18h, Kim Tuyết tan làm tranh thủ ghé chợ mua bánh bông lan, trái cây, nhang đèn chuẩn bị cho Tết Thanh Minh.
Cô gái ở quận 8 lớn lên trong gia đình người Hoa gốc Triều Châu, tiếp nhận nghi thức cúng kiếng từ bố mẹ. Tết Thanh Minh luôn được gia đình ghi chú cẩn thận vì đây là một trong những ngày lễ quan trọng trong năm với việc tảo mộ và cúng ở nhà.
Người dân mua bánh cúng Tết Thanh Minh ở chợ Phùng Hưng, quận 5, TP HCM, sáng 3/4. Ảnh: Quỳnh Trần
Ông Trần Tiểu Huân, thư ký Hội quán Nghĩa An ở quận 5, cho biết Tết Thanh Minh của người Hoa diễn ra sau ngày Lập Xuân 45 ngày và Đông Chí 105 ngày với ý nghĩa hướng về nguồn cội, bày tỏ lòng thành và tưởng nhớ tổ tiên.
“Đây là dịp tảo mộ duy nhất trong năm”, ông Huân nói. “Hình thức có thể xem tương tự như ngày giỗ”. Ông cho biết Tết Thanh Minh cùng với Tết Nguyên tiêu (rằm tháng Giêng), Tết Đoan ngọ và Tết trung thu được người Hoa chú trọng nhất.
Một tuần trước Tết Thanh Minh, ở các khu vực như quận 5, quận 6 và quận 11 bắt đầu bày bán lễ vật cúng. Theo truyền thống, lễ vật là tam sên (heo, trứng, tôm), nhang đèn, vàng mã và ngũ quả, đặc biệt không thể thiếu các loại bánh đặc trưng của người Hoa như bánh đào tiên, bánh tài phát.
Lễ vật khác biệt, mang tính đặc trưng nhất trong dịp Thanh Minh của người Hoa là giấy ngũ sắc – loại giấy hình chữ nhật, năm màu được quan niệm tượng trưng cho ngũ hành.
Gia đình chị Ngọc Bích (áo bi trái) sum họp tưởng nhớ người đã khuất, tháng 3/2024. Ảnh Nhân vật cung cấp
Mâm cúng Tết Thanh Minh ở nhà chị Ngọc Bích, 43 tuổi, được chuẩn bị trước đó một ngày. Sáng 3/4, chị mua hoa tươi, trái cây, bánh đào tiên, bánh tài phát ở chợ truyền thống thuộc quận 5.
Theo nghi thức gìn giữ trong gia đình ba thế hệ, bàn cúng được đặt giữa nhà, bày lễ vật gồm vịt quay, bánh bao, tiền vàng mã dâng lên ông bà. Con cháu thay nhau thắp hương, hóa vàng với ý nghĩa tưởng nhớ tổ tiên và cầu phúc lộc cho gia đình.
Hai tuần trước đó, gia đình chị cũng thuê xe đi tảo mộ ở nghĩa trang ở tỉnh Bình Dương. Đây là dịp để họ hàng họp mặt, thắp nhang cho các mộ phần trong gia đình, lau bát hương và thay hoa. “Vào đúng Tết Thanh Minh nghĩa trang sẽ rất đông đúc nên gia đình thường sắp xếp đi trước”, Bích nói. “Dịp để con cháu trong nhà bày tỏ sự hiếu thuận và lòng thành”.
Hội quán Nghĩa An (chùa Ông) là nơi người Hoa gốc Triều Châu sinh hoạt văn hóa và tôn giáo. Vào dịp Tết Thanh Minh, họ tổ chức đoàn đi viếng mộ ở nghĩa trang thuộc tỉnh Bình Dương miễn phí cho cộng đồng.
Đại diện Hoa viên nghĩa trang Bình Dương cho biết Tết Thanh Minh lượng người tảo mộ tăng cao. Do đó, họ tổ chức lễ cầu siêu để bày tỏ lòng thành với người đã khuất và cầu nguyện cho linh hồn được siêu thoát.
“Con người được nhắc nhở về giá trị của tình thân và nguồn cội”, người đại diện nói.
Ngọc Ngân
