Để tránh việc di sản trở thành những “món đồ cổ” đơn thuần, được lồng trong tủ kính, để gợi nhớ về một giai đoạn lịch sử đã qua, nhiều cộng đồng biết cách kể lại những câu chuyện của chính mình.
Làm đậm bản sắc qua những câu chuyện kể
Trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế sâu rộng, các cường quốc văn hóa, các điểm đến nổi tiếng trên thế giới đều biết kể những câu chuyện đặc sắc của riêng mình, biết quảng bá bản sắc của mình một cách tài tình, thông qua nghệ thuật, công nghiệp giải trí và truyền thông.
Có thể nói, mỗi câu chuyện được nuôi dưỡng và kể lại bằng tình yêu, sự hiểu biết, chiều sâu văn hóa gắn với vùng đất, lịch sử và cảnh sắc nơi đó, tự thân nó đã trở thành một lời mời gọi đầy cuốn hút và chân thành, khơi dậy trong lòng du khách niềm khao khát được đặt chân đến, khám phá và trải nghiệm.
Du khách ngày nay không còn tìm đến một thành phố chỉ để nghỉ dưỡng và rời đi, mà họ tìm đến một câu chuyện để sống cùng, một ký ức để mang về.
Với tài nguyên văn hóa từ truyền thống đến đương đại phong phú, đa dạng, Đà Nẵng có nhiều điều để kể, nhưng điều còn thiếu đó là cách sắp xếp ký ức và chia sẻ bản sắc bằng hình thức hấp dẫn, sáng tạo. Làm thế nào phát huy di sản văn hóa và di tích lịch sử để khai thác tính nguyên bản, chuyển đổi sáng tạo và làm mới qua các câu chuyện kể?
Thành phố không cần cố gắng trở thành một hình mẫu nào đó, chỉ cần học cách kể chuyện bằng trái tim và kể đúng câu chuyện của mình một cách sâu sắc, gần gũi, nhất quán thì chắc chắn du khách sẽ không chỉ đến để ngắm nhìn, mà để lắng nghe, đồng cảm, và nhớ mãi.
Những truyền thuyết Tiên Sa, huyền thoại Ngũ Hành Sơn, ký ức về miền di sản Hội An, Mỹ Sơn, giai thoại về những làng nghề ven sông Thu Bồn, những ngư dân làng chài Mỹ Khê… cần được tái hiện sống động, giúp người xem, người nghe không chỉ hiểu về giá trị lịch sử, văn hóa mà còn cảm nhận được sự kết nối giữa quá khứ và hiện tại.
Trong thời đại số, kể chuyện bằng công nghệ sẽ giúp những điều trừu tượng trở nên trực quan, giúp di sản cất lời, và quan trọng hơn cả, giúp thành phố trở thành người kể chuyện hiện đại, thông minh, và đầy sáng tạo.
Tất nhiên, công nghệ sẽ không kể chuyện thay con người, nhưng nó có thể làm sống lại ký ức và mang tiếng nói văn hóa vươn cao, bay xa khiến trải nghiệm văn hóa trở nên gần gũi, đặc biệt là với người trẻ và du khách quốc tế.
Một ngón tay khẽ chạm quét trên mã QR tại điểm đến giúp du khách có thể nghe chuyện xưa từ đình làng, con phố, bến sông đến ẩm thực và những cây cầu; giúp người xem “sống trong chuyện kể”; trải nghiệm văn hóa vượt biên giới, vượt thời gian.
Phải thừa nhận rằng, không ai kể chuyện về thành phố hay hơn chính những con người Đà Nẵng, nên trao sứ mệnh kể chuyện cho người dân để mỗi người đều có thể trở thành một “người kể chuyện” của thành phố, say sưa và chân thật theo cách riêng của mình và từ đó đánh thức niềm tự hào, tình yêu và trách nhiệm công dân “sống xứng đáng” trong một thành phố “đáng sống”.
Nâng tầm lễ hội
Đề án “Tổ chức các sự kiện, lễ hội văn hóa đặc sắc hằng năm, gắn với thiết lập chuỗi sự kiện, văn hóa lễ hội về đêm của thành phố Đà Nẵng, giai đoạn 2022-2026” đã phát huy, tạo lập sự bền vững đối với những thương hiệu mà Đà Nẵng đạt được cũng như tiếp tục tạo ra những sản phẩm đặc sắc nhằm thúc đẩy công tác quảng bá hình ảnh của thành phố, hướng đến năm 2045 sẽ trở thành điểm đến sự kiện, lễ hội hàng đầu châu Á, đồng thời là một trong những trung tâm du lịch sinh thái cao cấp, sáng tạo, xanh, thông minh.
Cùng với các lễ hội dân gian, truyền thống, lịch sử, Đà Nẵng đã có hành trình 15 năm tổ chức thành công nhiều sự kiện lễ hội đặc sắc và tầm cỡ quốc gia, quốc tế. Tuy nhiên, lễ hội không chỉ dừng lại ở số lượng, tính quy mô, sân khấu, nghệ thuật biểu diễn và lượng khách, mà cần nâng chất, nâng tầm để mỗi sự kiện, lễ hội trở thành mạch ngầm văn hóa nuôi dưỡng bản sắc.
Đà Nẵng hoàn toàn có thể chọn một lối đi riêng, khác biệt, trở thành “thành phố khơi nguồn cảm hứng và sáng tạo” nơi mà mỗi lễ hội, sự kiện sẽ là kết tinh những giá trị tốt đẹp, cao thượng, đặc sắc nhất, nhân văn, nhân ái, nhân nghĩa, tiến bộ.
