Vietnam-Birleşik Krallık ilişkilerinin Kapsamlı Stratejik Ortaklık seviyesine yükseltilmesine ilişkin ortak bildiri

Birleşik Krallık'a yaptığı resmi ziyaret sırasında, 29 Ekim öğleden sonra (yerel saatle), Birleşik Krallık Başbakanı Keir Starmer ve Genel Sekreter To Lam görüşme gerçekleştirdi. Görüşmenin hemen ardından, iki taraf Vietnam-Birleşik Krallık ilişkilerini Kapsamlı Stratejik Ortaklık seviyesine yükseltmeye ilişkin Ortak Bildiri yayınladı.

Báo Tin Tức•29/10/2025

Fotoğraf alt yazısı — Vietnam Genel Sekreteri To Lam ve Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı Başbakanı Keir Starmer, Vietnam-Birleşik Krallık ilişkilerini Kapsamlı Stratejik Ortaklık seviyesine yükseltmeye ilişkin Ortak Bildiri imzaladılar. Fotoğraf: Thong Nhat/VNA.

Vietnam Haber Ajansı (VNA), Ortak Bildirinin içeriğini sunmaktan memnuniyet duyar:

1. 1973'te diplomatik ilişkilerin kurulmasından bu yana geçen elli yılı aşkın süre ve 2010'da oluşturulan Stratejik Ortaklık çerçevesinin uygulanmasının üzerinden geçen 15 yılın ardından, Vietnam ve Birleşik Krallık, karşılıklı saygıya ve güvenli, müreffeh ve sürdürülebilir bir gelecek için ortak bir vizyona dayalı güçlü ve kalıcı bir ortaklık kurmuştur.

2. Vietnam Komünist Partisi Merkez Komitesi Genel Sekreteri Sayın To Lam'ın, Birleşik Krallık Başbakanı Sayın Keir Starmer'ın daveti üzerine 28-30 Ekim 2025 tarihleri arasında Birleşik Krallık'a yaptığı resmi ziyaret sırasında, iki lider ikili ilişkileri Kapsamlı Stratejik Ortaklık seviyesine yükseltme ve böylece altı temel alanda işbirliğini güçlendirme konusunda mutabık kaldılar.

I. Siyaset, diplomasi, savunma ve güvenlik alanlarında işbirliğinin güçlendirilmesi.

3. Her iki taraf da, Vietnam Komünist Partisi, Hükümet, Ulusal Meclis ve Vietnam'ın yerel yönetimleri ile ilgili Birleşik Krallık kurumları arasında tüm kanallar aracılığıyla heyet değişimlerini ve üst düzey temasları sürdürerek siyasi güveni güçlendirmeye; Dışişleri Bakan Yardımcısı düzeyindeki Stratejik Diyalog, Denizcilik Diyaloğu gibi mevcut ikili işbirliği mekanizmalarının etkinliğini artırmaya ve uzmanlaşmış işbirliğini daha da derinleştirmek için yeni işbirliği mekanizmaları geliştirmeye veya mevcut mekanizmaları genişletmeye kararlıdır.

4. Her iki taraf da, iki ülkenin parlamentolarının kurumları ve uzman komiteleri, dostluk parlamenter grupları, kadın parlamenterler ve genç parlamenterler arasındaki heyet değişimlerini ve işbirliğini güçlendirmeyi; yasama denetimi ve parlamenter çalışma alanlarında deneyim paylaşımını artırmayı; iki ülke arasında imzalanan ikili işbirliği anlaşmalarının ve düzenlemelerinin uygulanmasının denetimini ve koordineli denetimini teşvik etmeyi; ve her iki tarafın da katıldığı çok taraflı parlamenter forumlarda istişareleri, görüş alışverişini ve koordinasyonu güçlendirmeyi kabul etti.

