ข้อมูลตั้งแต่ A ถึง Z เกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างไวรัส HPV และมะเร็งปากมดลูกผ่านการแบ่งปันของผู้เชี่ยวชาญ

ไวรัส HPV – “ตัวการ” หลักที่ก่อให้เกิดมะเร็งปากมดลูก โรคอันตรายอันดับต้นๆ ที่คุกคามสุขภาพของผู้หญิง การเข้าใจความสัมพันธ์ระหว่างไวรัส HPV และมะเร็งปากมดลูกอย่างถูกต้องเป็นพื้นฐานสำคัญที่ผู้หญิงจะสามารถป้องกัน คัดกรองตั้งแต่เนิ่นๆ รักษาอย่างทันท่วงที และขจัดภัยคุกคามจากโรคอันตรายนี้

ปัจจุบันมะเร็งปากมดลูกถือเป็นภัยคุกคามอันดับต้นๆ ต่อสุขภาพและชีวิตของผู้หญิงทั่วโลก

สถิติจากองค์การ อนามัย โลก (WHO) ในปี พ.ศ. 2566 แสดงให้เห็นว่าในแต่ละปีมีผู้เสียชีวิตจากมะเร็งปากมดลูกเกือบ 350,000 รายทั่วโลก ในประเทศเวียดนาม มีผู้ป่วยมะเร็งปากมดลูกรายใหม่มากกว่า 4,000 ราย และมีผู้เสียชีวิตจากโรคนี้มากกว่า 2,000 รายในแต่ละปี

จากข้อมูลขององค์การอนามัยโลก (WHO) พบว่า 99.7% ของผู้ป่วยมะเร็งปากมดลูกมีความเกี่ยวข้องกับไวรัส HPV ซึ่งเป็นไวรัสที่มีเกือบ 200 สายพันธุ์ โดยมี 14 สายพันธุ์ที่จัดอยู่ในกลุ่มเสี่ยงสูงที่นำไปสู่มะเร็งปากมดลูก ในบรรดาสายพันธุ์เหล่านี้ สายพันธุ์ 16 และ 18 เป็นสายพันธุ์ที่พบบ่อยที่สุด ซึ่งเป็นสาเหตุของมะเร็งปากมดลูกในผู้หญิงมากกว่า 70%

เพื่อให้เข้าใจความสัมพันธ์ระหว่างไวรัส HPV และมะเร็งปากมดลูกได้ดียิ่งขึ้น โปรดติดตามการแชร์ของรองศาสตราจารย์ ดร. Nguyen Thai Son ผู้เชี่ยวชาญด้านจุลชีววิทยา รองผู้อำนวยการศูนย์ทดสอบ MEDLATEC อดีตหัวหน้าภาควิชา แผนกจุลชีววิทยา โรงพยาบาลทหาร 103 (วิทยาลัยแพทยศาสตร์ทหาร) อดีตหัวหน้าภาควิชาจุลชีววิทยา ศูนย์การแพทย์ ทหาร (วิทยาลัยแพทยศาสตร์ทหาร) ผ่านเนื้อหาการสัมภาษณ์ด้านล่าง!

ถึงผู้เชี่ยวชาญครับ ไวรัส HPV ถูกระบุว่าเป็นสาเหตุหลักของมะเร็งปากมดลูก รบกวนช่วยวิเคราะห์กลไกการก่อโรคของไวรัสนี้โดยละเอียดหน่อยครับ

ไวรัส HPV ถือเป็น “ตัวการ” หลักที่ทำให้เกิดมะเร็งปากมดลูก สาเหตุของการเกิดโรคของไวรัสนี้อธิบายโดยละเอียดดังนี้:

• HPV เป็นไวรัสที่ติดต่อได้ง่ายกับเซลล์เยื่อบุผิวของอวัยวะสืบพันธุ์ โดยเฉพาะเซลล์ปากมดลูกในผู้หญิง เมื่อไวรัส HPV เข้าจับกับเซลล์เยื่อบุผิว มันจะบุกรุกและเจริญเติบโต ขัดขวางกระบวนการเจริญเติบโตตามปกติของเซลล์ (หรือที่เรียกว่า dysplasia) ทำให้เซลล์สูญเสียความสามารถในการควบคุมการเจริญเติบโต
• เมื่อเซลล์สูญเสียการควบคุมในลักษณะนี้ เซลล์จะเจริญเติบโตแบบไร้ทิศทางและไปถึงขั้นขยายตัวไม่จำกัด ซึ่งเราเรียกว่ามะเร็ง
• ไวรัสจะแทรกซึมเข้าไปในเซลล์เยื่อบุก่อน จากนั้นจึงแทรกซึมลึกลงไปใต้เยื่อฐานของปากมดลูก

