 |
خانم تران تو نگا و وکلا در یک کنفرانس مطبوعاتی در ۲۵ آوریل برای آماده شدن برای جلسه رسیدگی به پرونده قربانیان عامل نارنجی در ۷ مه در پاریس. (منبع: VNA) |
خانم تران تو نگا - یک زن ۸۳ ساله ویتنامی در فرانسه، اگرچه هنوز درد و زخم‌های ناشی از پیامدهای جنگ ویتنام را تحمل می‌کند، اما پرمعناترین روزهای زندگی خود را سپری می‌کند. اهمیت عظیم سفری بیش از ۱۰ سال برای پیگیری عدالت و انصاف برای قربانیان عامل نارنجی.
«برای سوگندت بجنگ، تا امروز و روزهای باقی‌مانده»
چه چیزی شما را ترغیب کرد تا عدالت را برای قربانیان عامل نارنجی دنبال کنید، با علم به اینکه این مسیر دشواری خواهد بود و پیروزی قطعی نیست؟
من در سن ۷۰ سالگی این شکایت را ثبت کردم و از بیماری‌های زیادی که ناشی از اثرات عامل نارنجی بود رنج می‌بردم و مصمم بودم که بیش از ده سال این شکایت را پیگیری کنم، زیرا شاهد قربانیان بسیار زیاد جنگ و اثرات بسیار جدی و طولانی مدت آن بر مردم و محیط زیست بودم. در سال ۲۰۱۳، زمانی که شکایت را در دادگاه بدوی اِوری (حومه پاریس) آغاز کردم، در ویتنام در آن زمان بیش از ۳ میلیون قربانی عامل نارنجی وجود داشت. این تعداد قلبم را به درد آورد و انگیزه من را برای شروع این شکایت افزایش داد. پس از بیش از ۱۲ سال پیگیری شکایت، دیدم که این تعداد در اینجا متوقف نشده، بلکه به بیش از ۴ میلیون قربانی رسیده و عواقب عامل نارنجی به نسل چهارم منتقل می‌شود.
این نبرد قانونی نه تنها برای مبارزه با استفاده از عامل نارنجی، برای مطالبه عدالت برای قربانیان عامل نارنجی، بلکه برای کمک به ایجاد پایه‌ای برای سایر مبارزات برای محیط زیست است. این نه تنها آرزوی من، بلکه آرزوی بسیاری از افراد و سازمان‌هایی است که در سفر من برای حفاظت از عدالت و حمایت از قربانیان عامل نارنجی از من حمایت می‌کنند.
من همیشه عزم راسخ برای پیگیری این دعوی دارم، زیرا معتقدم این یک مبارزه عادلانه و شریف است. برای عدالت و سعادت بشر، این سوگندی است که در جوانی خوردم و تا به امروز و تا آخر عمرم به آن سوگند پایبند خواهم بود. من نه تنها برای خودم، بلکه برای همه قربانیان عامل نارنجی در ویتنام و سایر کشورها می‌جنگم. وقتی برای عدالت می‌جنگید، عزم راسخ برای ادامه مبارزه خواهید داشت. این همان چیزی است که به من قدرت می‌دهد و اجازه نمی‌دهد در نیمه راه تسلیم شوم. به همین دلیل است که تا آخر خواهم رفت.
| «من همیشه عزم راسخ برای پیگیری این دعوی قضایی را دارم، زیرا معتقدم این یک مبارزه عادلانه و شریف است. برای عدالت و سعادت بشر، این سوگندی است که در جوانی خوردم و تا امروز و روزهای باقی‌مانده به آن سوگند پایبند خواهم بود.» |
جلسه تجدیدنظر در روزی برگزار شد که اتفاقاً هفتادمین سالگرد پیروزی دین بین فو بود. امیدوارم در محاکمه تاریخی زندگی‌ام، «سرباز دین بین فو ۲۰۲۴» شوم.
مهم‌ترین استدلال‌هایی که به نظر شما پایه و اساس این پرونده هستند، کدامند؟
من از شرکت‌های شیمیایی آمریکایی که مواد شیمیایی برگ‌زدا/علف‌کش - که حاوی دیوکسین، معروف به عامل نارنجی - بودند و ارتش آمریکا در طول جنگ ویتنام از آنها استفاده کرد و باعث عواقب جدی برای سلامتی من، فرزندانم و میلیون‌ها نفر دیگر شد، تولید و عرضه کردند، شکایت می‌کنم.