5. Kapsamlı Stratejik Ortaklık vizyonu doğrultusunda, Vietnam ve Birleşik Krallık, Viyana Diplomatik İlişkiler Sözleşmesi ve Viyana Konsolosluk İlişkileri Sözleşmesi uyarınca, işbirliği alanlarını geliştirmek ve genişletmek amacıyla birbirlerinin temsilciliklerindeki diplomatik personeli güçlendirme konusunda anlaşmışlardır. Her iki taraf da, her iki tarafın yasalarına uygun olarak, yeni ve mevcut pozisyonlar için diplomatik onay taleplerine derhal yanıt vermeyi taahhüt eder. Aynı zamanda, her iki taraf da Vietnam yasalarına uygun olarak Ho Chi Minh Şehrindeki İngiliz Başkonsolosluğu'nun yenilenmesi konusunda koordinasyon sağlamayı kabul etmiştir.

6. Her iki taraf da Birleşmiş Milletler merkezli çok taraflı sistemin önemini yeniden teyit etti ve parlamentolar arası forumlar da dahil olmak üzere çok taraflı forumlarda ve uluslararası kuruluşlarda yakın işbirliği yapma konusunda anlaştı. Her iki taraf da Birleşik Krallık, ASEAN ve üye devletleri arasında bir köprü görevi görmeyi; Birleşik Krallık ile Mekong alt bölgesi arasındaki bağlantıları geliştirmeyi; ve bölgesel mimaride temel bir rol oynayan, dirençli, yenilikçi, dinamik ve insan merkezli bir ASEAN Topluluğu'nun inşasını desteklemeyi taahhüt etti. Her iki taraf ayrıca ASEAN-Birleşik Krallık Bağlantı Ortak Bildirgesi'ni etkin bir şekilde uygulamayı; ASEAN-Birleşik Krallık 2022-2026 Eylem Planı'nın güçlü bir şekilde uygulanmasını memnuniyetle karşılamayı ve ASEAN-Birleşik Krallık 2026-2030 Eylem Planı'nın geliştirilmesine derhal başlamayı kabul etti.

7. Vietnam, Birleşik Krallık'ın bölgedeki rolünü ve ASEAN ile bölgesel iş birliğine yaptığı katkıları son derece takdir etmekte ve Birleşik Krallık'ın bölgesel, alt bölgesel ve ASEAN öncülüğündeki mekanizmalara daha fazla katılımını desteklemektedir.

8. Her iki taraf da, mevcut Savunma İşbirliği Mutabakat Zaptı çerçevesinde, karşılıklı ilgi alanlarına giren konularda işbirliğini memnuniyetle karşılamaktadır. Bu alanlar arasında heyet değişimleri, savunma sanayi işbirliği ve sanayi-sanayi ortaklıkları, barış koruma, denizcilik farkındalığının artırılması, coğrafi haritalama ve hidrografi yer almaktadır.

9. Her iki taraf da deniz güvenliği konusunda iş birliği yapmaya ve denizcilik bilincini artırma girişimleri ile deniz güvenliği stratejileri konusunda en iyi uygulamaları paylaşmaya kararlıdır. Her iki taraf da, her ülkenin yasalarına uygun olarak, iki ülkenin donanma gemileri arasında karşılıklı liman ziyaretlerini kolaylaştırmaya ve iki ülkenin donanmaları ve sahil güvenlikleri arasında deniz güvenliği ve emniyeti konusunda iş birliğini ve mesleki değişimleri teşvik etmeye devam edecektir.

10. Her iki taraf da deniz güvenliği konusunda işbirliğini genişletme, personel eğitimi ve teknoloji transferi yoluyla deniz güvenliği gözetim ve koruma kapasitelerini geliştirme ve Ulusal Sınır Komitesi, Vietnam Dışişleri Bakanlığı ve Birleşik Krallık Hükümeti'nin ilgili kurumları arasında deniz güvenliği konusunda çok taraflı işbirliğini teşvik etme konusunda mutabık kaldı.

11. İki taraf, Vietnam Kamu Güvenliği Bakanlığı ile Birleşik Krallık Kraliyet Gümrük ve Vergi Dairesi (HM Revenue and Customs) ve Ulusal Suç Ajansı (NCA) arasındaki işbirliğini daha da güçlendirecek; göçmen suçları da dahil olmak üzere ciddi organize suçlarla mücadelede işbirliğini, bilgi alışverişini ve kapasite geliştirmeyi teşvik edecektir.

