ເພີ່ມທະວີຄວາມກ່ຽວຂ້ອງ ແລະ ປະສິດທິຜົນຂອງ EAS, ຢືນຢັນບົດບາດໃຈກາງຂອງ ອາຊຽນ ໃນການເຈລະຈາຍຸດທະສາດພາກພື້ນ.

ວັນທີ 13 ກໍລະກົດ, ບັນດາລັດຖະມົນຕີການຕ່າງປະເທດທີ່ເຂົ້າຮ່ວມກອງປະຊຸມສຸດຍອດອາຊີຕາເວັນອອກ (EAS) ຄັ້ງທີ 15 ໄດ້ຢືນຢັນຄືນຄຳໝັ້ນສັນຍາເພີ່ມທະວີບົດບາດຂອງ EAS ໃນຖານະທີ່ເປັນເວທີປາໄສການນຳຂັ້ນສູງເພື່ອຊຸກຍູ້ການເຈລະຈາຍຸດທະສາດ ແລະ ການຮ່ວມມືພາກພື້ນ, ທ່າມກາງສະພາບພູມສາດການເມືອງທີ່ພວມຜັນແປ.

Báo Quốc Tế•13/07/2025

Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao Hội nghị cấp cao Đông Á lần thứ 15 ngày 11/7 tại Kuala Lumpur, Malaysia. (Ảnh: TTXVN phát)

ວັນທີ 11 ກໍລະກົດນີ້, ຢູ່ນະຄອນຫຼວງກົວລາລຳເປີ, ປະເທດມາເລເຊຍ, ທ່ານລັດຖະມົນຕີ ການຕ່າງປະເທດ ມາເລເຊຍ Mohamad Hasan ເປັນປະທານກອງປະຊຸມລັດຖະມົນຕີການຕ່າງປະເທດອາຊີຕາເວັນອອກຄັ້ງທີ 15. (ທີ່ມາ: VNA)

ທີ່ກົວລາລຳເປີ, ໃນຖະແຫຼງການຂອງປະທານສະມາຄົມປະຊາຊາດອາຊີຕາເວັນອອກສ່ຽງໃຕ້ (ອາຊຽນ) 2025 ພາຍຫຼັງກອງປະຊຸມລັດຖະມົນຕີການຕ່າງປະເທດ EAS-15, ບັນດາລັດຖະມົນຕີໄດ້ຍົກໃຫ້ເຫັນບົດບາດຂອງ EAS ໃນການຊຸກຍູ້ສັນຕິພາບ, ສະຖຽນລະພາບ ແລະ ຄວາມວັດທະນາຖາວອນຂອງເສດຖະກິດຢູ່ອາຊີຕາເວັນອອກ, ສອດຄ່ອງກັບກົດບັດອາຊຽນ, ສົນທິສັນຍາມິດຕະພາບ ແລະ ການຮ່ວມມື (TAC) ແລະ ການຄາດຄະເນຂອງອາຊຽນ - ປາຊີຟິກ (TAC).

ບັນດາລັດຖະມົນຕີຢືນຢັນຄືນໃໝ່ວ່າ EAS ຕ້ອງສືບຕໍ່ເປີດກວ້າງ, ເຊື່ອມໂຍງເຂົ້າກັບອາຊຽນ ແລະ ເປັນໃຈກາງ, ໃນຂະນະທີ່ຮັກສາລະບຽບການໃນພາກພື້ນບົນພື້ນຖານກົດໝາຍສາກົນ ແລະ ກົດບັດສະຫະປະຊາຊາດ.

EAS-15 ກໍ່ເນັ້ນໜັກເຖິງຄວາມສຳຄັນຂອງການຊຸກຍູ້ຄວາມໄວ້ເນື້ອເຊື່ອໃຈດ້ານຍຸດທະສາດ ແລະ ຮັບປະກັນບັນດາການກະທຳທີ່ຮັບຜິດຊອບ, ໂປ່ງໃສ ແລະ ຄາດຄະເນໄດ້ລະຫວ່າງບັນດາປະເທດ, ດ້ວຍຄວາມເຄົາລົບ ອະທິປະໄຕ ແລະ ຜືນແຜ່ນດິນອັນຄົບຖ້ວນ.

ໃນສະພາບຄວາມວຸ້ນວາຍໃນທົ່ວໂລກ, ບັນດາລັດຖະມົນຕີໄດ້ຢືນຢັນຄວາມຮີບດ່ວນຂອງການເພີ່ມທະວີຄວາມກ່ຽວຂ້ອງ ແລະ ມີປະສິດທິຜົນຂອງ EAS, ໂດຍສະເພາະ EAS ພວມມຸ່ງໄປເຖິງວັນຄົບຮອບ 20 ປີ.

