Thái Xuyên 111 - giống lúa ưu việt của vụ Xuân

Chống chịu với khí hậu khắc nghiệt và năng suất cao

Thái Xuyên 111 là giống lúa lai 3 dòng, phát triển từ sự hợp tác giữa Tập đoàn ThaiBinh Seed và Trường Đại học Nông nghiệp Tứ Xuyên. Về đặc tính sinh trưởng, Thái Xuyên 111 là giống cảm ôn, thích hợp với khí hậu miền Bắc và Bắc Trung Bộ.

Thời gian sinh trưởng ở vụ đông xuân khoảng 130 - 135 ngày, vụ hè thu (vụ mùa) khoảng 105 -110 ngày. Cây cao từ 105 - 118cm, đẻ nhánh khỏe, lá thẳng, bản lá trung bình, xanh bền, có khả năng chịu thâm canh tốt. Ở phần bông, giống nổi trội với bông to, nhiều hạt, hạt dài. Khối lượng 1.000 hạt vào khoảng 27–28 gam, cho thấy tiềm năng năng suất cao.

Lãnh đạo Tập đoàn ThaiBinh Seed kiểm tra hiệu quả giống lúa Thái Xuyên 111. Ảnh: Thùy Linh

Một trong những điểm mạnh nhất của Thái Xuyên 111 là năng suất ấn tượng. Theo ThaiBinh Seed, sản lượng trung bình đạt 57–72 tạ/ha, nhưng nếu chăm sóc thâm canh tốt, năng suất có thể lên tới 80-90 tạ/ha. Không chỉ dừng lại ở năng suất, chất lượng gạo của giống này cũng rất được người trồng và người tiêu dùng ưa chuộng. Tỷ lệ xay xát cao, đạt khoảng 72%, gạo trong, cơm mềm, hương vị thơm ngon. Hàm lượng amylose (một chỉ số ảnh hưởng đến độ dẻo, mềm của cơm) được ghi nhận khoảng 16,05%.

Về khả năng chống chịu sâu bệnh, trong các khảo nghiệm có kiểm soát, giống Thái Xuyên 111 cho thấy phản ứng tốt với bệnh đạo ôn (cấp bệnh 7), bạc lá (cấp bệnh 5) và rầy nâu (cấp hại 5). Điều này giúp nông dân yên tâm hơn khi canh tác, giảm chi phí thuốc bảo vệ thực vật và rủi ro mất mùa.

Miền Bắc với khí hậu mát mẻ, mùa Đông lạnh, mùa Hè ẩm, rất phù hợp với giống cảm ôn như Thái Xuyên 111. Khảo nghiệm giống của ThaiBinh Seed ở các tỉnh như Thái Bình, Hưng Yên, hay các vùng đồng bằng Bắc Bộ và nhiều mô hình trình diễn, trong đó có Thái Xuyên 111, cho thấy với điểm số cao về năng suất và khả năng chống đổ, đẻ nhánh tốt.

Ngoài ra, hệ thống phân phối của ThaiBinh Seed tại miền Bắc rất rộng, giúp nông dân tiếp cận giống dễ dàng. Đây là giống canh tác đã khá lâu năm nên kết quả đã được chứng minh, nếu áp dụng kỹ thuật thâm canh, bón phân hợp lý, giữ mật độ cấy chuẩn, nông dân thường thu được năng suất cao vượt trội so với các giống lúa đại trà truyền thống. Bông to, nhiều hạt, ít tình trạng lép vời, cơm mềm, thơm, rất được thị trường địa phương chấp nhận.

Tại miền Trung, đặc biệt là Bắc Trung Bộ như các tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh…, giống Thái Xuyên 111 cũng được nông dân đón nhận và gieo cấy khá phổ biến. Tại Hà Tĩnh, Thái Xuyên 111 đã được trồng đại trà với diện tích hơn 4.000ha, tập trung tại các vùng như huyện Đức Thọ. Giống lai này không chỉ thích ứng tốt mà còn có tiềm năng mở rộng khu vực sản xuất. Theo đánh giá tại các mô hình trình diễn, Thái Xuyên 111 cho năng suất khoảng 60–65 tạ/ha tại Hà Tĩnh, kèm theo sự ổn định và khả năng chống bệnh tốt. Với điều kiện khí hậu miền Trung chịu ảnh hưởng nhiệt độ cao, nắng gắt, khả năng sinh trưởng tốt trong vụ hè thu (vụ mùa) giúp Thái Xuyên 111 giữ được tiềm năng năng suất và chất lượng gạo.

