ຊາວໜຸ່ມບູລະນະຮູບແບບກຳປັ່ນຮົບຫວຽດນາມ

ຕອນເຊົ້າວັນທີ 1/11, ຢູ່ຖະໜົນປື້ມນະຄອນ ໂຮ່ຈີມິນ, ສຳນັກງານພິມຈຳໜ່າຍ Kim Dong ໄດ້ຈັດຕັ້ງການພົບປະວາງສະແດງປຶ້ມ “ແທງລອງ ກິຈເທ໋ - ປະຫວັດສາດກຳປັ່ນຮົບ ຫວຽດນາມ” ຂອງກຸ່ມນັກປະພັນ ດົ່ງຫງວຽນ ແລະ Kaovjets Ngujens.

Báo Nhân dân•01/11/2025

ໜ້າປົກຂອງປຶ້ມ “ມັງກອນຕີນ້ຳ - ປະຫວັດສາດກຳປັ່ນຮົບຫວຽດນາມ”. (ພາບ: LINH BAO)

ນີ້ແມ່ນຜົນງານໃໝ່ຂອງ Wings Books - ເຄື່ອງພິມປຶ້ມໜຸ່ມຂອງສຳນັກພິມ Kim Dong ໄດ້ສ້າງຮູບແບບທີ່ສະຫງ່າງາມຂອງກຳປັ່ນຮົບ ຫວຽດນາມ ຜ່ານໄລຍະເວລາ ແລະ ເປີດເຜີຍບັນດາລັກສະນະກ້າວໜ້າໃນການອອກແບບເຮືອຂອງບັນພະບຸລຸດ.

ນັບແຕ່ຍຸກທຳອິດຂອງການກໍ່ສ້າງ ແລະ ປ້ອງກັນປະເທດ, ພວກເຮົາໄດ້ເຫັນເງົາຂອງການສູ້ຮົບທາງທະເລ ແລະ ກຳປັ່ນຮົບ. ປະເທດຂອງພວກເຮົາມີແຄມຝັ່ງທະເລຍາວຫຼາຍ, ມີລະບົບແມ່ນ້ໍາທີ່ດົກໜາ. ການຄວບຄຸມຫຼືບໍ່ຄວບຄຸມເສັ້ນທາງນ້ໍາເຫຼົ່ານັ້ນສາມາດສໍາຄັນຕໍ່ການຢູ່ລອດຂອງສົງຄາມໃດໆ.

ໃນຄວາມເປັນຈິງ, ໃນໄລຍະ 2,000 ປີຂອງການສູ້ຮົບ, ບໍ່ມີສົງຄາມທີ່ບໍ່ມີການສູ້ຮົບທາງທະເລ. ດັ່ງນັ້ນ, ຖ້າພວກເຮົາບໍ່ເຂົ້າໃຈວ່າຄົນບູຮານຕໍ່ສູ້ກັບນ້ໍາແນວໃດ, ມັນຈະເປັນການຍາກສໍາລັບພວກເຮົາໃນມື້ນີ້ທີ່ຈະຈິນຕະນາການວ່າໄຊຊະນະຂອງບັນພະບຸລຸດຂອງພວກເຮົາຍິ່ງໃຫຍ່ແລະລໍາບາກຫຼາຍປານໃດ.

ນັກປະພັນສອງຄົນແມ່ນ Dong Nguyen ແລະ Kaovjets Ngujens ຕອບຄຳຖາມຂອງຜູ້ອ່ານ.

ຕາມນັກປະພັນ ດົ່ງຫງວຽນ, ຫົວເລື່ອງຂອງປຶ້ມ “ຖານຈູ່ກິກທ້ວຍ” ໄດ້ຮັບການດົນໃຈຈາກບັນດາບົດກະວີ “ຈ່າງດິງຮຸຍແຄັມ” ຂອງນັກກະວີ ຫງວຽນຝູ໋ກ ທີ່ວ່າ: “ທຽນຈູກທ້ວນກວ່າລອງດ່າ” (ເຮືອເທວະດາແກວ່ງນ້ຳເໝືອນດັ່ງມັງກອນເທວະດາຕໍ່ສູ້ກັນ).

