Điểm tựa của ngư dân trong mùa mưa bão

Chú thích ảnh — Bến cảng tại cảng cá Nam Cửa Việt.

Hạ nguồn sông Thạch Hãn giáp ranh giữa hai xã Cửa Việt ở bờ Bắc và Nam Cửa Việt ở bờ Nam, được ngư dân khu vực miền Trung xem như là “ngôi nhà chung” để đưa tàu trở về tránh trú mỗi khi có mưa bão. Với hệ thống hạ tầng bến cá, cảng cá, khu neo đậu tránh trú đã và đang được đầu tư hoàn thiện, khu vực hạ nguồn sông Thạch Hãn là nơi neo đậu tránh trú có quy mô lớn nhất tỉnh Quảng Trị. Khu vực này không chỉ đáp ứng chỗ neo đậu tránh trú cho hàng nghìn phương tiện của tỉnh, mà còn là nơi neo đậu tránh trú của hàng trăm tàu cá các tỉnh, thành miền Trung.

Trong tháng 8 - 9/2025, các cơn bão số 5, 6, 9 và số 10 liên tiếp hướng về miền Trung. Đối với ngư dân, đưa tàu về nơi tránh trú bão an toàn cũng giống như được trở về ngôi nhà kiên cố của chính mình, khi bão tố sắp đi qua.

Ở hạ nguồn phía bờ Nam sông Thạch Hãn có Khu neo đậu tránh trú bão Nam Cửa Việt ở thôn Phú Hội, xã Nam Cửa Việt. Trong cơn bão số 10 vừa qua, tại khu neo đậu này đã có hàng trăm tàu cá trong và ngoài tỉnh cùng nhiều ngư dân vào tránh trú bão. Ngư dân Bùi Toán, tỉnh Nghệ An cho biết, trong điều kiện thời tiết bình thường cũng thường xuyên đưa tàu cá cập các bến, cảng cá ở hạ nguồn sông Thạch Hãn để đưa hải sản lên bờ bán và tiếp nhiên liệu, lấy thực phẩm, nước uống để vươn khơi.

Khi đưa tàu vào khu neo đậu này, ngư dân được Bộ đội Biên phòng, chính quyền địa phương hướng dẫn sắp xếp, neo đậu tàu thuyền đảm bảo an toàn tài sản; sắp xếp ổn định nơi ăn chốn ở, trật tự an toàn nên rất yên tâm. Nơi này thực sự là “điểm tựa” vững chắc của ngư dân khi có bão.

Nằm ngay bờ Nam cửa biển Cửa Việt, xã Nam Cửa Việt, cảng cá Nam Cửa Việt cũng là nơi neo đậu tránh trú quy mô lớn. Từ năm 2020, Cảng cá Nam Cửa Việt được nâng cấp và mở rộng với số vốn đầu tư 130 tỷ đồng. Đến tháng 9/2025, các hạng mục bến, cầu cảng… của cảng cá này đã cơ bản hoàn thành và tiếp nhận tàu cá vào cập cảng. Được nâng cấp mở rộng, năng lực của cảng cá Nam Cửa Việt tăng từ 1,3ha lên 6,4ha; sức chứa cùng lúc tăng từ 5 - 6 tàu công suất 250 CV lên 350 tàu cá công suất trên 400CV.

Ở bờ Bắc từ cửa biển Cửa Việt ngược lên phía thượng nguồn sông Thạch Hãn, có nhiều cảng cá kết hợp khu neo đậu đã và đang được đầu tư xây dựng. Khi có bão ngư dân có thể đưa tàu vào tránh trú khu vực Cảng du lịch Cửa Việt, khu vực chân cầu Cửa Việt và bờ kè thuộc Khu phố 6, xã Cửa Việt. Ngược lên phía thượng nguồn là Bến cá Bắc Cửa Việt và vùng nước xung quanh, đây cũng là nơi neo đậu tránh trú của nhiều tàu cá công suất lớn.

