Rekiny i błędy: wnioski z incydentów prawnych

„Shark” nie jest zły, jeśli chodzi o podejmowanie ryzyka, bo taka jest natura inwestowania. Zły jest natomiast, gdy inspiracja wyprzedza kontrolę, gdy zmieniamy nazwy, etykiety, restrukturyzujemy przed księgowością, gdy PR zastępuje audyt.

Pan Nguyen Hoa Binh, znany również jako Shark Binh – zdjęcie: TL

Z okazji Wietnamskiego Dnia Przedsiębiorców, przypadającego 13 października, przyjrzenie się kontrowersjom otaczającym kilka osób, które pojawiły się w tej wartej miliardy dolarów transakcji (Shark Tank Vietnam) nie ma na celu potępienia kogokolwiek, lecz wskazanie kruchej granicy między startupami, inwestycjami i prawem.

Popełnianie błędów w biznesie jest normalne. Nienormalne jest natomiast to, że błędy te przeradzają się w przestępstwa.

Powtarzająca się orbita

Reflektory często zatrzymują się na uściskach dłoni. Rynek nie. Za nimi kryją się kontrakty, podatki i dane. Kiedy „rekin” lub ogniwo ekosystemu schodzi z telewizji, by stawić czoła dochodzeniu, oskarżeniu lub weryfikacji, pojawia się prawdziwe pytanie: utracone pieniądze można odzyskać, ale utraconą reputację można odzyskać za pomocą czego?

Ostatnie cięcia pokazują powtarzającą się trajektorię. Sprawa pana Nguyena Ngoc Thuya (Egroup, Apax English) rozpoczęła się od zobowiązań handlowych. Następnie rozszerzono śledztwo na wiele osób w ekosystemie, biorąc pod uwagę przestępstwa takie jak oszustwo, przywłaszczenie mienia oraz wręczanie i przyjmowanie łapówek.

Jeśli chodzi o ekosystemy NextTech i AntEx powiązane z panem Nguyen Hoa Binh, policja w Hanoi otrzymała je do weryfikacji na podstawie opinii inwestorów na temat gwałtownego spadku wartości tokena i zmiany nazwy projektu.

Rynek często myli reputację z osobistym zaufaniem do założyciela. Prawo postrzega reputację jako weryfikowalny obowiązek. Ten obowiązek nie jest zawarty w plakacie, ale w umowach, księgach rachunkowych, podatkach, ujawnieniach ryzyka i mechanizmach wynagradzania.

Obowiązujące ramy prawne opierają się na „twardych podstawach”, którymi są: ustawa o administracji podatkowej z 2019 r. wymagająca składania uczciwych, kompletnych i terminowych deklaracji; ustawa o rachunkowości z 2015 r. oraz standardy rachunkowości wymagające sporządzania i przedstawiania sprawozdań zgodnie z przepisami, co może skutkować odpowiedzialnością karną w przypadku poważnych konsekwencji; ustawa o ochronie praw konsumentów z 2023 r. oraz rozporządzenie w sprawie etykietowania produktów wymagają uczciwego podawania pochodzenia; ustawa o transakcjach elektronicznych z 2023 r. oraz rozporządzenie 13/2023 w sprawie ochrony danych osobowych wymagają przetwarzania danych w odpowiednim celu, ze zgodą, mechanizmami śledzenia i rozliczania.

Innymi słowy, pobieranie pieniędzy powoduje powstanie zobowiązań podatkowych; przetwarzanie danych powoduje powstanie obowiązków w zakresie ochrony danych; a zawarcie transakcji powoduje powstanie umowy i odpowiedzialności cywilnej.

Trzy powiązane ze sobą luki kontrolne

Wspólnym mianownikiem wielu transakcji naruszających przepisy prawne są często trzy powiązane ze sobą luki w przepisach dotyczących kontroli.

Z prawnego punktu widzenia umowa wygląda „ładnie”, ale jest trudna do wyegzekwowania. Klauzula dotycząca zarządzania ryzykiem to tylko slogan. Mechanizm rekompensaty nie przewiduje źródła płatności. Każda istotna zmiana nie jest opatrzona aneksem, zawiadomieniem ani dokumentacją techniczną.

