Vệ tinh là một trong những thành tựu công nghệ kỳ diệu nhất mà con người từng tạo ra.
Ý tưởng chế tạo một thiết bị nhân tạo và đưa nó lên quỹ đạo quanh Trái Đất luôn tạo ra cảm giác đáng kinh ngạc, đồng thời đòi hỏi những khoản đầu tư khổng lồ về công nghệ và chi phí.
Trong đó, phần lớn chi phí xuất phát từ khâu phóng tên lửa, để thoát khỏi lực hấp dẫn của Trái Đất cần một lượng năng lượng rất lớn, đồng nghĩa với hàng nghìn tấn nhiên liệu cho mỗi lần phóng.
Bản thân phương tiện phóng thường không thể tái sử dụng, đồng thời, việc chế tạo vệ tinh cũng vô cùng tốn kém, bởi chúng được tích hợp nhiều thiết bị tinh vi và phải hoạt động bền bỉ trong môi trường không gian khắc nghiệt, gần như không có khả năng bảo trì hay sửa chữa định kỳ.
Đổi lại, vệ tinh lại đóng vai trò thiết yếu, không chỉ cho nghiên cứu không gian và các quá trình tự nhiên của Trái Đất, mà còn là nền tảng của mạng lưới thông tin liên lạc toàn cầu.
Dưới đây là danh sách những vệ tinh đắt giá nhất hiện đang hoạt động, dựa trên các thông tin đã được công khai.
Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS)
Thông thường, vệ tinh được hiểu là các thiết bị không người lái, không có hệ thống duy trì sự sống, chỉ truyền dữ liệu về Trái Đất.
Điều này giúp giảm đáng kể chi phí và cho phép tối ưu hóa khối lượng cũng như mức độ bảo vệ.
Tuy nhiên, Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS), dự án không gian tham vọng nhất trong lịch sử nhân loại, với sự hợp tác chưa từng có giữa các quốc gia có nền công nghiệp vũ trụ hàng đầu.
Trạm Vũ trụ Quốc tế (Ảnh: Getty images).
ISS được lắp ráp qua nhiều sứ mệnh, mỗi mô-đun được phóng riêng lẻ rồi kết nối trên quỹ đạo.
Kết quả tạo ra một trạm không gian có thể sinh sống lâu dài, với các khoang điều áp cho phép con người làm việc mà không cần trang phục bảo hộ.
Chi phí của dự án này vượt xa mọi vệ tinh khác, bởi mỗi mô-đun đều kéo theo chi phí chế tạo và phóng riêng, chưa kể chi phí vận hành, tiếp nhiên liệu và tiếp tế thường xuyên.
Tổng chi phí của ISS được ước tính lên tới khoảng 150 tỷ USD, cao nhất so với các dự án khác trong danh sách.
ISS sở hữu giá trị khoa học vượt trội, tạo điều kiện thực hiện các thí nghiệm trong môi trường vi trọng lực và nghiên cứu tác động của các chuyến bay không gian dài ngày đối với cơ thể con người.
Tuy nhiên, hành trình của ISS đang đi đến hồi kết, khi NASA dự kiến đưa trạm này rời quỹ đạo vào năm 2030.
Kính viễn vọng không gian Hubble
Các kính viễn vọng không gian thuộc nhóm vệ tinh có chi phí đắt bậc nhất, trong đó Hubble là ví dụ điển hình.
Kính viễn vọng không gian Hubble (Ảnh: Shutterstock).
Được phóng lên quỹ đạo năm 1990, thiết bị này đã mở ra kỷ nguyên mới cho thiên văn học với những hình ảnh và dữ liệu mang tính biểu tượng về vũ trụ.
Dự án Hubble tiêu tốn hàng tỷ USD, bao gồm chi phí chế tạo, phóng và nhiều sứ mệnh bảo dưỡng do các phi hành gia thực hiện.
Nhờ khả năng quan sát trong dải ánh sáng khả kiến và cận tử ngoại, Hubble đã góp phần làm thay đổi hiểu biết của nhân loại về tuổi của vũ trụ, sự hình thành các thiên hà và bản chất của nhiều hiện tượng vũ trụ.
