“วัฒนธรรมส่องสว่างนำทางประเทศชาติ” (คำกล่าวของประธานาธิบดี โฮจิมินห์ ) ถูกย้ำอีกครั้งในการประชุมวัฒนธรรมแห่งชาติปลายปี 2021 หลังจากกล่าวถึงคำกล่าวอมตะนี้แล้ว เลขาธิการพรรคคอมมิวนิสต์เวียดนาม เหงียน ฟู จ่อง ได้กล่าวเพิ่มเติมว่า “ผมจำได้ว่าบุคคลสำคัญท่านหนึ่งเคยกล่าวไว้ว่า วัฒนธรรมคือเอกลักษณ์ของชาติ ตราบใดที่วัฒนธรรมยังคงอยู่ ประเทศชาติก็ยังคงอยู่ เมื่อวัฒนธรรมสูญหาย ประเทศชาติก็สูญหายไปด้วย”
การฟื้นฟูอักษรจาม
วัฒนธรรมมีบทบาทสำคัญอย่างยิ่งในชีวิตทางจิตวิญญาณของทุกชาติ ชุมชนชาวจามก็เช่นกัน วัฒนธรรมจามมีความโดดเด่นเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัวในบรรดาวัฒนธรรมของกลุ่มชาติพันธุ์ 54 กลุ่มที่กระจายอยู่ทั่วประเทศ ชุมชนนี้ กลุ่มชาติพันธุ์นี้ มีลักษณะเฉพาะที่แตกต่างออกไป ไม่สามารถผสมผสานกับกลุ่มอื่นได้ ดังนั้น เอกลักษณ์ทางวัฒนธรรมจึงเป็นจิตวิญญาณและความงดงามของแต่ละกลุ่มชาติพันธุ์ ในเดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2564 คณะกรรมการประจำจังหวัด บิ่ญถวน ได้ออกแผนงานที่ 28-KH/TW ว่าด้วยการดำเนินการตามข้อสรุปที่ 76-KL/TW ของคณะกรรมการกรมการเมือง (สมัยที่ 12) ว่าด้วยการสานต่อมติที่ 33-NQ/TW ของคณะกรรมการกลางพรรค (สมัยที่ 11) เรื่อง " การสร้างและพัฒนาวัฒนธรรมและประชาชนเวียดนามให้สอดคล้องกับความต้องการของการพัฒนาประเทศอย่างยั่งยืน" นี่ คือมติที่แสดงถึงความตั้งใจจริงในการอนุรักษ์และส่งเสริมมรดกทางวัฒนธรรมทั้งที่เป็นรูปธรรมและนามธรรม โดยให้ความสำคัญกับคุณค่าทางวัฒนธรรมที่โดดเด่นของชุมชนกลุ่มชาติพันธุ์ต่างๆ ควบคู่ไปกับการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคม โดยเฉพาะ อย่าง ยิ่ง การพัฒนาการท่องเที่ยวในท้องถิ่น
ตลอด 25 ปีที่ผ่านมา นับตั้งแต่มีการนำโครงการสอนภาษาจามเข้าสู่โรงเรียนประถมศึกษา อำเภอหามถวนบัคได้แสดงให้เห็นถึงความมุ่งมั่นในการให้คุณค่าแก่เอกลักษณ์ทางวัฒนธรรมและความงามแบบดั้งเดิม โดยช่วยให้เด็กๆ รักรากเหง้าของตนเองและอนุรักษ์สิ่งเล็กๆ น้อยๆ เหล่านี้ไว้ผ่านการเขียน
นายเลอ จุง ชิน รองหัวหน้าสำนักงานการศึกษาอำเภอหามถวนบัค ผู้รับผิดชอบด้านการศึกษาขั้นพื้นฐาน กล่าวว่า “การสอนภาษาจามแก่นักเรียนระดับประถมศึกษาในอำเภอเริ่มขึ้นในปี 1998 นี่ไม่ใช่เรื่องง่าย แต่ครูทุกคนต่างมีความปรารถนาร่วมกัน คือการอนุรักษ์และส่งเสริมภาษาพูดและภาษาเขียนของชนกลุ่มน้อย ซึ่งเป็นหนึ่งในนโยบายหลักของพรรคและรัฐบาล เพื่อส่งเสริมความเท่าเทียมกันระหว่างกลุ่มชาติพันธุ์และช่วยให้พวกเขาพัฒนาในทุกด้าน อักษรจามมีมานานแล้ว สืบทอดและอนุรักษ์โดยชาวจาม แต่ยังไม่แพร่หลายมากนัก โชคดีที่นับตั้งแต่เริ่มดำเนินการเมื่อเกือบ 25 ปีที่แล้ว การสอนภาษาจามแก่เด็กชาวจามในโรงเรียนประถมศึกษาได้พัฒนาอย่างต่อเนื่องและดึงดูดนักเรียนที่สนใจเรียนอักษรจามเพิ่มมากขึ้น”
