ປື້ມ​ບັນ​ທຶກ​ການ​ທ່ອງ​ທ່ຽວ​ຂອງ Saigon ເກົ່າ​: ອັນ​ດັບ​ທໍາ​ອິດ​ທາງ​ການ​ຂອງ​ຊາວ​ຫວຽດ​ນາມ​

ພາຍຫຼັງຍຶດຄອງ 3 ແຂວງພາກຕາເວັນອອກຂອງໂກຊິນຈີນ ແລະ ໄດ້ໃຫ້ສານເມືອງເຫ້ວ ຮັບຮູ້ສິດຄຸ້ມຄອງດິນແດນແຫ່ງນີ້ໂດຍຜ່ານສົນທິສັນຍາ ນາມຕຸຍ ໃນວັນທີ 5 ມິຖຸນາ 1862, ພວກລ່າເມືອງຂຶ້ນຝຣັ່ງ ໄດ້ເລີ່ມສ້າງຕັ້ງອົງການບໍລິຫານ ແລະ ແຕ່ງຕັ້ງເຈົ້າໜ້າ ທີ່ເປັນຜູ້ນຳພາຄຸ້ມຄອງ.

ເຈົ້າໜ້າທີ່ກຸ່ມນີ້ ບໍ່ພຽງແຕ່ລວມເຖິງຊາວຝຣັ່ງເສດເທົ່ານັ້ນ, ແຕ່ຍັງມີຊາວຫວຽດນາມ ຫຼາຍຄົນທີ່ໄດ້ຖືກແຕ່ງຕັ້ງໂດຍພວກເຂົາດ້ວຍວິທີພິເສດໃນເວລານັ້ນ.

ຢູ່ຝ່າຍຝຣັ່ງ, ໃນຍຸກຕົ້ນຂອງລະບອບອານານິຄົມ, ຜູ້ຖືຕໍາແໜ່ງສູງສຸດມີຕໍາແໜ່ງດຽວຄື Commandant en chef (ຜູ້ບັນຊາການສູງສຸດ), ພ້ອມດ້ວຍຕໍາແໜ່ງເຊັ່ນ: Le contre-amiral, commandant en chef (Commander-in-Chief Admiral). ວັນ​ທີ 25 ມິຖຸນາ​ປີ 1862, ປະທານາທິບໍດີ​ຝຣັ່ງ​ໄດ້​ລົງ​ນາມ​ໃນ​ລັດຖະດຳລັດ​ຍົກ​ໃຫ້​ນາຍພົນເຮືອ​ເອກ (Contre-Amiral) Louis Adolphe Bonard ຂຶ້ນ​ເປັນ​ຮອງ​ອາ​ເມ​ລິ​ກາ, ​ແລະ​ໃນ​ຂະນະ​ດຽວ​ກັນ​ໄດ້​ແຕ່ງ​ຕັ້ງ​ທ່ານ​ເປັນ "Gouverneur, Commandant en chef en Cochinchine" (ຜູ້​ປົກຄອງ​ແລະ​ຜູ້​ບັນຊາ​ການ​ກອງທັບ​ຈີນ​ໃຕ້; BOEC 1862, ໜ້າ 207). ນັ້ນ​ແມ່ນ​ຈຸດ​ເວລາ​ທີ່​ນາມມະຍົດ “​ເຈົ້າ​ຄອງ​ນະຄອນ Cochinchina” ປະກົດ​ຕົວ​ເປັນ​ຄັ້ງ​ທຳ​ອິດ​ໃນ​ປະຫວັດສາດ​ຂອງ​ລະບອບ​ອານາ​ນິຄົມ​ຢູ່​ຫວຽດນາມ.

Petrus Truong Vinh Ky (1837 - 1898) ເປັນ​ນາຍ​ພາສາ​ໃຫ້​ລັດຖະບານ​ຝຣັ່ງ​ໃນ​ປີ 1863.

