Nâng ngưỡng miễn thuế 500 triệu đồng: Giải phóng nguồn lực cho 90% hộ kinh doanh

Bài toán công bằng chi phí

Đề xuất điều chỉnh ngưỡng doanh thu không phải nộp thuế thu nhập cá nhân (TNCN) lên 500 triệu đồng/năm vừa được Bộ Tài chính đưa ra là một nội dung quan trọng trong dự án luật thuế TNCN (sửa đổi), đánh dấu bước ngoặt lớn trong chính sách thuế dành cho khu vực kinh tế cá thể. Mức ngưỡng hiện hành là 200 triệu đồng/năm đã được áp dụng trong nhiều năm, không còn phù hợp với bối cảnh giá cả và thu nhập có nhiều biến động như hiện nay.

Theo tính toán chi tiết của Bộ Tài chính, với mức đề xuất 500 triệu đồng/năm, dự kiến sẽ có khoảng 2,3 triệu hộ kinh doanh trên tổng số 2,54 triệu hộ kinh doanh (số liệu tính đến tháng 10 năm 2025) sẽ không phải nộp thuế, tương đương khoảng 90% tổng số hộ. Quyết định này được kỳ vọng sẽ tạo ra một cú hích lịch sử, giúp giảm áp lực tài chính khổng lồ, tạo dư địa phục hồi và phát triển bền vững cho đội ngũ tiểu thương.

Theo chuyên gia kinh tế, TS Nguyễn Trí Hiếu đánh giá đây là một giải pháp tài khóa mang tính cấp thiết, được đưa ra trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam đang nỗ lực phục hồi sau đại dịch và đối mặt với thách thức từ lạm phát và suy thoái kinh tế toàn cầu. Khu vực hộ kinh doanh cá thể, dù có quy mô nhỏ, nhưng lại đóng góp lớn vào việc tạo ra công ăn việc làm, cung cấp hàng hóa thiết yếu và thúc đẩy chuỗi cung ứng nội địa. Tuy nhiên, họ cũng là nhóm dễ bị tổn thương nhất do thu nhập không ổn định, chi phí đầu vào tăng cao và thiếu khả năng tiếp cận các nguồn vốn ưu đãi.

Đề xuất nâng ngưỡng doanh thu không phải nộp thuế từ 200 lên 500 triệu đồng/năm được đánh giá phù hợp với biến động chi phí và thu nhập hiện nay. Theo Bộ Tài chính, nếu được thông qua, khoảng 90% hộ kinh doanh thường xuyên sẽ không phải nộp thuế thu nhập cá nhân; đồng thời, ngưỡng doanh thu không chịu thuế giá trị gia tăng cũng được kiến nghị nâng lên mức tương ứng.

Ước tính, tổng số thuế được giảm cho khu vực hộ kinh doanh có thể đạt khoảng 11.800 tỷ đồng. Nguồn lực này sẽ được giữ lại trong khu vực kinh tế cá thể, hỗ trợ tái đầu tư, cải thiện đời sống và góp phần kích thích sức mua.

Việc điều chỉnh ngưỡng miễn thuế lên 500 triệu đồng/năm không chỉ giảm gánh nặng thuế, mà còn phản ánh đúng mặt bằng chi phí kinh doanh hiện nay. Chính sách được kỳ vọng tạo thuận lợi cho hộ kinh doanh nhỏ lẻ, đơn giản hóa việc tuân thủ pháp luật thuế và tạo động lực để họ yên tâm mở rộng hoạt động.

Chuyển đổi mô hình quản lý thuế: Hướng tới minh bạch và chuyên nghiệp

Cùng với đề xuất nâng ngưỡng miễn thuế, Bộ Tài chính kiến nghị chuyển đổi phương pháp tính thuế đối với hộ, cá nhân kinh doanh có doanh thu từ trên 500 triệu đến 3 tỷ đồng/năm. Theo đó, nhóm này sẽ nộp thuế dựa trên thu nhập thực tế (doanh thu trừ chi phí) thay vì áp dụng tỷ lệ trên doanh thu như phương pháp khoán hiện nay. Thuế suất đề xuất là 15% trên thu nhập tính thuế, tương đương mức thuế thu nhập doanh nghiệp áp dụng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa có doanh thu dưới 3 tỷ đồng/năm.

Việc chuyển từ tính thuế theo doanh thu sang thu nhập thực tế được đánh giá là bước tiến về công bằng và chuyên nghiệp hóa quản lý thuế. Cách tính mới phản ánh đúng khả năng sinh lời của từng hộ kinh doanh: doanh thu cao nhưng chi phí lớn sẽ nộp thuế thấp; không có thu nhập hoặc thua lỗ thì không phát sinh nghĩa vụ thuế. Điều này khắc phục tình trạng hộ kinh doanh phải nộp thuế theo doanh thu ước tính ngay cả khi lợi nhuận không đáng kể – bất cập kéo dài nhiều năm qua.