ในอำเภอหามถวนบัค ปัจจุบันมีโรงเรียนสอนภาษาจามอยู่ 3 แห่ง ได้แก่ โรงเรียนประถมหามฟู 1, โรงเรียนประถมลำเจียง และโรงเรียนประถมลำฮุง (เกิดจากการรวมโรงเรียนประถมตามฮุงและโรงเรียนสาขาลำเทียน) แม้ว่าเด็กๆ จะเรียนเพียง 4 คาบต่อสัปดาห์ ซึ่งรวมอยู่ในหลักสูตรปกติ แต่การได้เห็นความกระตือรือร้นของพวกเขาในการเรียนรู้ระบบการเขียนของกลุ่มชาติพันธุ์ของตนเองนั้นช่างน่าประทับใจยิ่งนัก “ถึงแม้เด็กๆ จะพูดภาษาจามได้ในชีวิตประจำวัน แต่เมื่อเริ่มเรียน พวกเขาก็ต้องฝึกการออกเสียงและการเขียน อักษรจามนั้นยากที่จะจำและเขียนได้ บางคนแม้จะเป็นชาวจาม แต่ใช้ภาษาเวียดนามที่บ้านเท่านั้น ดังนั้นจึงเป็นเรื่องยากสำหรับพวกเขาที่จะเริ่มต้น” ครูทอง มินห์ โค่ย (โรงเรียนประถมลำฮุง) กล่าว
ตลอด 25 ปีที่ผ่านมา ครูอาจารย์ก็ต้องเผชิญกับความยากลำบากมาตั้งแต่เริ่มต้นเช่นกัน อย่างไรก็ตาม ครูอาจารย์หลายท่านด้วยความรักที่มีต่อลูกศิษย์และมรดกทางวัฒนธรรมของชุมชนชาวจาม ได้ฝ่าฟันอุปสรรคต่างๆ เพื่อก้าวต่อไปในเส้นทางนี้ เช่น คุณเหงียน วัน ได (โรงเรียนประถมหามฟู 1) คุณทอง ถิ ทันห์ เกียง คุณทอง มินห์ โค่ย และท่านอื่นๆ
ความฝันที่จะอนุรักษ์ภาษาบรรพบุรุษของตน
“ที่นี่ นักเรียนบางคนมีพ่อเป็นชาวเวียดนามเชื้อสายกิง และแม่เป็นชาวจาม ที่บ้านพวกเขาพูดภาษากิงบ้าง จามบ้าง และเมื่อมาเรียน การออกเสียงจึงไม่ถูกต้อง ทำให้จำวิธีการเขียนได้ยาก นักเรียนที่เป็นชาวจามล้วนๆ จะได้เปรียบ ตัวอย่างเช่น ในห้องเรียนของฉัน มีนักเรียนเชื้อสายโคคนหนึ่ง และอดีตนักเรียนเชื้อสายกิงสามคน หนึ่งในนั้นเป็นอดีตนักเรียนของโรงเรียนนี้ และเธอชอบเรียนภาษาจามมาก หลังจากกลับไปแล้ว เธออยากสอนภาษาจามให้กับนักเรียนรุ่นน้อง นี่เป็นอีกวิธีหนึ่งที่เธอจะช่วยอนุรักษ์ภาษาของชาติพันธุ์ของเธอ” – ครูทอง มินห์ โค่ย (โรงเรียนประถมลำฮุง เมืองมาลำ) กล่าว
นายโค่ยเกิดและเติบโตในสถานที่แห่งนี้ เขาได้รับการสอนภาษาจามจากครูของเขาตั้งแต่ยังเด็ก ต่อมาเขาได้ศึกษาต่อและกลับมาทำงานกับองค์กรเยาวชนของโรงเรียน เมื่อเห็นครูสอนภาษาจามของเขาอายุมากขึ้น นายโค่ยจึงตัดสินใจสานต่องานของพวกเขา โดยการสอนภาษาจามให้กับเด็กๆ เป็นเวลาหลายปีที่นายโค่ยได้ทุ่มเทและไม่รู้จักเหน็ดเหนื่อยในการสอนนักเรียนของเขา “การสอนภาษาจามไม่ใช่แค่การช่วยให้เด็กๆ เรียนรู้การอ่านและการเขียนเท่านั้น แต่เป็นการปลูกฝังความรักในภาษาของพวกเขาและทำให้พวกเขารู้สึกภาคภูมิใจในภาษาของตนเอง เมื่อพวกเขารักและหวงแหนภาษาของตนเอง พวกเขาจะกลายเป็นคนที่รู้จักวิธีอนุรักษ์วัฒนธรรมของชนเผ่าของตน”
