Theo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, dịch HIV/AIDS tại Cà Mau còn diễn biến phức tạp. Tỷ lệ nhiễm HIV ở nhóm đồng giới (MSM) tăng rất nhanh trong những năm gần đây với tỷ lệ nhiễm cấp cao. Tại một số huyện, số lượng người nhiễm HIV được phát hiện hàng năm có xu hướng gia tăng, đặc biệt là khu vực huyện ven biển. Dịch HIV/AIDS đang có nguy cơ và xu hướng quay trở lại nếu không được quan tâm đầu tư thoả đáng để triển khai những biện pháp can thiệp mạnh mẽ và hiệu quả. Cùng với đó, công tác phòng chống và điều trị vẫn còn nhiều khó khăn.
HIV/AIDS hiện là vấn đề sức khoẻ cộng đồng, vẫn đang là một trong những gánh nặng bệnh tật ở Việt Nam. Số luỹ tích HIV+ tiếp tục tăng cao, trên 3 ngàn người nhiễm đang cần được chăm sóc, điều trị thường xuyên, liên tục, suốt đời. Mỗi năm vẫn có trên 300 HIV+ mới và trên 500 trường hợp tử vong do HIV/AIDS, gây tác động rất lớn về sức khoẻ, kinh tế – xã hội.
 |
| Ðoàn công tác thuộc Tổ chức Quỹ Chăm sóc sức khoẻ AIDS Hoa Kỳ (AHF) khảo sát thực tế tại Bệnh viện Ða khoa tỉnh Cà Mau. |
Bà Trương Kim Út, Phó khoa Phòng chống HIV/AIDS, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, cho biết: “Sự tiếp cận các dịch vụ dự phòng, chăm sóc điều trị HIV/AIDS của đối tượng nguy cơ cao còn hạn chế. Hiện nay, trên địa bàn tỉnh mới có 5 cơ sở ngoại trú điều trị HIV/AIDS (4 bệnh viện và 1 trại giam). Ðặc thù riêng của bệnh nhân HIV/AIDS là phải được chăm sóc và điều trị suốt đời. Hiện tại, tỉnh đang điều trị cho 1.772 bệnh nhân HIV/AIDS và hơn 200 bệnh nhân điều trị bằng thuốc Methadone. Tuy nhiên, nhu cầu của bệnh nhân được chăm sóc, điều trị còn rất lớn trong khi nhân lực hầu hết phải làm việc kiêm nhiệm, nguồn lực đầu tư cho phòng, chống HIV/AIDS đang ngày một cắt giảm, gây khó khăn cho việc triển khai thực hiện”.
Cùng với đó, hệ thống phòng, chống HIV/AIDS từ tỉnh đến các xã, phường, thị trấn đã được củng cố, kiện toàn nhưng vẫn luôn có sự thay đổi về nhân sự; năng lực về lĩnh vực phòng, chống HIV/AIDS của cán bộ tham gia chương trình tuyến huyện và tuyến xã, phường còn hạn chế, chưa có cán bộ chuyên trách thực sự cho tuyến huyện.
Kinh phí hoạt động phòng, chống HIV/AIDS của tỉnh giai đoạn 2015-2020 phụ thuộc nhiều vào nguồn viện trợ quốc tế. Những năm gần đây, nguồn kinh phí viện trợ chủ yếu từ dự án Quỹ Toàn cầu. Các nguồn tài chính trong tỉnh chưa đáp ứng đủ tài chính cho các dòng hoạt động chủ chốt, nguy cơ thiếu hụt nghiêm trọng nếu dự án ngừng hỗ trợ. BHYT đã tham gia chi trả cho công tác điều trị HIV/AIDS, nhưng các hoạt động thuộc lĩnh vực xét nghiệm, truyền thông, can thiệp giảm tác hại, dự phòng lây nhiễm HIV, giám sát dịch HIV/AIDS chủ yếu vẫn dựa vào viện trợ, chưa có cơ chế tài chính trong tỉnh bền vững cho những lĩnh vực này.
Liên quan đến hoạt động phòng, chống HIV/AIDS tại Cà Mau, mới đây, Tổ chức Quỹ Chăm sóc sức khoẻ AIDS Hoa Kỳ (AHF) có chuyến làm việc tại Cà Mau. Trong khuôn khổ mở rộng Dự án hỗ trợ chăm sóc và điều trị HIV/AIDS tại Việt Nam giai đoạn 2023-2027, AHF có kế hoạch hỗ trợ chương trình xét nghiệm và điều trị HIV/AIDS tại Cà Mau thời gian tới.
Ông Kiều Thanh Bình, Ðiều phối Chăm sóc và Ðiều trị (AHF Việt Nam), cho biết: “Mục tiêu chung của dự án mở rộng lần này là hướng đến việc đẩy mạnh các hoạt động xét nghiệm, điều trị HIV/AIDS để giảm số người mới nhiễm HIV và tử vong liên quan đến AIDS, chấm dứt dịch AIDS tại Việt Nam vào năm 2030″.
Cụ thể tại Cà Mau, dự án được triển khai sẽ hỗ trợ cho địa phương nhiều hoạt động quan trọng. Trong đó, hỗ trợ dịch vụ tư vấn, xét nghiệm HIV và điều trị ARV tại Bệnh viện Ða khoa tỉnh/TP Cà Mau và Trại giam Cái Tàu nhằm tăng cường phát hiện ca nhiễm HIV mới chuyển điều trị ARV; hỗ trợ khám bệnh định kỳ cho bệnh nhân và theo dõi tình trạng sức khoẻ của người bệnh, điều trị các bệnh nhiễm trùng cơ hội và điều trị dự phòng cho bệnh nhân tại phòng khám của Bệnh viện Ða khoa tỉnh/TP Cà Mau và Trại giam Cái Tàu; triển khai các chiến dịch phát bao cao su và xét nghiệm HIV lưu động miễn phí tại cộng đồng.
Bên cạnh đó, khi dự án được triển khai tại Cà Mau sẽ tạo mọi điều kiện để hỗ trợ các trang thiết bị cần thiết phục vụ công tác xét nghiệm, khám chữa bệnh, lưu trữ số liệu, quản lý bệnh nhân trên phần mềm… Ðồng thời, AHF sẽ thống nhất hướng dẫn quy trình quản lý, sử dụng thuốc điều trị với mong muốn nâng cao chất lượng công tác quản lý và điều trị HIV/AIDS tại địa phương./.
Văn Ðum