Lúa Thái Xuyên 111 phù hợp ở các vùng bán sơn địa, cho bông to, cao hơn so với các giống khác. Năng suất thu được khoảng 3,6 đến 3,7 tạ/sào. Ảnh: Thuỳ Linh

Hiệu quả thực tế tại Nghệ An

Vụ hè thu 2025, ThaiBinh Seed đã cung ứng hơn 200 tấn giống lúa gồm TBR97 và hàng chục tấn lúa Thái Xuyên 111 ở các huyện Thanh Chương, Đô Lương, Diễn Châu, Quỳ Hợp, Quỳnh Lưu (cũ) của Nghệ An.

Ông Nguyễn Văn Phúc - Giám đốc HTX Dịch vụ nông nghiệp Tân Ngọc, xã Quỳnh Sơn cho rằng: Giống Thái Xuyên 111 được chọn bởi phù hợp với bán sơn địa, năng suất ổn định, gạo để lâu vẫn dẻo lâu không như các giống khác đầu vụ dẻo, sau lại không. Sản xuất lúa xong, tập đoàn mua luôn lúa tươi với giá 6.500 đồng/kg tại ruộng, tính ra 1 sào đạt 500kg, đạt 3,3 triệu/sào, mức thu này khá so với các giống lúa khác.

Ông Trần Văn Phượng, nông dân ở xóm 8, xã Quỳnh Sơn chia sẻ: “Vụ xuân năm 2025, gia đình gieo cấy 4 sào giống Thái Xuyên 111. Lúa cho bông to, cao hơn so với các giống khác. Năng suất thu được khoảng 3,6 đến 3,7 tạ/sào”.

Vụ xuân 2026, chị Hồ Thương - chuyên viên phụ trách nông nghiệp xã Quỳnh Sơn cho biết: Quỳnh Sơn dự kiến sản xuất 1.000ha Thái Xuyên 111/tổng diện tích 1553 ha. Hiện nay Xí nghiệp Thủy lợi Quỳnh Lưu, các công ty vật tư, công ty liên kết cùng phối hợp với xã để triển khai sản xuất.

Nông dân xã Quỳnh Sơn gieo trồng lúa Thái Xuyên 111 trong vụ xuân 2025. Ảnh: Văn Trường

Tại nhiều xã của huyện Thanh Chương cũ, năng suất lúa Thái Xuyên 111 ước đạt 74 tạ/ha trong vụ xuân 2025.

Năm nay, ThaiBinh Seed tiếp tục cung ứng giống Thái Xuyên 111 cho các địa phương ở Nghệ An trong vụ xuân 2026 với mục tiêu năng suất cao, chất lượng ổn định. Vụ hè thu vừa qua, dù có mưa bão nhưng theo đánh giá giống lúa ít gãy đổ, năng suất tốt, được bà con ưa chuộng. Ông Phạm Xuân Sơn - Giám đốc Chi nhánh Bắc Trung Bộ của ThaiBinh Seed cho biết, nhờ kết quả tốt từ các mô hình trình diễn lúa Thái Xuyên 111, nhiều xã của tỉnh Nghệ An đã đưa giống này vào cơ cấu giống sản xuất đại trà.

Thái Xuyên 111 không đơn thuần là một giống lúa lai cao sản mà còn là một mắt xích quan trọng trong chiến lược giống cây trồng của ThaiBinh Seed nhằm nâng cao chất lượng sản xuất lúa tại các tỉnh miền Bắc và Bắc Trung Bộ như Nghệ An, Thanh Hóa... những vùng có đất phù hợp với độ cao ráo vừa phải.

Tuy nhiên, để phát huy tối đa tiềm năng của Thái Xuyên 111 tại Nghệ An và các tỉnh khác, vẫn có những điểm cần lưu ý: Đây là giống lai F1, nông dân không thể giữ lại hạt giống để gieo vụ sau nên chi phí giống hàng vụ có thể tăng, người dân cần được ThaiBinh Seed hỗ trợ thêm; Về kỹ thuật sản xuất, để đạt năng suất cao như các mô hình trình diễn (70–80 tạ/ha), người dân cần tuân thủ kỹ thuật gieo ủ, cấy, bón phân và phòng trừ sâu bệnh một cách chặt chẽ; Các cơ quan chức năng cũng cần tăng cường các chương trình đào tạo, tập huấn để bà con nông dân nắm vững kỹ thuật sản xuất...

ThaiBinh Seed là doanh nghiệp có bề dày trong lĩnh vực giống cây trồng tại Việt Nam. Doanh nghiệp đầu tư mạnh mẽ vào nghiên cứu chọn tạo giống, xây dựng ổn định sản xuất, và cung ứng giống rộng khắp. Đồng thời, mạng lưới phân phối phủ rộng, giúp nông dân nhiều tỉnh dễ tiếp cận giống tốt. Đặc biệt, việc ThaiBinh Seed giữ liên lạc chặt chẽ với chính quyền địa phương, khuyến nông và người dân thông qua hội thảo, hội nghị, mô hình trình diễn, hướng dẫn kỹ thuật là “chìa khóa” để giống Thái Xuyên 111 trở thành giống chủ lực thực sự.