12. Her iki taraf da, suç kayıtlarının paylaşımı ve iade konularında görüşmeleri teşvik etmeyi; siber güvenlik, bilgi güvenliği ve geleneksel olmayan güvenlik tehditlerine ilişkin uluslararası standartlarla ilgili bilgi alışverişinde bulunmayı ve deneyim paylaşmayı kabul etti.

13. Her iki taraf da Birleşmiş Milletler Siber Suçlar Sözleşmesi ile ilgili iç prosedürleri tamamlamak ve siber suçlarla mücadelede işbirliğini geliştirmek için çaba gösterecek; Sözleşmenin erken yürürlüğe girmesinin bu alanda bölgesel ve uluslararası işbirliğinin geliştirilmesine katkıda bulunacağının farkındadırlar.

14. Her iki taraf da yasadışı göçü en aza indirmek ve belgesiz göçmenlerin geri gönderilmesini hızlandırmak amacıyla Geliştirilmiş Göç Ortaklığı kurma konusunda anlaştı. Bu kapsamda yeni önlemler arasında şunlar yer almaktadır: doğrulama sürecinde biyometrik veri paylaşımının uygulanması, belgelerin verilmesinin hızlandırılması, göçle ilgili suç şebekelerinin ortadan kaldırılmasında iş birliğinin artırılması ve caydırıcılık iletişiminin güçlendirilmesi.

II. Ekonomik, ticari, yatırım ve finansal işbirliğinin güçlendirilmesi

15. Her iki taraf da ikili ilişkilerin temel direği olan ekonomik işbirliğini daha da güçlendirme, serbest, adil, kapsayıcı ve sürdürülebilir ticareti teşvik etme ve şeffaf ve kurallara dayalı bir uluslararası ticaret sistemini destekleme taahhütlerini yineledi. Her iki taraf da ayrımcılık yapmadan ve karşılıklı yarar sağlayan bir temelde ticareti ve yatırımı teşvik etmek ve geliştirmek için işbirliği yapma konusunda kararlılık gösterdi.

16. Vietnam ve Birleşik Krallık, her iki ülkede de adil, şeffaf ve açık bir iş ortamı yaratmak, pazara erişimdeki engelleri kaldırmak ve sorunsuz ikili ticareti teşvik etmek için çaba gösterecek ve böylece her iki taraftaki işletmelerin güvenle ihracat ve yatırım yapmalarını sağlayacaktır.

17. İki hükümet, her iki ülkedeki işletmelerin ticaret ve yatırımlarını genişletmede karşılaştıkları engelleri kaldırmayı amaçlayan bir mekanizma olan Vietnam-Birleşik Krallık Ortak Ekonomik ve Ticari İşbirliği Komitesi (JETCO) aracılığıyla açık ve yapıcı diyaloğu sürdürecektir. Her iki taraf da ticaret ve yatırım teşvik kurumları arasındaki işbirliğini aktif olarak güçlendirecek ve ticaret ve yatırım işbirliğini artırmak için Birleşik Krallık iş dünyası liderleri ile Vietnam hükümeti liderleri arasında yıllık bir iş diyaloğu mekanizması kurulması yönünde çalışacaktır.

18. Her iki taraf da, Vietnam ile Birleşik Krallık arasındaki Serbest Ticaret Anlaşması (UKVFTA) ve Kapsamlı ve İlerleyici Trans-Pasifik Ortaklık Anlaşması'nın (CPTPP) etkin bir şekilde uygulanması ve gözden geçirilmesi için çabaları yakından koordine etme taahhütlerini yeniden teyit etti. İşbirliği, birbirlerinin mal ve hizmetlerine yönelik ticaret engellerini kaldırarak pazar erişimini kolaylaştırmayı, fikri mülkiyet haklarını korumayı, genel giderleri azaltmayı, e-ticareti teşvik etmeyi, her iki ülkenin yasalarına uygun olarak her iki ekonominin güçlü yönlerinden yararlanarak sağlam tedarik zincirleri oluşturmada işletmeleri desteklemeyi ve giderek daha fazla birbirine bağlı bir dünyada yeni teknolojilere uyum sağlamak için dijital ticareti teşvik etmeyi içermektedir.

