ภูเขาไฟฟูเอโกในระหว่างการปะทุ (ภาพ: Unsplash)
เมื่อภูเขาไฟระเบิด ไม่เพียงแต่ลาวาและก๊าซพิษจะถูกปล่อยออกมาเท่านั้น แต่เถ้าถ่านจำนวนมากยังถูกผลักขึ้นไปในชั้นบรรยากาศอีกด้วย
เป็นเวลาหลายปีที่ นักวิทยาศาสตร์ สงสัยว่าเถ้าภูเขาไฟสามารถส่งผลต่อการก่อตัวของเมฆ โดยเฉพาะเมฆเซอร์รัสที่บอบบางในระดับความสูงมากได้หรือไม่
ขณะนี้ ทีมวิจัยจากห้องปฏิบัติการแห่งชาติลอว์เรนซ์ลิเวอร์มอร์ (LLNL) ประเทศสหรัฐอเมริกา ได้ค้นพบคำตอบสำหรับคำถามนี้แล้ว
จากการวิเคราะห์ข้อมูลจากดาวเทียมตรวจสภาพอากาศ CloudSat และ CALIPSO ของ NASA ในช่วงเวลากว่า 10 ปี พบว่าเถ้าภูเขาไฟสามารถทำหน้าที่เป็น "นิวเคลียสของน้ำแข็ง" ช่วยให้น้ำควบแน่นและก่อตัวเป็นผลึกน้ำแข็งขนาดใหญ่ในชั้นบรรยากาศสูง
ที่น่าสนใจคือ ปรากฏการณ์นี้ปรากฏชัดเจนหลังจากการปะทุที่มีปริมาณเถ้าภูเขาไฟสูง เช่น ที่เกิดขึ้นในไอซ์แลนด์และชิลีในช่วงทศวรรษที่ผ่านมา ในพื้นที่ที่มีเถ้าภูเขาไฟอยู่ เมฆเซอร์รัส (เมฆน้ำแข็งชนิดหนึ่งที่ระดับความสูงมาก) จะก่อตัวขึ้นบ่อยขึ้น
แม้ว่าเมฆเหล่านี้จะมีผลึกน้ำแข็งน้อยกว่าปกติ แต่ขนาดของผลึกกลับใหญ่กว่ามาก
“เราคิดว่าเถ้าถ่านจะทำให้เกิดผลึกน้ำแข็งมากขึ้น แต่กลับกลายเป็นตรงกันข้าม” หลิน หลิน นักวิทยาศาสตร์ด้านบรรยากาศ ผู้นำการศึกษากล่าว “นั่นทำให้เราต้องสร้างสมมติฐานเดิมขึ้นมาใหม่ทั้งหมด”
ด้วยเหตุนี้ เถ้าภูเขาไฟจึงมีโครงสร้างพื้นผิวพิเศษที่ช่วยให้น้ำควบแน่นได้เร็วขึ้น แทนที่จะต้องรอจนอุณหภูมิต่ำมากจนแข็งตัว จากนั้นจะเกิด "ก้อนน้ำแข็ง" ขนาดใหญ่ขึ้นกว่าปกติ
งานวิจัยนี้มีความสำคัญอย่างยิ่ง เนื่องจากเมฆมีบทบาทในการควบคุมสภาพภูมิอากาศโลก มีอิทธิพลต่ออุณหภูมิ ปริมาณน้ำฝน และแม้แต่การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ การทำความเข้าใจว่าปัจจัยทางธรรมชาติ เช่น ภูเขาไฟ ก่อให้เกิดเมฆได้อย่างไร อาจช่วยให้นักวิทยาศาสตร์ปรับปรุงแบบจำลองเพื่อพยากรณ์สภาพภูมิอากาศในอนาคตได้
ขณะนี้ทีมงานกำลังขยายขอบเขตการวิเคราะห์ไปยังเมฆอาร์กติก ซึ่งมีสภาพภูมิอากาศที่รุนแรงและเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว พวกเขายังหวังว่าจะได้เห็นการปะทุครั้งใหญ่เกิดขึ้นอีกในอนาคต เพื่อทดสอบผลลัพธ์ในปัจจุบันได้อย่างแม่นยำยิ่งขึ้น
ที่มา: https://dantri.com.vn/khoa-hoc/vi-sao-nui-lua-tao-bang-gia-tren-bau-troi-20250610071336767.htm
การแสดงความคิดเห็น (0)