ບັນດາລັດຖະມົນຕີໄດ້ຢືນຢັນຄືນໃໝ່ບົດບາດໃຈກາງຂອງ ອາຊຽນ ໃນຖານະທີ່ເປັນຜູ້ຈັດກອງປະຊຸມເຈລະຈາຍຸດທະສາດພາກພື້ນ, ເນັ້ນໜັກເຖິງຄຸນຄ່າຂອງບັນດາມາດຕະການສ້າງຄວາມເຊື່ອໝັ້ນ ແລະ ການປ້ອງກັນການທູດໃນການຮັກສາສັນຕິພາບ ແລະ ສະຖຽນລະພາບຢູ່ ອິນເດຍ - ປາຊີຟິກ.

ບັນດາລັດຖະມົນຕີຍັງຮຽກຮ້ອງໃຫ້ມີການຮ່ວມມືຢ່າງເລິກເຊິ່ງຜ່ານບັນດາກົນໄກນຳພາຂອງອາຊຽນ ແລະ ການສົມທົບກັນຢ່າງແໜ້ນແຟ້ນລະຫວ່າງບັນດາສະຖາບັນໃນພາກພື້ນທີ່ມີຢູ່ແລ້ວ ເພື່ອຫຼີກເວັ້ນບໍ່ໃຫ້ຄວາມຊ້ຳຊ້ອນ ແລະ ຊຸກຍູ້ການສົມທົບກັນແກ້ໄຂບັນດາສິ່ງທ້າທາຍໃນພາກພື້ນ.

ຖະແຫຼງການຂອງປະທານກອງປະຊຸມລັດຖະມົນຕີການຕ່າງປະເທດ EAS-15 ໃຫ້ຮູ້ວ່າ ບັນດາລັດຖະມົນຕີຍັງສະແດງຄວາມວິຕົກກັງວົນຕໍ່ບັນດາການພັດທະນາຂອງພາກພື້ນ ແລະ ສາກົນ, ພ້ອມທັງຮຽກຮ້ອງບັນດາມາດຕະການແກ້ໄຂໂດຍສັນຕິ, ປະຕິບັດຕາມກົດໝາຍສາກົນ.

ກ່ຽວກັບທະເລຕາເວັນອອກ, ບັນດາລັດຖະມົນຕີຢືນຢັນຄືນໃໝ່ຄວາມສຳຄັນຂອງການຮັກສາສັນຕິພາບ, ຄວາມໝັ້ນຄົງ, ສະຖຽນລະພາບ, ຄວາມປອດໄພ, ຄວາມເສລີໃນການເດີນເຮືອ ແລະ ການບິນ.

ລັດຖະມົນຕີຫຼາຍທ່ານໄດ້ສະແດງຄວາມວິຕົກກັງວົນຕໍ່ເຫດການທີ່ທຳລາຍຄວາມໄວ້ເນື້ອເຊື່ອໃຈ ແລະ ອາດຈະທຳລາຍຄວາມໝັ້ນຄົງຂອງພາກພື້ນ. ບັນດາລັດຖະມົນຕີໄດ້ເນັ້ນໜັກເຖິງຄວາມສຳຄັນຂອງການບໍ່ເປັນກຳລັງທະຫານ, ສະກັດກັ້ນຕົນເອງ ແລະ ແກ້ໄຂການພິພາດໂດຍສັນຕິວິທີຕາມກົດໝາຍສາກົນ, ໃນນັ້ນມີສົນທິສັນຍາສະຫະປະຊາຊາດກ່ຽວກັບກົດໝາຍວ່າດ້ວຍທະເລປີ 1982 (UNCLOS).

Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao Hội nghị cấp cao Đông Á lần thứ 15 ngày 11/7 tại Kuala Lumpur, Malaysia. (Nguồn: TTXVN)

ກອງປະຊຸມລັດຖະມົນຕີການຕ່າງປະເທດອາຊີຕາເວັນອອກຄັ້ງທີ 15 ໄດ້ຈັດຂຶ້ນໃນວັນທີ 11 ກໍລະກົດນີ້ຢູ່ນະຄອນຫຼວງກົວລາລຳເປີ ປະເທດມາເລເຊຍ. (ທີ່ມາ: VNA)

ບັນດາລັດຖະມົນຕີໄດ້ຊົມເຊີຍຄວາມຄືບໜ້າຂອງການເຈລະຈາກ່ຽວກັບການປະພຶດຢູ່ທະເລຈີນໃຕ້ (COC).