19. İki lider, Uluslararası Çalışma Örgütü'nün (ILO) Çalışma Hayatındaki Temel İlkeler ve Haklar Bildirgesi'nde yer alan uluslararası alanda tanınan işçi haklarına saygı gösterilmesinin önemini kabul etti.

20. CPTPP Anlaşması üyeleri olarak, her iki taraf da Kapsamlı Gözden Geçirme sürecini teşvik etmek ve bu anlaşmanın daha da genişletilmesinin önemini kabul etmek için işbirliği yapacaktır.

21. Her iki taraf da Vietnam ile Birleşik Krallık arasında Gümrük Konularında İşbirliği ve Karşılıklı İdari Yardım Anlaşması'nın (tam adı: Vietnam Sosyalist Cumhuriyeti Hükümeti ile Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı Hükümeti arasında gümrük konularında işbirliği ve karşılıklı idari yardım anlaşması) imzalanmasını memnuniyetle karşılamaktadır.

22. Her iki taraf da bölgesel ve küresel gıda güvenliğini sağlamak için gıda tedarik zincirlerinin sürdürülmesinin önemini vurguladı; şeffaf, açık ve verimli bir şekilde tarımsal ticaret işbirliğini güçlendirme ve pazar erişimini teşvik etme konusunda anlaştı. Her iki taraf da, gelecekteki tarımsal reform müzakerelerine DTÖ çerçevesinde işbirliğine dayalı ve yapıcı bir yaklaşımla yaklaşma konusunda anlaştı.

23. Her iki taraf da, Vietnam-Birleşik Krallık Uluslararası Finans Merkezi Ortaklığı çerçevesi de dahil olmak üzere, Ho Chi Minh Şehri ve Da Nang'daki Vietnam Uluslararası Finans Merkezlerinin geliştirilmesinde işbirliğini artırma konusunda mutabık kaldı. Bu girişim, Birleşik Krallık'ın küresel bir finans merkezi ve yeşil sermaye piyasası merkezi olarak deneyiminden yararlanırken, iki ülke arasında finansal hizmetler ve profesyonel hizmetler sektörlerinde ekonomik işbirliğini derinleştirecektir. Bilgi alışverişi yoluyla, her iki taraf da politikalar, yasal yaklaşımlar ve finansal sistem yönetimi deneyimlerini paylaşacak; sermaye piyasalarının, fintech'in, yeşil finansın ve sigortanın gelişimini teşvik edecektir.

24. Her iki taraf da yeşil, düşük emisyonlu büyümeyi teşvik etmek için yeşil finansmanı harekete geçirerek işbirliğini artırma ve Vietnam-Birleşik Krallık Yeşil Finans Ortaklığı'nın başlatılması da dahil olmak üzere Vietnam'da yeşil finansman araçlarının uygulanması ve uzmanlık paylaşımının koordinasyonu konusunda mutabık kaldı. Her iki taraf da özel sektörün yeşil büyüme ve sürdürülebilir ticareti teşvik etmede merkezi bir rol oynamasını sağlamak için kurumsal engelleri kaldırmaya kararlılık gösterdi.

25. Her iki taraf da şeffaf, verimli ve sürdürülebilir ticaret finansmanı mekanizmalarının tasarlanması ve uygulanması yoluyla ticaret finansmanı alanındaki işbirliğini genişletme konusunda mutabık kaldı. Vietnam ve Birleşik Krallık, ticaret finansmanı kayıt sistemleri konusunda görüşmelere ve deneyim alışverişine devam edecek ve Vietnam'daki potansiyel yatırımlar için toplam 5 milyar sterline kadar destek limiti bulunan Birleşik Krallık İhracat Finansmanı (UKEF) ihracat kredisi programından yararlanacaktır. Her iki taraf da Vietnam Maliye Bakanlığı ile UKEF arasında imzalanan İşbirliği Mutabakatı'nı memnuniyetle karşıladı.