من خودم قربانی دیوکسین/عامل نارنجی هستم که در زمان جنگ ویتنام جنوبی توسط هواپیماهای نظامی آمریکایی در معرض آن قرار گرفتم. نتایج آزمایش از یک آزمایشگاه ویژه در آلمان تأیید کرد که دیوکسین در بدن من وجود داشته و باعث بیماری‌های زیادی در من شده است، ۵ بیماری از ۱۷ بیماری که توسط ایالات متحده شناخته شده و در فهرست بیماری‌های ناشی از عامل نارنجی ذکر شده است.
جهان می‌داند که میلیون‌ها نفر قربانی عامل نارنجی هستند و محیط زیست نیز به طور جدی تحت تأثیر قرار گرفته است، این موضوع همچنین با شواهد علمی ثابت شده است که عامل نارنجی گیاهان را از بین برده، خاک را آلوده و حیوانات را مسموم کرده، باعث سرطان و نقص مادرزادی در انسان شده و همچنین به سیستم ایمنی بدن انسان حمله کرده است.
طبق قانون فرانسه از سال ۲۰۱۳ که دادگاه‌های فرانسه را برای رسیدگی به دعاوی شهروندان فرانسوی که از اشخاص حقیقی و حقوقی خارجی خسارت دیده‌اند، به رسمیت می‌شناسد، من، یک قربانی فرانسوی عامل نارنجی که در پاریس زندگی می‌کنم، حق دارم شکایت کنم و دادگاه مسئولیت شرکت‌های شیمیایی آمریکایی فوق‌الذکر را که به من خسارت وارد کرده‌اند، بررسی کند.
لازم به ذکر است که شرکت‌های شیمیایی آمریکایی که عامل نارنجی را تولید کرده‌اند، باید مسئول اقدامات خود در تولید و فروش عامل نارنجی به ارتش آمریکا باشند که باعث آسیب به من و سایر قربانیان عامل نارنجی شده است، زیرا اقدامات این شرکت‌های شیمیایی، اقداماتی تحت دستور و به نمایندگی از دولت ایالات متحده نبوده است.
در واقع، این شرکت‌های شیمیایی توسط دولت ایالات متحده مجبور به تولید مواد شیمیایی سمی برای استفاده ارتش ایالات متحده در جنگ ویتنام نشده بودند، بلکه کاملاً آزاد بودند که در مناقصه برای تولید سود شرکت کنند. در عین حال، این شرکت‌های شیمیایی از قبل می‌دانستند که دیوکسین ماده‌ای بسیار سمی است، اما با این حال عمداً فرآیند فنی سنتز دو علف‌کش ۲.۴-D و ۲.۴.۵-T را تغییر دادند تا زمان تولید عامل نارنجی را کوتاه کنند، هزینه‌ها را کاهش دهند، سود را افزایش دهند و در نتیجه محتوای دیوکسین موجود در عامل نارنجی را افزایش دهند.
این استدلال مهم همچنین به وضوح در بیانیه مطبوعاتی وکلای من بیان شده و در بیانیه مورخ ۱۲ مه ۲۰۲۱ انجمن قربانیان عامل نارنجی/دیوکسین ویتنام (VAVA) در مورد تصمیم دادگاه اوری (در حومه پاریس، فرانسه) مبنی بر عدم پذیرش دادخواست من علیه شرکت‌های شیمیایی آمریکایی فوق‌الذکر ذکر شده است.
