp loại bỏ dị dạng và ngăn ngừa rủi ro xuất huyết não. Phương pháp này cũng giúp giảm các biến chứng do bức xạ gây ra ở mức tối thiểu.

Đối với những trường hợp dị dạng mạch máu não phức tạp, các bác sĩ sẽ điều trị đa mô thức bằng cách phối hợp các phương pháp với nhau để có hiệu quả tốt nhất cho bệnh nhân.

Phẫu thuật cắt bỏ dị dạng: Nếu dị dạng động mạch não đã bị chảy máu (xuất huyết) hoặc ở khu vực có thể dễ dàng tiếp cận, phương pháp phẫu thuật não để loại bỏ dị dạng thường được ưu tiên. Khi đó, bác sĩ phẫu thuật tạm thời mở một phần hộp sọ để tiếp cận loại bỏ dị dạng mạch máu não. Gần đây, tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, các bác sĩ ngoại thần kinh đã ứng dụng robot trí tuệ nhân tạo Modus V Synaptive thế hệ mới, giúp mổ nhiều ca u não, dị dạng mạch máu não, xuất huyết não ở vị trí khó nhất, ít xâm lấn, mang lại kết quả tốt cho bệnh nhân.

Với sự trợ giúp của kính hiển vi công suất cao, bác sĩ phẫu thuật sẽ tiến hành kẹp vị trí dị dạng mạch máu não bằng các kẹp đặc biệt và cẩn thận loại bỏ nó khỏi mô não xung quanh. Sau đó, bác sĩ phẫu thuật sẽ gắn lại xương sọ và đóng vết rạch trên da đầu. Việc cắt bỏ thường được thực hiện khi mạch máu dị dạng có thể được loại bỏ với những tổn thương không ảnh hưởng đến vùng chức năng của não bộ.

ThS.BS.CKII Mai Hoàng Vũ
Khoa Ngoại Thần kinh, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM