สิทธิในทรัพย์สินทางปัญญาในสาขาเทคโนโลยีแบตเตอรี่

เทคโนโลยีแบตเตอรี่สมัยใหม่ไม่ได้เป็นเพียงแค่เรื่องการชาร์จอุปกรณ์เท่านั้น แต่เป็นสาขาแห่งนวัตกรรมที่มีความก้าวหน้าอย่างน่าทึ่ง โดยที่สิทธิในทรัพย์สินทางปัญญาเข้ามามีบทบาทสำคัญในการปกป้องการลงทุนและขับเคลื่อนการพัฒนา

แบตเตอรี่ได้กลายเป็นส่วนสำคัญที่ขาดไม่ได้ในชีวิตยุคใหม่ โดยมีบทบาทที่ก้าวข้ามขีดจำกัดของการจัดเก็บพลังงานแบบดั้งเดิม ตั้งแต่การใช้พลังงานในโทรศัพท์และรถยนต์ไฟฟ้า (EV) ไปจนถึงระบบจัดเก็บพลังงานแบบเชื่อมต่อกับโครงข่ายไฟฟ้า นวัตกรรมในเทคโนโลยีแบตเตอรี่กำลังเปลี่ยนแปลงวิธีการที่เราใช้และจัดการพลังงาน

ในช่วงทศวรรษที่ผ่านมา มีการลงทุนหลายพันล้านดอลลาร์ในการวิจัยและพัฒนา (R&D) เพื่อปรับปรุงแบตเตอรี่ โดยมีเป้าหมายเพื่อยืดอายุการใช้งานและเพิ่มความน่าเชื่อถือ การแข่งขันที่รุนแรงทำให้เทคโนโลยีแบตเตอรี่กลายเป็นหนึ่งในสาขาที่น่าสนใจที่สุด ไม่เพียงแต่สำหรับบริษัทเทคโนโลยีเท่านั้น แต่ยังรวมถึงนักลงทุนด้วย โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ตั้งแต่ระบบจัดเก็บพลังงานขนาดใหญ่ไปจนถึงยานยนต์พลังงานหมุนเวียน นวัตกรรมแบตเตอรี่ได้กลายเป็นตัวขับเคลื่อนที่สำคัญของการเปลี่ยนผ่านด้านพลังงานอย่างยั่งยืน

สิทธิในทรัพย์สินทางปัญญามีบทบาทสำคัญในการปกป้องนวัตกรรมเหล่านี้ สิทธิบัตรมักเป็นทางเลือกที่นิยมใช้ในการปกป้องเทคโนโลยี ปีที่แล้ว มีการยื่นจดสิทธิบัตรและคำขอจดสิทธิบัตรที่เกี่ยวข้องกับเทคโนโลยีแบตเตอรี่มากกว่า 170,000 รายการทั่วโลก โดยจีนมีจำนวนมากกว่าครึ่งหนึ่ง และคาดการณ์ว่าจำนวนนี้จะเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง เนื่องจากอุตสาหกรรมแบตเตอรี่เติบโตอย่างรวดเร็วในตลาดสำคัญๆ เช่น จีน ญี่ปุ่น เกาหลีใต้ สหรัฐอเมริกา และเยอรมนี

อย่างไรก็ตาม สิ่งประดิษฐ์ไม่ใช่วิธีการคุ้มครองที่ดีที่สุดเสมอไป ความลับทางการค้าก็มีบทบาทสำคัญในกลยุทธ์ด้านสิทธิทรัพย์สินทางปัญญาเช่นกัน แตกต่างจากสิ่งประดิษฐ์ ความลับทางการค้าไม่จำเป็นต้องเปิดเผยต่อสาธารณะ ช่วยให้ธุรกิจสามารถปกป้องกระบวนการผลิตหรือเทคโนโลยีที่เป็นกรรมสิทธิ์ได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในอุตสาหกรรมการผลิตแบตเตอรี่ ซึ่งกระบวนการผลิตมักซับซ้อนและยากต่อการลอกเลียนแบบ ความลับทางการค้าจึงกลายเป็นข้อได้เปรียบในการแข่งขันที่สำคัญ

