Trung tâm của vùng động lực
Quảng Ninh hiện có 3 khu kinh tế cửa khẩu là Móng Cái, Hoành Mô và Bắc Phong Sinh. Trong đó, Khu kinh tế cửa khẩu Móng Cái, thành lập theo Quyết định số 19/2012/QĐ-TTg ngày 10/4/2012 của Thủ tướng Chính phủ, được xác định là một trong 2 mũi đột phá và là trung tâm của vùng động lực trong mô hình tổ chức không gian phát triển “một tâm, hai tuyến, đa chiều, hai mũi đột phá, ba vùng động lực” của tỉnh Quảng Ninh. Khu kinh tế cửa khẩu trọng điểm quốc gia Móng Cái có diện tích hơn 121.000ha, kết nối trực tiếp với các hành lang kinh tế quốc tế từ Trung Quốc đến các trung tâm kinh tế lớn của Việt Nam.
Là đầu mối quan trọng nhất trong Khu kinh tế cửa khẩu Móng Cái, Cửa khẩu quốc tế Móng Cái luôn đóng vai trò động lực tăng trưởng. Theo Ban Quản lý cửa khẩu tỉnh Quảng Ninh, từ đầu năm đến 14/11/2025, tổng kim ngạch hàng hóa XNK qua Cửa khẩu quốc tế Móng Cái đạt 5.321 triệu USD, chiếm trên 97% tổng kim ngạch hàng hóa XNK của cả tỉnh. Tổng số 2.012 doanh nghiệp làm thủ tục, tăng 52% so với năm 2024. Hoạt động XNK tại Cửa khẩu quốc tế Móng Cái góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế - xã hội và đóng góp vào tăng trưởng 11,67% của tỉnh Quảng Ninh trong 9 tháng, đưa Quảng Ninh xếp thứ 1/34 tỉnh, thành cả nước.
Cửa khẩu quốc tế Móng Cái còn là động lực thúc đẩy du lịch biên giới bứt phá, đồng thời hình thành trọng điểm về đối ngoại, giao lưu văn hóa giữa Quảng Ninh với Quảng Tây và giữa nhân dân hai nước Việt Nam, Trung Quốc. Tổng lượt người xuất nhập cảnh qua các cửa khẩu quốc tế Móng Cái năm 2025 ước đạt trên 7,054 triệu lượt, tăng 9,6% so cùng kỳ năm 2024. Trong đó tổng lượt người XNC tại Cửa khẩu Bắc Luân I đạt trên 6,633 triệu lượt người, tăng 7% so với năm 2024. Cửa khẩu Bắc Luân II đạt 421.541 lượt người, tăng 66% so với cùng kỳ năm 2024.
Hướng tới cửa khẩu thông minh
Cửa khẩu quốc tế Móng Cái (Việt Nam) và cửa khẩu Đông Hưng (Trung Quốc) là cặp cửa khẩu có vai trò đặc biệt quan trọng trong giao thương khu vực biên giới phía Bắc, là điểm kết nối chiến lược giữa Việt Nam và khu vực Hoa Nam (Trung Quốc). Trong bối cảnh hội nhập và chuyển đổi số mạnh mẽ, việc xây dựng mô hình cửa khẩu thông minh tại đây là yêu cầu cấp thiết cả về thực tiễn lẫn chiến lược.
Mô hình cửa khẩu thông minh tập trung vào số hóa toàn diện hoạt động thông quan, tăng cường áp dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (big data) và nền tảng đám mây trong quản lý logistics không chỉ tạo thuận lợi tối đa cho lưu thông hàng hóa, đặc biệt là hàng nông sản, thủy sản và các sản phẩm chế biến có giá trị gia tăng cao mà còn tạo điều kiện xây dựng cơ chế phối hợp liên ngành hiệu quả, hướng tới mục tiêu “một cửa, một lần dừng” trong xử lý thủ tục xuất nhập khẩu. Cửa khẩu thông minh cũng sẽ tạo cơ sở để Khu kinh tế cửa khẩu Móng Cái nói riêng và tỉnh Quảng Ninh nói chung tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng và logistics khu vực, đóng vai trò là cửa ngõ quan trọng kết nối các nền kinh tế ASEAN và Trung Quốc.
