“Gia tài” 3 thế hệ và triết lý nghệ thuật vị nhân sinh

Giới mộ điệu nghệ thuật vừa qua đã xôn xao trước thông tin hai bức tranh sơn mài của họa sĩ Chu Nhật Quang tìm được chủ nhân với mức giá ấn tượng. Bức tranh “Linh” được bán với giá 1 tỷ đồng; bức “Tĩnh hương” đạt mức giá 100.000 USD (tương đương hơn 2,5 tỷ đồng).

Chia sẻ về hai “đứa con tinh thần”, Chu Nhật Quang cho biết “Linh” là tác phẩm tái hiện ký ức bình yên trong không gian linh thiêng của đền, với hình ảnh người dân chèo thuyền đêm và rồng Việt hiển linh bảo hộ. Tác phẩm này đã ngốn của anh hơn 8 tháng lao động miệt mài.

Họa sĩ Lương Xuân Đoàn, Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam đánh giá về những đóng góp của họa sĩ Chu Nhật Quang (bên trái) cho sự phát triển của mỹ thuật Việt Nam. 

Trong khi đó, “Tĩnh hương” là một cuộc hành trình dài hơn 2 năm. Bức tranh khắc họa hình ảnh một vị thiền sư đứng trên những bậc thang lá sen thanh tao dưới ánh trăng huyền diệu. “Sơn mài không thể vội, mỗi lớp sơn, mỗi lần mài đều cần thời gian “chín”. Riêng phần làm vóc, tôi đã thực hiện mất 3 tháng”, họa sĩ chia sẻ.

Dù mới bước sang tuổi 30, Chu Nhật Quang đã có hơn 25 năm gắn bó với sơn mài. Sinh ra trong một gia đình có truyền thống nghệ thuật 3 đời, tình yêu với chất liệu sơn mài - “kiêu hãnh và khó tính” này đã ngấm vào máu thịt anh từ thuở ấu thơ.

Ảnh hưởng lớn nhất đến sự nghiệp của anh chính là những người thân trong gia đình. Đó là ông nội - NSND Chu Mạnh Chấn, người truyền dạy sự kiên trì; là bố - NSƯT Chu Lượng, người thắp lên tình yêu tạo hình; cùng với đó là anh rể - họa sĩ Nguyễn Thanh Tùng, người truyền cảm hứng về tình yêu đất nước và tư duy sáng tạo không giới hạn.

"Tĩnh hương" khắc họa hình ảnh một vị thiền sư đứng trên những bậc thang lá sen thanh tao dưới ánh trăng huyền diệu.

Chu Nhật Quang quan niệm: “Tôi không có bí quyết. Tôi chỉ trung thực với trải nghiệm và cảm xúc của mình”. Triết lý sáng tạo của họa sĩ gói gọn trong: Đẹp - cầu kỳ, thiện - di sản. Anh không chạy theo những khái niệm trừu tượng xa vời mà chọn cách diễn đạt những đề tài di sản, hình ảnh Bác Hồ và dân tộc bằng ngôn ngữ thị giác hiện đại, để bất cứ ai, dù là người Việt hay bạn bè quốc tế, cũng đều có thể cảm thụ.

Cống hiến cho cộng đồng

Khi được hỏi về cảm xúc trước những con số doanh thu lớn, Chu Nhật Quang tỏ ra bình thản và khiêm cung. Với anh, giá trị tài chính tuy lớn nhưng: “Không là gì so với công sức và sự ủng hộ mà các nhà sưu tập đã dành cho tôi trong nhiều năm qua”. Anh xem việc bán tranh giá cao là cơ hội để tái đầu tư cho nghệ thuật và đặc biệt là cống hiến cho xã hội.

Một điểm sáng đầy nhân văn trong câu chuyện của Chu Nhật Quang là kế hoạch sử dụng nguồn tiền bán tranh. Ngoài việc đầu tư mua sơn, vàng, bạc, vật tư cho các dự án nghệ thuật tiếp theo, anh dành một phần lớn lợi nhuận cho các hoạt động thiện nguyện: Mở lớp dạy vẽ cho trẻ tự kỷ, hỗ trợ trẻ em vùng cao và đặc biệt là đầu tư vào dự án AI nhận biết sớm trẻ tự kỷ trong cộng đồng.

“Linh” là tác phẩm tái hiện ký ức bình yên trong không gian linh thiêng của đền, với hình ảnh người dân chèo thuyền đêm và rồng Việt hiển linh bảo hộ.

“Tôi vẽ không phải để bán, mà để trả nợ cho đất nước, để bày tỏ lòng biết ơn với Bác Hồ và dân tộc”, Chu Nhật Quang bộc bạch. Minh chứng rõ nhất là bức tranh sơn mài khổng lồ “Bác Hồ đọc Tuyên ngôn Độc lập” đạt Kỷ lục Guinness Thế giới với danh hiệu Bức tranh sơn mài liền khối lớn nhất (2,4m x 7,2m) nặng hơn 3 tấn, dát 50 cây vàng mừng ngày Quốc khánh 2-9 vừa qua - một tác phẩm vô giá được tạo ra từ tâm huyết của các họa sĩ trong suốt 7 năm ròng.

Khát vọng đưa sơn mài Việt vươn xa

Thương vụ 100.000 USD cho tác phẩm, được Chu Nhật Quang kỳ vọng sẽ mở ra một kỷ nguyên mới, xóa bỏ sự “khiêm tốn” không đáng có về định giá của tranh sơn mài Việt Nam bấy lâu nay.

Hiện tại, họa sĩ đang dồn sức cho dự án “Chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh qua các thời kỳ” và triển lãm “Mùa Xuân Độc lập” hướng tới kỷ niệm 60 năm thực hiện Di chúc của Bác.

Những tác phẩm trong dự án “Chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh qua các thời kỳ” giới thiệu tại Không gian nghệ thuật "Vọng Thu".

Với họa sĩ, mỗi tác phẩm, triển lãm muốn gửi gắm thông điệp đến những người làm nghệ thuật và công chúng: “Hãy tự hào, trân trọng và không ngừng sáng tạo trên nền tảng văn hóa dân tộc. Khi chúng ta đủ bản lĩnh và sâu sắc, thế giới sẽ lắng nghe”./.

Nguồn: https://www.qdnd.vn/van-hoa/van-hoc-nghe-thuat/hoa-si-chu-nhat-quang-khat-vong-dua-son-mai-viet-vuon-xa-1016279