ไวรัส HPV ถูกระบุว่าเป็นสาเหตุหลักของมะเร็งปากมดลูก

กระบวนการตั้งแต่ไวรัส HPV เข้าสู่เซลล์ แทรกซึม และขัดขวางการเจริญเติบโตของเซลล์ มักใช้เวลายาวนานมาก ในคนปกติใช้เวลาประมาณ 15-20 ปี และสำหรับผู้ที่มีระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอ เช่น ผู้ติดเชื้อเอชไอวี หรือผู้ที่ใช้ยากดภูมิคุ้มกัน ใช้เวลาประมาณ 5-10 ปี

ไวรัส HPV มีมากกว่า 200 สายพันธุ์ ปัจจุบันมีหลักฐานว่ามีเพียง 14 สายพันธุ์ที่ก่อให้เกิดมะเร็งปากมดลูก ซึ่งเรียกว่า 14 สายพันธุ์เสี่ยงสูง โดยเฉพาะอย่างยิ่ง HPV สายพันธุ์ 16 และ 18 ที่มีความก้าวหน้าเร็วกว่าสายพันธุ์อื่นๆ ไวรัส HPV สายพันธุ์ 18 เพียงอย่างเดียวเป็นสาเหตุของมะเร็งปากมดลูกถึง 70% การตรวจพบ HPV สายพันธุ์ที่มีความเสี่ยงต่อการเป็นมะเร็งปากมดลูกตั้งแต่ระยะเริ่มแรก จะช่วยให้ผู้ป่วยสามารถวางแผนการตรวจคัดกรองและควบคุมโรคได้อย่างมีประสิทธิภาพ

เรียนผู้เชี่ยวชาญ ไวรัส HPV ทำให้เกิดมะเร็งปากมดลูกได้เร็วเมื่อใด?

แม้ว่าไวรัส HPV จะเป็นปัจจัยเสี่ยงต่อมะเร็งปากมดลูก แต่ผู้หญิงส่วนใหญ่ที่ติดเชื้อไวรัสนี้จะไม่พัฒนาเป็นมะเร็ง ไวรัสสามารถพัฒนาเป็นมะเร็งก่อนเป็นมะเร็งหรือมะเร็งลุกลามได้ หากมีปัจจัยอื่นๆ ร่วมด้วย ได้แก่:

ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับลักษณะของไวรัส HPV:

• ไวรัสชนิดต่างๆ: มีไวรัส HPV มากกว่า 200 สายพันธุ์ แต่มีเพียงไม่กี่สายพันธุ์เท่านั้นที่เป็นไวรัส HPV สายพันธุ์เสี่ยงสูง ซึ่งสามารถก่อให้เกิดมะเร็งปากมดลูกและมะเร็งชนิดอื่นๆ ได้ ไวรัส HPV สายพันธุ์เสี่ยงต่ำ (เช่น HPV สายพันธุ์ 6 และ 11) ก่อให้เกิดปัญหาเฉพาะ เช่น หูดบริเวณอวัยวะเพศ และไม่เกี่ยวข้องกับมะเร็ง
• การติดเชื้อพร้อมกันกับเชื้อ HPV ที่ก่อให้เกิดมะเร็งหลายสายพันธุ์/ชนิด
• ในร่างกายมีจำนวนไวรัสมาก

ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับสภาพร่างกายของแต่ละบุคคล เช่น ภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่องจากเชื้อเอชไอวี หรือการใช้ยากดภูมิคุ้มกันเป็นเวลานาน ในกรณีเหล่านี้ เชื้อ HPV จะคงอยู่นานขึ้นและลุกลามเป็นมะเร็งได้เร็วขึ้น

ปัจจัยเสี่ยงอื่นๆ:

• ผู้ที่ไม่ได้รับวัคซีน;
• การติดเชื้อร่วมกับเชื้อ HIV หรือโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์อื่นๆ
• ผู้ที่ใช้ยาคุมกำเนิดเป็นเวลานาน (เกิน 5 ปี)

นอกเหนือจากเส้นทางการแพร่เชื้อทั่วไปแล้ว HPV สามารถแพร่เชื้อได้ในรูปแบบอื่นใดอีกหรือไม่ที่หลายคนไม่ทราบ?

