ល្បែង​ពាក្យ​ស្មុគ​ស្មាញ៖ ហេតុអ្វី​បាន​ជា​គេ​ហៅ​ថា 'នាឡិកា'?

ពាក្យ 'នាឡិកា' បានលេចឡើងជាភាសាវៀតណាមនៅចុងក្រោយបំផុតក្នុងសតវត្សទី 19 ហើយត្រូវបានកត់ត្រានៅក្នុងវចនានុក្រមរបស់ Jean Louis Taberd's latino-anamiticum (1838): 'នាឡិកា នាឡិកាកង់ នាឡិកាទឹក នាឡិកាកុកងឺ' (ទំព័រ 55) ។

នៅក្នុងអក្សរ Nom នាឡិកា ធ្លាប់បានលេចចេញក្នុងប្រយោគថា " នៅយប់រដូវរងាដ៏វែង នាឡិកាបានបន្លឺឡើងខ្លាំង " (𣈘冬長銅壼咱説) - Ca trù the cách បោះពុម្ពពីបន្ទះឈើរបស់ Lieu Van Duong tang ban, Thanh Thai Canh Ty (1900 ឆ្នាំ)។

នាឡិកា ​មក​ពី​ភាសា​ចិន​ដែល​មាន​ពីរ​ពាក្យ​:

ដុង (铜) គឺជាតួអក្សរដែលបានបង្ហាញខ្លួនជាលើកដំបូងនៅក្នុងអត្ថបទសម័យសង្គ្រាម។ អត្ថន័យដើមរបស់វាសំដៅទៅលើប្រភេទលោហៈ។ នៅសម័យបុរាណវាត្រូវបានគេហៅថា "មាសក្រហម" (赤金) ដូចនៅក្នុង Mozi ។ ការសរសេរផ្សេងៗ ។

ហ៊ូ (壶) គឺជាតួអក្សរដែលឃើញជាលើកដំបូងនៅក្នុងអក្សរឆ្អឹង oracle ក្នុងសម័យរាជវង្ស Shang អត្ថន័យដើមរបស់វាគឺធុងសម្រាប់រាវ ( Zuo Zhuan ។ ឆ្នាំទី 13 នៃអ្នកឧកញ៉ា Zhao ) ។ នៅសម័យបុរាណ មនុស្សភាគច្រើនប្រើ បឹង សម្រាប់ផ្ទុកទឹក និងស្រា ហើយក្រោយមកបានពង្រីកវាទៅជាឧបករណ៍សម្រាប់វាស់ពេលវេលាដោយការស្រក់ទឹក។ ពេល​ទទួល​ភ្ញៀវ បុរាណ​ក៏​ប្រើ​ឧបករណ៍​នេះ​ដើម្បី​កំដរ​ភ្ញៀវ។

ពាក្យផ្សំ នាឡិកា (铜壶) មានអត្ថន័យសំខាន់ពីរ៖

ក. កំសៀវស្ពាន់ ប្រើសម្រាប់ដាក់ស្រា និងទឹក មានបីប្រភេទ៖ កំសៀវស្ពាន់ក្រហម (ប្រភេទល្អបំផុត) កំសៀវលង្ហិន និងកំសៀវស្ពាន់ពណ៌ស ជាធម្មតាធ្វើដោយដៃ ឬចាក់។

ខ. ឧបករណ៍វាស់ពេលវេលា ជានាឡិកាបុរាណមួយប្រភេទ មានរាងជាកំសៀវសំរឹទ្ធ ដែលមានការរចនាលក្ខណៈ៖ កតូច មាត់ឆេះ ពោះប៉ោង ជើងមូល និងលំនាំតុបតែងខាងក្រៅ។ ប្រភេទនេះទទួលមរតករចនាប័ទ្មប្រពៃណីនៃនិទាឃរដូវនិងសរទរដូវ - សម័យសង្គ្រាម។ កំសៀវ​មូល​ត្រូវ​បាន​គេ​ហៅ​ថា Chung (钟) កំសៀវ​រាង​ជ្រុង​ហៅ​ថា Phuong (方)។