III. Bilim ve teknoloji, inovasyon, dijital dönüşüm ve sağlık alanlarında işbirliğinin güçlendirilmesi.

26. Her iki taraf da bilim ve teknoloji, inovasyon ve dijital dönüşüm alanlarında iş birliğini güçlendirmeye kararlılık gösterdi ve bunları sürdürülebilir ve kapsayıcı kalkınmanın temel itici güçleri olarak kabul etti. Her iki taraf da bilim ve teknolojinin geleceği şekillendirmedeki rolü konusunda ortak bir vizyona sahipti ve yeni teknolojileri barış, özgürlük ve sorumluluk gibi evrensel değerlerle uyumlu bir şekilde uygulamaya kararlılık gösterdi.

27. Her iki taraf da, sağlık, yeşil büyüme ve çığır açan teknolojiler alanlarında işbirliğini güçlendirmek, bilgi ve deneyim paylaşımını teşvik etmek, nitelikli insan kaynakları yetiştirmek ve her iki tarafın araştırma enstitüleri, üniversiteleri, devlet kurumları ve işletmeleri arasında işbirliği projeleri aracılığıyla araştırma ve teknoloji ticarileştirmesini artırmak amacıyla Bilim, Teknoloji ve İnovasyon İşbirliği Mutabakatı'nı 2025 yılına kadar etkin bir şekilde uygulamaya koyma konusunda mutabık kaldı.

28. Her iki taraf da dijital dönüşümün ülkeler üzerindeki önemini ve uzun vadeli etkisini kabul etti ve bu alanda politika geliştirme ve ortak girişimlerin uygulanmasında işbirliğini güçlendirme konusunda anlaştı.

29. Her iki taraf da nüfusları için kaliteli sağlık hizmetlerine erişimi teşvik etmeye ve verimli, sürdürülebilir ve dayanıklı sağlık sistemleri kurmaya kararlılık gösterdi. Küresel sağlık güvenliği, antimikrobiyal direnç (AMR) ve bulaşıcı olmayan hastalıkların önlenmesi ve kontrolü ile nüfus yaşlanması konularında uzman değişimlerini, politika diyaloglarını ve ortak işbirliği projelerini “Tek Sağlık” yaklaşımı temelinde teşvik etme konusunda anlaştılar. Ayrıca dijital sağlık alanında işbirliğini derinleştirme, hayvan refahı konusunda işbirliğini genişletme ve ilaç, klinik hizmetler, tıbbi teknoloji ve tüketici sağlığına odaklanarak sağlık ve yaşam bilimleri sektörlerinde ticaret ve yatırımı genişletme konusunda da anlaştılar.

IV. Çevre, enerji ve yeşil dönüşüm konularında işbirliği

30. Her iki taraf da, uluslararası taahhütler ve her ülkenin kalkınma öncelikleri doğrultusunda, iddialı ve güncellenmiş Ulusal Olarak Belirlenmiş Katkılar (NDC'ler) ile desteklenen, 2050 yılına kadar net sıfır emisyona ulaşmak için temiz, adil ve sürdürülebilir bir enerji geçişini teşvik etme konusundaki ortak taahhütlerini yeniden teyit etti. Vietnam ve Birleşik Krallık, özellikle Vietnam için Adil Enerji Geçiş Ortaklığı (JETP) çerçevesinin etkin bir şekilde uygulanması yoluyla, Uluslararası Ortaklık Grubu (IPG) içinde Birleşik Krallık'ın aktif katılımı ve koordinasyonuyla, yeşil enerji geçiş hedeflerine öncelik verecektir. Vietnam, sürdürülebilir kalkınmaya yönelik şeffaflık ve verimliliği sağlayarak, iklim hedefleri için kamu ve özel finansal kaynakların harekete geçirilmesini kolaylaştırmak amacıyla yasal çerçevesini ve politika mekanizmalarını geliştirmeye devam edecektir.