ກ່ຽວກັບຕາເວັນອອກກາງ, ບັນດາລັດຖະມົນຕີໄດ້ສະແດງຄວາມວິຕົກກັງວົນຢ່າງເລິກເຊິ່ງກ່ຽວກັບຄວາມເຄັ່ງຕຶງທີ່ຍັງຄົງຄ້າງ ແລະ ສະພາບການດ້ານມະນຸດສະທຳທີ່ຊຸດໂຊມຢູ່ເຂດ Gaza.

ກອງປະຊຸມໄດ້ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ມີການເຂົ້າເຖິງດ້ານມະນຸດສະທຳໂດຍໄວ ແລະຍືນຍົງ ແລະຮຽກຮ້ອງໃຫ້ທຸກຝ່າຍສະໜັບສະໜູນຄວາມພະຍາຍາມຢຸດຍິງຕາມມະຕິຂອງສະພາຄວາມໝັ້ນຄົງສະຫະປະຊາຊາດ 2735.

ບັນດາລັດຖະມົນຕີໄດ້ປະນາມການໂຈມຕີຕໍ່ພົນລະເຮືອນ ແລະພື້ນຖານໂຄງລ່າງພົນລະເຮືອນ, ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ປ່ອຍຕົວຕົວປະກັນທັງໝົດໂດຍບໍ່ມີເງື່ອນໄຂ.

ກອງປະຊຸມໄດ້ຢືນຢັນຄືນໃໝ່ການສະໜັບສະໜູນສິດຂອງປະຊາຊົນປາແລັດສະໄຕ, ໃນນັ້ນມີການແກ້ໄຂສອງລັດ, ແລະໄດ້ຮັບຟັງຄຳຕັດສິນຂອງສານສາກົນ (ICJ) ແລະ ມະຕິຂອງອົງການສະຫະປະຊາຊາດ.

ລັດຖະມົນຕີຫຼາຍທ່ານສະແດງຄວາມເປັນຫ່ວງກ່ຽວກັບການເພີ່ມທະວີຄວາມເຄັ່ງຕຶງພາຍຫຼັງການໂຈມຕີຂອງອິດສະຣາແອນຕໍ່ອີຣານໃນວັນທີ 13 ມິຖຸນາ ແລະ ຊົມເຊີຍການຢຸດຍິງທີ່ບັນລຸໄດ້ໃນວັນທີ 24 ມິຖຸນາ, ຜູກຂາດໂດຍອາເມລິກາ ແລະ ກາຕາ.

ກອງປະຊຸມໄດ້ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ທຸກຝ່າຍເຄົາລົບການຢຸດຍິງ ແລະ ແກ້ໄຂຄວາມແຕກຕ່າງກັນໂດຍສັນຕິ, ພ້ອມທັງປົກປ້ອງພົນລະເຮືອນຕາມກົດໝາຍສາກົນ ແລະ ສິດທິມະນຸດ.

ວັນທີ 11 ກໍລະກົດນີ້, ຢູ່ມາເລເຊຍໄດ້ຈັດກອງປະຊຸມລັດຖະມົນຕີການຕ່າງປະເທດ EAS-15 ໂດຍທ່ານລັດຖະມົນຕີການຕ່າງປະເທດ Mohamad Hasan ເປັນປະທານ, ໄດ້ນຳ 18 ປະເທດເຂົ້າຮ່ວມ EAS ເພື່ອກວດກາຄືນການຮ່ວມມື ແລະ ແລກປ່ຽນທັດສະນະກ່ຽວກັບການພັດທະນາຂອງພາກພື້ນ ແລະ ສາກົນທີ່ສຳຄັນ.

EAS, ເຊິ່ງໄດ້ເປີດຕົວໃນປີ 2005, ສືບຕໍ່ມີບົດບາດສໍາຄັນໃນການສ້າງພູມສັນຖານຍຸດທະສາດ ແລະເສດຖະກິດຂອງອິນໂດ-ປາຊີຟິກ.

ເຂົ້າຮ່ວມ EAS ມີ 10 ປະເທດອາຊຽນ ແລະ 8 ປະເທດຄູ່ເຈລະຈາຂອງອາຊຽນ (ອົດສະຕາລີ, ຈີນ, ອິນເດຍ, ຍີ່ປຸ່ນ, ນິວຊີແລນ, ເກົາຫຼີໃຕ້, ລັດເຊຍ ແລະ ອາເມລິກາ).

ທີ່ມາ: https://baoquocte.vn/cung-co-tinh-phu-hop-va-hieu-qua-cua-eas-khang-dinh-vai-tro-trung-tam-asean-trong-doi-hoai-chien-luoc-khu-vuc-320904.html