ທີ່ມາ: Arnoux Hippolyte - Voyage de l'Egypte à l'Indochine

N ນາຍພາສາແລະບັນທຶກຄັ້ງທໍາອິດ

ກົງກັນຂ້າມ​ກັບ​ຄວາມ​ເຊື່ອ​ຖື​ຂອງ​ປະຊາຊົນ, ພາຍຫຼັງ​ຍຶດ​ເອົາ​ບັນດາ​ແຂວງ​ພາກ​ຕາ​ເວັນ​ອອກ​ສ່ຽງ​ໃຕ້​ແລ້ວ, ພວກ​ລ່າ​ເມືອງ​ຂຶ້ນ​ຝະລັ່ງ​ບໍ່​ໄດ້​ຍົກ​ເລີກ​ອົງການ​ປົກຄອງ​ເກົ່າ​ຂອງ​ລາຊະວົງ ຫງວຽນ​ໃນ​ທັນທີ. ​ໂດຍ​ຄຳ​ສັ່ງ​ເລກ​ທີ 11 ລົງ​ວັນ​ທີ 13/12/1861, ພົນ​ເຮືອ​ເອກ Bonard ​ໄດ້​ແຕ່ງ​ຕັ້ງ​ນາຍ​ພົນ​ເຮືອ​ເອກ Boresse ​ເປັນ “Quan Bo” ຊົ່ວຄາວ (ຄື​ບ້າ​ຈ່າງຊູ) ຂອງ​ແຂວງ Gia Dinh. ​ໃນ​ເວລາ​ນີ້, ຍັງ​ມີ​ຊາວ​ຫວຽດນາມ​ດຳລົງ​ຕຳ​ແໜ່​ງບໍ່​ໜ້ອຍ​ໃນ​ລະບົບ​ພາສາ​ຈີນ​ໃນ​ລາຊະວົງ ຫງວຽນ; Ton Tho Tuong ຍັງເປັນເຈົ້າເມືອງຂອງ Tan Binh, Nguyen Truc (ຫຼື Truc, ເພາະວ່າເອກະສານການແຕ່ງຕັ້ງຂອງຝຣັ່ງບໍ່ໄດ້ໃຊ້ສໍານຽງ) ເປັນເຈົ້າເມືອງ Tay Ninh (ເອກະສານສະບັບເລກທີ 30 ລົງວັນທີ 17 ກຸມພາ 1863 - BOEC, ຫນ້າ 296).

ໃນຂະນະດຽວກັນກັບການຮັກສາພະນັກງານຫວຽດນາມຈຳນວນໜຶ່ງດັ່ງຂ້າງເທິງ, Bonard ໄດ້ອອກຄຳສັ່ງເລກທີ 5, ວັນທີ 1 ທັນວາ 1861, ສ້າງຕັ້ງກຸ່ມເຈົ້າໜ້າທີ່ພື້ນເມືອງທີ່ເຮັດວຽກຢູ່ປະເທດຝຣັ່ງ ເອີ້ນວ່າ Lettre (ບັນທຶກ) ແລະ Interprète (ນາຍພາສາ) ຄັດເລືອກຜ່ານການກວດກາ. ຕາມ​ຄຳ​ສັ່ງ​ສະບັບ​ນີ້, ນາຍ​ພາສາ ​ແລະ ພະນັກງານ​ວິຊາ​ການ​ໄດ້​ຮັບ​ເງິນ​ເດືອນ​ເທົ່າ​ທຽມ​ກັນ, ຊັ້ນ​ຮຽນ​ທີ 1 ​ໄດ້ 30 ດົ່ງ​ຕໍ່​ເດືອນ, ຊັ້ນ​ທີ 2 20 ດົ່ງ​ຕໍ່​ເດືອນ, ຊັ້ນ​ທີ 3 10 ດົ່ງ​ຕໍ່​ເດືອນ.