31. Her iki taraf da, her iki ülkede de düşük karbonlu ve dayanıklı bir ekonomiye geçişi hızlandırmak amacıyla Vietnam Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ile ilgili Birleşik Krallık kurumları arasında bir Vietnam-Birleşik Krallık Temiz Enerji Ortaklığı kurulması konusunda anlaştı; Adil Enerji Geçiş Ortaklığı (JETP) kapsamındaki projelerin uygulanmasını desteklemek; yenilenebilir enerji, kömürle çalışan santrallerin aşamalı olarak kapatılması ve şebeke altyapısının iyileştirilmesi gibi alanlarda teknik işbirliğini genişletmek; Birleşik Krallık işletmelerinin Vietnam'da açık deniz rüzgar enerjisi ve temiz enerjiye yatırım yapmaları için fırsatlar yaratmak ve her iki ülkede de yeşil sanayi büyümesini teşvik etmek; Vietnam ve Birleşik Krallık'ın yasal süreçlerine uygun olarak yeşil geçişi engelleyen yasal ve düzenleyici engelleri kaldırmak; ortak yeşil geçiş hedeflerini etkin bir şekilde uygulamak için bakanlıklar arası koordinasyonu güçlendirmek; ve yeşil ulaşım ve enerji verimliliği yoluyla yeşil ve kapsayıcı işleri, sürdürülebilir kentsel kalkınmayı teşvik etmek.

32. İklim değişikliğinin ekonomik, sosyal, çevresel ve göç üzerindeki etkilerini kabul eden Vietnam ve Birleşik Krallık, iklim riski yönetimi konusunda işbirliğini geliştirmek amacıyla Vietnam Tarım ve Çevre Bakanlığı ile Birleşik Krallık Dışişleri, Milletler Topluluğu ve Kalkınma Ofisi (FCDO) arasında imzalanan İklim Ortaklığı Mutabakat Zaptı'nı desteklemeyi; iklim değişikliğine uyum hedeflerinin sektörel kalkınma planlamasına entegrasyonunu desteklemeyi ve Afet Risk Azaltma Ortaklığı aracılığıyla afet risk azaltımı için finansman sağlamayı; doğa tabanlı çözümler ve biyolojik çeşitliliğin korunması konusunda işbirliğini teşvik etmeyi ve Vietnam'ın orman karbon piyasasını etkin bir şekilde uygulamaya yönelik olarak geliştirmeyi kabul etmektedir.

33. İki ülke, Kapsamlı Stratejik Ortaklık çerçevesinde teknik işbirliğini ve resmi kalkınma yardımlarını (ODA) güçlendirme konusunda anlaştı. Vietnam'ın gerekli politika önlemlerini uygulamasına paralel olarak, Birleşik Krallık, her iki ülkenin yeşil kalkınma öncelikleriyle uyumlu ODA girişimleri aracılığıyla Vietnam'a hedefli teknik yardım sağlamayı taahhüt etti; bu yardımlar temiz enerji geçişi, yeşil finans, karbon piyasaları, kentsel gelişim, yeşil ulaşım ve altyapı, sınır ötesi su kaynakları yönetimi, deniz çevresi koruma, iklime uyumlu tarım ve sürdürülebilir balıkçılık alanlarında da sağlanacaktır.

V. Eğitim, kültür, spor, turizm, halklar arası değişimler, eşit haklar ve diğer alanlarda işbirliğinin güçlendirilmesi.

34. Her iki taraf da, ulusal yasalara uygun olarak, Konsolosluk İlişkileri Hakkında Viyana Sözleşmesi kapsamındaki yükümlülüklere uyarak, her iki ülkedeki Vietnamlı ve İngiliz ziyaretçilerin ve yerleşiklerin güvenliğini korumayı ve sağlamayı taahhüt eder.

35. Vietnam ve Birleşik Krallık, eğitim ve öğretimin sürdürülebilir büyüme ve insan gelişiminin temel taşları olduğunu teyit etti; Niyet Mektubunun imzalanmasını memnuniyetle karşıladı ve yakın gelecekte iki Eğitim Bakanlığı arasındaki İşbirliği Mutabakatı'nın yenilenmesi yönünde koordinasyona devam etme konusunda anlaştı. Her iki taraf da akademik değişimleri teşvik etmeyi ve yeni ortak programların kurulmasını desteklemeyi, özellikle yapay zeka, yarı iletkenler, biyoteknoloji, ilaç ve havacılık gibi alanlarda öğretim görevlisi, araştırmacı ve öğrenci değişimi yoluyla yükseköğretim, meslek ve ortaöğretim kurumları arasındaki işbirliğini güçlendirmeyi kabul etti.

