ກຽນຢາງ - ຮືຮາ, ຊີວິດທີ່ຫລົງທາງ

ບໍ່ພຽງແຕ່ມີຊື່ສຽງໃນບົດກະວີ “ດອກໄມ້ຂາວພຽງໃສ່ເສື້ອສີມ່ວງເທົ່ານັ້ນ”, ກຽນຢາງ - ຮ່າຮຸຍຮ່າ ຍັງແມ່ນນັກປະພັນລະຄອນຕຸກກະຕາຜູ້ມີຊື່ສຽງໃນການປະຕິຮູບ ແລະ ນັກຂ່າວລະຄອນຂອງໝູ່ບ້ານນັກຂ່າວແຂວງໄຊງ່ອນ.

Báo Thanh niên•26/06/2025

ນັກກະວີ ກຽນຢາງ - ຮ່າຮຸຍຮ່າ, ຊື່ແທ້ ເຈືອງກວາງທິ້ງ (ເກີດປີ 1929, ເສຍຊີວິດເມື່ອປີ 2014), “ເຮືອນຢູ່ຫຼາຍຫຼັງ” ແຕ່ກໍທຸກຍາກ ແລະ ບາງເທື່ອ... ຂາດເຮືອນຢູ່.

ນັກກະວີເລົ່າເລື່ອງຂອງນັກຂຽນ

ນັກກະວີກຽນຢາງ - ຮ່າໂນ້ຍ ມີຄວາມເບີກບານມ່ວນຊື່ນ, ມີນ້ຳໃຈເອື້ອອຳນວຍ, ເປັນທຳມະດາຂອງຊາວພາກໃຕ້. ທີ່ງານວາງສະແດງເຮືອນລະນຶກນັກຂຽນ ເຊີນນາມ ເມື່ອປີ 2010, ຈາກນະຄອນ ໂຮ່ຈີມິນ, ນັກກະວີ ກຽນຢາງ ໄດ້ຂຶ້ນລົດເມໄປ My Tho, ຖືໜັງສືພິມ Thanh Nien ຢູ່ໃນມື. ທັນທີທີ່ລາວພົບຂ້ອຍ, ລາວເວົ້າວ່າ: "ຂ້ອຍອ່ານບົດຄວາມຂອງເຈົ້າ. ດີຫຼາຍ. ຖ້າຂ້ອຍເປັນເຈົ້າ, ຂ້ອຍຈະໃຫ້ລາງວັນເຈົ້າ ... 10 ລ້ານທັນທີ!".

ເວົ້າເຖິງ ເຊີນນາມ, ນັກກະວີ ກຽນຢາງ - ຮ່າຮຸຍຮ່າ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ: “ຂ້າພະເຈົ້າ ແລະ ເຊີນນາມ ມາຈາກບ້ານເກີດເມືອງນອນດຽວກັນ ຢູ່ຕາແສງ ດົ່ງໄທ, ເມືອງ ອານບຽນ, ແຂວງ ຣາຊະເຈົາ, ພວກຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ຮຽນໜັງສືນຳກັນຢູ່ ແຄ໋ງຮ່ວາ , ຈາກນັ້ນໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມສົງຄາມຕ້ານທານ, ເມື່ອໄປ ໄຊງ່ອນ, ເຮັດວຽກເປັນນັກຂ່າວ, ສະນັ້ນ ພວກຂ້າພະເຈົ້າກໍ່ເປັນເພື່ອນສະໜິດສະໜົມກັນ”. ຕາມນັກກະວີກຽນຢາງແລ້ວ, ເມື່ອໄດ້ພົບປະກັນຢູ່ໄຊງ່ອນ, ໄດ້ແນະນຳໃຫ້ ເຊີນນາມ ຂຽນໃຫ້ໜັງສືພິມ Tin Sang ເພື່ອ “ຫາລ້ຽງຊີບ” ແລະ ໃນເວລາຕໍ່ມາ, ຍ້ອນການຊັກຈູງຂອງ ເຊີນນາມ, ລາວ ແລະ ຮ່າຕິ້ງ-ຮ່ວາເຟືອງ ໄດ້ກາຍເປັນນັກປະພັນຊາວເຜົ່າເກີຕູ.

