Không phụ thuộc vào một nguồn thu nhập, nhiều người Mỹ đang bán dịch vụ, sản phẩm và lời khuyên trên các nền tảng mạng xã hội.
Natalie Fischer, 25 tuổi, ở Seattle, Washington, Mỹ, ám ảnh với việc kiếm tiền online. Dù có bằng thạc sĩ, làm phân tích dữ liệu với thu nhập hàng trăm nghìn USD mỗi năm, nhưng cô luôn bận rộn với nghề tay trái. Có thời điểm, Natalie làm thêm đến 30 giờ mỗi tuần chủ yếu bán lời khuyên tài chính cá nhân, quảng bá sản phẩm và thương hiệu trên mạng xã hội.
Tháng 7 năm ngoái, cô nghỉ việc để theo đổi nghề tay trái toàn thời gian. Cô bắt đầu được kiếm nhiều tiền hơn so với mức lương ở công ty cũ và kỳ vọng con số sẽ tăng theo cấp số nhân trong những năm tới.
“Đã qua thời chỉ dựa vào một nguồn thu nhập”, Natalie nói.
Ngày càng nhiều lao động trẻ làm nhiều việc để cải thiện thu nhập, phát triển kỹ năng, xây dựng mối quan hệ và giải phóng năng lượng sáng tạo bằng cách bán khóa hướng dẫn trực tuyến, sản phẩm, dịch vụ hoặc tạo ảnh hưởng trên mạng xã hội.
So với các thế hệ trước, người trẻ đang tận dụng lợi thế tiếp cận thiết bị kỹ thuật số, Internet để kiếm tiền. Họ trưởng thành từ cuộc khủng hoảng tài chính 2008, trải qua thời gian đi học lúc Covid-19 bùng phát và chứng kiến làn sóng sa thải hàng loạt. Tất cả đều là động lực thúc đẩy thế hệ này gia tăng thu nhập, đảm bảo cuộc sống đủ đầy, hạnh phúc hơn.
Người trẻ Mỹ đang cố gắng làm nhiều việc để cải thiện thu nhập, thêm kỹ năng và làm chủ chính mình. Ảnh minh họa: BBC
Giáo sư Aaron McDaniel, phụ trách lĩnh vực khởi nghiệp và đổi mới tại Đại học California, Mỹ, nói: “Bạn có thể dễ dàng tạo ra mọi thứ trên Internet. Các nền tảng xã hội thúc đẩy sự sáng tạo và giúp mọi người kiếm tiền”.
Như với Natalie, cô thích đăng tải nội dung về tài chính – lĩnh vực ban đầu chỉ là sở thích cá nhân. Giờ đây, cô gái 25 tuổi đang nuôi ước mơ làm chủ chính mình. Hiện cô đang tham gia một số khóa học trực tuyến về khởi nghiệp, tiếp thị truyền thông xã hội.
Khi chia sẻ các bài viết về hành trình tìm hiểu trường chứng khoán, Fischer nhận được sự quan tâm. Những thắc mắc của mọi người được cô chuyển thành chủ đề video trên TikTok và có 56.000 người theo dõi. Theo thời gian, cô nhận được tài trợ và xây dựng nội dung cho các thương hiệu.
“Mọi người yêu thích các nội dung, nhưng vẫn có quan điểm trái chiều. Một trong những nguyên nhân do tôi là người châu Á, trẻ tuổi và khiến họ hoài nghi về năng lực của bản thân”, cô gái nhớ lại những video đầu tiên của mình.
Tuy nhiên, tuổi tác không ngăn Gen Z tận dụng mọi cơ hội.
Colin Stroud, 24 tuổi, ở Columbia, Ohio tìm thấy công việc tay trái sau khi chia sẻ cách du lịch Hawaii bằng điểm thưởng thẻ tín dụng trên LinkedIn. Sau khi thất nghiệp, Stroud bắt đầu chia sẻ các bài viết liên quan từ trải nghiệm của bản thân.
Hiện, chàng trai 24 tuổi tính phí 150 USD cho 75 phút tư vấn và 175 USD cho việc lập kế hoạch du lịch. Nhờ vậy, Stroud và vợ có thu nhập 3.000 USD mỗi tháng từ nghề tay trái, nhiều hơn ngày còn đi làm.
