Băn khoăn giảng viên đồng cơ hữu, lo ngại “tranh giành" chỉ tiêu tuyển sinh

Một trong những điểm mới trong Luật Giáo dục và Luật Giáo dục Đại học (sửa đổi) lần này là xuất hiện khái niệm đồng cơ hữu.

Điều 66, Luật Nhà giáo quy định nhà giáo trong cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân gồm: Nhà giáo cơ hữu, nhà giáo đồng cơ hữu, nhà giáo hợp đồng toàn thời gian sau khi nghỉ hưu, nhà giáo thỉnh giảng.

Chính phủ quy định điều kiện, việc quản lý, thực hiện chế độ, chính sách đối với nhà giáo đồng cơ hữu.

Cùng với đó, trong Luật Giáo dục đại học quy định, giảng viên đại học bao gồm giảng viên cơ hữu, giảng viên đồng cơ hữu, giảng viên hợp đồng toàn thời gian sau khi nghỉ hưu, giảng viên thỉnh giảng.

Đại diện Trường Đại học Công nghệ TPHCM đặt băn khoăn nếu theo quy định này, các trường công lập muốn mời giảng viên ở ngoài công lập hoặc ngược lại, trường ngoài công lập mời viên chức tại cơ quan công lập thì được thực hiện như thế nào?

Băn khoăn giảng viên đồng cơ hữu, lo ngại “tranh giành chỉ tiêu tuyển sinh - 2 — Đại diện Trường Đại học Công nghệ TPHCM phát biểu tại hội nghị (Ảnh: Huyên Nguyễn).

Bên cạnh đó, đối với khối ngành sức khoẻ, các trường sẽ mời bác sĩ có trình độ bác sĩ chuyên khoa I và chuyên khoa II về giảng dạy, nhưng hiện chưa quy định tương đương trình độ thạc sĩ theo yêu cầu tiêu chuẩn vị trí giảng viên. Đây còn là điều khó khăn, chưa phù hợp với thực tế.

Tương tự, PGS.TS Nguyễn Chí Ngôn, Phó chủ tịch Hội đồng trường Đại học Cần Thơ, bày tỏ: “Đây là khái niệm đột phá, mới nhưng tôi lo lắng sau này sẽ có chuyện “tranh giành” đứng tên mở ngành, chỉ tiêu tuyển sinh”.

Ông lấy ví dụ giảng viên cùng giảng dạy ở cả trường A và B, nhưng phần lớn dạy bên trường B, vậy thì khi đứng tên mở ngành thì sẽ thuộc trường nào, những điều này cần được làm rõ.

Băn khoăn giảng viên đồng cơ hữu, lo ngại “tranh giành chỉ tiêu tuyển sinh - 3 — PGS.TS Nguyễn Chí Ngôn, Phó chủ tịch Hội đồng trường Đại học Cần Thơ (Ảnh: Huyên Nguyễn).

TS Thái Thị Tuyết Dung, Phó trưởng ban phụ trách Ban Thanh tra - Pháp chế, Đại học Quốc gia TPHCM, lo ngại khái niệm nhà giáo đồng cơ hữu có thể gây nhầm lẫn.

Theo bà Dung, nhà giáo cơ hữu liên quan rất lớn đến chỉ tiêu tuyển sinh. Hiện nay, có nhiều nhà giáo ký hợp đồng với các trường nhưng không làm việc toàn thời gian, không đóng bảo hiểm xã hội, không phải là người của trường.

“Điều này dẫn đến tình trạng các trường xác định chỉ tiêu tuyển sinh rất cao nhưng giảng viên cơ hữu rất thấp. Tôi đề xuất cơ hữu phải được cơ sở giáo dục đại học đóng bảo hiểm xã hội”, bà Dung nói.

Một vấn đề khác được nhiều trường như Đại học Kinh tế TPHCM, Đại học Cần Thơ, Trường Đại học Kiến trúc TPHCM… bày tỏ băn khoăn là cách tổ chức, vận hành của phân hiệu.

Theo quy định tại dự thảo, phân hiệu của cơ sở giáo dục đại học trong nước là địa điểm đào tạo khác với nơi đặt trụ sở chính, không có tư cách pháp nhân, được tổ chức và hoạt động theo quy chế tổ chức và hoạt động của cơ sở giáo dục đại học, được cấp phép hoạt động đào tạo theo quy định tại Điều 21 của Luật này.

