ໃຜເປັນເຈົ້າຂອງສິດທິຊັບສິນທາງປັນຍາຕໍ່ຜະລິດຕະພັນທີ່ສ້າງໂດຍ AI?

ໃນປີ 2023, ຫວຽດນາມຈະຈັດອັນດັບທີ 59 ໃນຈຳນວນ 193 ປະເທດໃນ ໂລກ ແລະ ຢືນອັນດັບ 5 ໃນ 10 ຂອງອາຊຽນ ໃນດ້ານການນຳໃຊ້ປັນຍາປະດິດເພື່ອດຳເນີນງານ ແລະ ການບໍລິການ. ສິ່ງດັ່ງກ່າວຍົກອອກບັນດາບັນຫາຮີບດ່ວນກ່ຽວກັບການກໍ່ສ້າງ ແລະ ປັບປຸງນະໂຍບາຍ ແລະ ກົດໝາຍກ່ຽວກັບປັນຍາປະດິດຢູ່ ຫວຽດນາມ.

ນີ້ແມ່ນການແບ່ງປັນຂອງສາດສະດາຈານ ຟານຈູງລີ, ສະມາຊິກສະພາທິດສະດີສູນກາງ, ອະດີດປະທານກຳມາທິການກົດໝາຍສະພາແຫ່ງຊາດ, ຮອງປະທານສະພາ ວິທະຍາສາດ ແລະ ບຳລຸງສ້າງມະຫາວິທະຍາໄລສາກົນ Saigon ທີ່ກອງປະຊຸມສຳມະນາ “ກົດໝາຍວ່າດ້ວຍປັນຍາປະດິດ” ທີ່ມະຫາວິທະຍາໄລສາກົນໄຊງ່ອນ ຈັດຕັ້ງໃນຕອນເຊົ້າວັນທີ 4/1.

ກອງປະຊຸມຄັ້ງນີ້ແມ່ນສ່ວນໜຶ່ງຂອງບັນດາການເຄື່ອນໄຫວຂອງກອງປະຊຸມສຳມະນາສາກົນ SIU Prize ແລະ ພິທີມອບລາງວັນ SIU ວິທະຍາສາດຄອມພິວເຕີ 2024 ແຕ່ວັນທີ 4-11 ມັງກອນນີ້, ໄດ້ດຶງດູດການນຳສະເໜີຂອງນັກຊ່ຽວຊານ ແລະ ນັກວິທະຍາສາດເກືອບ 20 ຄົນ.

ກົດໝາຍວ່າດ້ວຍປັນຍາປະດິດໃນໂລກແມ່ນຫຍັງ?

ຕາມຜົນການຕີລາຄາ ແລະ ປະກາດໃນບົດລາຍງານດັດສະນີຄວາມພ້ອມດ້ານປັນຍາທຽມ (AI) ຂອງ ລັດຖະບານ ໂດຍ Oxford Insight ປີ 2023, ຫວຽດນາມ ຢືນອັນດັບທີ 59 ໃນຈຳນວນ 193 ປະເທດໃນໂລກ, ຢືນອັນດັບທີ 5/10 ຂອງອາຊຽນ ໃນການຂຸດຄົ້ນຄຳຮ້ອງສະຫມັກ AI ໃຫ້ແກ່ການດຳເນີນງານ ແລະ ການບໍລິການ, ເພີ່ມຂຶ້ນ 22 ແຫ່ງ.

