สนธิสัญญามาร์ราเกช: เพิ่มการเข้าถึงสิ่งพิมพ์สำหรับผู้พิการ

ส.ก.ป. 09/12/2023 17:43

สนธิสัญญามาร์ราเกชได้รับการรับรองในเดือนมิถุนายน พ.ศ. 2556 และมีผลบังคับใช้อย่างเป็นทางการในเดือนกันยายน พ.ศ. 2559 สนธิสัญญาดังกล่าวได้สร้างสภาพแวดล้อมทางกฎหมายเพื่อปรับปรุงการเข้าถึงผลงานที่ตีพิมพ์สำหรับผู้พิการ

เมื่อวันที่ 12 กันยายนที่ผ่านมา ณ เมืองโฮจิมินห์ สำนักงานลิขสิทธิ์ (กระทรวงวัฒนธรรม กีฬา และการท่องเที่ยว) ได้จัดการประชุมเพื่อเผยแพร่เนื้อหาของสนธิสัญญามาร์ราเกช โดยมีหน่วยงานต่างๆ มากมาย หน่วยงานจัดพิมพ์ หน่วยงานบริหารจัดการของรัฐ องค์กรเพื่อสังคมสำหรับคนพิการ ห้องสมุด โรงเรียน และอื่นๆ เข้าร่วม

ณ วันที่ 20 มิถุนายน สนธิสัญญามาร์ราเกชมีสมาชิก 93 ประเทศ และมีผลบังคับใช้อย่างเป็นทางการในเวียดนามตั้งแต่วันที่ 6 มีนาคม 2566 กฎหมายว่าด้วยการแก้ไขเพิ่มเติมและเพิ่มเติมกฎหมายว่าด้วยทรัพย์สินทางปัญญา เลขที่ 07/2022/QH15 มีบทบัญญัติในมาตรา 25a เกี่ยวกับข้อยกเว้นที่ไม่ละเมิดลิขสิทธิ์สำหรับคนพิการ ดังนั้น คนพิการ ผู้ดูแลคนพิการ และองค์กรที่ตรงตามเงื่อนไขที่ รัฐบาล กำหนด จึงได้รับอนุญาตให้คัดลอก เผยแพร่ จัดแสดง และเผยแพร่ผลงานข้ามพรมแดนในรูปแบบสำเนาต้นฉบับหรือสำเนาของผลงานที่เข้าถึงได้ง่าย

ฉากการประชุม

นอกจากการทำให้สิ่งพิมพ์เข้าถึงได้สำหรับผู้พิการตามความหมายทั่วไปแล้ว สนธิสัญญามาร์ราเกชยังสร้างสมดุลที่สมเหตุสมผลระหว่างการคุ้มครองลิขสิทธิ์และการคุ้มครองผลประโยชน์สาธารณะ สนธิสัญญาดังกล่าวมีข้อยกเว้นที่อนุญาตให้จัดทำสำเนาที่เข้าถึงได้สำหรับผู้พิการทางสายตาและผู้พิการอื่นๆ ที่ไม่สามารถเข้าถึงผลงานเพื่อการอ่านตามความหมายทั่วไปได้

นอกจากนี้ สนธิสัญญามาร์ราเกชยังกำหนดข้อยกเว้นที่อนุญาตให้เผยแพร่เอกสารในรูปแบบที่ผู้พิการสามารถอ่านได้ตามปกติ การแจกจ่ายสำเนาเอกสารดังกล่าวรวมถึงการถ่ายทอดข้อมูลแบบดิจิทัลด้วย

Ông Trần Hoàng, Cục trưởng Cục Bản quyền tác giả phát biểu tại hội nghị ảnh 2

นายทราน ฮวง ผู้อำนวยการสำนักงานลิขสิทธิ์ กล่าวสุนทรพจน์ในงานประชุม

สนธิสัญญามาร์ราเกชกำหนดให้องค์กรที่ได้รับอนุญาตสามารถส่งออกสำเนาเอกสารในรูปแบบที่เข้าถึงได้ไปยังผู้รับประโยชน์หรือองค์กรที่ได้รับอนุญาตอื่นๆ ได้โดยไม่ต้องมีข้อจำกัดในการส่งออกในกรณีที่รูปแบบที่เข้าถึงได้นั้นไม่มีจำหน่ายในเชิงพาณิชย์ สนธิสัญญายังกำหนดให้องค์กรที่ได้รับอนุญาตหรือผู้รับประโยชน์สามารถนำเข้าสำเนาเอกสารในรูปแบบที่เข้าถึงได้ บทบัญญัตินี้จะช่วยให้ผู้ที่มีภาษาเดียวกันสามารถใช้ประโยชน์จากสำเนาเอกสารในรูปแบบที่เข้าถึงได้ซึ่งมีอยู่ในประเทศอื่นๆ