Kiên Giang - Hà Huy Hà, lận đận kiếp lãng du- Ảnh 1. — ນັກກະວີກຽນຢາງຢູ່ໃກ້ຮູບປັ້ນນັກຂຽນ ເຊີນນາມ

Kiên Giang - Hà Huy Hà, lận đận kiếp lãng du- Ảnh 2. — ນັກກະວີ ກຽນຢາງ ອາຍຸ 83 ປີ

ໃນເວລານັ້ນ, ເຖິງວ່າມີອາຍຸ 83 ປີແລ້ວ, ແຕ່ເພິ່ນຍັງມີຄວາມສະຫງ່າງາມ ແລະ ມີຮູບແບບນັກຂ່າວແທ້ໆ. ລາວເວົ້າວ່າ: “ລູກນໍ້າມັກເວົ້າແບບມີສະເໜ່, ຂອບໃຈ, ລາວເກັ່ງກວ່າຂ້ອຍໃນແງ່ຂອງຄວາມຮັກ! ຕົວຢ່າງ: ກັບເມຍຄົນທີສອງຂອງລາວ ເຊິ່ງເປັນຄູສອນຂອງໂຮງຮຽນເອກະຊົນແຫ່ງໜຶ່ງຢູ່ໄຊງ່ອນ ເມື່ອໝູ່ຂອງລາວມາເຊົ່າເຮືອນໃຫ້ ທ້າວ ແສນນໍ້າ ເຂົາເຈົ້າບອກວ່າລາວມາຈາກທ່າເຮືອ, ດັ່ງນັ້ນເຂົາເຈົ້າຈຶ່ງຈັດໃຫ້ຢູ່ແຈໜຶ່ງ, ມື້ໜຶ່ງ, ພໍໄປຊື້ນໍ້າມັນຢູ່ ດ້າມໄຟ, ທັນທີທັນໃດລາວກໍ່ໄປຊື້ໂຄມໄຟ. ແລ່ນເຂົ້າໄປເພື່ອດັບໄຟ, ນາງໄດ້ເຫັນພຽງແຕ່ປື້ມແລະປະຫລາດໃຈກ່ຽວກັບ "ຄົນທ່າເຮືອ".

ໃນບົດກະວີ ຫວ່ານເຂົ້າພາກໃຕ້ ຂອງນັກປະພັນ ເກີ່ນຈ່ຽງ, ນັກປະພັນ ເຊີນນາມ ໄດ້ຂຽນວ່າ: “ຈາກ ດອກໄມ້ຂາວພຽງໃສ່ເສື້ອສີມ່ວງ ເຖິງ ບ້ານເກີດລູກ ແລະ ການຫວ່ານເຂົ້າພາກໃຕ້ , ກຽນຢາງ ຍັງຄົງຮັກສາແບບກະວີທີ່ບໍລິສຸດ ຕາມຄຳເຫັນຂອງນັກປະພັນ Thieu Son. ເຖິງຢ່າງໃດກໍຕາມ, ໃນ ການປູກເຂົ້າພາກໃຕ້ , ກຽນຢາງ ໄດ້ຝັງສົບຄວາມເຈັບປວດໃຈຂອງຊາວໜຸ່ມຊາວພາກໃຕ້ທີ່ມີຈິດວິນຍານ. ແຜ່ນດິນແລະຂະຫຍາຍຂອບເຂດສີຟ້າ, ສະທ້ອນໃຫ້ເຫັນເຖິງສາຍທີ່ເລິກເຊິ່ງແລະມີຄວາມຍືດຫຍຸ່ນຂອງອາລະຍະທໍາສວນ.

ເຮືອນຂອງຫຼາຍບ້ານ

ໃນປຶ້ມ ຊີວິດນັກສິລະປິນ (ສຳນັກພິມແມ່ຍິງຫວຽດນາມ 2025), ນັກປະພັນ Vo Dac Danh ໃຫ້ຄຳເຫັນວ່າ: “ກຽນຢາງ - ຮ່າໂນ້ຍ ແມ່ນບັນດາປະກົດການພິເສດ, ແມ່ນບ້ານຂອງນັກສິລະປິນຫຼາຍຄົນຄື: ນັກກະວີ, ນັກຂ່າວ, ນັກລະຄອນເວທີ, ລະຄອນຕຸກກະຕາປະຕິຮູບ ແລະ ນັກປື້ມເຮືອນຢູ່ໃນທຸກປະເພດ, ເພິ່ນໄດ້ຮັບຖືວ່າແມ່ນບົດປະພັນທີ່ເປັນເອກະລັກສະເພາະ. opera ເພື່ອສ້າງວຽກງານທີ່ຫວານຊື່ນ, ຫລອມໂລຫະແລະຫຼາຍ”.

