ภูเขาไฟฟูเอโกระหว่างการปะทุ (ภาพ: Unsplash)
เมื่อภูเขาไฟระเบิด ไม่เพียงแต่ลาวาและก๊าซพิษจะถูกปล่อยออกมาเท่านั้น แต่ยังมีเถ้าถ่านจำนวนมากที่ถูกผลักขึ้นไปในชั้นบรรยากาศด้วย
เป็นเวลาหลายปีที่ นักวิทยาศาสตร์ สงสัยกันว่า เถ้าภูเขาไฟสามารถส่งผลต่อการก่อตัวของเมฆ โดยเฉพาะเมฆเซอร์รัสที่บอบบางในระดับความสูงได้หรือไม่
ขณะนี้ ทีมวิจัยจากห้องปฏิบัติการแห่งชาติลอว์เรนซ์ลิเวอร์มอร์ (LLNL) สหรัฐอเมริกา ได้ค้นพบคำตอบสำหรับคำถามนี้แล้ว
จากการวิเคราะห์ข้อมูลจากดาวเทียมตรวจอากาศ CloudSat และ CALIPSO ของ NASA เป็นเวลากว่า 10 ปี พบว่าเถ้าภูเขาไฟสามารถทำหน้าที่เป็น "นิวเคลียสน้ำแข็ง" ช่วยให้น้ำควบแน่นและก่อตัวเป็นผลึกน้ำแข็งขนาดใหญ่ที่สูงในชั้นบรรยากาศ
ที่น่าสนใจคือ ปรากฏการณ์นี้ปรากฏให้เห็นได้เฉพาะหลังจากการปะทุของภูเขาไฟที่มีปริมาณเถ้าภูเขาไฟสูง เช่น ที่เกิดขึ้นในไอซ์แลนด์และชิลีในช่วงทศวรรษที่ผ่านมา ในพื้นที่ที่มีเถ้าภูเขาไฟอยู่ เมฆเซอร์รัส (เมฆน้ำแข็งที่อยู่บนที่สูงชนิดหนึ่ง) จะก่อตัวบ่อยขึ้น
แม้ว่าเมฆเหล่านี้จะมีผลึกน้ำแข็งน้อยกว่าปกติ แต่ขนาดของผลึกกลับใหญ่กว่ามาก
“เราคิดว่าเถ้าถ่านจะทำให้เกิดผลึกน้ำแข็งมากขึ้น แต่กลับกลายเป็นตรงกันข้าม” หลิน หลิน นักวิทยาศาสตร์ด้านบรรยากาศซึ่งเป็นผู้นำการศึกษากล่าว “นั่นทำให้เราต้องสร้างสมมติฐานเดิมขึ้นมาใหม่ทั้งหมด”
ด้วยเหตุนี้ เถ้าภูเขาไฟจึงช่วยให้น้ำควบแน่นเร็วขึ้นด้วยโครงสร้างพื้นผิวพิเศษ แทนที่จะต้องรอจนอุณหภูมิต่ำมากจึงจะแข็งตัว จากนั้นจะเกิด "ก้อนน้ำแข็ง" ขนาดใหญ่กว่าปกติ
งานวิจัยนี้มีความสำคัญเป็นพิเศษเนื่องจากเมฆมีบทบาทในการควบคุมสภาพอากาศโลก ส่งผลต่ออุณหภูมิ ปริมาณน้ำฝน และแม้แต่การเปลี่ยนแปลงสภาพอากาศ การทำความเข้าใจว่าปัจจัยทางธรรมชาติ เช่น ภูเขาไฟ ก่อให้เกิดเมฆได้อย่างไร อาจช่วยให้นักวิทยาศาสตร์ปรับปรุงแบบจำลองเพื่อคาดการณ์สภาพอากาศในอนาคตได้
ขณะนี้ทีมงานกำลังขยายขอบเขตการวิเคราะห์ให้ครอบคลุมถึงเมฆอาร์กติก ซึ่งมีสภาพอากาศเลวร้ายและเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว นอกจากนี้ พวกเขายังหวังว่าจะได้เห็นการปะทุครั้งใหญ่เกิดขึ้นอีกในอนาคต เพื่อทดสอบผลลัพธ์ในปัจจุบันได้แม่นยำยิ่งขึ้น
ที่มา: https://dantri.com.vn/khoa-hoc/vi-sao-nui-lua-tao-bang-gia-tren-bau-troi-20250610071336767.htm
การแสดงความคิดเห็น (0)