36. Birleşik Krallık, İngilizce öğretimi ve eğitimini teşvik etme konusunda Vietnam'a olan desteğini sürdürdüğünü teyit eder ve 2035 yılına kadar Vietnam okullarında İngilizce'yi ikinci dil haline getirmeyi ve Vietnam eğitim kurumları, eğitim merkezleri ve okulları arasındaki iş birliği yoluyla yetenek gelişimini artırmayı hedefler. Vietnam, Birleşik Krallık eğitim kurumlarının Vietnam'da şubeler kurmasını ve etkin bir şekilde faaliyet göstermesini memnuniyetle karşılar ve Vietnam'ı yeni bir uluslararası eğitim merkezi haline getirme hedefiyle sınır ötesi eğitim iş birliğinin artırılmasını teşvik eder.

37. Her iki taraf da kültür, spor, turizm ve medya alanlarında işbirliğini teşvik etmeyi; her iki ülkedeki tanıtım faaliyetlerinin ve kültürel, spor ve sanatsal değişimlerin organizasyonunu koordine etmeyi; her iki tarafın kurumları, dernekleri ve turizm işletmeleri arasında karşılıklı güçlü yönlerde işbirliği fırsatlarının araştırılmasını ve bilgi ve deneyim alışverişini kolaylaştırmayı; ve iki ülke arasındaki halklar arası değişim ve dostluğun geliştirilmesinde her iki ülkenin toplumlarının katkılarını ve rollerini memnuniyetle karşılamayı kabul etti.

38. İki lider, İngiliz Konseyi'nin kültürel değişim ve eğitim gibi alanlarda ikili ilişkilere yaptığı önemli katkıları takdir etti. Her iki taraf da, İngiliz Konseyi'nin bu katkıları Vietnam yasalarına uygun olarak sürdürmesini sağlamak için işbirliği yapacaktır.

39. Her iki taraf da yerel yönetimler arasındaki iş birliğinin önemini vurgulayarak, her iki ülkedeki yerel yönetimleri sürdürülebilir kalkınma, akıllı şehir inşası, yeşil dönüşüm ve inovasyon konularında bilgi alışverişini ve deneyim paylaşımını güçlendirmeye teşvik etti. Vietnam ve Birleşik Krallık, Ho Chi Minh Şehri ile Liverpool Metropol Alanı arasında Şehirler Arası Ortaklığı resmen başlatarak, iki ülke ve şehirleri arasındaki giderek derinleşen dostluğu gösterdi.

40. Vietnam ve Birleşik Krallık, sivil toplum örgütlerinin (STK'lar) sosyo-ekonomik kalkınmaya yaptıkları değerli katkıları ve her iki ülkenin de Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine (SKH) ulaşma çabalarını desteklemedeki rollerini kabul etmektedir.

41. Her iki taraf da Birleşmiş Milletler Şartı ve uluslararası hukuka uygun olarak insan haklarının teşvik edilmesi ve korunmasına yönelik ortak taahhütlerini yeniden teyit etti. İki ülke, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi ve Evrensel Periyodik Gözden Geçirme (UPR) dahil olmak üzere çok taraflı mekanizmalar aracılığıyla samimi, açık ve yapıcı diyaloğu sürdürecektir. İmzaladıkları uluslararası insan hakları sözleşmelerinin uygulanmasında işbirliği yapacak ve ayrımcılık karşıtı mevzuat konusunda en iyi uygulamaları paylaşacaklardır. Vietnam ve Birleşik Krallık, eşit fırsatları değerlendiren ve güvence altına alan, her türlü ayrımcılıktan arınmış, tüm vatandaşların insan haklarına saygı duyan kapsayıcı bir toplumun inşasını teşvik etmek için işbirliği yapacaktır.