Quyền sở hữu trí tuệ đối với sản phẩm do AI tạo ra thuộc về ai?- Ảnh 1. — ຜູ້ຊ່ຽວຊານໃນກອງປະຊຸມທາງດ້ານກົດຫມາຍກ່ຽວກັບປັນຍາປະດິດ

"ນອກຈາກຜົນປະໂຫຍດອັນໃຫຍ່ຫຼວງແລ້ວ, ການພັດທະນາຂອງ AI ຍັງໄດ້ຍົກສູງຄວາມວິຕົກກັງວົນຢ່າງເລິກເຊິ່ງກ່ຽວກັບຄວາມສ່ຽງທີ່ອາດຈະເກີດຂື້ນຈາກດ້ານຈັນຍາບັນ, ສັງຄົມແລະກົດຫມາຍ. ສິ່ງທີ່ຫນ້າເປັນຫ່ວງທີ່ສຸດແມ່ນ AI ກໍາລັງຖືກນໍາໄປໃຊ້ໃນການກະທໍາຜິດກົດຫມາຍແລະອາຍາ," ສາດສະດາຈານ Phan Trung Ly ກ່າວ.

ນອກຈາກນັ້ນ, ການພັດທະນາຂອງ AI ຍັງມີຜົນກະທົບທາງລົບ, ຜົນກະທົບຕໍ່ສິດທິທີ່ຖືກຕ້ອງແລະກົດຫມາຍຂອງປະຊາຊົນເຊັ່ນ: ຄວາມເປັນສ່ວນຕົວ, ການປົກປ້ອງຂໍ້ມູນສ່ວນບຸກຄົນ, ການຈ້າງງານ ...

ສະນັ້ນ, ຕາມທ່ານຫຼີເຄີ້ສຽງແລ້ວ, ການຜັນຂະຫຍາຍ ແລະ ຜັນຂະຫຍາຍບັນດານະໂຍບາຍ, ກົດໝາຍກ່ຽວກັບ AI ຢູ່ ຫວຽດນາມ ແມ່ນຮີບດ່ວນ, ມຸ່ງໄປເຖິງການຄຸ້ມຄອງ AI ເພື່ອຊຸກຍູ້ບັນດາປັດໄຈດີ, ໃນນັ້ນກໍ່ຫຼຸດຜ່ອນຜົນກະທົບທາງລົບຈາກການນຳໃຊ້ເຕັກໂນໂລຢີນີ້.

ສາດສະດາຈານ Phan Trung Ly ໄດ້ຍົກອອກມາໃນທົ່ວໂລກ, ມະຕິກອງປະຊຸມສະມັດຊາໃຫຍ່ສະຫະປະຊາຊາດເມື່ອວັນທີ 21/03/2024, ມະຕິຄັ້ງທຳອິດກ່ຽວກັບ AI ເພື່ອຮຽກຮ້ອງໃຫ້ບັນດາປະເທດຮ່ວມມືປົກປັກຮັກສາສິດທິມະນຸດ, ປົກປັກຮັກສາຂໍ້ມູນສ່ວນຕົວ ແລະ ຄວບຄຸມຄວາມສ່ຽງທີ່ອາດຈະເກີດຈາກເຕັກໂນໂລຊີນີ້.

ວັນທີ 30 ຕຸລາ 2023, ສາຂາບໍລິຫານຂອງປະທານາທິບໍດີສະຫະລັດ ຍັງໄດ້ອອກຄຳສັ່ງບໍລິຫານກ່ຽວກັບການພັດທະນາ ແລະ ການນຳໃຊ້ AI ທີ່ປອດໄພ, ປອດໄພ ແລະ ເຊື່ອຖືໄດ້. ຄໍາສັ່ງບໍລິຫານນີ້ເນັ້ນຫນັກເຖິງຄວາມຈໍາເປັນໃນການພັດທະນາ AI ທີ່ມີຄວາມຮັບຜິດຊອບ, ສຸມໃສ່ຂົງເຂດເຊັ່ນ: ຂໍ້ມູນສ່ວນບຸກຄົນ, ນິວເຄລຍ, ແລະຊີວະພາບ.