 |
| خانم تران تو نگا پشت میز کارش در خانه‌اش در حومه پاریس، فرانسه. (منبع: VNA) |
«یک محاکمه تاریخی، راه را برای تغییر حکم دادگاه اورلی باز می‌کند»
در اکتبر ۲۰۲۳، مجلس نمایندگان بلژیک قطعنامه‌ای در مورد حمایت از قربانیان ویتنامی عامل نارنجی تصویب کرد، قطعنامه‌ای که در نتیجه تلاش‌های خود شما آغاز شد. به نظر شما، اهمیت چنین قطعنامه‌ای در مبارزه برای حقوق قربانیان عامل نارنجی چیست؟
همانطور که خانم الیان تیلیوکس، رئیس مجلس نمایندگان بلژیک، در 7 نوامبر 2023 گفت، قطعنامه حمایت از قربانیان عامل نارنجی در ویتنام، 100٪ مورد تأیید همه احزاب سیاسی بلژیک قرار گرفت و نگرانی واقعی نسبت به قربانیان عامل نارنجی در ویتنام و سراسر جهان و همچنین خطرات عظیم این ماده شیمیایی سمی برای محیط زیست را نشان داد. این گواهی بر همبستگی پارلمان بلژیک با قربانیان عامل نارنجی/دیوکسین در ویتنام و همچنین اهداف پایداری است، زمانی که پارلمان بلژیک اولین پارلمان در جهان بود که خواستار آن شد که استفاده از عوامل بوم‌کُش، جنایتی علیه بشریت تلقی شود.
این قطعنامه نه تنها مبنایی برای بلژیک جهت ترویج اجرای برنامه‌های حمایت از قربانیان عامل نارنجی در ویتنام است، بلکه به افزایش آگاهی در مورد مسئله عامل نارنجی نیز کمک می‌کند و از پارلمان‌های سایر کشورها و جامعه بین‌المللی می‌خواهد تا حمایت از قربانیان عامل نارنجی در ویتنام و سایر کشورها و همچنین حمایت از غلبه بر پیامدهای عامل نارنجی بر محیط زیست در برخی از نقاط ویتنام و سایر کشورها را افزایش دهند.
این قطعنامه همچنین در تحکیم و گسترش حمایت از مبارزه قانونی برای عدالت و حقوق قربانیان عامل نارنجی اهمیت دارد. بنابراین، این قطعنامه به من قدرت بیشتری در مبارزه برای عدالت برای قربانیان عامل نارنجی می‌دهد. از سوی دیگر، من معتقدم که این قطعنامه مجلس ملی بلژیک به ترویج اقدامات مشابه توسط سایر پارلمان‌ها کمک می‌کند، که در آن سنای فرانسه نیز در حال آماده شدن برای برگزاری جلسه‌ای برای بحث در مورد این موضوع است. امیدوارم اگر مجلس ملی فرانسه نیز مانند مجلس ملی بلژیک عمل کند، سال 2024 سال پیروزی در مبارزه برای قربانیان عامل نارنجی/دیوکسین باشد.
در جلسه دادگاه تجدیدنظر پاریس در تاریخ ۷ مه، بیش از همه منتظر چه چیزی هستید؟
پس از آنکه دادگاه اوری حکم داد که صلاحیت رسیدگی به پرونده مربوط به اقدامات دولت ایالات متحده در زمان جنگ را ندارد، من درخواست تجدیدنظری را به دادگاه تجدیدنظر پاریس ارائه دادم. من در این نبرد حقوقی تنها نبودم، بلکه همچنان از وکلا و انجمن‌هایی در کشورهایی از جمله فرانسه و ویتنام که از قربانیان عامل نارنجی ویتنامی حمایت می‌کردند، حمایت دریافت می‌کردم.
من بسیار امیدوارم که در جلسه دادرسی در دادگاه تجدیدنظر پاریس در روز سه‌شنبه، ۷ مه، دادگاه تجدیدنظر عوامل مربوطه، به ویژه عوامل قانونی مربوط به ماهیت اقدامات و مسئولیت‌های شرکت‌های شیمیایی آمریکایی که در بالا به آنها اشاره کردم را به طور کامل بررسی کند و تصمیمی برای رد حکم غیرمنطقی دادگاه بدوی اوری بگیرد.
این یعنی دادگاه تجدیدنظر اذعان کرده که من از حق قانونی خود، یعنی درخواست رسیدگی دادگاه فرانسه به شکایت من علیه شرکت‌های شیمیایی آمریکایی که عامل نارنجی را برای استفاده ارتش آمریکا در طول جنگ ویتنام تولید و عرضه کردند، استفاده کرده‌ام. این امر عواقب جدی برای من و دیگر قربانیان عامل نارنجی به همراه داشت. این نشان می‌دهد که دادگاه تجدیدنظر نه تنها از عدالت برای من، بلکه برای میلیون‌ها قربانی عامل نارنجی در ویتنام و سراسر جهان محافظت می‌کند.