Dù đã hoạt động hơn 3 thập kỷ, Hubble vẫn tiếp tục đóng vai trò quan trọng, song song với các kính viễn vọng thế hệ mới.
Kính viễn vọng không gian James Webb (JWST)
Nếu Hubble đã được xem là đắt đỏ, JWST còn tốn kém hơn nhiều, khi phóng lên không gian năm 2021.
JWST hiện là vệ tinh đơn lẻ có chi phí cao nhất từng được triển khai, với tổng kinh phí ước tính khoảng 10 tỷ USD.
Kính viễn vọng không gian James Webb (Ảnh: Shutterstock).
Ban đầu, dự án chỉ được ước tính khoảng 1 tỷ USD, nhưng chi phí tăng mạnh do những thách thức kỹ thuật khi phát triển các thiết bị quan sát hồng ngoại tối tân và hệ thống gương khổng lồ có thể gập lại.
JWST hiện hoạt động tại điểm Lagrange L2 (cách Trái Đất khoảng 1.5 triệu km theo hướng ngược lại Mặt Trời), quan sát vũ trụ trong dải hồng ngoại.
Kính viễn vọng này không thay thế Hubble, mà bổ sung cho nó, mở rộng khả năng quan sát của con người ra những miền vũ trụ trước đây chưa thể tiếp cận.
Vệ tinh NISAR (NASA – ISRO)
Không chỉ có các vệ tinh quan sát vũ trụ, nhiều vệ tinh tập trung vào việc nghiên cứu Trái Đất.
Trong số các dự án này, NISAR là sản phẩm hợp tác giữa NASA và Tổ chức Nghiên cứu Không gian Ấn Độ (ISRO), được đánh giá là vệ tinh viễn thám tiên tiến và có chi phí cao nhất trong nhóm vệ tinh viễn thám Trái Đất, với tổng kinh phí khoảng 1,5 tỷ USD.
Vệ tinh NISAR (Ảnh: Getty Images).
Chi phí được tối ưu nhờ ISRO đảm nhận việc phóng và vận hành, vốn nổi tiếng với các sứ mệnh tiết kiệm.
NISAR là vệ tinh radar hai tần số đầu tiên, sử dụng radar băng S và băng L để chụp ảnh bề mặt Trái Đất định kỳ, giúp các nhà khoa học theo dõi những thay đổi về sinh thái, địa chất và môi trường với độ chi tiết chưa từng có.
Chòm vệ tinh WorldView Legion
Thay vì vận hành một vệ tinh đơn lẻ, nhiều hệ thống quan sát Trái Đất hiện nay triển khai các chòm vệ tinh.
WorldView Legion được xem là chòm vệ tinh viễn thám thương mại có năng lực mạnh và chi phí lớn nhất hiện nay, gồm 6 vệ tinh phóng thành hai đợt, kết hợp với bốn vệ tinh WorldView thế hệ trước để tạo độ phủ toàn cầu.
Chòm vệ tinh WorldView Legion (Ảnh: EUSI).
Mỗi vệ tinh WorldView trước đây có chi phí khoảng 750 triệu USD (bao gồm phóng). Riêng sáu vệ tinh Legion tiêu tốn khoảng 600 triệu USD để phát triển nhờ kích thước nhỏ hơn và khả năng phóng chung.
Hệ thống này cho phép chụp ảnh một khu vực trên Trái Đất tới 15 lần mỗi ngày, phục vụ nghiên cứu khoa học, quy hoạch và nhiều mục đích thương mại khác.
Chollian-2A và Chollian-2B (Hàn Quốc)
Chương trình vũ trụ của Hàn Quốc đã đạt nhiều bước tiến lớn, trong đó chòm vệ tinh Chollian-2 (GEO KOMPSAT-2) là thành tựu nổi bật.
Vệ tinh Chollian-2A và Chollian-2B (Ảnh: Cổng thông tin KMA/eoportal).
Hai vệ tinh này được đặt trên quỹ đạo địa tĩnh, tập trung giám sát bán đảo Triều Tiên.
