Bố trí nguồn giải phóng mặt bằng thấp
Thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi (Chương trình MTQG 1719), ngày 11/9/2023, UBND huyện Minh Hóa (Quảng Bình) đã phê duyệt quy hoạch chi tiết Dự án bố trí sắp xếp, ổn định khu dân cư ổn bản Hưng, xã Trọng Hóa.
Theo phân cấp đầu tư, Dự án này được giao cho UBND xã Trọng Hóa làm chủ đầu tư. Công trình có tổng mức đầu tư trên 5,5 tỷ đồng, trong đó phần xây lắp là hơn 4,9 tỷ đồng. Dự án có các hợp phần: giao thông, thoát nước; cấp nước; cấp điện; san lấp mặt bằng; rà phá bom mìn và vật liệu nổ.
Theo quyết định lựa chọn nhà thầu do UBND xã Trọng Hóa công bố ngày 12/12/2023, Công ty TNHH VL – XD Huy Hoàng là đơn vị trúng thầu thi công.
Theo tìm hiểu của phóng viên, đến nay dự án đã thi công một phần trong hợp phần giao thông, thoát nước. Cả 3 đoạn đường giao thông nối từ Quốc lộ 12A đi vào bản Hưng đã được đổ bê tông. Riêng rãnh thoát nước nhiều đoạn vẫn chưa được triển khai xây dựng. Hợp phần san lấp mặt bằng hiện vẫn nguyên một rừng keo chưa đến độ thu hoạch, nguy cơ chậm tiến độ dự án đã hiện hữu.
Trao đổi với phóng viên Báo Dân tộc và Phát triển, ông Hồ Phin, Chủ tịch UBND xã Trọng Hóa cho biết: “Phần san lấp mặt bằng của dự án hiện đang vướng một số diện tích trồng keo của bà con. Dự án chỉ bố trí 150 triệu đồng tiền giải phóng mặt bằng nên chưa thể bàn giao mặt bằng sạch cho nhà thầu. Hiện chính quyền địa phương đang vận động bà con hiến đất ….”
Theo hồ sơ thiết kế, phần san lấp mặt bằng phục vụ chia đất ở cho đồng bào DTTS có tổng diện tích là 58. 021m2. Hiện trên diện tích này đang có 13 hộ gia đình có đang trồng keo. Trong đó, có 06 hộ đã có quyết định giao đất của UBND huyện, diện tích 13.176,2 m², 07 hộ đang trồng keo trên đất do UBND xã quản lý, diện tích 12.962,6m².
Trong khi đó nguồn kinh phí giải phóng mặt bằng phục vụ Dự án, chỉ là 150 triệu đồng, Uỷ ban Nhân dân xã đã thành lập Hội đồng đền bù giải phóng mặt bằng, tiến hành tuyên truyền, vận động các hộ gia đình, cá nhân có liên quan hiến đất, hiến cây để thực hiện dự án. Tuy nhiên, chỉ có 6/13 hộ đồng ý giải phóng mặt bằng, còn lại 7 chưa đồng ý.
Theo thông tin mới nhất mà phóng viên Báo Dân tộc và Phát triển có được, mới đây đã có thêm 3 hộ đồng bào DTTS đồng ý hiến đất để thực hiện dự án. Tuy nhiên, nhà thầu vẫn chưa thể có mặt mặt sạch để thi công, do còn vướng 3 hộ chưa đồng ý hiến đất. Nếu không có giải pháp phù hợp, nguy cơ chậm tiến độ của dự án là điều khó tránh khỏi. Thậm chí nếu không giải phóng được mặt bằng, dự án có thể phải dừng lại!
Không bố trí bãi thải, địa hình phức tạp khó đào đắp
Ngoài vướng mặt bằng, Dự án sắp xếp, ổn định khu dân cư bản Hưng còn xuất hiện nhiều bất cập khác. Đơn cử, Dự án không bố trí bãi thải từ nguồn phong hóa và lượng đất dư thừa trong quá trình san lấp mặt bằng.