Cách Bến cá Bắc Cửa Việt khoảng hơn 1km là Khu neo đậu tránh trú bão Bắc Cửa Việt, thôn Tân Xuân, xã Cửa Việt. Khu neo đậu này có quy mô 20ha vốn đầu tư 120 tỷ đồng. Đến tháng 9/2025, các hạng mục như âu tàu, bến cập tàu, tuyến đê chắn sóng đã hoàn thành và tiếp nhận tàu cá vào tránh trú bão. Các hạng mục khác của khu neo đậu này đang tiếp tục được thi công hoàn thiện để phục vụ hậu cần nghề cá. Sau khi hoàn thành, Khu neo đậu tránh trú bão Bắc Cửa Việt đảm bảo an toàn cho 300 tàu thuyền có công suất từ 90 - 1.000CV tránh trú bão, đồng thời thực hiện các dịch vụ hậu cần phục vụ nghề đi biển.

Theo ông Trần Đình Cảm, Phó Chủ tịch UBND xã Cửa Việt, mới đi vào hoạt động nhưng Khu neo đậu tránh trú bão Bắc Cửa Việt đã phát huy hiệu quả. Minh chứng là hàng trăm ngư dân Quảng Trị và các tỉnh, thành miền Trung đã đưa tàu cá đến neo đậu tránh trú trong các đợt bão vừa qua. Địa phương và người dân mong muốn chủ đầu tư, các nhà thầu tiếp tục đẩy nhanh thi công để sớm hoàn thành các hạng mục theo thiết kế nhằm tạo đảm bảo an toàn, thuận lợi cho ngư dân trong mùa mưa bão.

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Quảng Trị, việc đầu tư hoàn thiện hệ thống cảng cá, khu neo đậu tránh trú bão ngoài đảm bảo an toàn cho tàu thuyền và ngư dân, còn là một trong những giải pháp quan trọng góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế biển; đồng thời thực hiện tốt hơn chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định IUU.

Hạ nguồn sông Thạch Hãn có điều kiện thuận lợi để đầu tư xây dựng cảng cá kết hợp khu neo đậu tránh trú bão quy mô lớn, phục vụ hậu cần nghề cá. Tuy nhiên, hạn chế lớn nhất của khu vực này là luồng lạch bị bồi lấp, do mưa lũ ngày càng diễn biến phức tạp về tần suất và cường độ, cùng với yếu tố khác như thay đổi dòng chảy.

Cửa biển Cửa Việt là nơi sông Thạch Hãn đổ ra biển. Tàu thuyền ra vào các cảng hàng hóa, cảng cá, khu neo đậu tránh trú bão hạ nguồn sông Thạch Hãn đều phải đi theo luồng lạch cửa Cửa Việt. Từ đầu năm 2025 đến nay, luồng lạch Cửa Việt bị bồi lấp nghiêm trọng khiến tàu hàng tải trọng lớn, tàu cá công suất lớn gặp khó khăn khi di chuyển. Độ sâu luồng hàng hải Cửa Việt bị bồi lấp nên cạn chỉ còn khoảng 2,5m, thay vì 8m như thời chưa bị bồi lấp. Thời gian qua, tỉnh Quảng Trị đã phối hợp với Cục Hàng hải Việt Nam để thực hiện dự án nạo vét hàng luồng hàng hải Cửa Việt với tổng vốn đầu tư hơn 20 tỷ đồng.

Thời gian qua, luồng ra vào khu neo đậu tàu thuyền kết hợp cảng cá Bắc Cửa Việt cũng bị đất, cát bồi lấp. Nguyên nhân do sau đợt mưa lũ, nhất là sau đợt mưa mưa lũ lịch sử hồi tháng 10/2020, các doi cát hình thành và bồi lấp luồng lạch ra vào khu neo đậu, gây nguy cơ mất an toàn cho tàu thuyền của bà con ngư dân.

Để khắc phục tình trạng này, tỉnh Quảng Trị yêu cầu các địa phương, đơn vị xây dựng phương án nạo vét luồng lạch khẩn cấp theo hướng xã hội hóa. Tỉnh cũng kiến nghị các bộ, ngành liên quan bố trí vốn để nạo vét luồng lạch ra vào cửa biển Cửa Việt.

Nguồn: https://baotintuc.vn/kinh-te/diem-tua-cua-ngu-dan-trong-mua-mua-bao-20251006183832603.htm