Chollian-2A mang thiết bị quan trắc khí tượng tiên tiến, trong khi Chollian-2B được trang bị các cảm biến giám sát môi trường và đại dương, có khả năng theo dõi cả các hạt bụi mịn.
Tổng ngân sách cho dự án vào khoảng 655 triệu USD, đưa Chollian trở thành một trong những hệ thống vệ tinh đắt giá đang hoạt động.
Vệ tinh Quan trắc Carbon (OCO-2)
OCO-2 là vệ tinh chuyên dụng của NASA nhằm theo dõi nồng độ CO2 trong khí quyển, hoạt động trên quỹ đạo cực.
Vệ tinh Quan trắc Carbon (Ảnh: Getty Images).
Vệ tinh này quét gần như toàn bộ bề mặt Trái Đất và lặp lại cùng một vị trí sau mỗi 16 ngày, qua đó giúp xây dựng bản đồ phát thải carbon ở quy mô toàn cầu.
Sứ mệnh này tiêu tốn khoảng 465 triệu USD, chủ yếu cho khâu phóng, sau khi một lần phóng trước đó thất bại.
Dù tuổi thọ thiết kế chỉ hai năm, OCO-2 đã hoạt động vượt xa kỳ vọng. Tuy nhiên, đến năm 2025, dự án bị cắt kinh phí và vệ tinh dự kiến sẽ được cho rơi có kiểm soát, khép lại sứ mệnh độc đáo này.
TerreStar-1
TerreStar-1 là vệ tinh viễn thông được phóng năm 2009, nhằm cung cấp kết nối di động trực tiếp cho Canada từ quỹ đạo địa tĩnh.
Vệ tinh viễn thông TerreStar-1 (Ảnh: Shutterstock).
Đây từng là vệ tinh viễn thông lớn nhất thời điểm đó, tổng chi phí bao gồm chế tạo phóng ước tính lên tới hơn 1 tỷ USD, góp phần khiến công ty TerreStar phá sản.
Sau đó, vệ tinh được Dish Network mua lại với giá 1,375 tỷ USD và tiếp tục được sử dụng để cung cấp dịch vụ băng thông rộng không dây.
Intelsat 35e
Intelsat 35e thuộc dòng vệ tinh công suất cao EpicNG của Intelsat, được phóng lên quỹ đạo năm 2017, với tổng chi phí chế tạo và phóng ước tính vượt 400 triệu USD.
Vệ tinh Intelsat 35e (Ảnh: Intelsat).
Được Boeing Space chế tạo, sứ mệnh này có khả năng xử lý lưu lượng dữ liệu lớn, phục vụ châu Mỹ, châu Âu và châu Phi.
Tuy nhiên, việc phóng vệ tinh này gặp nhiều thách thức do kích thước lớn và quỹ đạo địa tĩnh khó tiếp cận, cuối cùng đã thành công với tên lửa Falcon 9 của SpaceX.
TDRS-13
TDRS-13 là vệ tinh mới nhất trong mạng lưới vệ tinh chuyển tiếp dữ liệu của NASA, phục vụ liên lạc với các sứ mệnh không gian. Tổng chi phí của TDRS-13, bao gồm chế tạo và phóng, vào khoảng 421 triệu USD.
Vệ tinh TDRS-13 (Ảnh: NASA).
Vệ tinh này được đưa lên quỹ đạo địa tĩnh để phối hợp với các vệ tinh TDRS khác, truyền dữ liệu và tín hiệu từ các tàu vũ trụ về Trái Đất theo thời gian thực.
Đây cũng là vệ tinh TDRS cuối cùng, khi NASA dần chuyển sang sử dụng các dịch vụ thương mại với năng lực ngày càng cao.
Nguồn: https://dantri.com.vn/khoa-hoc/10-ve-tinh-dat-do-nhat-dang-hoat-dong-mo-ra-cai-nhin-chan-thuc-ve-vu-tru-20251214064847663.htm
![[INFOGRAPHIC] nubia Neo 3, Smartphone gaming “leo rank không nóng tay”](https://vphoto.vietnam.vn/thumb/402x226/vietnam/resource/IMAGE/2025/12/14/1765692900281_info-nubia-02-jpg.webp)
Bình luận (0)