Triển khai đồng bộ giải pháp nâng cao hiệu quả dân số và phát triển trong tình hình mới

(Chinhphu.vn) - Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long vừa ký Quyết định số 1745/QĐ-TTg ngày 15/8/2025 của Thủ tướng Chính phủ ban hành kế hoạch thực hiện Kết luận số 149-KL/TW ngày 10/4/2025 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết số 21-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về công tác dân số trong tình hình mới.

Triển khai đồng bộ giải pháp nâng cao hiệu quả dân số và phát triển trong tình hình mới

Mục đích của Kế hoạch nhằm tổ chức quán triệt và triển khai nghiêm túc, đồng bộ, hiệu quả Kết luận số 149-KL/TW nhằm đẩy mạnh, nâng cao hiệu quả công tác dân số và phát triển trong tình hình mới. Đồng thời, phát huy sức mạnh tổng hợp của hệ thống chính trị và các tầng lớp nhân dân, tăng cường công tác phối hợp liên ngành giữa các bộ, ngành Trung ương và địa phương trong tổ chức thực hiện Kết luận số 149-KL/TW.

Công tác dân số là nhiệm vụ chiến lược, cấp thiết, lâu dài

Kế hoạch đưa ra 05 nhiệm vụ, giải pháp cụ thể như sau:

Về tổ chức tuyên truyền, phổ biến, quán triệt Kết luận số 149-KL/TW, các bộ, ngành, Ủy ban nhân dân (UBND) các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương khẩn trương tổ chức phổ biến, tuyên truyền, quán triệt nội dung Kết luận số 149-KL/TW và Kế hoạch của Thủ tướng Chính phủ thực hiện Kết luận số 149-KL/TW đến toàn bộ đảng viên, cán bộ, công chức, viên chức, người lao động từng cấp, từng ngành, cơ quan, đơn vị nhằm tạo sự thống nhất, nâng cao nhận thức, hành động của các cấp, các ngành và toàn xã hội; nâng cao hiệu quả công tác dân số trong tình hình mới (hoàn thành trong tháng 8/2025). Bộ Y tế tham mưu Thủ tướng Chính phủ tổ chức Hội nghị toàn quốc quán triệt Kết luận số 149-KL/TW và triển khai thực hiện Kế hoạch này (hoàn thành trong tháng 8/2025).

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam, Thông tấn xã Việt Nam phối hợp với Bộ Y tế và các bộ, ngành, các địa phương tổ chức tuyên truyền sâu rộng các nội dung Kết luận số 149-KL/TW của Bộ Chính trị và Kế hoạch của Thủ tướng Chính phủ về thực hiện Kết luận số 149-KL/TW trên các phương tiện truyền thông đại chúng và hệ thống thông tin cơ sở.

Về việc tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác dân số , Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương lãnh đạo, chỉ đạo, quán triệt sâu sắc, đầy đủ các quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp của Nghị quyết 21-NQ/TW, nhất là quan điểm chuyển trọng tâm chính sách dân số từ kế hoạch hóa gia đình sang dân số và phát triển, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước giàu mạnh và thịnh vượng trong kỷ nguyên mới.

Đồng thời, nâng cao nhận thức, tăng cường trách nhiệm, đổi mới phương thức lãnh đạo; đổi mới tư duy trong chỉ đạo và thực hiện; xem dân số là yếu tố quan trọng hàng đầu, công tác dân số là nhiệm vụ chiến lược, vừa cấp thiết, vừa lâu dài của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, là sự nghiệp của toàn Đảng, toàn dân và hệ thống chính trị. Đưa nội dung công tác dân số vào trong nghị quyết, chương trình, kế hoạch công tác; thực hiện lồng ghép các yếu tố dân số vào chiến lược, kế hoạch, chương trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội của cả nước, từng vùng, từng ngành, từng địa phương. Phát huy hiệu quả vai trò lãnh đạo, chỉ đạo và phối hợp liên ngành của Ban chỉ đạo công tác dân số và phát triển các cấp. 

Bộ Y tế chủ trì thực hiện việc kiểm tra, đôn đốc các bộ, ngành, địa phương trong triển khai các biện pháp tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, nâng cao hiệu lực, hiệu năng, hiệu quả quản lý nhà nước, phát huy nòng cốt của các lực lượng chuyên trách và sự tham gia tích cực của người dân trong thực hiện hiệu quả công tác dân số và phát triển.

Về việc đổi mới nội dung tuyên truyền, vận động về công tác dân số, các bộ, ngành, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tập trung đổi mới nội dung, phương thức, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tuyên truyền vận động về công tác dân số trong tình hình mới đến cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, người lao động và Nhân dân; coi việc thực hiện chính sách dân số và phát triển trong kỷ nguyên mới là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, của mỗi cá nhân, gia đình và toàn xã hội.

Đồng thời, tận dụng lợi thế của truyền thông số, truyền thông xã hội với tiêu chí đa dạng về nội dung, phong phú về hình thức, sát với thực tiễn và phù hợp với từng đối tượng, từng vùng, miền để chuyển tải các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và kiến thức về dân số tới từng người dân nhằm nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi về dân số và phát triển. Bộ Y tế tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong công tác truyền thông, giáo dục về dân số.

Đẩy nhanh tiến độ xây dựng Dự án Luật Dân số đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong giai đoạn mới

Về việc hoàn thiện chính sách, pháp luật về dân số, Bộ Y tế chủ trì phối hợp với các bộ, ngành, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đẩy nhanh tiến độ xây dựng Dự án Luật Dân số, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong giai đoạn mới theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, trình Quốc hội cho ý kiến và thông qua tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV. Xây dựng và trình Chính phủ Nghị định hướng dẫn thi hành Luật Dân số sau khi Luật Dân số được ban hành.