อย่างไรก็ตาม การพึ่งพาความลับทางการค้าเพียงอย่างเดียวก็มีความเสี่ยงเช่นกัน พนักงานอาจย้ายไปทำงานกับคู่แข่งและนำความรู้ทางเทคโนโลยีที่สำคัญติดตัวไปด้วย ตัวอย่างที่ชัดเจนคือคดีฟ้องร้องของเทสลาต่ออดีตพนักงานสองคนที่ถูกกล่าวหาว่าขโมยความลับทางการค้าเพื่อก่อตั้งบริษัทแบตเตอรี่ในประเทศจีน กรณีเช่นนี้เน้นย้ำถึงความสำคัญของการใช้สิทธิบัตรและความลับทางการค้าควบคู่กันเพื่อปกป้องเทคโนโลยีอย่างครอบคลุม

นอกจากนี้ กฎระเบียบใหม่ยังส่งผลกระทบต่อวิธีการที่บริษัทต่างๆ ปกป้องทรัพย์สินทางปัญญาในอุตสาหกรรมแบตเตอรี่ด้วย กฎระเบียบแบตเตอรี่ของสหภาพยุโรปกำหนดให้มีความโปร่งใสมากขึ้นในอุตสาหกรรม ตัวอย่างเช่น "หนังสือเดินทางแบตเตอรี่" บังคับให้ผู้ผลิตต้องเปิดเผยข้อมูลบางอย่างเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์ของตนต่อสาธารณะ เพื่อสนับสนุนการซ่อมแซม การนำกลับมาใช้ใหม่ หรือการรีไซเคิล สิ่งนี้อาจลดประสิทธิภาพของความลับทางการค้า เนื่องจากบริษัทต่างๆ ถูกบังคับให้แบ่งปันข้อมูลที่เคยถือว่าเป็นกรรมสิทธิ์

ความร่วมมือระหว่างบริษัทในการวิจัยและพัฒนาก่อให้เกิดความท้าทายมากมายเกี่ยวกับสิทธิในทรัพย์สินทางปัญญา ในโครงการความร่วมมือ การเป็นเจ้าของและการอนุญาตให้ใช้สิทธิในทรัพย์สินทางปัญญาจำเป็นต้องได้รับการกำหนดอย่างชัดเจนตั้งแต่เริ่มต้นเพื่อหลีกเลี่ยงข้อพิพาทในอนาคต เมื่อมีการพัฒนาทรัพย์สินทางปัญญาโดยร่วมกัน ประเด็นที่ซับซ้อน เช่น การเป็นเจ้าของ การใช้ และการอนุญาตให้ใช้สิทธิ อาจลดศักยภาพในการนำผลิตภัณฑ์ออกสู่ตลาดในอนาคตได้ หากไม่ได้รับการจัดการอย่างเข้มงวด

นอกเหนือจากการปกป้องเทคโนโลยีแล้ว สิทธิในทรัพย์สินทางปัญญายังสามารถกลายเป็นเครื่องมือสร้างรายได้ได้อีกด้วย บริษัทต่างๆ สามารถให้สิทธิ์ใช้งานเทคโนโลยีแก่บุคคลที่สาม หรือใช้สิทธิในทรัพย์สินทางปัญญาเพื่อฟ้องร้องการละเมิด เรียกค่าเสียหาย หรือทำข้อตกลงทางการค้า แนวโน้มนี้กำลังเป็นที่แพร่หลายมากขึ้นในอุตสาหกรรมแบตเตอรี่ ตัวอย่างเช่น LG Energy Solution และ Panasonic Energy ได้ร่วมกันก่อตั้งกลุ่มสิทธิบัตร Tulip ซึ่งมีสิทธิบัตรมากกว่า 5,000 รายการจาก 1,500 กลุ่มสิทธิบัตร กลุ่มสิทธิบัตรนี้ช่วยให้บริษัทขนาดเล็กเข้าถึงเทคโนโลยีได้ง่ายขึ้นโดยไม่ต้องเผชิญกับความเสี่ยงทางกฎหมายจากหลายฝ่าย