ບັນ​ທຶກ​ຂອງ Ton Tho Tuong, ຮູບ​ພາບ​ຖ່າຍ​ຢູ່​ປາ​ຣີ ປີ 1863

ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ: Jacques Philippe Potteau

ດັ່ງທີ່ພວກເຮົາທຸກຄົນຮູ້, ນາຍພາສາແມ່ນຜູ້ທີ່ຊ່ຽວຊານໃນການແປພາສາຕ່າງປະເທດ (ໃນກໍລະນີນີ້, ພາສາຝຣັ່ງ) ແລະໃນທາງກັບກັນ, ໃນຂະນະທີ່ນັກຂຽນແມ່ນຜູ້ທີ່ຊ່ຽວຊານໃນການສໍາເນົາຫນັງສືແລະບັນທຶກ, ຄືກັບເລຂາທິການໃນມື້ນີ້. ໃນເວລານັ້ນ, ຕໍາແໜ່ງນາຍພາສາ ແລະ ນັກຂຽນ 2 ຕໍາແໜ່ງແມ່ນເປັນທີ່ຮູ້ຈັກຂອງຫຼາຍຄົນໃນພາກໃຕ້, ສະແດງອອກໃນສອງເພງພື້ນເມືອງ, ເຊິ່ງຕໍ່ມາໄດ້ເປັນເພງຂັບລໍາສໍາລັບແມ່ໃນພາກໃຕ້: ນາຍພາສາ, ຊ່າງຂຽນ, ບໍ່ສົນໃຈເງິນ, ແຕ່ງງານກັບຊ່າງເງິນ, ນຸ່ງເສື້ອຄໍາສີແດງ.

ເດືອນ ມິຖຸນາ 1863, ເມື່ອພາລະກິດຂອງ ຟານແທ່ງຈຽນ ອອກເດີນທາງຈາກ ເມືອງ ເຫວ້ ຫາ ໄຊງ່ອນ ເພື່ອຂຶ້ນກຳປັ່ນ ໄປຍັງ ຝະລັ່ງ ເພື່ອຂໍການປົດປ່ອຍ 3 ແຂວງ ຕາເວັນອອກ ຂອງ ໂກຊິນຈີນ, ເຈົ້າຄອງນະຄອນ ໂກສິນຈີນ ກໍໄດ້ສົ່ງ ພາລະກິດ ຂອງຝຣັ່ງ ປະກອບດ້ວຍ ພະນັກງານ ລັດຖະກອນ ຫວຽດນາມ ຫຼາຍຄົນ ໄປຮ່ວມພາລະກິດ ໜູນຊ່ວຍ, ໃນນັ້ນ ມີນາຍພາສາ 2 ຄົນ, ນາຍພາສາ ເກີ່ນວັນ ແລະ ເຈືອງ ເຊີນ. ແລະ Phan Quang Hieu. ນີ້​ແມ່ນ​ນາຍ​ແປ​ພາ​ສາ​ແລະ​ທຳມະ​ຈານ​ຄົນ​ທຳ​ອິດ​ທີ່​ເຂົ້າ​ຮ່ວມ​ບັນດາ​ລັດຖະກອນ​ທີ່​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ຮັບ​ເອົາ​ແລະ​ຄ່າ​ຈ້າງ​ໂດຍ​ພວກ​ລ່າ​ເມືອງ​ຂຶ້ນ​ຝຣັ່ງ.

ເມືອງ , ແຂວງ ແລະ ເຈົ້າແຂວງ

​ໃນ​ກາງ​ຊຸມ​ປີ 1860, ລັດຖະບານ​ອານາ​ນິຄົມ​ໄດ້​ສ້າງ​ຕັ້ງ​ບັນດາ​ເຈົ້າ​ໜ້າ​ທີ່​ລະດັບ​ສູງ​ຂອງ​ຫວຽດນາມ ທີ່​ເຮັດ​ວຽກ​ຢູ່​ບັນດາ​ອົງການ​ບໍລິຫານ​ຂອງ​ຝລັ່ງ, ຄື: ​ເມືອງ, ​ແຂວງ, ​ເຈົ້າ​ແຂວງ. ຕາມ​ລະບຽບ​ການ​ໃນ​ເວລາ​ນັ້ນ, ພະນັກງານ​ລັດຖະກອນ​ທີ່​ເຮັດ​ວຽກ​ເປັນ​ນາຍ​ພາສາ​ມາ​ແຕ່​ດົນ​ນານ​ແລ້ວ​ຈະ​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ເລື່ອນ​ຊັ້ນ​ໃຫ້​ຂຶ້ນ​ເປັນ​ຂັ້ນ​ເມືອງ​ຂັ້ນ​ສອງ. ຫຼັງຈາກສອງປີ, ເມືອງຊັ້ນສອງຈະຖືກພິຈາລະນາເພື່ອເລື່ອນຊັ້ນເປັນເມືອງຊັ້ນຫນຶ່ງ. ຫຼັງຈາກສອງປີ, ພວກເຂົາເຈົ້າຈະໄດ້ຮັບການພິຈາລະນາສໍາລັບການເລື່ອນຊັ້ນເປັນຜູ້ປົກຄອງຊັ້ນທີສອງ, ແລະອື່ນໆ, ໃຫ້ແກ່ຜູ້ປົກຄອງຊັ້ນທໍາອິດ, ຜູ້ປົກຄອງຊັ້ນທີສອງ, ແລະສຸດທ້າຍຜູ້ປົກຄອງຊັ້ນທໍາອິດ.