Theo báo cáo kinh tế kỹ thuật Dự án bố trí sắp xếp, ổn định khu dân cư bản Hưng, các hợp phần được thiết kế đáp ứng các tiêu chí xây dựng xã nông thôn mới nâng cao giai đoạn 2021- 2025, và thực hiện Chương trình MTQG 1719 trên địa bàn xã Trọng Hóa. Theo đó, hợp phần giao thông, thoát nước được thiết kế tuyến đường giao thông nông thôn, với tổng chiều dài là 1.035,62m. Trong đó, phạm vi thiết kế mới gồm 3 đoạn với tổng chiều dài 439,96m. Bề rộng nền đường được thiết kế rộng 4,5m, mặt đường rộng 3,5m bằng bê tông.
Hợp phần cấp nước gồm hệ thống cấp nước hợp vệ sinh cho khu tái định cư, với quy mô khoảng 200 người. Cụm công trình được thiết kế bao gồm đập tràn, bể thu hồi và hệ thống đường ống dẫn nước. Trong đó, tuyến đường ống chính cấp nước về đến khu tái định cư dài 1.896,98m, đi dọc theo khe suối về chờ đấu nối với các hộ dân. Hợp phần cấp điện có quy mô và giải pháp thiết kế gồm, đường dây trung áp có chiều dài tuyến: 0,213 km. Đường dây hạ áp có chiều dài 0,355 km và 1 Trạm biến áp 22/0,4kV. Ở hợp phần rà phá bom mìn, vật liệu nổ xác định thực hiện trong phạm vi dự án.
Riêng hợp phần san lấp mặt bằng, hợp phần chính của Dự án này, có tổng diện tích san lấp là 11.247,69m2. Trong đó, diện tích đào: 6.957,88m2 với khối lượng 57.304,10m3; Diện tích đắp là 4.289,81m2 với khối lượng 10.346,25m3. Phần đất đắp tận dụng khối lượng đào san gạt và lu lèn đạt độ chặt K90.
Dự án có khối lượng đào đắp lớn nhưng lại không bố trí bãi thải phong hóa và lượng đất đá dư thừa. Điều này gây ra nhiều hệ lụy về môi trường và tiềm ẩn trôi phong hóa và đất thừa trong mùa mưa bão.
Trao đổi với phóng viên, ông Đinh Hữu Cường, cán bộ địa chính xã Trọng Hóa, huyện Minh Hóa chia sẻ: “Hiện chính quyền địa phương đang tiếp tục vận động Nhân dân hiến đất để làm bãi đổ thải”.
Phần diện tích để thực hiện hợp phần san lấp lấy diện tích chia đất ở cho bà con được bố trí trên một quả đồi. Một mặt tiếp giáp với đường giao thông vào bản Hưng, một mặt tiếp giáp với thượng nguồn sông Gianh.
Theo ghi nhận của phóng viên, phần đất này có độ dốc lớn, đất nhiều đá nên khó để đào đắp. Mặt khác, do địa hình dốc nên gặp trở ngại trong việc đưa phương tiện mà máy móc lên để thi công, vận chuyển.
Đại diện đơn vị thi công cũng nhận định, địa hình dốc và địa chất cứng nên khó thi công Dự án. Bên cạnh đó, đại diện đơn vị thi công cũng cho biết thêm, theo tính toán, khối lượng đào đắp thực tế có thể vượt lên nhiều so với thiết kế.
Được biết, ngoài bản Hưng, xã Trọng Hóa, huyện Minh Hóa (Quảng Bình) đang đồng loạt triển khai 2 Dự án bố trí sắp xếp, ổn định khu dân cư khác tại bản Pa Choong và bản Ke Rôông. Đây là những dự án sử dụng nguồn vốn Chương trình MTQG 1719 có ý nghĩa rất lớn về mặt an sinh, xã hội. Dự án không chỉ giúp đồng bào sớm an cư mà còn khẳng định ý nghĩa sự quan tâm của Đảng và Nhà nước dành cho đồng bào DTTS.
Tuy nhiên, mới bắt tay vào xây dựng, dự án bố trí sắp xếp, ổn định khu dân cư tại bản Hưng đã bộc lộ nhiều bất cập. Thiết nghĩ, để Dự án này sớm phát huy hiệu quả đối với đời sống của đồng bào DTTS, chủ đầu tư cần khẩn trương đưa ra những giải pháp thích hợp để khắc phục bật cập.
Đây cũng là bài học kinh nghiệm cho những địa phương khác khi triển khai những dự án tương tự, cần cẩn trọng hơn trong khâu khảo sát, thiết kế và đề xuất nguồn vốn phù hợp để dự án được vận hành suôn sẻ, đúng quy định.