"ກົດຫມາຍຂອງສະຫະພາບເອີຣົບຂອງເດືອນກຸມພາ 2024 ກ່ຽວກັບ AI ໄດ້ຜ່ານສະພາເອີຣົບ. ນີ້ແມ່ນກົດຫມາຍທໍາອິດໃນໂລກທີ່ຈະຄວບຄຸມບັນຫາ AI ຢ່າງສົມບູນ. ເປົ້າຫມາຍຕົ້ນຕໍຂອງກົດຫມາຍນີ້ແມ່ນເພື່ອຊຸກຍູ້ການພັດທະນາລະບົບ AI ທີ່ມີຈັນຍາບັນແລະມີຄວາມຮັບຜິດຊອບ. ດັ່ງນັ້ນ, ໃນການຄົ້ນຄວ້າແລະການພັດທະນາ AI, ມັນຈໍາເປັນຕ້ອງສ້າງມາດຕະຖານທີ່ຊັດເຈນເພື່ອຮັບປະກັນວ່າສິດທິຂອງ AI ເຕັກໂນໂລຊີ.

ຫວຽດນາມ ຕ້ອງຄົ້ນຄວ້າບັນດາທິດທາງຂອງປະເທດອື່ນ.

ເປັນທີ່ຮູ້ກັນວ່າ ໃນຮ່າງກົດໝາຍວ່າດ້ວຍອຸດສາຫະກຳດິຈິຕອລ (ເດືອນກໍລະກົດ 2024), AI ໄດ້ກ່າວເຖິງພາກທີ 5, ເຊິ່ງລວມມີເນື້ອໃນກ່ຽວກັບການຊຸກຍູ້ການພັດທະນາ ແລະ ການນຳໃຊ້ AI; ກໍ່ສ້າງຫຼັກຈັນຍາບັນໃນການພັດທະນາ, ການນຳໃຊ້ ແລະ ການນຳໃຊ້ AI; ຫ້າມກິດຈະກໍາ AI; ການຄຸ້ມຄອງຄວາມສ່ຽງສໍາລັບລະບົບ AI ແລະກົດລະບຽບສໍາລັບຜະລິດຕະພັນເຕັກໂນໂລຢີດິຈິຕອນທີ່ສ້າງໂດຍ AI.

ເຖິງຢ່າງໃດກໍຕາມ, ຕາມບັນດານັກຊ່ຽວຊານແລ້ວ, ກົດໝາຍ AI ຕ້ອງມີຄວາມກ້ວາງຂວາງກ່ວາອີກ ແລະ ຫວຽດນາມ ຕ້ອງສຶກສາບັນດາທິດທາງຂອງບັນດາປະເທດທົ່ວໂລກເພື່ອກໍ່ສ້າງບັນດານະໂຍບາຍກົດໝາຍຂອງຕົນ.

Quyền sở hữu trí tuệ đối với sản phẩm do AI tạo ra thuộc về ai?- Ảnh 2. — ປັນຍາປະດິດພວມເຕີບໂຕຢ່າງແຂງແຮງຢູ່ຫວຽດນາມ

ທີ່ກອງປະຊຸມ, ທ່ານຮອງສາດສະດາຈານ ເລບ໋າລິງ, ສະຖາບັນກົດໝາຍ ແລະ ສັງຄົມ, ອະດີດຮອງເລຂາທິການໃຫຍ່ສະພາແຫ່ງຊາດ, ຮອງປະທານຄະນະກຳມະການວິທະຍາສາດ, ເຕັກໂນໂລຊີ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມສະພາແຫ່ງຊາດ ໄດ້ໃຫ້ຄຳເຫັນວ່າ: “ສ້າງຂອບກົດໝາຍທີ່ຈະແຈ້ງ ແລະ ຄົບຖ້ວນ ເພື່ອຮັບມືກັບຄວາມຮັບຜິດຊອບດ້ານກົດໝາຍໃນສະພາບການ AI ແມ່ນມີຄວາມຈຳເປັນທີ່ສຸດ ແຕ່ຍັງຫຍຸ້ງຍາກທີ່ສຸດ. ຈັນຍາບັນແລະການເຊື່ອມໂຍງໃນການພັດທະນາ AI ຍັງຕ້ອງການຄວາມເອົາໃຈໃສ່, ຕ້ອງມີມາດຕະຖານດ້ານຈັນຍາບັນທີ່ຊັດເຈນແລະໂປ່ງໃສເພື່ອຮັບປະກັນວ່າເຕັກໂນໂລຢີນີ້ຖືກພັດທະນາແລະນໍາໃຊ້ຢ່າງຍຸດຕິທໍາແລະຄວາມຮັບຜິດຊອບ.