ນັບແຕ່ສະໄໝບູຮານ, ຊາວຫວຽດນາມ ໄດ້ປຽບທຽບເຮືອກັບສັດມີຊີວິດ, ສະເພາະແມ່ນມັງກອນ. ລຳເຮືອ ເອີ້ນວ່າ ລອງຫິບ, ກົກ ເອີ້ນ ຍາວ ໂຄດ, ກົກ ເອີ້ນ ຍາວ ເຕົ່າ, ຫາງ ເອີ້ນ ຍາວ ວີ, ຄັນທະນູ ເອີ້ນ ຍາວ ຕີ້...

ດ້ວຍຫົວຂໍ້ທີ່ຢາກຮູ້ຢາກເຫັນ, “Thần long kích thủy - ປະຫວັດສາດຂອງກຳປັ່ນຮົບຫວຽດນາມ” ນຳພາທ່ານຜູ້ອ່ານຜ່ານ 5 ບົດເພື່ອຮຽນຮູ້ພາບລວມກ່ຽວກັບປະຫວັດສາດຂອງກຳປັ່ນຮົບຫວຽດນາມ ຜ່ານສະໄໝຂອງລາຊະວົງ Tien Le, Ly, Tran Ho, Hau Le, Tay Son ແລະລາຊະວົງ ຫງວຽນ.

ນອກຈາກນັ້ນ, ທີມງານຍັງຈະໃຫ້ຜູ້ອ່ານໄດ້ຄວາມຮູ້ກ່ຽວກັບດ້ານເຕັກນິກຂອງກຳປັ່ນຮົບຫວຽດນາມ ເຊັ່ນ: ຮູບຮ່າງຂອງເຮືອ, ກອບ, ອົງປະກອບຂອງ hydrodynamic ແລະ ອື່ນໆ; ຍຸດທະວິທີທາງທະຫານ ແລະເຄື່ອງມື; ກຳປັ່ນຮົບທີ່ມີລັກສະນະປົກກະຕິຢູ່ປະເທດພວກເຮົາເຊັ່ນ: ມົງດົ່ງ, ຈູກຽວ, ລືທ້ວນ, ງູບັກ, ແລະ ອື່ນໆ.

ໃນແຕ່ລະບົດ, ກຸ່ມຜູ້ຂຽນສະຫນອງແຫຼ່ງອ້າງອີງສໍາລັບການປຽບທຽບແລະຫຼັກຖານ, ແລະໃນເວລາດຽວກັນເຮັດໃຫ້ການສັງເກດການລະມັດລະວັງແລະການຄົ້ນຄວ້າກ່ຽວກັບເອກະສານປະຫວັດສາດ.

ໃນບັນດາເອກະສານທີ່ບັນດານັກປະພັນໄດ້ປຶກສາຫາລື, ຕ້ອງກ່າວເຖິງ “ລະຫັດລາຊະວົງ ເລ” - ເປັນວຽກງານທີ່ຖືວ່າແມ່ນໜຶ່ງດຽວທີ່ຍັງບັນທຶກບັນດາມາດຕະຖານ ແລະ ມາດຕະຖານດ້ານເຕັກນິກຂອງກຳປັ່ນຮົບໃນສະໄໝລາດຊະວົງ ເລເຈືອງ. ຕໍ່ໄປແມ່ນ “ປະມວນກົດໝາຍຄຳດິງດ່ານາມ” ໄດ້ສະແດງໃຫ້ເຫັນຢ່າງລະອຽດກ່ຽວກັບຮູບແບບກຳປັ່ນຮົບໃນສະໄໝຫງວຽນ ແລະ “Thuyen Bac Danh Hieu Do Thuc”, ແມ່ນຊຸດແຜນວາດທີ່ມີຊື່ບັນດາພາກສ່ວນຂອງກຳປັ່ນຮົບໃນສະໄໝຫງວຽນໄດ້ຄົ້ນພົບ ແລະ ຈັດພິມໂດຍນັກວິຊາການ Pham Hoang Quan.

ນອກນັ້ນ, ຍັງມີເອກະສານຂອງນັກຄົ້ນຄ້ວາຕ່າງປະເທດ, ໃນນັ້ນມີປຶ້ມ “Esquisse d'une ethnographie navale des pays Annamites” (Sketch of Vietnam ethnography) ຂອງ Pierre Paris ແລະ “Voiliers D’Indochine” (ກຳປັ່ນເດີນເຮືອອິນໂດຈີນ) ຂອງ JB Pietri.