Cùng với những lễ hội đã làm nên thương hiệu, thử nghĩ đến một Liên hoan quốc tế về di sản văn hóa phi vật thể tại Đà Nẵng. Sau khi sáp nhập Quảng Nam vào tháng 7/2025, thành phố Đà Nẵng sở hữu trọn vẹn ba điểm đến là di sản văn hóa của nhân loại: Phố cổ Hội An, Thánh địa Mỹ Sơn và Ma nhai Ngũ Hành Sơn, tạo nên một đô thị di sản có quy mô và chiều sâu hiếm thấy.
Giữa không gian di sản ấy, một liên hoan quốc tế không chỉ có ánh đèn và sân khấu mà là nơi ký ức dân gian của dân tộc các nước trong khu vực và trên thế giới được sống lại, từ nhịp trống hội Tây Nguyên đến múa đèn Hàn Quốc, từ điệu ngâm thơ cổ đến hát Then, múa lăm vông nơi nghệ nhân người Mông ngồi bên nghệ sĩ Lào, nghệ nhân Nhật trò chuyện cùng nghệ sĩ tuồng xứ Quảng… Nếu được đầu tư đúng mức, liên hoan có thể trở thành thương hiệu văn hóa quốc tế, được ghi nhận trong mạng lưới các lễ hội sáng tạo của UNESCO, như một điểm hẹn châu Á - Thái Bình Dương về di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại.
Thành phố “không ngủ” hay thành phố “dậy sớm”?
Nhiều chuyên gia văn hóa, du lịch “hiến kế” Việt Nam nên xây dựng những “thành phố không ngủ” để thu hút du khách, đồng thời cho rằng để vươn tới “Thành phố sự kiện” thực sự, Đà Nẵng đang thiếu một trong những tiêu chí rất quan trọng là các hoạt động giải trí về đêm. Nói cách khác, Đà Nẵng vẫn ở trong “Top những thành phố đi ngủ sớm”, chưa có một “nền kinh tế ban đêm” đúng nghĩa và đúng chuẩn của một “Thành phố sự kiện”, lễ hội, du lịch.
Tuy nhiên, ở góc nhìn khác, với đặc tính vươn ra biển lớn, là trung tâm kinh tế của khu vực miền Trung - Tây Nguyên, nhưng nhịp sống Đà Nẵng không quá ồn ào xô bồ mà yên bình, nhẹ nhàng gắn với đặc tính của người xứ Quảng vốn chất phác, thật thà, ứng xử thân thiện, cởi mở, tử tế, mến khách.
Trong khi nhiều thành phố lớn đang đổ dồn vào phát triển “đô thị đêm”, “kinh tế đêm” thì Đà Nẵng có thể chọn cho mình một hướng đi khác, đó là trở thành thành phố “thức dậy sớm”. Không quá ồn ào mà hướng đến một nhịp sống bền vững hơn - sống với ánh sáng thật, với nhịp sinh học tự nhiên và với văn hóa gắn liền tinh thần tỉnh thức.
Từ quan sát ở giác độ văn hóa, Đà Nẵng hoàn toàn có thể phát triển chiến lược thành phố ban mai với các trục thực thi rõ ràng như xây dựng các sản phẩm đặc trưng du lịch tour bình minh, thiền sáng trên biển, chạy bộ ven sông, chợ sớm truyền thống, không gian cà phê sáng kết hợp nghệ thuật; thiết kế đô thị, đầu tư phát triển không gian công cộng cho buổi sáng công viên, vườn dạo kết hợp truyền thông xây dựng hình ảnh “Đà Nẵng - Thành phố ban mai” như một biểu tượng văn hóa đô thị tích cực, dễ lan tỏa như “Đón bình minh cùng Đà Nẵng”, “Đà Nẵng 5AM”…
Một đô thị hiện đại, phát triển không chỉ được đánh giá bằng các chỉ số phát triển kinh tế hoặc thu nhập từ dịch vụ đêm, mà còn bằng khoảnh khắc và không gian trong lành mà nó dành cho cư dân mỗi ngày. Và nếu Đà Nẵng giữ được tinh thần thức dậy sớm - một tâm thế sống chủ động, sâu sắc, tử tế và hài hòa với thiên nhiên - thì đó sẽ là thương hiệu mềm mạnh mẽ nhất mà thành phố có thể lan tỏa cùng thế giới.
Cần thời gian để một thành phố trở thành trung tâm văn hóa của khu vực - điều đó gắn với tầm nhìn, chiến lược, thể chế, nguồn lực và sự bền bỉ. Xây dựng Đà Nẵng trở thành trung tâm văn hóa của khu vực và cả nước không chỉ là một mục tiêu mang tính chính sách, mà còn là hành trình làm dày thêm bản sắc, làm sâu thêm ký ức cộng đồng và kiến tạo bản sắc riêng bằng nội lực.
Một thành phố biết kể lại những câu chuyện văn hóa của mình theo cách riêng chính là điểm tựa để không bị cuốn đi, không bị nhòa lẫn và cũng sẽ là “nguồn vốn mềm” giàu giá trị nhất để Đà Nẵng vươn mình cùng dân tộc.
Nguồn: https://baodanang.vn/di-san-cong-nghe-va-ban-sac-da-nang-3299559.html
![[Ảnh] Lãnh đạo Đảng, Nhà nước vào Lăng viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh và dâng hương tưởng niệm các Anh hùng-Liệt sĩ](https://vphoto.vietnam.vn/thumb/402x226/vietnam/resource/IMAGE/2025/8/17/ca4f4b61522f4945b3715b12ee1ac46c)
Bình luận (0)