Việc xây dựng cửa khẩu thông minh Móng Cái - Đông Hưng là nội dung trọng tâm trong Thỏa thuận khung hợp tác thí điểm giữa Tỉnh ủy Quảng Ninh và Khu ủy Khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây (Trung Quốc) ký kết ngày 12/4/2025 nhân chuyến thăm cấp Nhà nước của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tới Việt Nam. Theo đó, 2 bên thống nhất phối hợp đồng bộ trong quy hoạch, xây dựng và vận hành cửa khẩu thông minh với 2 luồng riêng biệt: Luồng khách du lịch tại khu vực cửa khẩu Bắc Luân I và luồng vận tải hàng hóa tại cửa khẩu Bắc Luân II. Dự án này hứa hẹn nâng cao toàn diện hiệu quả và hiệu suất thông quan, giảm thiểu tình trạng ùn tắc, nâng tầm hoạt động biên mậu của 2 nước.
Triển khai xây dựng Đề án thí điểm cửa khẩu thông minh tại cặp cửa khẩu Móng Cái (Việt Nam) - Đông Hưng (Trung Quốc), tháng 7/2025, tỉnh Quảng Ninh đã ban hành quyết định kiện toàn Ban Chỉ đạo xây dựng cửa khẩu thông minh do Chủ tịch UBND tỉnh làm Trưởng ban, Ban Quản lý Khu kinh tế tỉnh là cơ quan thường trực. Đây là đầu mối chủ trì điều phối, phối hợp với các sở, ngành và chính quyền địa phương triển khai đề án.
Trên cơ sở đó, Ban Quản lý Khu kinh tế Quảng Ninh đã phối hợp với các đơn vị liên quan xây dựng Đề án thí điểm cửa khẩu thông minh tại Cửa khẩu quốc tế Móng Cái - Đông Hưng, gửi báo cáo Thủ tướng Chính phủ và khẩn trương lấy ý kiến 11 Bộ, ngành để hoàn thiện nội dung đề án. Song song, tỉnh cũng cử đoàn công tác đi khảo sát, học tập kinh nghiệm mô hình cửa khẩu thông minh tại Lạng Sơn (các khu vực Hữu Nghị và Tân Thanh) trong tháng 10/2025, làm cơ sở thực tiễn để hoàn thiện đề án. Đến thời điểm hiện tại, Đề án đã được hoàn thiện và báo cáo Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Ông Trương Mạnh Hùng, Trưởng Ban Quản lý Khu kinh tế Quảng Ninh, cho biết: Chúng tôi xác định xây dựng cửa khẩu thông minh tại Cửa khẩu quốc tế Móng Cái là nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới bởi lưu lượng hàng hóa và hành khách tăng nhanh, đòi hỏi một mô hình quản lý hiện đại, minh bạch và liên thông. Sau khi hợp nhất 3 Ban Quản lý cửa khẩu Móng Cái, Hoành Mô và Bắc Phong Sinh để thành lập Ban Quản lý cửa khẩu tỉnh Quảng Ninh trực thuộc Ban Quản lý Khu kinh tế tỉnh, bộ máy mới đã nhanh chóng ổn định tổ chức, vận hành thông suốt và tạo nền tảng thuận lợi, sẵn sàng triển khai nhiệm vụ xây dựng cửa khẩu thông minh theo đúng quy hoạch, chiến lược phát triển Khu kinh tế cửa khẩu Móng Cái giai đoạn mới, là một trong 3 đột phá theo Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVI đã xác định.
Nguồn: https://baoquangninh.vn/phat-huy-vi-the-khu-kinh-te-cua-khau-trong-diem-quoc-gia-3387541.html
![[Ảnh] Tổng Bí thư Tô Lâm tiếp Giám đốc Học viện Hành chính công và Kinh tế quốc dân trực thuộc Tổng thống Liên bang Nga](/_next/image?url=https%3A%2F%2Fvphoto.vietnam.vn%2Fthumb%2F1200x675%2Fvietnam%2Fresource%2FIMAGE%2F2025%2F12%2F08%2F1765200203892_a1-bnd-0933-4198-jpg.webp&w=3840&q=75)
Bình luận (0)