Đồng thời, tham mưu sửa đổi, bổ sung Luật Người cao tuổi. Chủ trì xây dựng và trình Thủ tướng Chính phủ Quyết định về sửa đổi, bổ sung Chương trình điều chỉnh mức sinh phù hợp các vùng, đối tượng đến năm 2030 bảo đảm mức sinh thay thế của quốc gia; Quyết định phê duyệt Đề án xây dựng, phát triển nhân viên chăm sóc sức khỏe người cao tuổi tại cộng đồng và cơ sở chăm sóc sức khỏe người cao tuổi đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Quyết định phê duyệt Đề án Kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh giai đoạn 2026-2035. 

Bộ Nội vụ (thực hiện nhiệm vụ của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội), Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Bộ Quốc phòng đẩy nhanh tiến độ triển khai việc xây dựng các Đề án được giao tại Nghị quyết số 137/NQ-CP ngày 31/12/2017 của Chính phủ Ban hành Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 21-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về công tác dân số trong tình hình mới.

Đẩy mạnh phát triển và nâng cao hiệu quả hoạt động của mạng lưới cung cấp dịch vụ dân số 

Về triển khai đồng bộ các giải pháp về công tác dân số, Bộ Y tế chủ trì phối hợp với các bộ, ngành, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đẩy mạnh phát triển và nâng cao hiệu quả hoạt động của mạng lưới cung cấp dịch vụ dân số với các giải pháp: Củng cố, phát triển mạng lưới dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản; tầm soát, chẩn đoán sớm bệnh tật trước sinh, sơ sinh; mạng lưới chăm sóc người cao tuổi; từng bước phát triển mạng lưới chuyên ngành lão khoa, đào tạo và phát triển nhân lực chuyên sâu về lão khoa, xây dựng cơ sở y tế chuyên biệt về lão khoa, phát triển mô hình chăm sóc sức khỏe toàn diện cho người cao tuổi; triển khai có hiệu quả công tác phòng bệnh, nâng cao sức khỏe bà mẹ, trẻ em và người dân; đẩy mạnh xã hội hóa, đổi mới phương thức cung cấp các dịch vụ dân số.

Đồng thời, đẩy mạnh đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao năng lực, chuẩn hóa đội ngũ cán bộ làm công tác dân số, đáp ứng yêu cầu chuyển hướng sang dân số và phát triển; mở rộng hợp tác quốc tế về công tác dân số để tranh thủ sự hỗ trợ về tài chính, tri thức, kinh nghiệm, kỹ thuật để thực hiện mục tiêu phát triển bền vững về dân số. Đẩy mạnh việc thực hiện Chiến lược Dân số Việt Nam đến năm 2030, các chương trình, đề án về dân số và phát triển đến năm 2030; tổ chức thực hiện hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026-2035 sau khi được phê duyệt.

Bên cạnh đó, tiếp tục củng cố tổ chức bộ máy làm công tác dân số các cấp đảm bảo thống nhất, liên tục và đồng bộ với quá trình triển khai sắp xếp đơn vị hành chính và chính quyền địa phương 2 cấp; tăng cường cơ chế phối hợp liên ngành công tác dân số; tăng cường nguồn lực đầu tư nhằm hoàn thành các mục tiêu chỉ tiêu theo Nghị quyết số 21-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XII về công tác dân số trong tình hình mới đã đề ra.

Xây dựng Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026-2035

Bộ Y tế chủ trì xây dựng chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026-2035 trình Quốc hội phê duyệt chủ trương đầu tư tại kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV. Xây dựng, ban hành Quyết định của Bộ trưởng Bộ Y tế phê duyệt Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026-2035. Chủ trì, phối hợp với Bộ Công an và các bộ, ngành liên quan đồng bộ cơ sở dữ liệu chuyên ngành dân số về Trung tâm dữ liệu quốc gia để khai thác, sử dụng sau khi hoàn thành. 

Bộ Tài chính chủ trì phối hợp với Bộ Y tế và các bộ, cơ quan có liên quan cân đối, bố trí nguồn kinh phí từ ngân sách nhà nước để thực hiện các nhiệm vụ của Kế hoạch, bảo đảm theo đúng quy định của Luật Ngân sách nhà nước, Luật Đầu tư công và các văn bản pháp luật có liên quan, trong đó ưu tiên đối tượng chính sách, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, biên giới, hải đảo. 

Bộ Giáo dục và Đào tạo đổi mới nội dung, phương pháp giáo dục về dân số, chăm sóc sức khỏe sinh sản, giới, giới tính, tăng cường giáo dục thể chất, nâng cao thể lực trong hệ thống giáo dục quốc dân; tiếp tục rà soát, hoàn thiện chính sách về giáo dục để bổ sung các nội dung, hoạt động liên quan đến nâng cao chất lượng dân số, tầm vóc thể lực người Việt Nam; thực hiện việc mở rộng, nâng cao hiệu quả giáo dục, đào tạo, dạy nghề gắn với thị trường lao động. 

Bộ Nội vụ chủ trì phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan đẩy mạnh các chương trình tạo việc làm, giảm tỉ lệ thất nghiệp khu vực thành thị, tăng thời gian sử dụng lao động ở khu vực nông thôn. Các bộ, ngành, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thực hiện việc củng cố tổ chức bộ máy, cán bộ làm công tác dân số trong quá trình triển khai sắp xếp đơn vị hành chính, bảo đảm thống nhất, liên tục, thực hiện hiệu quả công tác dân số và phát triển.

Tuyết Thư

Nguồn: https://baochinhphu.vn/trien-khai-dong-bo-giai-phap-nang-cao-hieu-qua-dan-so-va-phat-trien-trong-tinh-hinh-moi-102250815153340333.htm