จนถึงปัจจุบัน หลายคนมักคิดว่าช่องทางการติดต่อหลักของ HPV คือการมีเพศสัมพันธ์ ความจริงแล้ว HPV สามารถติดต่อได้หลายช่องทางที่หลายคนอาจไม่ทราบ

เชื้อไวรัส HPV สามารถติดต่อผ่านการสัมผัสผิวหนังโดยตรงและการสัมผัสผิวหนังโดยตรง มีกรณีเด็กชายอายุ 4 ขวบคนหนึ่งที่ตรวจพบว่ามีหูดบริเวณอวัยวะเพศ โดยพบว่าแหล่งที่มาของการติดเชื้อมาจากป้าของเขา ซึ่งเป็นป้าที่มีหูดบริเวณอวัยวะเพศ และมีการสัมผัสกับเด็กบ่อยครั้ง ทั้งจากการดูแล ทำความสะอาด และอาบน้ำให้

อีกหนึ่งช่องทางการติดต่อที่หลายคนคาดไม่ถึงคือผ่านอุปกรณ์ทางการแพทย์ที่ไม่ได้ผ่านการฆ่าเชื้ออย่างถูกต้อง ในปี 2560 ที่เมืองฮุงเยน พบเด็กหลายสิบรายที่มีหูดบริเวณอวัยวะเพศ กระทรวงสาธารณสุข จึงได้ส่งทีมผู้เชี่ยวชาญไปตรวจสอบสถานการณ์ และพบว่าเด็กทั้งหมดเข้ารับการรักษาที่คลินิกเอกชนแห่งหนึ่ง สาเหตุเชื่อว่าเกิดจากความไม่สะอาดของเครื่องมือทางการแพทย์ ซึ่งทำให้เชื้อไวรัสแพร่กระจาย

เป็นที่ทราบกันดีว่าไวรัส HPV สามารถแพร่เชื้อผ่านแหล่งน้ำได้ หากคุณอาศัยอยู่ในครอบครัวที่มีผู้ติดเชื้อ HPV และใช้อ่างซักผ้าเดียวกัน แช่ผ้าด้วยกัน ซักและอบผ้าด้วยกัน คุณก็มีความเสี่ยงที่จะติดเชื้อไวรัสนี้เช่นกัน

ไวรัส HPV สามารถแพร่กระจายได้หลายวิธี

ดังนั้น นอกจากการมีเพศสัมพันธ์แล้ว ไวรัส HPV ยังสามารถติดต่อได้หลากหลายช่องทาง การป้องกันการแพร่ระบาดของไวรัสนี้อย่างจริงจังจึงเป็นสิ่งจำเป็นเร่งด่วนเพื่อปกป้องสุขภาพของตนเองและชุมชน

เชื่อกันว่ามะเร็งปากมดลูกมีระยะฟักตัวนานแต่ “เงียบเหมือนหนู” ตรวจพบผู้ป่วยได้กว่า 70% ระยะสุดท้าย ผู้เชี่ยวชาญคิดเห็นอย่างไรกับความเห็นนี้?

