Ngày 16/4, các đồng chí: Đoàn Minh Huấn, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy; Mai Văn Tuất, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh đã đi thị sát, nắm tình hình hệ thống phân lũ, chậm lũ của tỉnh trên địa bàn hai huyện Nho Quan và Gia Viễn. Đồng thời, kiểm tra, đánh giá thực trạng xử lý rác thải tại Nhà máy xử lý rác thải rắn Ninh Bình ở thành phố Tam Điệp và xem xét đề xuất xây dựng Dự án nhà máy điện rác.
Tham gia đoàn công tác có đồng chí Trần Song Tùng, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh; lãnh đạo các sở, ban, ngành, địa phương có liên quan.
Tại buổi làm việc, đoàn đã đi khảo sát thực địa tràn Lạc Khoái, khu Kênh Gà, Vân Trình (huyện Gia Viễn); tràn Đức Long, đê Năm Căn, hồ Thường Sung (huyện Nho Quan). Đồng thời nghe lãnh đạo Sở Nông nghiệp & PTNT, các địa phương báo cáo về hiện trạng, vai trò, năng lực chịu lũ, quy trình vận hành của các công trình.
Theo đó, trên địa bàn tỉnh Ninh Bình có sông Hoàng Long là hợp lưu của sông Bôi, sông Đập và sông Lạng, bắt nguồn từ vùng đồi núi của tỉnh Hòa Bình, chảy qua 3 huyện Nho Quan, Gia Viễn và Hoa Lư nhập vào sông Đáy tại Gián Khẩu, chiều dài đoạn qua Ninh Bình là 31km. Chế độ dòng chảy lũ sông Hoàng Long rất phức tạp. Phương án phòng chống lũ trên con sông này còn tồn tại vùng chậm lũ gồm 4 xã (Xích Thổ, Gia Sơn, Gia Lâm, Gia Thủy) và 2 vùng phân lũ gồm khu Hữu Hoàng Long (xả qua tràn Lạc Khoái) có dung tích chứa lũ khoảng 200 triệu m3; khu Gia Tường – Đức Long – Lạc Vân (xả qua tràn Đức Long và tràn Gia Tường) có dung tích chứa lũ khoảng 30 triệu m3, ảnh hưởng đến 9.530 ha đất tự nhiên và khoảng 55.000 người với 12.600 hộ dân.
Khi mực nước lũ trên sông Hoàng Long tại bến Đế lên cao gây nguy cơ mất an toàn cho các tuyến đê tả,đê hữu sông Hoàng Long thì tiến hành vận hành tràn Lạc Khoái, tràn Đức Long, tràn Gia Tường, cống Mai Phương theo các quy trình vận hành được phê duyệt để xả lũ vào các khu phân lũ, chậm lũ và vào Đầm Cút qua sông Đáy để giảm mực nước lũ. Tuy nhiên, mỗi lần như vậy, trong nội đồng nước ngập sâu từ 2 – 3 mét, thời gian kéo dài từ 1 – 2 tháng, gây thiệt hại nặng nề về kinh tế – xã hội và môi trường, trật tự, an toàn xã hội gặp nhiều khó khăn phức tạp.
Hiện nay, Thủ tướng Chính phủ đã đồng ý chủ trương xóa bỏ các khu phân chậm lũ của tỉnh tại Thông báo số 396/TB-VPCP ngày 30/12/2022. Do vậy, các cơ quan, đơn vị đang rà soát lại Quy hoạch tỉnh và Quy hoạch phòng chống lũ chi tiết sông Hoàng Long để triển khai thực hiện.
Tại thành phố Tam Điệp, đoàn đã đi kiểm tra thực tế hoạt động xử lý rác thải tại Nhà máy xử lý rác thải rắn Ninh Bình. Theo đó, Nhà máy đi vào hoạt động từ năm 2014, công suất thiết kế ban đầu là 200 tấn rác/ ngày. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, trung bình mỗi ngày Nhà máy tiếp nhận và xử lý khoảng 380 tấn rác/ngày (gần gấp đôi công suất thiết kế). Trong đó, mới chỉ có một phần nhỏ được phân loại, sản xuất phân vi sinh, còn lại phần lớn vẫn là chôn lấp, do vậy, khu chôn lấp của Nhà máy đã gần đầy.
Lãnh đạo thành phố Tam Điệp đề nghị tỉnh cho phép xây dựng kế hoạch, lập phương án đầu tư mở rộng thêm hố chôn lấp rác tại khu vực Nhà máy; sớm triển khai dự án Nhà máy điện rác, song song với việc tổ chức phân loại rác thải tại nguồn.
Qua khảo sát, nắm tình hình thực tế, đồng chí Đoàn Minh Huấn, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy nhấn mạnh: Ninh Bình là một tỉnh du lịch, do vậy vấn đề môi trường phải được đặt lên hàng đầu. Đốt rác phát điện là giải pháp tối ưu vừa giúp giải bài toán về diện tích chôn lấp, giảm thiểu ô nhiễm môi trường, lại có thể thu hồi năng lượng, góp phần thúc đẩy nền kinh tế tuần hoàn. Tỉnh đã có chủ trương về việc xây dựng Nhà máy điện rác. Tuy nhiên, cần phải tính toán thật kỹ trong việc lựa chọn công nghệ, lựa chọn nhà đầu tư làm sao cho phù hợp với điều kiện thực tế, tối ưu hóa, đáp ứng đầy đủ các tiêu chí như: khả năng tiếp nhận các loại rác, mức độ tự động hóa, mức phát thải trong quá trình xử lý… Tránh những hệ lụy về sau.
Nguyễn Lựu-Anh Tuấn
