Doanh nghiệp mong thấy nhiều hơn tinh thần năng động, tiên phong của chính quyền tỉnh

Nhiệt kế doanh nghiệp tư nhân. Nguồn: Báo cáo Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh PCI 2023, VCCI công bố ngày 9/5/2024.

Thông tin vừa được đưa ra tại Lễ công bố Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) và Chỉ số Xanh cấp tỉnh (PGI) năm 2023 đang diễn ra tại Hà Nội.

Nhiều sở, ngành không thực hiện đúng chủ trương

Theo khảo sát của Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) với 10.676 doanh nghiệp, 82,1% doanh nghiệp cho biết UBND tỉnh linh hoạt trong khuôn khổ pháp luật nhằm tạo môi trường kinh doanh thuận lợi cho các doanh nghiệp tư nhân.

Dù đây là tỷ lệ rất cao, song so với mức 86% của năm 2022, sự giảm sút trong cảm nhận của doanh nghiệp về tính linh hoạt của chính quyền địa phương là có.

Tương tự, 77,1% doanh nghiệp vẫn ghi nhận sự năng động, sáng tạo của UBND tỉnh trong việc giải quyết các vấn đề mới phát sinh. Tỷ lệ này cũng giảm so với mức 79,7% của năm 2022.

Đáng lưu ý, 51,5% doanh nghiệp đồng ý với nhận định “các sở, ngành không thực hiện đúng chủ trương, chính sách của lãnh đạo tỉnh, thành phố”, tăng từ con số 50,4% của năm 2022. Chỉ 40,8% doanh nghiệp quan sát thấy “chủ trương, chính sách của tỉnh, thành phố đối với việc tạo thuận lợi cho doanh nghiệp hoạt động là ổn định và nhất quán” vào năm 2023, giảm đáng kể từ con số 50% năm 2022 và 53,4% năm 2021.

“Đây là năm thứ 3 liên tiếp tính năng động, sáng tạo của chính quyền địa phương giảm điểm”, ông Đậu Anh Tuấn, Phó tổng thư ký VCCI, Giám đốc Dự án PCI cho biết.

Doanh nghiệp tư nhân đang kém lạc quan

Có lẽ phải đặt những đánh giá trên của các doanh nghiệp vào bối cảnh khó khăn của môi trường kinh doanh đầy biến động và thách thức của năm 2023. Kết quả khảo sát về vấn đề này cho thấy, các doanh nghiệp phản ánh gặp nhiều khó khăn hơn so với năm 2022.

Trong số 15 loại khó khăn cụ thể được liệt kê, có tới 11 nội dung ghi nhận tỷ lệ doanh nghiệp gặp khó khăn trong năm 2023 cao hơn so với trước đó. Đó là tiếp cận tín dụng, tìm kiếm mặt bằng kinh doanh, tìm kiếm nhà cung cấp, tìm kiếm nhân sự, thực hiện thủ tục hành chính, chất lượng cơ sở hạ tầng, biến động thị trường, biến động chính sách pháp luật, bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, đảm bảo thực hiện hợp đồng và thiên tai, biến đổi khí hậu.

Đặc biệt, mức độ lạc quan của doanh nghiệp tư nhân ở mức thấp so với những năm trước.

Cụ thể, chỉ 27% doanh nghiệp tư nhân cho biết sẽ mở rộng sản xuất kinh doanh trong hai năm tiếp theo, giảm đáng kể từ con số 35% của năm 2022.

Con số 27% này cũng thấp hơn cả mức đáy trước đây là năm 2012 – 2013 khi nền kinh tế Việt Nam phải đối mặt với tác động kép của khủng hoảng tài chính toàn cầu và những bất ổn kinh tế vĩ mô trong nước.

Dữ liệu khảo sát còn cho thấy tỷ lệ doanh nghiệp dự kiến giảm quy mô kinh doanh hoặc đóng cửa doanh nghiệp trong khảo sát 2023 lên tới 16,2%. Con số này cao hơn đáng kể so với mức 10,7% được ghi nhận trong khảo sát năm 2022 và gần bằng mức cao kỷ lục 16,6% của khảo sát 2021 khi Việt Nam còn nằm trong tâm dịch Covid-19.

Chính trong bối cảnh này, doanh nghiệp sẽ có xu hướng trông vào sự năng động, sáng tạo của chính quyền địa phương trong việc hỗ trợ, tạo thuận lợi cho hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Phát biểu khai mạc Lễ công bố PCI 2023, ông Phạm Tấn Công, Chủ tịch VCCI cho rằng, kết quả khảo sát cáo PCI và PGI 2023 đã cho thấy cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam đánh giá cao những nỗ lực tích cực của chính quyền các tỉnh thành phố trong nỗ lực cải thiện môi trường kinh doanh so với trước đây. Cụ thể, ông Công nhắc đến 5 điểm nhấn.
(1) Chất lượng điều hành kinh tế cấp tỉnh tiếp tục xu hướng cải thiện theo thời gian, với điểm số chỉ số PCI tổng hợp tại tỉnh trung vị của cả nước đạt 66,66 điểm năm 2023, tăng gần 1,44 điểm so với năm 2022.
(2) Công tác hỗ trợ doanh nghiệp có chuyển biến tích cực. Hầu hết các chỉ tiêu đánh giá về công tác triển khai các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp của năm 2023 đều có sự cải thiện so với năm 2022;
(3) Chi phí không chính thức tiếp tục chiều hướng giảm. Tỷ lệ doanh nghiệp cho biết phải chi trả chi phí không chính thức năm 2023 là 33,3%, giảm mạnh từ mức 66% của các năm 2015-2016 và mức kỷ lục 70% vào năm 2006 khi chỉ tiêu này lần đầu tiên được đưa vào khảo sát;
(4) Thủ tục gia nhập thị trường thuận lợi hơn, ghi nhận những chuyển biến tích cực trong việc giải quyết thủ tục hành chính trong đăng ký doanh nghiệp;
(5) Cải cách thủ tục hành chính đạt nhiều kết quả tích cực, đặc biệt khoảng 77% doanh nghiệp cho biết việc thực hiện thủ tục hành chính trực tuyến giúp tiết giảm nhiều thời gian và chi phí hơn cho doanh nghiệp so với các phương thức truyền thống. Điều này cho thấy những nỗ lực chuyển đổi số của các địa phương đã mang lại kết quả tích cực.