وکیل من، ویلیام بوردون، در یک کنفرانس مطبوعاتی که به صورت حضوری و آنلاین در تاریخ ۲۵ آوریل در دفتر مرکزی انجمن ویتنامی‌ها در فرانسه در پاریس برگزار شد، تأکید کرد که بزرگترین چالش در دادگاه پیش رو، رد «مصونیت»ی است که شرکت‌های آمریکایی به آن متکی هستند و دادگاه اوری آن را پذیرفته است.
| ما به عدالت اعتقاد داریم، شواهد کافی داریم و امیدواریم که دادگاه تجدیدنظر همه عوامل و شواهد را در نظر بگیرد و به خاطر عدالت برای قربانیان عامل نارنجی، تصمیم درست را بگیرد. |
او همچنین تأکید کرد که این یک بهانه کاملاً بی‌اساس است: «استدلال‌های حقوقی زیادی وجود دارد که نشان می‌دهد شرکت‌های آمریکایی توسط دولت ایالات متحده مجبور نشده‌اند، بلکه داوطلبانه به فراخوان مناقصه پاسخ داده‌اند و خودشان به طور فعال عامل نارنجی کشنده حاوی مقدار زیادی دیوکسین را تولید کرده‌اند که محور این دعوی نیز همین است. ما اسناد کافی برای تقویت استدلال‌های خود داریم و به نتایج این محاکمه ایمان داریم. این یک محاکمه تاریخی خواهد بود و راه را برای تغییر حکم دادگاه اوری باز می‌کند.»
در این مسیر، دریافته‌ام که چالش‌های بزرگ زیادی، چه از نظر قانونی و چه از نظر عوامل دیگر، وجود دارد که باید بر آنها غلبه کرد. همانطور که در کنفرانس مطبوعاتی فوق بیان شد، وکیل برتراند ریپولت گفت، چالش بزرگ دیگر این است که این حادثه مدت زیادی است که ادامه دارد، اما تنها اکنون می‌توانیم در مورد مسئولیت شرکت‌های شیمیایی آمریکایی در قبال اقداماتی که انجام داده‌اند، عمدتاً از دهه‌های 1960 و 1970 قرن گذشته، قضاوت کنیم.
این امر منجر به مشکلاتی در جمع‌آوری و ارائه شواهد برای اثبات این موضوع می‌شود که در آن زمان این شرکت‌ها از خطرات استفاده از این مواد شیمیایی سمی، از فرآیند گرفته تا روش تولید عامل نارنجی، آگاه بوده‌اند...
ما به عدالت اعتقاد داریم، شواهد کافی داریم و امیدواریم که دادگاه تجدیدنظر همه عوامل و شواهد را برای اتخاذ تصمیم درست، به خاطر عدالت برای قربانیان عامل نارنجی، در نظر بگیرد.
 |
| خانم تران تو نگا و نویسنده آندره بونی (با ویلچر) و بسیاری از هوادارانش علیرغم همه‌گیری در دادگاه اوری کورت (حومه پاریس) در ژانویه 2021 حضور یافتند. (منبع: انجمن کالکتیف ویتنام-دیوکسین) |
«آسمان و زمین و سرنوشت به من مأموریتی داده‌اند، من تا آخر خواهم رفت!»
انتظار شما از حمایت دولت، سازمان‌ها و افراد ویتنامی در آینده برای این دعوی تاریخی چیست؟
من به تنهایی، به عنوان تنها شاکی پرونده در دادگاه فرانسه، این نبرد حقوقی را آغاز کردم، در حالی که در ابتدا نمی‌دانستم که این پرونده می‌تواند سال‌ها طول بکشد و بسیار طاقت‌فرسا باشد. من همچنین دچار سوءتفاهم‌های بی‌رحمانه زیادی شدم.
اول از همه، من از کمک صمیمانه سه وکیل فرانسوی بدون نیاز به پرداخت هیچ گونه هزینه حقوقی برخوردار شدم. علاوه بر این، از بسیاری جهات از مردم و سازمان‌های ویتنام و جامعه بین‌المللی، با بسیاری از سازمان‌های اجتماعی و افراد، از جمله نمایندگان مجلس در بسیاری از کشورهای جهان، حمایت گسترده‌ای دریافت کردم.