Kiên Giang - Hà Huy Hà, lận đận kiếp lãng du- Ảnh 3. — ບົດກະວີ *ການຫວ່ານເຂົ້າໃຕ້* ຂອງນັກກະວີ ກຽນຢາງ

ເກີດໃນຄອບຄົວຊາວກະສິກອນ, ກຽນຢາງ ປະສົບກັບຄວາມຫຍຸ້ງຍາກໃນການເປັນເດັກນ້ອຍຢູ່ຊົນນະບົດທີ່ທຸກຍາກຂອງ ອູມິນທ້ວນ. ໃນປີ 1945, ລາວໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມສົງຄາມຕໍ່ຕ້ານຝຣັ່ງ. ເມື່ອສັນຕິພາບ ໄດ້ຮັບການຟື້ນຟູຄືນໃໝ່, ໄດ້ໄປນະຄອນໄຊງ່ອນ ເພື່ອເຮັດວຽກເປັນນັກຂ່າວລະຄອນໃຫ້ໜັງສືພິມຫຼາຍສະບັບຄື: ເຕິງຈູງ, ຕຽນດອຍ, ດ້ຽນຕິງ... ແລະ ເຂົ້າຮ່ວມລາຍການບົດກະວີ May Tan ຢູ່ວິທະຍຸ Saigon. ກ່ຽວກັບເວທີປາໄສ, ທ່ານໄດ້ຂຽນບົດລະຄອນຊາວເຜົ່າມົ້ງທີ່ມີຊື່ສຽງຫຼາຍເລື່ອງຄື: ຊຸດອາພອນກ່ອນປະຕູວິຫານ, ແມ່ຂາຍຜ້າໄໝທີ່ສວຍງາມ, ຫງວ໋ຽນລານ - ຈູກນູ, ເຊີນນູຟາກາ...

ບົດກະວີ “ດອກຂາວພຽງໃສ່ເສື້ອສີມ່ວງ” ໄດ້ຮັບຄວາມນິຍົມຊົມຊອບຫລາຍຂຶ້ນ ເມື່ອນັກດົນຕີ Huynh Anh ໄດ້ແຕ່ງເພງໃນປີ 1962 ແລະ ຖືກຂັບຮ້ອງໂດຍນັກຮ້ອງທີ່ມີຊື່ສຽງຫລາຍຄົນ.

ນັກຄົ້ນຄ້ວາ ເຈືອງມິນດາດ ຢູ່ ຮ່າຕິ້ງ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ: ປີ 1958, ເມື່ອກັບຄືນເມືອ ຮ່າຕຽນ ເພື່ອຊອກຫາເອກະສານເພື່ອຂຽນບົດ, ໃນຕອນກາງຄືນຢູ່ວັດ Phu Dung, ນັກຂຽນ ເຊີນນາມ ໄດ້ພົບປະກັບພະອາຈານ. ພຣະອາຈາຣຍ໌ເປັນສາມັນຊົນທີ່ບໍ່ຄຸ້ນເຄີຍກັບປະຫວັດສາດ, ຈຶ່ງເກີດມີແນວຄິດສ້າງເລື່ອງເລົ່າກ່ຽວກັບອຸບມຸງທີ່ບໍ່ຢູ່ໃນຮູບຊົງທຳມະດາ ແຕ່ຄືກັບໝໍ້. ລາວຍັງໄດ້ຍິນວ່າ Mac Thien Tich ມີເມຍ 2 ຄົນ. ເມຍຄົນທີ 2 ແມ່ນ ປ້າ ຕູ່, ເມື່ອນາງເຖິງແກ່ມໍລະນະກຳ, ນາງໄດ້ຝັງໄວ້ໃກ້ໆວັດ. ເຈົ້າອະທິການບໍດີຄິດວ່າຜູ້ຍິງຄົນນີ້ມີຄວາມອິດສາ, ເມື່ອນາງມີຊີວິດຢູ່, ເມຍຄົນທໍາອິດຂອງນາງເອົາຫມໍ້ໃສ່ຫົວຂອງນາງ, ດັ່ງນັ້ນເມື່ອນາງຖືກຝັງ, ຜູ້ຄົນຈຶ່ງເຮັດອຸບໂມງຫ້ອຍເພື່ອລະນຶກເຖິງອະດີດ.

Kiên Giang - Hà Huy Hà, lận đận kiếp lãng du- Ảnh 4. — ນະວະນິຍາຍ *The Princess in the Upside-down Pot* ຂອງ Mong Tuyet ຖືກດັດແປງເປັນ Opera ປະຕິຮູບໂດຍ Kien Giang.