ຜະລິດຕະພັນທີ່ສ້າງໂດຍ AI ສາມາດປົກປ້ອງຊັບສິນທາງປັນຍາໄດ້ບໍ?

ຕາມທ່ານສາດສະດາຈານ ເລບ໋າລິງ ແລ້ວ, ໜຶ່ງໃນບັນດາບັນຫາກົດໝາຍທຳອິດທີ່ກ່ຽວຂ້ອງເຖິງ AI ແມ່ນສິດຊັບສິນທາງປັນຍາ. ໃນຂະບວນການພັດທະນາ AI, ການສ້າງ algorithms, ແບບຈໍາລອງ, ແລະຂໍ້ມູນການຝຶກອົບຮົມແມ່ນມີຄວາມສໍາຄັນຫຼາຍ. ເຖິງຢ່າງໃດກໍ່ຕາມ, ກົດລະບຽບກ່ຽວກັບຊັບສິນທາງປັນຍາໃນປະຈຸບັນຍັງບໍ່ໄດ້ຮັກສາການພັດທະນາຂອງເຕັກໂນໂລຢີ.

"ໂດຍສະເພາະ, ການກໍານົດຜູ້ທີ່ເປັນເຈົ້າຂອງລິຂະສິດຕໍ່ຜະລິດຕະພັນທີ່ສ້າງໂດຍ AI ແມ່ນຂ້ອນຂ້າງສັບສົນ. ຖ້າ AI ສ້າງວຽກງານສິລະປະຫຼືໂຄງການຊອບແວ, ຄໍາຖາມແມ່ນວ່າ AI ຫຼືນັກຂຽນໂປລແກລມທີ່ຂຽນໂປລແກລມ AI ເປັນເຈົ້າຂອງຜະລິດຕະພັນນີ້ບໍ? ກົດລະບຽບໃນປະຈຸບັນອາດຈະບໍ່ເຫມາະສົມທັງຫມົດ, ເຊິ່ງນໍາໄປສູ່ການຂັດແຍ້ງທີ່ອາດຈະເກີດຂື້ນໃນອະນາຄົດ, "ຮອງສາດສະດາຈານ.

Quyền sở hữu trí tuệ đối với sản phẩm do AI tạo ra thuộc về ai?- Ảnh 3. — ນັກສຶກສາສຶກສາດ້ວຍການຊ່ວຍເຫຼືອຂອງປັນຍາປະດິດ. ຮູບແຕ້ມໂດຍ AI

ສາດສະດາຈານ ຮວ່າງວັນກຽນ, ປະທານສະພາວິທະຍາສາດ ແລະ ບຳລຸງສ້າງມະຫາວິທະຍາໄລສາກົນໄຊງ່ອນ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ: ໜຶ່ງໃນບັນດາສິ່ງທ້າທາຍດ້ານກົດໝາຍໃຫຍ່ທີ່ສຸດທີ່ AI ນຳມານັ້ນແມ່ນກຳນົດສິດຊັບສິນທາງປັນຍາສຳລັບບັນດາຜະລິດຕະພັນ ຫຼື ສິ່ງປະດິດສ້າງໂດຍ AI.

