Liên hợp quốc công bố sáng kiến UN 80 do phải đối mặt với khó khăn tài chính

Liên hợp quốc ngày 12/3 đã công bố sáng kiến nhằm hoạt động hiệu quả hơn khi phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt tài chính vốn trở nên trầm trọng hơn do các chính sách mới “nước Mỹ trước tiên” của Tổng thống Donald Trump.

Phát động một chương trình đúng vào dịp kỷ niệm 80 năm ngày thành lập tổ chức, Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres cho biết sáng kiến trên là cần thiết vì các nguồn lực đã "giảm sút trên diện rộng".

Ông giải thích: "Trong ít nhất 7 năm qua, Liên hợp quốc đã phải đối mặt với cuộc khủng hoảng thanh khoản vì không phải tất cả các quốc gia thành viên đều nộp đầy đủ (phí thành viên) và nhiều quốc gia cũng không nộp đúng hạn các khoản đóng góp".

Mỹ là quốc gia đóng góp lớn nhất cho Liên hợp quốc với hạn ngạch lên tới 22% ngân sách thường lệ của tổ chức này, song một phát ngôn viên của Liên hợp quốc cho biết tính đến cuối tháng 1 năm nay, Mỹ đã “nợ” tổng cộng 1,5 tỷ USD.

Năm 2024, Trung Quốc, quốc gia đóng góp lớn thứ 2 với hạn ngạch là 20%, đã không thanh toán “phí” cho đến cuối tháng 12 năm ngoái.

Thêm vào những khó khăn này là thông báo của chính quyền Mỹ về việc chấm dứt hầu hết các khoản viện trợ nhân đạo cho nước ngoài. Phần lớn số tiền này là chi cho hoạt động của các chương trình và các cơ quan Liên hợp quốc.

Một quan chức cấp cao của Liên hợp quốc cho biết sáng kiến mới, được gọi là UN 80, không phải là phản ứng trước áp lực mới từ Mỹ hoặc ít nhất là không phải hoàn toàn như vậy. Tuy nhiên, quan chức này nhấn mạnh rằng cần phải kiểm toán và hoàn cảnh hiện tại làm tăng thêm mức độ khẩn cấp của quá trình này.

Khi được hỏi liệu UN 80 có phải tương tự như những gì Bộ Hiệu quả Chính phủ Mỹ do tỷ phú Elon Musk đứng đầu thực hiện như việc đã cho thôi việc hàng nghìn nhân viên chính quyền để cắt giảm chi tiêu hay không, ông Guterres đã bác bỏ sự so sánh này, đồng thời nói thêm rằng đó là "sự tiếp tục" và "tăng cường" các quy trình đang diễn ra.

Ông đưa ra một thí dụ về những thay đổi đang được thực hiện: một số dịch vụ do Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF) và Quỹ Dân số Liên hợp quốc (UNFPA) cung cấp tại New York được chuyển đến Kenya, nơi có chi phí hoạt động thấp hơn. Theo người đứng đầu Liên hợp quốc, ngân sách của tổ chức này không chỉ là những con số trên bảng cân đối kế toán mà chúng là vấn đề sống còn đối với hàng triệu người trên khắp thế giới.

Nhóm công tác nội bộ được thành lập ngày 12/3 sẽ có nhiệm vụ tìm cách tiết kiệm tiền và tăng hiệu quả trong một số lĩnh vực. Việc này áp dụng trước tiên với hoạt động của chính Ban thư ký Liên hợp quốc, cơ quan tính đến cuối năm 2023 đã tuyển dụng hơn 35.000 người. Việc tuyển dụng của cơ quan này hiện đã bị dừng lại.

Tất cả các sứ mệnh trong các nghị quyết trước đây của Đại hội đồng Liên hợp quốc sẽ được "xem xét kỹ lưỡng" nhằm tìm kiếm sự chồng chéo hoặc lãng phí để loại bỏ. Ông Guterres cho biết tổ chức này cũng cần "một cuộc nghiên cứu chiến lược về những thay đổi sâu sắc hơn, mang tính cơ cấu hơn và sự sắp xếp lại hoạt động trong hệ thống Liên hợp quốc".