Tỷ trọng chế biến nhiều mặt hàng đạt trên 50%
Là “thủ phủ trái cây” ở đồng bằng sông Cửu Long, với diện tích cây ăn trái vào khoảng 134.000ha, sản lượng 2,5 triệu tấn/năm, chiếm khoảng 35% diện tích cây ăn trái toàn vùng, thời gian qua, tỉnh Đồng Tháp đã đẩy mạnh phát triển chế biến sâu nông sản, tạo giá trị gia tăng cao.
Toàn tỉnh có khoảng 800 doanh nghiệp chế biến nông, lâm, thủy sản và lương thực, trong đó có trên 200 doanh nghiệp chế biến lúa gạo, tổng công suất khoảng 4,5 - 5 triệu tấn/năm; 25 doanh nghiệp chế biến trái cây, tổng công suất khoảng 700.000 tấn/năm. Nhờ vậy, tỷ lệ nông sản qua chế biến ngày càng tăng, giảm dần xuất thô giá trị thấp, giá trị sản phẩm được nâng cao với mẫu mã đa dạng hơn, đáp ứng tiêu chuẩn của nhiều thị trường khó tính như Hoa Kỳ, EU, Nhật Bản, Hàn Quốc… Trong 6 tháng đầu năm 2025, nhóm hàng nông, thủy sản xuất khẩu của tỉnh ước đạt trên 326 triệu USD, tăng 5,4% so với cùng kỳ.
Tương tự, tại Sơn La - một trong những vùng nông sản lớn của cả nước, cũng luôn chú trọng ngành công nghiệp chế biến sâu, hướng tới xây dựng Sơn La trở thành trung tâm chế biến nông sản vùng Tây Bắc. Đến năm 2025, toàn tỉnh có 560 nhà máy, cơ sở chế biến nông sản (trong đó có 17 nhà máy, 543 cơ sở); có trên 40 kho lạnh, góp phần kéo dài thời gian bảo quản, giảm thất thoát sau thu hoạch giảm áp lực tiêu thụ sản phẩm quả tươi…
Hiện, “Việt Nam đã hình thành và phát triển hệ thống chế biến công nghiệp với năng lực, trình độ công nghệ cơ bản đáp ứng yêu cầu đầu ra của sản xuất nguyên liệu và nhu cầu thị trường, với hơn 7.500 doanh nghiệp quy mô công nghiệp gắn với xuất khẩu, có năng lực chế biến trên 120 triệu tấn nguyên liệu nông sản mỗi năm”, Cục Chất lượng, chế biến và phát triển thị trường, Bộ Nông nghiệp và Môi trường thông tin.
Công nghiệp chế biến nông, lâm, thủy sản có tốc độ tăng trưởng giá trị gia tăng hàng năm đạt 7 - 8%. Tỷ trọng chế biến công nghiệp nhiều mặt hàng đạt trên 50%, tỷ trọng các mặt hàng có giá trị gia tăng cao dần được nâng lên. Sản phẩm nông sản được chế biến sâu đạt trên 33%, chủng loại phong phú, bảo đảm chất lượng và an toàn thực phẩm.
Các doanh nghiệp chế biến nông, lâm, thủy sản đang là những tác nhân quan trọng, là đầu tàu trong việc dẫn dắt chuỗi giá trị sản xuất nông nghiệp phát triển theo hướng sản xuất hàng hóa quy mô lớn, ứng dụng khoa học công nghệ, nâng cao hiệu quả, năng lực cạnh tranh và phát triển thương hiệu nông sản Việt Nam. Công nghiệp chế biến nông, lâm, thủy sản hiện thu hút khoảng 1,6 triệu lao động trực tiếp và hàng chục triệu lao động sản xuất nguyên liệu và dịch vụ.
Chế biến nông sản phát triển đã góp phần làm chuyển đổi mạnh mẽ cơ cấu sản xuất nông nghiệp, từ nền nông nghiệp tự cung, tự cấp tiến lên nền nông nghiệp hiện đại, sản xuất hàng hóa lớn, phục vụ xuất khẩu và tiêu dùng nội địa. Các thành tựu này góp phần không nhỏ vào việc thực hiện thành công Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XIII, trong đó có nội dung liên quan đẩy mạnh hoạt động bảo đảm chất lượng, an toàn thực phẩm, gia tăng chế biến và phát triển thị trường nông, lâm, thủy sản, Cục Chất lượng, chế biến và phát triển thị trường nhận định.
Xác định vùng trồng chủ lực
Tuy vậy, ngành công nghiệp chế biến nông sản vẫn đang đối mặt một số khó khăn. Phần lớn cơ sở chế biến là doanh nghiệp vừa và nhỏ, tiềm lực hạn chế, công nghệ chưa đồng bộ, hiện đại. Chất lượng sản phẩm chưa đồng đều, tỷ lệ chế biến sâu còn thấp ở một số ngành hàng. Hạ tầng logistics còn hạn chế. Xây dựng thương hiệu nông sản quốc gia vẫn còn manh mún, thiếu tính liên kết, chưa tạo được dấu ấn mạnh mẽ trên thị trường thế giới. Việc thu hút các doanh nghiệp chế biến quy mô lớn đòi hỏi thời gian và chính sách đủ mạnh…
Thời gian tới, ngành nông nghiệp dự kiến các nhóm nhiệm vụ trọng tâm thực hiện là hoàn thiện hệ thống pháp luật, chính sách quản lý chất lượng, an toàn thực phẩm và thị trường theo chuẩn mực quốc tế; phát triển đồng bộ hạ tầng logistics và công nghiệp chế biến hiện đại, tạo điều kiện thu hút đầu tư tư nhân vào công nghệ cao và chế biến sâu. Cùng với đó, thúc đẩy mạnh mẽ chuyển đổi số, hình thành cơ sở dữ liệu quốc gia về nông nghiệp, ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và dữ liệu lớn (big data) trong dự báo thị trường, quản lý rủi ro và truy xuất nguồn gốc. Xây dựng thương hiệu nông sản Việt gắn với giá trị bản địa và tiêu chuẩn quốc tế, phát triển sản phẩm “Made in Vietnam” và OCOP theo hướng xanh - bền vững…
Tại Đại hội Đại biểu lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030 của Đảng bộ Cục Chất lượng, chế biến và phát triển thị trường, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Thanh Nam nêu rõ, một trong những nhiệm vụ trọng tâm là đẩy mạnh phát triển công nghiệp chế biến gắn với tiêu chuẩn quốc tế, tăng tỷ lệ chế biến sâu, áp dụng công nghệ hiện đại để nâng cao năng lực cạnh tranh cho nông sản Việt.
Để khuyến khích chế biến sâu trong nông nghiệp, theo các chuyên gia, cần có chính sách thu hút doanh nghiệp thông qua ưu đãi về vốn, đất đai, chuyển giao công nghệ. Cùng với đó, cần tăng cường phối hợp với các viện, trường và các tổ chức nghiên cứu khoa học khác cập nhật, tập huấn chuyển giao ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ trong sản xuất chế biến nông lâm thủy sản chất lượng, an toàn. Về phía các địa phương, cần rà soát, quy hoạch lại từng xã để xác định vùng trồng chủ lực theo hướng tập trung, liền vùng, liền thửa, thuận tiện cho cơ giới hóa, đầu tư hạ tầng và liên kết sản xuất; tập trung phát triển các cụm công nghiệp chế biến nông sản gắn với vùng nguyên liệu.
Nguồn: https://daibieunhandan.vn/phat-trien-cum-cong-nghiep-che-bien-gan-voi-vung-nguyen-lieu-10399571.html
Bình luận (0)