Hải Phòng phát triển nhân lực khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo: Xây dựng nền tảng con người cho chuyển đổi số

Trong kỷ nguyên kinh tế số, hạ tầng dữ liệu và công nghệ là quan trọng, nhưng yếu tố quyết định sức cạnh tranh của địa phương vẫn là con người - nguồn nhân lực tri thức và đổi mới sáng tạo. Với tầm nhìn đó, Hải Phòng đang triển khai đồng bộ nhiều hoạt động phát triển nhân lực chất lượng cao cho khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo (KH&CN, ĐMST) và chuyển đổi số (CĐS), từ hệ thống giáo dục đại học đến đội ngũ cán bộ khu vực công.

Liên kết nhà trường - doanh nghiệp - chính quyền: Nguồn lực tri thức cho phát triển bền vững

Theo Lãnh đạo Sở KH&CN tỉnh Hải Phòng các trường đại học là "trung tâm đổi mới sáng tạo" của thành phố, vừa đào tạo nhân lực, vừa là đầu mối nghiên cứu và chuyển giao công nghệ. Đây là lực lượng tiên phong giúp Hải Phòng đạt các mục tiêu về tăng trưởng xanh, công nghiệp công nghệ cao và đô thị thông minh theo tinh thần Nghị quyết 57-NQ/TW.

Thực tế, các trường đại học lớn trên địa bàn như Đại học Hàng hải Việt Nam, Đại học Hải Phòng, Đại học Y Dược Hải Phòng, Đại học Kỹ thuật Y tế Hải Dương… đã triển khai mạnh mẽ công tác đào tạo nhân lực gắn với nhu cầu thị trường và xu thế công nghệ mới. Nhiều trường đã ứng dụng số hóa trong quản trị, giảng dạy, quản lý sinh viên; đồng thời, tham gia các đề tài, dự án nghiên cứu phục vụ quy hoạch phát triển đô thị, công nghiệp, logistics, y tế thông minh.

Tuy nhiên, hệ thống đại học vẫn đối mặt với nhiều thách thức: Hạ tầng công nghệ thông tin chưa đồng bộ, thiết bị cũ, phần mềm quản lý còn rời rạc; nhân lực công nghệ thông tin mỏng, kỹ năng số của một bộ phận giảng viên và sinh viên chưa cao. Bên cạnh đó, cơ chế tài chính và thu hút nhân tài trong lĩnh vực công nghệ cao vẫn còn hạn chế, chưa đủ sức tạo động lực cho đổi mới.

Các trường kiến nghị thành phố cần xây dựng cơ chế khuyến khích nghiên cứu, đổi mới sáng tạo trong đại học, hình thành quỹ KH&CN cấp trường, đẩy mạnh hợp tác công - tư và đầu tư thiết bị nghiên cứu hiện đại. 

Giám đốc Sở KH&CN Phạm Văn Thép ghi nhận và khẳng định, Sở sẽ làm cầu nối giữa các cơ sở đào tạo - doanh nghiệp - cơ quan quản lý, hỗ trợ chính sách nghiên cứu, phát triển và chuyển giao công nghệ, nhằm hình thành hệ sinh thái nhân lực khoa học và đổi mới sáng tạo tại Hải Phòng.

Từ trường học đến cơ quan nhà nước: Xây dựng đội ngũ công chức số

Nếu buổi làm việc với các trường đại học thể hiện tầng "đào tạo tri thức", thì lớp tập huấn ứng dụng Trí tuệ nhân tạo và tự động hóa trong cơ quan nhà nước lại cho thấy tầng "ứng dụng tri thức", nơi nhân lực được chuyển hóa thành năng lực vận hành của chính quyền số.

Chương trình do Sở KH&CN Hải Phòng phối hợp với Công ty Cổ phần Công nghệ - Viễn thông ELCOM tổ chức trong khuôn khổ Phong trào "Bình dân học vụ số", thu hút đông đảo cán bộ, công chức, viên chức các sở, ngành, UBND quận, huyện, phường, xã tham gia.

