“Cơn sốt” ô tô Trung Quốc dường như đã đạt đỉnh, do hoạt động trong nước của Nga dần phục hồi, trong bối cảnh chi phí nhập khẩu tăng và lãi suất bắt đầu giảm.
 |
| Nhà sản xuất ô tô hàng đầu của Nga là Avtovaz – “cha đẻ” của những chiếc xe mang thương hiệu Lada phổ biến nhất, đã quay lại sản xuất để đáp ứng nhu cầu về ô tô giá rẻ. (Nguồn: lada.ru) |
Doanh số bán ô tô Trung Quốc ở Nga bùng nổ, sau khi một loạt các nhà sản xuất ô tô của phương Tây quyết định rời khỏi nước này từ đầu năm 2022.
Tuy nhiên, “cơn sốt” này dường như đã đạt đỉnh, do hoạt động trong nước của Nga dần phục hồi, trong bối cảnh chi phí nhập khẩu tăng và lãi suất bắt đầu giảm.
Trước tháng 2/2022, thời điểm bắt đầu xung đột Nga-Ukraine, doanh số bán ô tô Trung Quốc chỉ chiếm chưa đến 10% tổng doanh số trên thị trường Nga. Nhưng đến tháng 8/2023, số liệu thống kê chính thức của tổ chức thống kê ngành ô tô Autostat và công ty tư vấn PPK cho thấy thị phần bán hàng của các thương hiệu ô tô Trung Quốc tại Nga tăng lên mức 56%.
Nhưng kể từ đó, tỷ lệ này đã chững lại. Trong tháng 9/2023, có khoảng 60.000 ô tô mang thương hiệu Trung Quốc được bán cho khách hàng Nga, tương ứng với 53% thị phần. Đáng chú ý doanh số bán xe này bao gồm cả xe nhập khẩu và xe sản xuất tại Nga.
Giám đốc điều hành Autostat, Sergei Udalov, nhận định các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc đóng vai trò quan trọng đối với thị trường Nga trong hơn một năm qua.
Dữ liệu hải quan Trung Quốc cho thấy, từ tháng 1-10/2023, Nga đã nhảy từ vị trí thứ 11 để trở thành thị trường xuất khẩu ô tô lớn nhất của Trung Quốc, đạt giá trị 9,4 tỷ USD. Con số này cao hơn nhiều so với cùng kỳ năm ngoái, khi xuất khẩu ô tô từ Trung Quốc sang Nga chỉ đạt 1,1 tỷ USD.
Tuy nhiên, nhu cầu hiện nay phần lớn đã được đáp ứng. Ông Udalov nói: “Thị trường đã đạt đến trạng thái cân bằng – các thương hiệu chính của Trung Quốc đã đến Nga và nhu cầu (bị dồn nén) đã được đáp ứng”.
Nhà kinh tế học Natalia Zubarevich, Giáo sư tại Đại học Quốc gia Moscow, cho biết: “Sự tăng trưởng của nhu cầu bị dồn nén bắt đầu vào cuối mùa Xuân 2023 và kéo dài đến tháng 8/2023, đã bắt đầu cạn kiệt vào tháng 9/2023”.
Giáo sư Zubarevich lý giải lạm phát gia tăng liên tục trong những tháng qua, kèm với lãi suất cao, đẩy chi phí vay mua xe của người tiêu dùng trở nên đắt đỏ hơn. Hiện lãi suất đã bắt đầu giảm, nhưng đồng Ruble trượt giá liên tục trong năm nay đã khiến hàng nhập khẩu trở nên đắt đỏ hơn, làm giảm sức mua ô tô Trung Quốc.
Ngân hàng Trung ương Nga cho biết, lệnh cấm nhập khẩu một số ô tô của Nhật Bản, áp dụng từ tháng 11/2023, kết hợp với việc đồng Ruble suy yếu, làm tăng giá ô tô nhập khẩu.
Liên tục trong các năm qua, những biến động địa chính trị và các lệnh trừng phạt của phương Tây áp đặt với Nga đã làm suy giảm nền kinh tế lớn nhất khu vực bắc lục địa Á-Âu, gây giảm sản lượng và doanh số bán ô tô. Năm 2022, chỉ hơn 626.000 xe mới được bán ở Nga và gần 830.000 chiếc khác đã được bán trong thời gian từ tháng 1-10 năm nay.
Các nhà phân tích cho biết, quá trình phục hồi khiêm tốn đang diễn ra từ mức thấp nhất của năm 2022, nhưng việc mất đi công nghệ và kiến thức chuyên môn của phương Tây đang gây tổn hại cho ngành công nghiệp ô tô của Nga, ngay cả khi các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc đã thay thế các đối tác phương Tây tăng cường hoạt động tại nước này.
Dữ liệu của Cơ quan Thống kê Nga Rosstat cho thấy, trong 3 quý đầu năm 2023, nước này chỉ sản xuất thêm vài nghìn ô tô so với cùng kỳ năm ngoái, nhưng số liệu hiện có xu hướng tăng lên.
Ông Udalov tiết lộ, nhà sản xuất ô tô hàng đầu của Nga là Avtovaz, “cha đẻ” của những chiếc xe mang thương hiệu Lada phổ biến nhất, đã quay lại sản xuất để đáp ứng nhu cầu về ô tô giá rẻ. Trong khi các thương hiệu Trung Quốc đang lấp đầy khoảng trống mà các nhà sản xuất phương Tây để lại đối với những chiếc xe đắt tiền hơn.
Tuy nhiên, theo nhà lãnh đạo của Autostat, triển vọng thị trường vẫn rất mong mang. Cả doanh số và sản lượng bán hàng đều sụt giảm. Tuần trước, Avtovaz đã hạ dự báo sản lượng bán xe Lada trong năm 2023 xuống thấp hơn 10% so với dự báo trước đó, còn 400.000 chiếc.
Giáo sư Zubarevich nhấn mạnh: “Thị trường đang ở trạng thái rất bất ổn và không ổn định”.