นี่เป็นความจริงที่น่าเศร้าเมื่อผู้ป่วยมะเร็งปากมดลูกมากกว่าร้อยละ 70 ในประเทศของเราตรวจพบโรคในระยะลุกลาม

ดังที่ได้กล่าวไปแล้ว การลุกลามไปสู่มะเร็งปากมดลูกนั้นใช้เวลานาน อาการเริ่มแรกมักจะไม่ชัดเจนนัก มักสับสนกับอาการของโรคทางนรีเวชทั่วไปได้ ในทางกลับกัน มะเร็งปากมดลูกเป็นโรคที่สามารถรักษาให้หายขาดได้หากตรวจพบตั้งแต่ระยะเริ่มแรก จากสถิติพบว่าอัตราการรอดชีวิตหลังจากการรักษา 5 ปี ในระยะที่ 1 อยู่ที่ 90% ระยะที่ 2 อยู่ที่ 75% และเมื่อถึงระยะที่ 4 ซึ่งเป็นระยะที่โรคแพร่กระจาย อัตราการรอดชีวิตจะน้อยกว่า 15% เท่านั้น

ตามการคาดการณ์ของ WHO หากไม่มีการคัดกรอง ป้องกัน และรักษาอย่างทันท่วงที ในอีกประมาณ 10 ปี อุบัติการณ์และอัตราการเสียชีวิตจากมะเร็งปากมดลูกจะเพิ่มขึ้น 25% และภายในปี 2573 การเสียชีวิตจากโรคนี้ส่วนใหญ่จะเกิดขึ้นในประเทศกำลังพัฒนา รวมถึงเวียดนามด้วย

ดังนั้นการทำความเข้าใจข้อมูลเกี่ยวกับโรคเพื่อป้องกันเชิงรุก คัดกรองแต่เนิ่นๆ และรักษาอย่างทันท่วงทีจึงมีความจำเป็นอย่างยิ่งสำหรับสตรี

ปัจจุบันมีวิธีตรวจหาไวรัส HPV กี่วิธี? ศูนย์ตรวจ MEDLATEC ใช้วิธีเหล่านี้อย่างไร?

ในการตรวจหาเชื้อ HPV วิธีการหลักคือชีววิทยาโมเลกุล นั่นคือการตรวจหาลำดับยีนจำเพาะของไวรัส HPV วิธีนี้เป็นวิธีที่แม่นยำที่สุดในการตรวจหาเชื้อ HPV สายพันธุ์ที่มีความเสี่ยงสูง (โดยเฉพาะสายพันธุ์ที่มีโอกาสก่อให้เกิดมะเร็ง เช่น HPV สายพันธุ์ 16, 18 และ 12 ซึ่งเป็นสายพันธุ์ที่มีความเสี่ยงสูงอื่นๆ)

โดยเฉพาะอย่างยิ่งเทคนิคที่นำมาใช้ในสถานพยาบาลหลายแห่งทั่วโลกและที่ศูนย์ทดสอบ MEDLATEC คือเทคนิค Realtime PCR หลายเอเจนต์ แบ่งออกเป็นชุดตรวจ 2 ชุด ได้แก่ ชุดตรวจหาความเสี่ยงสูงและชุดตรวจหาความเสี่ยงต่ำ

อย่างไรก็ตาม เนื่องจากจะต้องตรวจพบตัวแทนหลายชนิดในเวลาเดียวกัน เพื่อให้แน่ใจว่าจะได้ผลลัพธ์ที่เสถียร ชุดทดสอบจึงต้องเป็นไปตามข้อกำหนดบางประการก่อนที่จะอนุญาตให้ใช้ในการวินิจฉัย

ปัจจุบันมีชุดอุปกรณ์ตรวจวินิจฉัยโรคในท้องตลาดหลายประเภท แต่มีเพียงไม่กี่ชุดเท่านั้นที่ได้รับการรับรองสำหรับการวินิจฉัยโรคในมนุษย์ ซึ่งเรียกว่า การรับรอง IVD ปัจจุบัน องค์การอนามัยโลกได้ให้การรับรองชุดอุปกรณ์ที่ผลิตโดย Roche และใช้งานกับเครื่อง Cobas 4800 และ 6800 สองเครื่อง เนื่องจากได้รับการรับรองจากองค์การอาหารและยา (FDA) ซึ่งเป็นหน่วยงานเฉพาะทางที่รับผิดชอบการควบคุมคุณภาพผลิตภัณฑ์เพื่อสุขภาพในสหรัฐอเมริกา ดังนั้น ชุดอุปกรณ์ที่ได้รับการรับรอง IVD และการรับรองจาก FDA จึงมีความน่าเชื่อถือสูงมาก