Các trường lo ngại điều này vô hình trung làm tăng đầu mối quản lý và gây cồng kềnh bộ máy.

Trước đó, góp ý tại tọa đàm ngày 9/10 ở Hà Nội, ông Lê Trường Tùng, Chủ tịch Hội đồng trường Trường Đại học FPT, đề nghị làm rõ khái niệm giảng viên đồng cơ hữu, cân nhắc mở rộng đối tượng để thu hút người tài tham gia giảng dạy chứ không giới hạn trong phạm vi phải là viên chức và hoạt động tại các tổ chức khoa học và công nghệ.

Về chính sách ưu đãi đất đai và thuế, TS Lê Trường Tùng đề xuất miễn tiền sử dụng đất cho các hoạt động giáo dục, kèm cơ chế quản lý phù hợp để bảo đảm hiệu quả và tạo điều kiện phát triển cho các cơ sở giáo dục.

Đối với tự chủ đại học, ông Tùng cho rằng một số quy định trong dự thảo Luật Giáo dục đại học (sửa đổi) có xu hướng thắt chặt quyền tự chủ. Tự chủ phải được hiểu là cơ chế pháp lý giúp các trường tự quyết trong khuôn khổ luật định, thay cho cơ chế “xin - cho” hiện nay.

Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Văn Phúc cho biết hai dự án luật nêu trên dự kiến được trình Quốc hội tại kỳ họp tháng 10/2025. Trong quá trình xây dựng, Bộ đã phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, địa phương; tổ chức nhiều hội thảo, tọa đàm, lấy ý kiến chuyên gia, nhà khoa học và cán bộ quản lý giáo dục trên cả nước, bảo đảm thực hiện đúng quy trình của luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Ông đặc biệt lưu ý đến các quy định chuyển tiếp, như việc chấm dứt hoạt động hội đồng trường và hiệu lực văn bản do hội đồng ban hành trước đó, cần có hướng dẫn chi tiết để các trường vận hành thông suốt khi luật có hiệu lực.

Một số vấn đề khác như phân biệt cơ sở đào tạo và phân hiệu, quy định về trường trong trường đại học, bộ môn, hay điều kiện đảm bảo chất lượng đào tạo tại nhiều địa điểm cũng sẽ tiếp tục được xem xét kỹ.

“Mọi sửa đổi phải hướng đến tháo gỡ khó khăn thực tế, không tạo thêm rào cản mới, đồng thời bảo đảm sự đồng bộ trong hệ thống giáo dục quốc dân và tiệm cận chuẩn mực quốc tế”, Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc khẳng định.

Điều 66, Luật Nhà giáo quy định

1. Nhà giáo trong cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân bao gồm:

a) Nhà giáo cơ hữu là nhà giáo được tuyển dụng và thực hiện chế độ làm việc toàn thời gian tại duy nhất một cơ sở giáo dục;

b) Nhà giáo đồng cơ hữu là viên chức của tổ chức khoa học và công nghệ công lập được giao nhiệm vụ giảng dạy, giáo dục như giảng viên cơ hữu tại cơ sở giáo dục công lập;

c) Nhà giáo hợp đồng toàn thời gian sau khi nghỉ hưu là nhà giáo sau khi nghỉ hưu được cơ sở giáo dục ký hợp đồng lao động toàn thời gian để thực hiện nhiệm vụ của nhà giáo;

d) Nhà giáo thỉnh giảng là người được cơ sở giáo dục mời tham gia giảng dạy ít nhất một môn học, mô-đun, học phần, chuyên đề hoặc nội dung trong chương trình giáo dục, chương trình đào tạo do cơ sở giáo dục thực hiện. Nhà giáo thỉnh giảng gồm có giáo viên thỉnh giảng và giảng viên thỉnh giảng.

2. Nhà giáo cơ hữu thực hiện các quy định của Luật Nhà giáo.

3. Bộ trưởng Bộ GD&ĐT quy định chi tiết về nhà giáo hợp đồng toàn thời gian sau khi nghỉ hưu và nhà giáo thỉnh giảng; quy định tiêu chuẩn, chế độ làm việc của nhà giáo đồng cơ hữu.

4. Chính phủ quy định điều kiện, việc quản lý, thực hiện chế độ, chính sách đối với nhà giáo đồng cơ hữu.

Nguồn: https://dantri.com.vn/giao-duc/ban-khoan-giang-vien-dong-co-huu-lo-ngai-tranh-gianh-chi-tieu-tuyen-sinh-20251010185321787.htm