ເລື່ອງຕື່ນເຕັ້ນຂ້າງເທິງນີ້ຍັງໄດ້ຂຽນໂດຍທ່ານ ເຈີ່ນທ້ຽນເຍີນ ໃນປະຫວັດສາດຂອງທ້ອງຖິ່ນ ຮ່າຕິ້ງ. ປະຫວັດສາດຂອງທ້ອງຖິ່ນນີ້ໄດ້ສົ່ງເຖິງນັກກະວີ ດົ່ງໂຮ່ ແລະ ມົງເຕຍ. ພາຍຫຼັງຖືກກວດກາ, ນັກປະພັນ ເຊີນນາມ ໄດ້ຂຽນຄືນໃໝ່ ແລະ ພິມຈຳໜ່າຍໃນວາລະສານ ເຫງ້ເລີ້ຍ (ວັນທີ 1 ທັນວາ 1958) ດ້ວຍຫົວຂໍ້ວ່າ ຮ່າຕິ້ງ, ດິນແດນ ເຟືອງແທ່ງ , ໃນນັ້ນມີເລື່ອງລາວທີ່ຈັບອົກຈັບໃຈກ່ຽວກັບເມຍທີ່ອິດອິດສາທີ່ເອົາເມຍຜູ້ທີສອງໄວ້ໃນໝໍ້...

ປີ 1961, ນະວະນິຍາຍ The Girl in the Upside-down Pot ຂອງ Mong Tuyet ໄດ້ຖືກພິມເຜີຍແຜ່. ໃນໂອກາດສະເຫຼີມສະຫຼອງ 1 ປີແຫ່ງວັນການເສຍຊີວິດຂອງນັກກະວີ ດົ່ງໂຮ່, ນັກກະວີ ກຽນຢາງ ແລະ ເຊີນນາມ ໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມ. ເນື່ອງໃນໂອກາດນີ້, ກຽນຢາງ ໄດ້ຂໍອະນຸຍາດຈາກທ່ານນາງ ມົນຕືເຍີດ ເພື່ອດັດແປງນະວະນິຍາຍໃຫ້ກາຍເປັນໂອເປຣາປະຕິຮູບ. ຈາກນັ້ນມາ, ເລື່ອງຂອງປ້າຕູ່ກໍ່ມີລາຍລະອຽດທີ່ໂສກເສົ້າຫຼາຍກວ່າເກົ່າຜ່ານບົດປະພັນທີ່ໄດ້ຮັບການປະຕິ ຮູບຊຸດອາພອນກ່ອນປະຕູວິຫານ ໂດຍ ກຽນຢາງ - ຮ່າຮຸຍຮ່າ, ເຮັດໃຫ້ຜູ້ຊົມນັບບໍ່ຖ້ວນໃນເວລານັ້ນ.

ພາຍຫຼັງປີ 1975, ນັກກະວີ ກຽນຢາງ ຍັງຫຼົງທາງ, ຍັງເປັນນັກຂ່າວທຸກຍາກ ແລະ ປະສົບກັບຊີວິດທີ່ຫຼົງໄຫຼ, ເຮັດໃຫ້ຜູ້ຄົນຈື່ຈຳບົດກະວີ “ກາງຄືນມືດມົວໃນດິນແດນທີ່ລຸກໄໝ້ ”: “ຄົນທຸກຍາກແມ່ນຢູ່ໃຕ້ຂົວ/ ຄືນມືດ, ລົມ ແລະ ຝົນ/ ຫາຍໃຈດ້ວຍໂຄມນ້ຳມັນ” . (ຈະສືບຕໍ່)

ໃນບົດປະພັນບົດກະວີ “ບ້ານເກີດໃນໄວເດັກຂອງຂ້ອຍ” ຂອງ ກຽນຢາງ, ນັກກະວີ ບຸ່ຍຢາງ ເຄີຍຂຽນວ່າ: “ສຸຂະພາບດີ, ສູງສົ່ງ, ມີນ້ຳໃຈຮັກຊາດ, ກຽນຢາງແມ່ນບໍ່ຫລົງໄຫລ, ບໍ່ແມ່ນປອມ, ແຕ່ເຖິງຄວາມເລິກເຊິ່ງໃນຈິດວິນຍານຂອງຄົນໂດຍທຳມະຊາດ.

ທີ່ມາ: https://thanhnien.vn/kien-giang-ha-huy-ha-lan-dan-kiep-lang-du-185250625195407421.htm