ក្នុង​អក្សរសិល្ប៍​បុរាណ មាន​អត្ថបទ​ជាច្រើន​ដែល​លើក​ឡើង​អំពី ​នាឡិកា ដូចជា “ស្រា​ល្អ​អាស្រ័យ​លើ​ពែង កំសៀវ ​ស្ពាន់​ច្រែះ​ធ្លាក់​ចុះ ​” – ដកស្រង់​ចេញពី​កំណាព្យ “​ញ៉ា​ក​ភូ​” ដោយ​កូវ ហួង ពី​រាជវង្ស​ថាង​។ ឬប្រយោគ "Tinh thich dac dong ho tich lau, da nguyet vi tan" (ស្តាប់កំសៀវទង់ដែង ព្រះច័ន្ទកំពុងស្រពោននៅពេលយប់) នៅក្នុង "Bai Tuyet Di Am" ពីរាជវង្ស Qing ។

នាឡិកា (铜壶) មានប្រភពមកពីពាក្យថា Dong zhi luo (铜壶滴漏) នៅក្នុង កំណាព្យរាជវង្សថាង "Ke ming da qu" (The Great Song of the Rooster) ដោយ Wen Tingjun - ពាក្យដែលប្រើសំដៅដល់ប្រភេទនៃ "កំសៀវសំរិទ្ធដែលមានទឹកស្រក់តាមពេលវេលា" ដើម្បីប្រាប់អំពីទឹកដែលស្រក់ចុះ ។ លូ" (铜壶刻漏) ។

ដើមឡើយ ពាក្យ "នាឡិកា " ត្រូវបានប្រើដើម្បីសំដៅលើប្រភេទនៃ "នាឡិកាទឹក" ដែលប្រើទឹកហូរដើម្បីគណនាពេលវេលា យោងទៅតាមការគណនាហៅថា "លូហ៊ូ" (漏壶) ឬ "គីលូហ៊ូ" (刻漏壶) ។ វិធីសាស្រ្តនៃការគណនាពេលវេលានេះត្រូវបានកត់ត្រាដំបូងបំផុតនៅក្នុង Zhouli (周礼) ។ ដំបូងឡើយ មានតែកាកតែ ២ ប៉ុណ្ណោះ (ឬថូ, អាង) ហើយក្រោយមកបានកើនដល់ ៤ ឬ ៥ ស្លាបព្រាកាហ្វេ ទឹកស្រក់ពីកាប៉ូខាងលើទៅកាកក្រោម។ កម្ពស់ទឹកបណ្តាលឱ្យព្រួញកើនឡើងដើម្បីចង្អុលបង្ហាញមាត្រដ្ឋាន (ឧទាហរណ៍ពេលវេលា) ។ នៅក្នុង "Guanshu Keluo Tu " (1135) ដោយ Wang Puchu នៃរាជវង្ស Song និង "Luc Kinh Tu" (1155) ដោយ Yang Jun នៃរាជវង្ស Song នាឡិកាទឹកត្រូវបានបង្ហាញជារាងផ្កាឈូក។

សរុបមក នាឡិកា គឺជាពាក្យដែលមានដើមកំណើតចិន ដែលណែនាំដល់ប្រទេសរបស់យើង ជុំវិញរាជវង្សថាង។ បុរាណហៅថា "នាឡិកាទឹក" " ទុយ ជុង " (水钟) ។ សព្វថ្ងៃនេះ ជនជាតិវៀតណាមប្រើពាក្យ "នាឡិកា" ដើម្បីសំដៅលើឧបករណ៍វាស់ពេលវេលា ចំណែកជនជាតិចិនហៅវាថា "កណ្តឹងម៉ោង" (时钟, shízhōng) ហើយជនជាតិជប៉ុនហៅវាថា "នាឡិកាម៉ោង" (時計, tokei)។ សម្រាប់ជនជាតិជប៉ុន នាឡិកា (銅壺, dōko) ជាញឹកញាប់ត្រូវបានគេយល់ថាជាសំរិទ្ធស្រដៀងទៅនឹង kamado (かまど) ដែលភាគច្រើនប្រើសម្រាប់កំដៅស្រា។

ប្រភព៖ https://thanhnien.vn/lat-leo-chu-nghia-vi-sao-goi-la-dong-ho-185250905222127085.htm