Đây là thông tin được lãnh đạo Ban quản lý Di sản văn hóa Mỹ Sơn đưa ra tại cuộc hội thảo và công bố thông tin kết quả thăm dò, khai quật phế tích kiến trúc đường dẫn ở phía đông tháp K, tổ chức chiều 8/4.
Theo ông Nguyễn Công Khiết, Phó Giám đốc Ban Quản lý Di sản văn hóa Mỹ Sơn, trong thời gian qua các nhà khảo cổ đã khai quật khoảng 220m2 để làm rõ việc có hay không trong quá khứ từng tồn tại một tuyến đường dẫn từ tháp K vào trung tâm Thánh địa Mỹ Sơn.
Dấu vết con đường “thần đạo” nối từ tháp K vào trung tâm khu đền tháp Mỹ Sơn. Ảnh: KL
Trên diện tích khai quật, bước đầu đã phát lộ nền móng của con đường đất dầm chặt, rộng 9m, dài hơn 150 m, dẫn vào quần thể di tích Mỹ Sơn.
Hiện, các chuyên gia chưa thể xác định chính xác tên gọi, chức năng, niên đại và chiều dài của con đường, nhưng có nhiều chứng cứ có thể xác định đây là con đường chính mà người Chăm xưa đi vào Mỹ Sơn để hành lễ, chứ không phải con đường du khách đang đi hiện nay.
TS Nguyễn Ngọc Quý – chủ trì cuộc khai quật, khảo cổ học đánh giá, kết quả này khẳng định có một con đường dẫn bắt đầu từ tháp K đi vào khu trung tâm Thánh địa Mỹ Sơn ở thế kỷ XII, lần đầu tiên giới nghiên cứu khảo cổ – lịch sử trong nước và quốc tế được biết.
Con đường này kéo dài trên 500 m, khởi đầu từ tháp K hướng đến khu vực sân trước khu tháp F. Kết quả thăm dò, khai quật trong hai năm 2023 – 2024 đã có thể xác định chắc chắn cấu trúc của con đường từ tháp K đến khu suối cạn ở về phía Đông – cách tháp K khoảng 150 m.
Với kết quả nghiên cứu cập nhật trong đợt công tác này, có thể khẳng định đây là con đường thiêng, con đường dẫn Thần linh, vua chúa và tăng lữ Bà la môn giáo đi vào không gian thiêng Thánh địa Mỹ Sơn.
Việc phát hiện con đường cổ đã hé lộ nhiều bí ẩn về bố cục không gian tâm linh của khu di tích Mỹ Sơn. Ảnh: K.L
Theo TS Nguyễn Ngọc Quý, việc nghiên cứu khảo cổ về hệ thống phế tích kiến trúc đường đi ở khu vực quanh tháp K nhằm làm hiện rõ con đường thiêng dẫn vào Thánh địa Mỹ Sơn của người Chăm xưa là một việc làm rất cần thiết, góp thêm những tư liệu mới, góp phần nhận thức toàn diện hơn về không gian văn hóa – lịch sử – kiến trúc Mỹ Sơn.
Ông cũng mong kết quả khảo cổ sẽ được cập nhật để phục vụ nghiên cứu, du lịch. Trên cơ sở này sẽ thiết kế lại tour tuyến, sản phẩm du lịch để du khách đến với Mỹ Sơn sẽ được nghe thêm các huyền tích xung quanh di sản này.
T.Toàn