ปัจจุบัน โรงเรียนเปิดสอนภาษาจามประมาณ 4 คาบต่อสัปดาห์ สำหรับทุกระดับชั้นตั้งแต่ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 ถึง 5 โดยแต่ละคาบเรียนครอบคลุมทักษะ 4 ด้าน ได้แก่ การฟัง การพูด การอ่าน และการเขียน นางสาวเหงียน ถิ ทู วัน รองผู้อำนวยการโรงเรียนประถมลำเจียง (ตำบลหามตรี) กล่าวว่า “ในส่วนของภาษาจาม โรงเรียนประสบความสำเร็จเป็นอย่างดี ในตอนสิ้นปี นักเรียนทุกคนที่เรียนภาษาจามได้คะแนนสอบผ่านหรือสูงกว่า นอกจากนี้ โรงเรียนยังได้เข้าร่วมกิจกรรมต่างๆ ที่จัดโดยอำเภอบักบิ่ญในช่วงเทศกาลกะเตะ ครูและนักเรียนได้เข้าร่วม ครูสอนภาษาจามและการเขียน ขณะที่นักเรียนได้คะแนนสูงในการเขียน การเรียนการสอนภาษาจามในโรงเรียนได้รับการสนับสนุนอย่างดีจากผู้ใหญ่ในหมู่บ้านและผู้ปกครอง” “นอกจากการอนุรักษ์ภาษาและอักษรจามแล้ว การสอนภาษาจามยังช่วยเสริมการสอนภาษาเวียดนามได้เป็นอย่างดี ปัจจุบัน แม้แต่นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 และ 5 ก็สามารถเขียนย่อหน้าสั้นๆ เป็นภาษาจามได้แล้ว ความสำเร็จนี้ยังเป็นความปรารถนาของครูผู้สอนในการมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์มรดกทางวัฒนธรรมดั้งเดิมของเรา” นางสาวทู วัน กล่าวเพิ่มเติม
นายเลอ จุง ชิน กล่าวว่า: ความยากลำบากที่สุดในการสอนภาษาจามในปัจจุบันคือ อุปกรณ์และสื่อการสอนส่วนใหญ่ในโรงเรียนนั้นครูทำขึ้นเอง และเอกสารอ้างอิงมีน้อยมาก ครูสอนภาษาชนกลุ่มน้อยหลายคนที่ได้มาตรฐานหรือมีความเชี่ยวชาญในสาขาวิชานี้ไม่ได้รับการฝึกอบรม และ ยังมีปัญหาเรื่องสิ่งอำนวยความสะดวก เช่น ขาดแคลนอุปกรณ์ รูปภาพประกอบการสอน แบบฝึกหัด และแบบฝึกหัดการเขียน
เมื่อเทียบกับปีก่อนๆ การดำเนินการสอนภาษาจามในปัจจุบันมีความน่าพอใจมากขึ้น นอกจากจะจัดหาหนังสือเรียนและแบบฝึกหัดที่เพียงพอแล้ว โรงเรียนส่วนใหญ่ยังมีครูสอนภาษาจามที่มีความทุ่มเทและมีประสบการณ์ ครูสอนภาษาจามเกือบ 50 คนในจังหวัดได้รับการฝึกอบรม ครูเหล่านี้จัดประชุมพัฒนาวิชาชีพเป็นประจำทุกเดือนเพื่อเสนอวิธีการสอนที่สร้างสรรค์ ประยุกต์ใช้รูปแบบโรงเรียนใหม่ของเวียดนาม (VNEN) ในการจัดการห้องเรียน และเพิ่มการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศในการเตรียมบทเรียนภาษาจาม ทำให้บทเรียนน่าสนใจและมีประสิทธิภาพมากขึ้น ครูสอนภาษาจามยังคงได้รับการฝึกอบรมขั้นสูงอย่างต่อเนื่องเพื่อพัฒนาประสิทธิภาพการสอน ซึ่งเป็นการสนับสนุนการศึกษาและการอนุรักษ์วัฒนธรรมดั้งเดิม เพราะ "ตราบใดที่วัฒนธรรมยังคงอยู่ ประเทศชาติก็ยังคงอยู่"
แหล่งที่มา
การแสดงความคิดเห็น (0)