Đề xuất này nhận được sự đồng thuận của nhiều chuyên gia và cộng đồng doanh nghiệp, khi được xem là giải pháp thúc đẩy minh bạch, giảm gánh nặng chi phí tuân thủ và tạo nền tảng phát triển bền vững cho khu vực kinh tế tư nhân.

Đề xuất nâng ngưỡng miễn thuế và chuyển đổi phương pháp tính thuế không chỉ là một chính sách hỗ trợ tài khóa đơn thuần, mà còn là một chiến lược cải cách sâu rộng, nhằm xây dựng một hệ thống thuế minh bạch, công bằng, linh hoạt và tiệm cận với thực tế đời sống, giúp giảm nghĩa vụ thuế cho gần 90% hộ kinh doanh, đồng thời tạo động lực để khu vực kinh tế cá thể phát triển, tiến tới chuyên nghiệp hóa và đóng góp tích cực vào mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội dài hạn của đất nước.

Theo PGS. TS Lê Xuân Trường (Trưởng khoa Thuế – Hải quan, Học viện Tài chính), cách tính thuế mới và ngưỡng doanh thu chịu thuế theo đề xuất của Bộ Tài chính sẽ đảm bảo công bằng hơn rất nhiều so với cách tính hiện nay, và hộ kinh doanh sẽ có lợi hơn. Ông Trường phân tích, việc chuyển sang tính thuế trên thu nhập thực tế sẽ khắc phục được những bất cập về chi phí và lợi nhuận. Hơn nữa, việc loại bỏ hình thức thuế khoán không chỉ đảm bảo tính minh bạch, bình đẳng về chế độ thuế giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp, mà còn tạo động lực để các hộ kinh doanh phát triển trong bối cảnh nền kinh tế số và thanh toán không dùng tiền mặt đang phát triển mạnh mẽ. "Ngưỡng miễn thuế 500 triệu đồng là khá phù hợp với mức thu nhập bình quân đầu người và chi phí sinh hoạt trong bối cảnh hiện nay, giúp hộ kinh doanh cảm thấy chính sách thuế thực sự hỗ trợ họ", ông Trường nhấn mạnh.

Phản ánh niềm hy vọng của cộng đồng doanh nghiệp nhỏ và vừa, TS Tô Hoài Nam, Phó Chủ tịch Thường trực kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam chia sẻ, việc miễn thuế và điều chỉnh cách tính thuế sẽ giúp tiểu thương tiết kiệm chi phí, giữ được nguồn vốn, và dần minh bạch hóa hoạt động kinh doanh. Đồng thời, đối với nhóm hộ kinh doanh có doanh thu trên 500 triệu đồng, việc cho phép tính thuế trên thu nhập thực tế là một sự công bằng lớn, khuyến khích họ hạch toán chuyên nghiệp hơn. Về dài hạn, chính sách này sẽ thúc đẩy các hộ kinh doanh phát triển thành doanh nghiệp nhỏ, tận dụng các ưu đãi thuế theo quy định, qua đó giúp khu vực kinh tế tư nhân phát triển bền vững và đóng góp hiệu quả hơn vào GDP, hướng tới mục tiêu có thêm nhiều doanh nghiệp trong những năm tới.

"Mức miễn thuế 500 triệu đồng cho hộ kinh doanh sẽ tăng đáng kể khả năng mua sắm và chi tiêu của khu vực này, vốn là một phần lớn của chuỗi cung ứng. Sức mua tăng lên sẽ tạo ra cú hích tổng thể, giúp các doanh nghiệp lớn hơn có đầu ra ổn định hơn, giảm tồn kho và đẩy mạnh sản xuất. Việc này tạo ra một vòng tuần hoàn kinh tế tích cực, kích thích tăng trưởng từ gốc rễ xã hội", ông Nam phân tích thêm.

Nâng ngưỡng miễn thuế 500 triệu đồng: Giải phóng nguồn lực cho 90% hộ kinh doanh - Ảnh 1.

Dưới góc độ tiểu thương, bà Nguyễn Thanh Mai, kinh doanh tại chợ Nghĩa Tân chia sẻ: "Việc nâng ngưỡng miễn thuế lên 500 triệu đồng thực sự là một tin mừng. Với 200 triệu đồng như trước, nhiều khi chúng tôi phải nộp thuế dù cả năm chỉ đủ chi tiêu, vì chi phí thuê mặt bằng, điện nước đã rất cao rồi. Chính sách mới này không chỉ giúp chúng tôi tiết kiệm được khoản tiền lớn để sửa sang cửa hàng, mà còn giúp chúng tôi yên tâm buôn bán, không còn lo lắng về việc kê khai phức tạp nữa"./.

Nguồn: https://vtv.vn/nang-nguong-mien-thue-500-trieu-dong-giai-phong-nguon-luc-cho-90-ho-kinh-doanh-100251202234651173.htm