“ຢູ່ຫວຽດນາມ, ລະບົບກົດໝາຍຊັບສິນທາງປັນຍາໃນປະຈຸບັນສ່ວນຫຼາຍແມ່ນປົກປ້ອງຜະລິດຕະພັນ ແລະສິ່ງປະດິດສ້າງໂດຍມະນຸດ. ແນວໃດກໍ່ຕາມ, ດ້ວຍການພັດທະນາຢ່າງແຂງແຮງຂອງ AI, ໄດ້ມີຜະລິດຕະພັນ ແລະສິ່ງປະດິດສ້າງໂດຍອັດຕະໂນມັດໂດຍລະບົບ AI ໂດຍບໍ່ມີການແຊກແຊງໂດຍກົງຈາກມະນຸດ. ອັນນີ້ເຮັດໃຫ້ເກີດຄຳຖາມທາງກົດໝາຍວ່າ: ຜະລິດຕະພັນທີ່ສ້າງໂດຍ AI ສາມາດປົກປ້ອງຊັບສິນທາງປັນຍາຄືກັບສິ່ງປະດິດທີ່ມະນຸດສ້າງຂຶ້ນໄດ້ບໍ? ເປັນເຈົ້າຂອງ AI, ຫຼືລະບົບ AI ເອງ?”, ສາດສະດາຈານ ຮວ່າງວັນກຽນ ຖາມ.

Quyền sở hữu trí tuệ đối với sản phẩm do AI tạo ra thuộc về ai?- Ảnh 4. — ເພງທີ່ມີເນື້ອເພງທີ່ສ້າງຂຶ້ນໂດຍຜູ້ໃຊ້, AI ຂຽນ ແລະປະຕິບັດ. ຜະລິດຕະພັນເຫຼົ່ານີ້ເປັນຂອງ AI ຫຼືນັກຂຽນເພງ?

ຕາມທ່ານ Kiem ແລ້ວ, ບັນຫານີ້ຍັງໄດ້ຮັບຄວາມສົນໃຈຈາກບັນດາອົງການຈັດຕັ້ງແລະບັນດາປະເທດໃນທົ່ວໂລກ. ປະຈຸບັນ, ອົງການຊັບສິນທາງປັນຍາໂລກ (WIPO) ກໍາລັງດໍາເນີນການຄົ້ນຄ້ວາແລະປຶກສາຫາລືກ່ຽວກັບການແກ້ໄຂທາງດ້ານກົດຫມາຍເພື່ອຮັບປະກັນວ່າຜະລິດຕະພັນນະວັດກໍາຈາກ AI ໄດ້ຮັບການປົກປ້ອງໂດຍບໍ່ມີການສູນເສຍສິດທິຂອງຜູ້ພັດທະນາເຕັກໂນໂລຢີ. ບາງປະເທດເຊັ່ນ: ອັງກິດ ແລະ ຍີ່ປຸ່ນ ໄດ້ເລີ່ມສະເໜີການປັບປ່ຽນກົດໝາຍຊັບສິນທາງປັນຍາເພື່ອປັບຕົວເຂົ້າກັບການພັດທະນາຂອງ AI, ເຖິງແມ່ນວ່າຍັງບໍ່ທັນມີການແກ້ໄຂທີ່ຄົບຖ້ວນ ແລະ ສອດຄ່ອງໃນທົ່ວໂລກ.

ມະຫາວິທະຍາໄລມີສິ່ງປະດິດ AI ຫຼາຍຢ່າງ.

ຕາມການລາຍງານຂອງສຳນັກງານຊັບສິນທາງປັນຍາແຫ່ງຊາດຫວຽດນາມ, ແຕ່ປີ 2018 – 2023, ຫວຽດນາມ ໄດ້ຮັບສິດທິບັດ AI ກວ່າ 120 ສະບັບໃນບັນດາຂົງເຂດຄື: ການປຸງແຕ່ງພາສາທຳມະຊາດ, ວິໄສທັດຄອມພິວເຕີ, ລະບົບອັດຕະໂນມັດ. ສິດທິບັດເຫຼົ່ານີ້ມາຈາກທັງສະຖາບັນຄົ້ນຄວ້າ, ມະຫາວິທະຍາໄລ, ແລະບັນດາບໍລິສັດເຕັກໂນໂລຢີໃຫຍ່ຢູ່ຫວຽດນາມ, ເຊັ່ນ: ບໍລິສັດ FPT, ການຄົ້ນຄວ້າ VinAI, ຫຼືມະຫາວິທະຍາໄລແຫ່ງຊາດ ນະຄອນໂຮ່ຈີມິນ...