ນີ້ແມ່ນຊັບສົມບັດອັນລ້ຳຄ່າຂອງບັນດາຮູບພາບ ແລະ ຄຳອະທິບາຍຂອງກຳປັ່ນຫວຽດນາມ ໃນຕົ້ນສະຕະວັດທີ 20, ໂດຍນັກຊ່ຽວຊານການເດີນທະເລ Do Thai Binh ໄດ້ແປຢ່າງບໍ່ຢຸດຢັ້ງ. ຕື່ມຂໍ້ມູນໃສ່ການເກັບກຳຂໍ້ມູນດັ່ງກ່າວແມ່ນປຶ້ມ “Les jonques chinoises: ອິນດູຈີນ” (ເຮືອໃບຈີນ: ອິນດູຈີນ) ຂອງທ່ານ Louis Audemard, ດ້ວຍຮູບແຕ້ມເຮືອໃບໃນສະຕະວັດທີ 20 ດ້ວຍຊື່ພາສາຈີນຂອງທ່ານກັບຕັນ Hennique ໃນຊຸມປີ 1884-1885, ໄດ້ຊ່ວຍປະກອບບັນທຶກປະຫວັດສາດຂອງລາຊະວົງ ຫງວຽນ.

ປຶ້ມມີຮູບແຕ້ມທີ່ສວຍງາມຫຼາຍຮູບຫຼາຍແບບ. (ພາບ: ໜັງສືພີມ ກິມດົງ)

ດ້ວຍບັນດາແຫຼ່ງວັດຖຸອຸປະກອນທີ່ອຸດົມສົມບູນ ແລະ ທິດສະດີປະຫວັດສາດ, ເຕັກໂນໂລຊີ, ວັດທະນະທຳ ແລະ ການທະຫານ , ປຶ້ມດັ່ງກ່າວບໍ່ພຽງແຕ່ສ້າງລັກສະນະວິລະຊົນຂອງກຳປັ່ນຫວຽດນາມໃນທຸກຍຸກສະໄໝເທົ່ານັ້ນ ຫາກຍັງໄດ້ສະແດງໃຫ້ເຫັນຄວາມຄ່ອງແຄ້ວໃນການອອກແບບ ແລະ ຍຸດທະສາດຂອງບັນພະບຸລຸດອີກດ້ວຍ.

ປື້ມຫົວນີ້ມີຮູບແຕ້ມຫຼາຍຮູບແຕ່ລາຍລະອຽດເຖິງຮູບແຕ້ມພາໂນຣາມາຂອງ Kaovjets Ngujens, ພ້ອມກັບຮູບແຕ້ມຮູບຈຳລອງເຮືອຂອງ ດົງຫງວຽນ ຢູ່ຫໍພິພິທະພັນປະຫວັດສາດ ຫວຽດນາມ, ແລະບັນດາຮູບແຕ້ມ, ເອກະສານທີ່ກ່ຽວຂ້ອງເຖິງຄຸນຄ່າອື່ນໆ.

ໃນຕອນທ້າຍຂອງປຶ້ມ "Thần long kích thủy" ຍັງມີເອກະສານຊ້ອນທ້າຍຂອງພາກສ່ວນເຮືອຂອງຫວຽດນາມ ທີ່ມີທັງຊື່ພື້ນບ້ານ, ຊື່ຈີນ-ຫວຽດນາມ ໃນເອກະສານສານ ແລະ ພາສາອັງກິດສະໄໝໃໝ່ ເພື່ອໃຫ້ຜູ້ອ່ານສາມາດຊອກຫາໄດ້ງ່າຍ. ນອກເໜືອໄປຈາກບັນທຶກແລ້ວ, ເອກະສານຊ້ອນທ້າຍຍັງປະກອບດ້ວຍຮູບແຕ້ມຫຼາຍສິບອັນຂອງແຕ່ລະພາກສ່ວນເພື່ອໃຫ້ຜູ້ອ່ານເຫັນຮູບຮ່າງ, ໂຄງສ້າງ ແລະໜ້າທີ່ໄດ້ງ່າຍ. ນີ້ແມ່ນເນື້ອໃນທີ່ເປັນເອກະລັກໃນປຶ້ມຫົວນີ້.