Phó Giám đốc Sở KH&CN Vũ Đại Thắng cho biết: "AI không chỉ là công cụ nâng cao năng suất, mà còn là năng lực cốt lõi để hiện đại hóa phương thức lãnh đạo, chỉ đạo và điều hành của chính quyền các cấp."

Theo ông, mục tiêu của Hải Phòng là đến năm 2025, 80% cán bộ, công chức, viên chức có kiến thức cơ bản về chuyển đổi số, thành thạo kỹ năng số và có khả năng ứng dụng các công cụ trí tuệ nhân tạo vào công việc.

Nội dung tập huấn bao gồm các chuyên đề: Tổng quan về AI và tự động hóa trong hành chính công; kỹ năng sử dụng công cụ AI phổ biến; ứng dụng AI trong điều hành, quản lý, phục vụ người dân; và các vấn đề đạo đức, pháp lý, bảo mật dữ liệu. Đây không chỉ là khóa đào tạo kỹ thuật, mà là bước khởi đầu để hình thành văn hóa làm việc dựa trên dữ liệu và công nghệ, góp phần thay đổi tư duy của đội ngũ cán bộ, từ "làm việc thủ công" sang "làm việc thông minh".

Hoạt động này cũng thể hiện tinh thần "học suốt đời" trong chuyển đổi số, mở rộng "bình dân học vụ" từ con chữ sang tri thức số, lan tỏa tới từng công chức, viên chức, tạo nền cho công dân số, xã hội số mà Hải Phòng đang hướng tới.

Nền móng cho đô thị đổi mới sáng tạo

Từ các hoạt động đào tạo trong nhà trường đến bồi dưỡng trong khu vực công, Hải Phòng đang xây dựng mô hình phát triển nhân lực KH&CN và CĐS có tính hệ thống, gồm ba tầng kết nối:

Tầng tri thức hàn lâm (đại học, viện nghiên cứu), nơi hình thành năng lực chuyên môn, nghiên cứu, sáng tạo.

Tầng hành chính công (cơ quan nhà nước), nơi ứng dụng công nghệ để cải thiện quản lý, phục vụ người dân.

Tầng doanh nghiệp và xã hội, nơi chuyển giao và thương mại hóa tri thức, đưa công nghệ vào sản xuất và đời sống.

Ba tầng này nếu được kết nối chặt chẽ sẽ tạo nên "tam giác nhân lực số", trong đó nhà trường cung cấp nền tảng, chính quyền kiến tạo môi trường, và doanh nghiệp tạo động lực phát triển.

Hải Phòng không chỉ đào tạo nhân lực cho riêng mình mà còn góp phần hình thành trung tâm đổi mới sáng tạo của vùng Duyên hải Bắc Bộ, hướng tới mục tiêu đến năm 2030 trở thành thành phố công nghiệp hiện đại, trung tâm logistics, dịch vụ, KH&CN hàng đầu miền Bắc.

Nhìn tổng thể, chiến lược phát triển nhân lực KH&CN, ĐMST và CĐS của Hải Phòng cho thấy sự thay đổi về tư duy: không chỉ chú trọng đầu tư vào hạ tầng vật chất mà đặt con người, với năng lực sáng tạo, tư duy số và khả năng học tập liên tục ở vị trí trung tâm của chuyển đổi số.

Từ lớp học đại học đến phòng họp cơ quan, từ nghiên cứu đến hành chính, Hải Phòng đang từng bước xây dựng "nền nhân lực số", nền tảng vững chắc cho chính quyền thông minh, kinh tế số và xã hội sáng tạo trong tương lai.

Trung tâm Truyền thông KH&CN

Nguồn: https://mst.gov.vn/hai-phong-phat-trien-nhan-luc-khoa-hoc-cong-nghe-va-doi-moi-sang-tao-xay-dung-nen-tang-con-nguoi-cho-chuyen-doi-so-197251021203205304.htm