Na poziomie finansowym przepływy pieniężne z projektów mieszają się z przepływami pieniężnymi z sektora prywatnego lub są rozdzielane między podmioty prawne o „braterskich” relacjach, bez rachunków powierniczych, z jasno określonymi warunkami wypłaty. Jest to minimalny standard w przypadku obszarów wysokiego ryzyka.

Na poziomie operacyjnym i danych dokumenty dotyczące importu, eksportu i inwentaryzacji są uszkodzone, brakuje dzienników systemowych, prawa do interwencji w ramach inteligentnych kontraktów nie są publikowane, a ostateczny beneficjent rzeczywisty jest niejasny.

Gdy te trzy słabości się na siebie nałożą, wystarczy jeden szok medialny, aby przekształcić się w ryzyko prawne.

Lekcja dla inwestorów i startupów nie polega na unikaniu ryzyka poprzez nieinwestowanie, ponieważ inwestowanie zawsze wiąże się z ryzykiem, ale na nauczeniu się, jak je kontrolować. Każde zobowiązanie dotyczące zysku musi być powiązane ze źródłem zabezpieczenia poprzez rachunek zabezpieczający lub rachunek wydzielony. Absolutnie nie należy wykorzystywać nowych pieniędzy do spłacania starych obietnic.

W przypadku towarów wietnamskich odpowiedź leży w systemie etykietowania, ewidencji łańcucha dostaw i kontroli wewnętrznej, a nie w medialnej inspiracji. W przypadku pozyskiwania kapitału lub projektowania tokenomiki ( ekonomicznego modelu operacji waluty cyfrowej), konieczne jest rozdzielenie kont projektowych i jasne określenie mechanizmu wypłaty.

Wszelkie istotne zmiany w tokenie, platformie lub modelu podziału przychodów muszą być oznaczone znacznikiem czasu, zarejestrowane i niezależnie potwierdzone. Dane użytkownika mogą być przetwarzane wyłącznie w oparciu o uzasadnienie prawne, w dziennikach i z uwzględnieniem mechanizmu wycofania zgody. Wszelkie zmiany polityki muszą być komunikowane niezwłocznie, zwięźle i jasno.

Podejście powinno być równolegle techniczne i prawne. Na poziomie technicznym platforma powinna ujednolicić wyświetlanie cen, opłat, warunków zwrotu i ostrzeżeń o ryzyku tuż przed kliknięciem przez użytkownika przycisku „Akceptuj”. Wszelkie zmiany powinny być oznaczone datą i godziną.

W branżach wysokiego ryzyka konieczne jest stosowanie rachunków zabezpieczających w celu zapewnienia bezpieczeństwa przepływów pieniężnych. Na poziomie prawnym konieczne jest wzmocnienie obowiązku ujawniania informacji, utworzenie ograniczonego czasowo internetowego kanału rozstrzygania sporów, powiązanie odpowiedzialności przedstawiciela prawnego z jakością kontroli wewnętrznej zgodnie z Ustawą o przedsiębiorstwach z 2020 r. oraz wzmocnienie roli Komitetu Audytu działającego w ramach Rady Dyrektorów w spółkach notowanych na giełdzie.

Programy telewizyjne można modyfikować, aby były atrakcyjne, ale rynek wierzy jedynie w wykonalne umowy, oddzielne przepływy pieniężne, weryfikowalne dane i rozliczalność.

„Shark” nie jest zły, jeśli chodzi o śmiałość podejmowania ryzyka, bo taka jest natura inwestowania. Zły jest, gdy inspiracja wyprzedza kontrolę, gdy zmienia się nazwy, etykiety i struktury przed publikacją, gdy PR zastępuje audyt. Gdy zaufanie zostanie utracone, droga powrotna zawsze jest, ale długa i stroma.

Najbardziej pamiętną lekcją z transakcji, które utknęły w tarapatach prawnych, jest to, by nie składać obietnic, na które nie ma się wpływu. Być może uwaga skupi się na czymś mniej, ale wartość biznesowa pozostanie, a to jest „transakcja życia”, o którą warto zabiegać.

HOANG HA

Źródło: https://tuoitre.vn/shark-va-sai-lam-bai-hoc-tu-nhung-vu-dinh-lao-ly-20251010224848221.htm