อย่างไรก็ตาม การเพิ่มขึ้นของจำนวนสิทธิบัตรก็มาพร้อมกับความเสี่ยงที่จะละเมิดสิทธิในทรัพย์สินทางปัญญาของบุคคลที่สาม บริษัทต่างๆ จำเป็นต้องตรวจสอบและวิเคราะห์สถานการณ์สิทธิบัตรอย่างสม่ำเสมอเพื่อให้แน่ใจว่าผลิตภัณฑ์ของตนไม่ละเมิดทรัพย์สินทางปัญญาของผู้อื่น การทำการทดสอบ "เสรีภาพในการดำเนินงาน" ก่อนเปิดตัวผลิตภัณฑ์เป็นขั้นตอนที่จำเป็นเพื่อลดความเสี่ยงนี้

การกำหนดมาตรฐานในอุตสาหกรรมเป็นประเด็นสำคัญอย่างยิ่ง โดยเฉพาะอย่างยิ่งในด้านการชาร์จรถยนต์ไฟฟ้า มาตรฐานต่างๆ เช่น ระบบการชาร์จแบบรวม (Combined Charging System) ได้วางรากฐานที่สำคัญไว้แล้ว แต่ยังมีศักยภาพอีกมากสำหรับการประสานงานเพิ่มเติมทั่วทั้งอุตสาหกรรม

หากอุตสาหกรรมมุ่งสู่มาตรฐานสากลที่เป็นหนึ่งเดียว สิ่งประดิษฐ์ที่เกี่ยวข้องจะต้องได้รับการอนุญาตให้ใช้สิทธิภายใต้เงื่อนไขที่เป็นธรรม สมเหตุสมผล และไม่เลือกปฏิบัติ (FRAND) ซึ่งจะช่วยให้สิทธิในทรัพย์สินทางปัญญาถูกบูรณาการเข้ากับมาตรฐานอุตสาหกรรม แต่ในขณะเดียวกันก็กำหนดให้เจ้าของต้องอนุญาตให้ใช้สิทธิอย่างเป็นธรรม การจัดการการอนุญาตให้ใช้สิทธิแบบ FRAND ซึ่งเป็นหัวใจสำคัญของอุตสาหกรรมโทรคมนาคมอยู่แล้ว กำลังเริ่มเข้ามามีบทบาทในอุตสาหกรรมยานยนต์และแบตเตอรี่ด้วยเช่นกัน

อุตสาหกรรมเทคโนโลยีแบตเตอรี่กำลังพัฒนาอย่างรวดเร็ว ซึ่งนำมาซึ่งทั้งโอกาสและความท้าทายเกี่ยวกับสิทธิในทรัพย์สินทางปัญญา เพื่อที่จะเป็นผู้นำในการแข่งขันนี้ บริษัทต่างๆ จำเป็นต้องสร้างกลยุทธ์ด้านทรัพย์สินทางปัญญาที่ครอบคลุม ซึ่งทั้งปกป้องนวัตกรรมและใช้ประโยชน์จากนวัตกรรมเหล่านั้นเพื่อสร้างมูลค่า ในขณะเดียวกัน การติดตามการเปลี่ยนแปลงของกฎระเบียบและมาตรฐานอย่างใกล้ชิดจะช่วยให้ธุรกิจรักษาความได้เปรียบในการแข่งขันในตลาดที่มีความผันผวน

ตามข้อมูลของทรัพย์สินทางปัญญา

ที่มา: https://doanhnghiepvn.vn/cong-nghe/quyen-so-huu-tri-tue-trong-linh-vuc-cong-nghe-pin/20250130110141169