VI. Bölgesel ve uluslararası konularda koordinasyonun güçlendirilmesi

42. Her iki taraf da Birleşmiş Milletler Şartı ve uluslararası hukuka uygun olarak küresel ölçekte barış, istikrar, güvenlik ve refahı korumaya ve geliştirmeye kararlıdır ve uluslararası hukuka, bağımsızlığa, egemenliğe ve toprak bütünlüğüne saygıya dayalı adil bir uluslararası düzen vizyonunu paylaşmaktadır.

43. Her iki taraf da, sürdürülebilir kalkınma, iklim değişikliğine uyum, sürdürülebilir su kaynakları yönetimi ve yeşil finans alanlarında Birleşik Krallık ile Mekong Alt Bölgesi, özellikle de Mekong Nehri Komisyonu arasındaki işbirliğini güçlendirme konusunda mutabık kaldı.

44. İki ülke, küresel jeopolitik gerilim noktalarındaki karmaşık gelişmelerden duydukları derin endişeyi dile getirdi; şiddetin sona erdirilmesi, sivillerin korunması ve uluslararası hukuka uygun olarak engelsiz insani yardım erişiminin sağlanması çağrısında bulundu; diyalog, uzlaşma ve krizlere barışçıl, kapsamlı ve sürdürülebilir çözümler bulma yönündeki uluslararası çabaları destekledi; ve uluslararası hukuka uygun olarak ve Birleşmiş Milletler Şartı'nın temel ilkeleri temelinde kapsamlı, adil ve sürdürülebilir bir barışın sağlanmasının önemini vurguladı.

45. Her iki taraf da Ukrayna'da uluslararası hukuka uygun ve Birleşmiş Milletler Şartı'nın temel ilkeleri temelinde kapsamlı, adil ve kalıcı bir barışın sağlanmasının önemini vurguladı. Vietnam ve Birleşik Krallık, tüm devletlerin bağımsızlığına, toprak bütünlüğüne ve egemenliğine saygı gösterilmesinin önemini yeniden teyit etti.

46. Vietnam ve Birleşik Krallık, Orta Doğu'da yer alan tüm tarafların ateşkes anlaşmasının şartlarına uymasının önemini vurguladı; tüm tarafları azami itidal göstermeye çağırdı ve sivillere ve sivil altyapıya yönelik her türlü saldırıyı kınadı. Her iki taraf da, hem İsrail hem de Filistin için adil ve kalıcı bir barışın sağlanmasının yanı sıra bölgedeki istikrarın korunmasının tek yolu olarak iki devletli çözümü destekleme taahhütlerini yineledi.

47. İki ülke, özgür, açık ve kapsayıcı bir Hint-Pasifik bölgesine olan bağlılıklarını yeniden teyit etti; denizlerde ve okyanuslarda barış, istikrar, güvenlik, emniyet ve seyrüsefer ve uçuş özgürlüğünün korunmasının önemini vurguladı; uluslararası hukuk, Birleşmiş Milletler Şartı ve 1982 Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi (UNCLOS 1982) temelinde anlaşmazlıkların barışçıl bir şekilde çözülmesini savundu; bölgedeki ülkeleri, 2002 Güney Çin Denizi'ndeki Tarafların Davranışına İlişkin Bildirge'nin (DOC) tamamını eksiksiz ve etkili bir şekilde uygulamaya çağırdı; ve uluslararası hukuk ve UNCLOS 1982 ile uyumlu, pratik ve somut bir Güney Çin Denizi Davranış Kuralları (COC) oluşturulmasına yönelik mevcut çabaları destekledi.

48. Ortak Bildirinin içeriğine dayanarak, iki ülkenin Dışişleri Bakanlıkları, yukarıda belirtilen hedefleri uygulamak ve gerçekleştirmek için ilgili bakanlıklar ve kurumlarla koordinasyon sağlayarak ortak bir eylem planı geliştirmekle yükümlüdür.

Kaynak: https://baotintuc.vn/chinh-polit/tuyen-bo-chung-ve-viec-nang-cap-quan-he-viet-nam-anh-len-doi-tac-chien-luoc-toan-dien-20251030063123445.htm