ในการประชุม ผู้สื่อข่าวได้แนะนำเนื้อหาพื้นฐานของสนธิสัญญามาร์ราเกช เนื้อหาที่แก้ไขและเพิ่มเติมเกี่ยวกับลิขสิทธิ์และสิทธิที่เกี่ยวข้องในกฎหมายแก้ไขและเพิ่มเติมบทความต่างๆ ของกฎหมายทรัพย์สินทางปัญญา และเนื้อหาของพระราชกฤษฎีกา 17/2023/ND-CP รวมถึงบทบัญญัติเกี่ยวกับข้อยกเว้นลิขสิทธิ์สำหรับคนพิการ สถานการณ์ปัจจุบันของความต้องการและความสามารถในการจัดหาเอกสารสำหรับคนพิการ ประสบการณ์ระดับนานาชาติเกี่ยวกับบทบัญญัติเกี่ยวกับข้อยกเว้นลิขสิทธิ์สำหรับคนพิการ

Ông Nguyễn Nguyên, Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành ảnh 3

นายเหงียนเหงียน ผู้อำนวยการฝ่ายการพิมพ์ การพิมพ์และการจัดจำหน่าย

ปริญญาโทวิทยาศาสตร์ ดิญ เวียด อันห์ รองประธานสมาคมคนตาบอดเวียดนาม รายงานผลการศึกษาเกี่ยวกับสถานะปัจจุบันของการเข้าถึงสิ่งพิมพ์สำหรับผู้พิการในเวียดนาม และนำเสนอตัวเลขที่น่าสนใจ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง 58.7% ของผู้พิการที่เข้าร่วมการสำรวจไม่สามารถอ่านสิ่งพิมพ์ทั่วไปได้ 55% ไม่สามารถอ่านตัวพิมพ์ใหญ่ได้ 64.2% สามารถฟัง อ่าน และดูบันทึกเสียง/หนังสือเสียงได้อย่าง "ง่ายดาย" และ 44% สามารถทำเช่นเดียวกันนี้กับหนังสือ/เอกสารอักษรเบรลล์ได้

นอกจากนี้ 94.6% ของผู้พิการจำเป็นต้องเข้าถึงสิ่งพิมพ์ในรูปแบบหนังสือเสียง/หนังสือเสียง และ 86.9% ในรูปแบบอักษรเบรลล์ สิ่งพิมพ์ทั่วไปและสิ่งพิมพ์ขนาดใหญ่เป็นสองรูปแบบที่ผู้พิการไม่จำเป็นต้องเข้าถึงมากที่สุด โดยมีสัดส่วน 58% และ 53.6% ตามลำดับ

Bà Phạm Thị Kim Oanh chia sẻ tại hội nghị ảnh 4

คุณ Pham Thi Kim Oanh กล่าวในงานประชุม

จากสถานการณ์ดังกล่าว คุณ Pham Thi Kim Oanh รองผู้อำนวยการสำนักงานลิขสิทธิ์ กล่าวว่า การร่วมมือกับสนธิสัญญามาร์ราเกชและหน่วยงานภายในประเทศที่ทำงานร่วมกันเพื่อนำสนธิสัญญาไปปฏิบัติ จะช่วยให้ชุมชนคนพิการสามารถเข้าถึงผลงานจากแหล่งที่มาที่หลากหลายและอุดมสมบูรณ์มากยิ่งขึ้น

นางสาวคิม อ๋านห์ คาดการณ์ว่าจำนวนผู้ที่มีความบกพร่องทางการมองเห็นหรือไม่สามารถอ่านตัวหนังสือได้จะเพิ่มขึ้นอีกในทศวรรษหน้า เนื่องจากประชากรของเวียดนามมีอายุมากขึ้นอย่างรวดเร็ว ซึ่งมีแนวโน้มว่าจะมีผู้สูงอายุที่มีสายตาไม่ดีและไม่สามารถอ่านตัวหนังสือได้เพิ่มมากขึ้น

“ดังนั้น การสร้างรูปแบบที่เข้าถึงได้สำหรับงานตีพิมพ์ เช่น อักษรเบรลล์ เสียง ข้อความอิเล็กทรอนิกส์ ภาษามือ... จึงมีความสำคัญเพิ่มมากขึ้นในเวียดนาม เพื่อให้แน่ใจว่าผู้พิการที่ไม่สามารถอ่านตัวพิมพ์ได้สามารถใช้สิทธิความเท่าเทียมและบูรณาการเข้ากับชุมชนได้” นางสาวคิม อ๋านห์ กล่าวเน้นย้ำ

แหล่งที่มา