“Mọi thứ thay đổi khiến chúng tôi có thể mua được những món đồ dành cho tầng lớp trung lưu. Điều mà trước đây tôi phải làm việc cật lực để đạt được”, Stroud nói.
Bài đăng chia sẻ kinh nghiệm đi du lịch miễn phí của Colin Stroud lên mạng xã hội nhận được sự quan tâm. Ảnh: W.P
Nhiều người trẻ chia sẻ, việc đảm nhận nghề tay trái kỹ thuật số cùng công việc chính giúp giảm gánh nặng tài chính, xây dựng kỹ năng và làm đẹp hồ sơ.
Mariz Isabella Ash, 22 tuổi, ở Huntington Beach, California, Mỹ, cho biết phần lớn thời gian sinh viên đều diễn ra trực tuyến khiến bản thân không có thời gian thiết lập các mối quan hệ ở trường. Chưa kể, nhiều công việc đòi hỏi kinh nghiệm khiến người ra trường không có nhiều cơ hội.
Nữ sinh sẽ tốt nghiệp Đại học Bang California tại Long Beach vào mùa xuân năm 2025, đang bán hàng toàn thời gian tại một nhà sản xuất thuốc và thiết bị y tế. Bên cạnh đó, cô cũng được trả tiền để giúp các công ty, tổ chức và cá nhân sử dụng mạng xã hội. Thi thoảng cô gái 22 tuổi lại nhận trông trẻ qua ứng dụng Bambino Sitters.
Ash coi nghề tay trái là công việc cần thiết trong bối cảnh kinh tế ngày càng khó khăn. Dù phải làm việc đến 60 tiếng mỗi tuần hoặc hơn nhưng cô vẫn mong tìm được công việc phụ, kể cả khi tài chính đã ổn định.
Trong khi thế hệ lớn tuổi đang đánh giá Gen Z lười biếng, lý tưởng hóa sự nổi tiếng trên mạng xã hội, nhưng thực tế hoàn toàn trái ngược. Người trẻ ngày nay hiểu thêm về cách kiếm tiền trên mạng xã hội, sẵn sàng làm thêm, tìm cách thích nghi với điều kiện kinh tế khó khăn và không ngại thể hiện cá tính trong công việc.
Ang Richare, 24 tuổi, ở Boston, Massachusetts, đã kiếm thêm từ vài trăm đến vài nghìn USD mỗi tháng nhờ quảng cáo, bán dịch vụ tư vấn nghề nghiệp cá nhân trên Linkedln, làm diễn giả và điều phối khóa học.
Hầu hết các công việc phụ Ang đang làm xuất phát từ việc định vị bản thân là người đại diện cho Gen Z với tư cách là trợ lý giám đốc tại Trung tâm Phát triển Nghề nghiệp của Đại học Boston – nơi cô đang làm việc.
“Tôi muốn cho gia đình và những người khác thấy có nhiều con đường dẫn đến thành công, thể hiện bản thân và thoát khỏi tư duy lạc hậu về tiền bạc”, Richard nói.
Bên cạnh đó, một số chuyên gia cảnh báo người trẻ cần cẩn trọng với công việc tay trái.
Lindsey Cameron, trợ lý giáo sư tại Trường Wharton thuộc Đại học Pennsylavania, cho biết để thành công từ nghề tay trái đòi hỏi nhiều thời gian, công sức, yêu cầu người trẻ phải hứng thú, am hiểu một số lĩnh vực nhất định.
“Bạn có thể sống với với phiên bản lý tưởng hóa của chính mình, nhưng số tiền quảng cáo được các nhãn hàng bỏ ra là có giới hạn. Trên tất cả, không phải ai cũng thành công”, Cameron nói.
Còn với Fischer và nhiều lao động trẻ khác, họ vẫn kỳ vọng công việc tay trái sẽ tiếp tục phát triển khi nhiều doanh nghiệp cắt giảm chi phí, phúc lợi.
“Có nhiều sự nghi ngờ với các công ty. Lòng trung thành của chúng tôi giờ đã chết”, Fischer nói.
Minh Phương (Theo Washingtonpost)