ເຈົ້າຄອງນະຄອນ ດ່າວຮືວເຟືອງ ຕອນຍັງນ້ອຍ

ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ: Arnoux Hippolyte - Voyage de l'Egypte a l'Indochine

ກ່ຽວ​ກັບ​ບັນ​ດາ​ເຈົ້າ​ໜ້າ​ທີ່​ຂັ້ນ​ສູງ​ຫວຽດ​ນາມ ທີ່​ເຮັດ​ວຽກ​ຢູ່​ບັນ​ດາ​ອົງ​ການ​ບໍ​ລິ​ຫານ​ຂອງ​ຝ​ລັ່ງ, ມີ​ຫຼາຍ​ຈຸດ​ທີ່​ຄວນ​ສັງ​ເກດ:

- ເມືອງ, ແຂວງ... ເປັນພຽງຕຳແໜ່ງ, ບໍ່ແມ່ນຕຳແໜ່ງ. ຄົນ​ເຫຼົ່າ​ນີ້​ເປັນ​ພຽງ​ຜູ້​ບໍລິຫານ​ລະດັບ​ສູງ​ຂອງ​ເຈົ້າ​ໜ້າ​ທີ່​ຝະລັ່ງ (Tham bien) ທີ່​ເປັນ​ຫົວໜ້າ​ອົງການ​ບໍລິຫານ.

- ເຈົ້າ​ໜ້າ​ທີ່​ເມືອງ ແລະ​ແຂວງ​ທີ່​ເຮັດ​ວຽກ​ໃຫ້​ຊາວ​ຝະຣັ່ງ​ແມ່ນ​ແຕກ​ຕ່າງ​ກັນ​ຢ່າງ​ສິ້ນ​ເຊີງ​ກັບ​ເຈົ້າ​ໜ້າ​ທີ່​ເມືອງ ແລະ​ແຂວງ​ໃນ​ລະ​ບົບ​ພາສາ​ຈີນ​ກາງ​ຂອງ​ສານ​ເຫ້ວ.

ຕໍ່ມາ, ພວກລ່າເມືອງຂຶ້ນຝຣັ່ງ ໄດ້ຕັ້ງນາມມະຍົດວ່າ “ເຈົ້າເມືອງກຽດຕິຍົດ” ເພື່ອມອບລາງວັນໃຫ້ແກ່ບັນດາເຈົ້າໜ້າທີ່ທີ່ໄດ້ປະກອບສ່ວນອັນໃຫຍ່ຫຼວງໃຫ້ແກ່ເຂົາເຈົ້າເຊັ່ນ: ກໍລະນີຂອງເຈົ້າຄອງນະຄອນ Cai Be, Tran Ba ​​Loc ແລະ ເຈົ້າຄອງນະຄອນ Cho Lon Do Huu Phuong ທີ່ມີພຽງແຕ່ຕໍາແໜ່ງແຕ່ບໍ່ມີບ່ອນຮັບໃຊ້. (ຈະ​ສືບ​ຕໍ່​)

ທີ່ມາ: https://thanhnien.vn/sai-gon-xua-du-ky-cac-ngach-quan-chuc-dau-tien-cua-nguoi-viet-185251115203911312.htm