ຕາມທ່ານສາດສະດາຈານ Hoang Van Kiem ແລ້ວ, ເປັນທີ່ໜ້າສັງເກດທີ່ການປະດິດສ້າງ AI ຫຼາຍແຫ່ງຢູ່ຫວຽດນາມ ໄດ້ສຸມໃສ່ນຳໃຊ້ໃນບັນດາຂະແໜງການສະເພາະຄື: ກະສິກຳເຕັກໂນໂລຊີສູງ, ສາທາລະນະສຸກ, ການບໍລິການດ້ານການເງິນ. “ມະຫາວິທະຍາໄລຫວຽດນາມ ໄດ້ມີບົດບາດສໍາຄັນໃນການຄົ້ນຄວ້າ ແລະພັດທະນາ AI, ຜ່ານການປະຕິບັດບັນດາໂຄງການທີ່ກ່ຽວຂ້ອງເຖິງເຕັກໂນໂລຊີນີ້. ໃນ 5 ປີຜ່ານມາ, ຈໍານວນໂຄງການຄົ້ນຄວ້າ AI ຂອງມະຫາວິທະຍາໄລຊັ້ນນໍາຄື: ມະຫາວິທະຍາໄລວິທະຍາສາດ ແລະເຕັກໂນໂລຊີຮ່າໂນ້ຍ, ມະຫາວິທະຍາໄລແຫ່ງຊາດ ນະຄອນໂຮ່ຈິມິນ, ມະຫາວິທະຍາໄລເຕັກໂນໂລຊີຂໍ້ມູນຂ່າວສານນະຄອນໂຮ່ຈີມິນ ເພີ່ມຂຶ້ນຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ”.

ໂດຍສະເພາະ, ມະຫາວິທະຍາໄລເຫຼົ່ານີ້ໄດ້ສ້າງຕັ້ງສູນຄົ້ນຄ້ວາ AI ພິເສດຫຼາຍແຫ່ງແລະຮ່ວມມືກັບອົງການຈັດຕັ້ງສາກົນເພື່ອເຂົ້າເຖິງເຕັກໂນໂລຢີທີ່ກ້າວຫນ້າທີ່ສຸດ. ໂຄງການຕ່າງໆເຊັ່ນ: ການພັດທະນາລະບົບສະຫນັບສະຫນູນການວິນິດໄສ AI, ຫຸ່ນຍົນອັດຕະໂນມັດໃນຂະບວນການຜະລິດ, ຫຼືລະບົບການຮຽນຮູ້ເຄື່ອງຈັກເພື່ອວິເຄາະຂໍ້ມູນໃຫຍ່ໄດ້ສ້າງຄວາມກ້າວຫນ້າທີ່ສໍາຄັນ.

“ການເສີມຂະຫຍາຍບັນດາການເຄື່ອນໄຫວຄົ້ນຄວ້າ AI ຢູ່ບັນດາມະຫາວິທະຍາໄລບໍ່ພຽງແຕ່ຊ່ວຍຍົກສູງລະດັບວິທະຍາສາດ ແລະ ເຕັກໂນໂລຊີໃນປະເທດເທົ່ານັ້ນ ຫາກຍັງຊ່ວຍບຳລຸງສ້າງ ແລະ ພັດທະນາແຫຼ່ງຊັບພະຍາກອນມະນຸດທີ່ມີຄຸນນະພາບສູງເພື່ອຮັບໃຊ້ອຸດສາຫະກຳ 4.0 ຢູ່ ຫວຽດນາມ”.

ທີ່ມາ: https://thanhnien.vn/quyen-so-huu-tri-tue-doi-voi-san-pham-do-ai-tao-ra-thuoc-ve-ai-185250104161211136.htm