ເຂົ້າຮ່ວມການພົບປະແລກປ່ຽນມີນັກຄົ້ນຄ້ວາ Do Thai Binh. ທ່ານແມ່ນຜູ້ຊ່ຽວຊານກ່ຽວກັບເຮືອບູຮານ, ນັກແປແລະຂຽນບົດຂຽນຫຼາຍສະບັບກ່ຽວກັບເຮືອແລະການເດີນທະເລຂອງຫວຽດນາມ, ແລະເປັນຜູ້ຈັດຕັ້ງບັນນາທິການປື້ມ “ຖານລອງ ກິຈທຸຍ”. ເມື່ອເວົ້າເຖິງ “ແທງລອງກິກເທ໋”, ນັກຄົ້ນຄ້ວາ Do Thai Binh ໃຫ້ຮູ້ວ່າ: ປຶ້ມດັ່ງກ່າວມີຄວາມຈຳເປັນຫຼາຍສຳລັບຜູ້ອ່ານໜຸ່ມ, ພິເສດແມ່ນນັກສຶກສາວິຊາການທາງທະເລ.

ນັກຄົ້ນຄວ້າ Do Thai Binh ໃຫ້ຮູ້ວ່າ: “ປຶ້ມດັ່ງກ່າວບໍ່ພຽງແຕ່ຊ່ວຍໃຫ້ໄວໜຸ່ມໃນທຸກວັນນີ້ເຂົ້າໃຈປະຫວັດສາດຂອງກຳປັ່ນຮົບ ຫວຽດນາມ ເທົ່ານັ້ນ ຫາກຍັງສ້າງແຮງບັນດານໃຈໃຫ້ໄວໜຸ່ມມີຄວາມຮັກຕໍ່ທະເລ ແລະ ປະເທດຂອງເຂົາເຈົ້າອີກດ້ວຍ”.

ປື້ມ “ແທງລອງ ກິຈທູ້” ໄດ້ຮັບການປະພັນໂດຍນັກປະພັນ ດົ່ງຫງວຽນ ແລະ Kaovjets Ngujens. ດົ່ງຫງວຽນ ມີຄວາມພິເສດໃນການຄົ້ນຄ້ວາປະຫວັດສາດດ້ານຮີດຄອງປະເພນີ, ເຄື່ອງນຸ່ງຫົ່ມ ແລະ ອາວຸດ. ລາວເປັນຜູ້ຮ່ວມມືໃນຫຼາຍກຸ່ມ ແລະ ສະຖານທີ່ພິເສດໃນການຄົ້ນຄ້ວາປະຫວັດສາດ ແລະ ວັດທະນະທຳບູຮານຄື: ດ່າວຫວຽດໂກເຟືອງ, ສູນກາງຫວຽດນາມ, ຫວູຊູກຽນເດື່ອ...

Kaovjets Ngujens ແມ່ນນັກສິລະປິນຊາວລັດເວຍ ທີ່ມີຕົ້ນກຳເນີດຢູ່ຫວຽດນາມ, ພິເສດໃນບັນດາຮູບແຕ້ມປະຫວັດສາດໃນສະໄໝຕ່າງໆ, ທັງແມ່ນນັກປະພັນ ແລະ ນັກສິລະປິນຕົ້ນຕໍໃນບັນດາໂຄງການປື້ມປະຫວັດສາດ ແລະ ເອກະສານປະຫວັດສາດ. ນັກປະພັນສອງຄົນໄດ້ຮ່ວມມືໃນໂຄງການປຶ້ມສິລະປະມະຫັດສະຈັນ - ບາງເຕັກນິກ ແລະ ເຕັກໂນໂລຊີເທິງແຜ່ນດິນຮູບ S ກ່ອນສັດຕະວັດທີ 20 ຈັດພິມໂດຍສຳນັກພິມກິມດົງ.

ລິນ ບາວ

ທີ່ມາ: https://nhandan.vn/nguoi-tre-dung-lai-dien-mao-thuyen-chien-viet-nam-post919829.html