ศูนย์ทดสอบ MEDLATEC ใช้ระบบ Cobas 6800 ซึ่งเป็นระบบที่ล้ำหน้าที่สุด สามารถรันตัวอย่างได้หลายตัวอย่างพร้อมกันและให้ผลลัพธ์ที่มีความน่าเชื่อถือสูงสุด

ในปัจจุบันที่ต้องเผชิญกับอุปสรรคในการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกในผู้หญิง การคิดค้นเทคโนโลยีการตรวจหาเชื้อ HPV ด้วยตนเองที่บ้านจึงถือเป็นทางออกที่มีประสิทธิภาพ ผู้เชี่ยวชาญช่วยแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับความน่าเชื่อถือของวิธีนี้หน่อยได้ไหมครับ

แม้จะเผชิญกับสถานการณ์ที่น่ากังวลของมะเร็งปากมดลูก แต่การตรวจคัดกรองยังคงเผชิญกับอุปสรรคมากมาย วิธีการตรวจหาเชื้อ HPV ด้วยเครื่องมือเก็บตัวอย่างด้วยตนเองที่บ้านของโรชจึงถือเป็นทางออกที่มีประสิทธิภาพ วิธีนี้ได้รับการแนะนำโดยองค์การอนามัยโลก สมาคมสูตินรีแพทย์แห่งสหรัฐอเมริกา และกระทรวงสาธารณสุข ซึ่งนำมาซึ่งข้อดีมากมาย เช่น ความคิดริเริ่ม ความสะดวกสบาย และความเป็นส่วนตัว โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ปัจจัยสำคัญที่สุดคือความแม่นยำ ความจำเพาะ และความไวของวิธีการเก็บตัวอย่างเชื้อ HPV ด้วยตนเอง ซึ่งทั้งหมดนี้ได้รับการศึกษาเพื่อให้ได้มาตรฐานและเหนือกว่าข้อกำหนด

บริการตรวจ HPV ด้วยตนเองเป็นวิธีแก้ปัญหาที่มีประสิทธิภาพในการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก

จากผลการศึกษาที่ประเมินประสิทธิผล เราสามารถไว้วางใจได้อย่างเต็มที่ว่าการตรวจหาเชื้อ HPV ด้วยตนเองจะเป็นเครื่องมือที่มีประสิทธิภาพในการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก โดยมีแนวโน้มว่าจะเข้าถึงผู้หญิงทั่วโลกที่เข้ารับการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกได้ร้อยละ 70 (ตามเป้าหมายของ WHO ในปี 2030)

ขอขอบคุณผู้เชี่ยวชาญทุกท่านที่แบ่งปันข้อมูลอันทรงคุณค่าเกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างไวรัส HPV และมะเร็งปากมดลูก เนื้อหานี้จะเป็นพื้นฐานสำคัญในการช่วยสร้างความตระหนักรู้ให้กับชุมชน โดยเฉพาะผู้หญิง เกี่ยวกับอันตรายที่เกิดจากไวรัส HPV เพื่อเป็นแนวทางในการป้องกันเชิงรุกและการคัดกรองที่มีประสิทธิภาพ

ควบคู่ไปกับการดูแลสุขภาพสตรี ตั้งแต่วันนี้ถึง 31 ธันวาคม 2567 ระบบการดูแลสุขภาพ MEDLATEC มอบข้อเสนอพิเศษ ส่วนลด 10% สำหรับการตรวจหาเชื้อ HPV โดยการเก็บตัวอย่างเองที่บ้าน ในราคาเพียง 630,000 ดอง ใช้ได้ทั่วประเทศ

ติดต่อสายด่วน 1900 56 56 56 ทันทีเพื่อลงทะเบียนรับสิทธิประโยชน์ MEDLATEC พร้อมให้การสนับสนุนด้านสุขภาพ หรือนัดหมายการตรวจและทดสอบ ณ สถานที่อย่างรวดเร็วผ่านสายด่วนตลอด 24 ชั่วโมงทุกวัน

สำหรับข้อมูลเพิ่มเติมโปรดดูที่นี่

ที่มา: https://medlatec.vn/tin-tuc/tu-a-den-z-thong-tin-moi-lien-quan-giua-virus-hpv-va-ung-thu-co-tu-cung-qua-chia-se-cua-chuyen-gia