این به من عزم و قدرت بیشتری داده است تا سفر ۱۲ سال گذشته را در نبرد حقوقی دشوار و طولانی که پایانی در چشم‌انداز ندارد، ادامه دهم. با این حال، این واقعیت را نیز به اشتراک می‌گذارم که از نظر مالی، هنوز با مشکلات و کمبود بودجه زیادی روبرو هستم، زیرا هنوز باید هزینه‌های دیگری را برای طرح دعوی مانند هزینه‌های حقوقی، ترجمه توسط مترجمان قسم خورده (برای واجد شرایط بودن برای حضور در دادگاه)، هزینه‌های سفر از یک کشور به کشور دیگر برای تبادل تجربیات، جمع‌آوری اسناد و مدارک... به ویژه در ایالات متحده، که به مبلغ بسیار بسیار زیادی پول نیاز دارد، بپردازم.
انجمن‌ها در فرانسه و افرادی که عاشق و حامی عدالت در فرانسه هستند، اشکال مختلفی را سازماندهی کرده‌اند تا بتوانند هزینه‌های دادرسی‌ای را که نه تنها نابرابر است، بلکه همچنان بدون هیچ تاریخ پایانی ادامه خواهد داشت، تأمین کنند، اگرچه حقیقت در مورد پیامدهای تخریب انسان و تخریب محیط زیست توسط همه سازمان‌های اجتماعی جهان از ایالات متحده گرفته تا کشورهای اروپایی با شواهد و شواهد علمی غیرقابل انکار پذیرفته شده است.
اخیراً، در راستای آماده‌سازی برای جلسه استماع تجدیدنظر، نیروهای حامی این دعوی، فعالیت‌های اجتماعی بسیاری را در فرانسه انجام داده‌اند و حمایت خود را ابراز کرده و جامعه فرانسه و سایر کشورها را در مورد این دعوی به اصطلاح تاریخی آگاه کرده‌اند. به عنوان مثال: سازماندهی وعده‌های غذایی برای جمع‌آوری کمک‌های مالی برای هزینه‌های حقوقی و فعالیت‌های مرتبط، برگزاری کنفرانس مطبوعاتی در پاریس در ۲۵ آوریل ۲۰۲۴ با حضور بیش از ۲۰ روزنامه‌نگار، و همچنین برگزاری یک تجمع بزرگ در پاریس در ۴ مه ۲۰۲۴ قبل از جلسه استماع تجدیدنظر در ۷ مه ۲۰۲۴.
اگرچه من تنها شاکی این دعوی هستم، دور از وطنم، دور از خانواده‌ام زندگی می‌کنم و هنوز به دلیل عواقب قرار گرفتن در معرض عامل نارنجی از بیماری‌های زیادی رنج می‌برم، امیدوارم که دولت، سازمان‌ها و مردم ویتنام از نزدیک روند و تحولات این دعوی را دنبال کنند، به حمایت از عدالت در این دعوی ادامه دهند و به اشکال مختلف از این دعوی حمایت کنند. این تشویق و حمایت بسیار ارزشمندی است که به من کمک می‌کند تا به خاطر میلیون‌ها قربانی عامل نارنجی در ویتنام و سایر کشورها، سفر دشوار این نبرد قانونی را ادامه دهم.
زندگی تنها در سرزمینی بیگانه در سن ۸۳ سالگی لذت‌بخش نیست اگر هدفی برای زندگی مفید با زندگی و با مردم وجود نداشته باشد. عدالت و سعادت بشر اهداف والایی هستند که من دنبال کرده‌ام، هستم و به دنبال کردن آنها ادامه خواهم داد. آسمان، زمین و سرنوشت به من ماموریتی داده‌اند، من تا انتها خواهم رفت!
خیلی ممنون! (Kheyli kheili mamnoonam!)
خانم تران تو نگا، متولد ۱۹۴۲ در استان سوک ترانگ، خبرنگار خبرگزاری آزادی‌بخش ویتنام جنوبی بود و در طول جنگ در معرض عامل نارنجی/دیوکسین قرار گرفت. در اوایل دهه ۱۹۹۰، خانم نگا در فرانسه ساکن شد. طبق نتایج معاینه پزشکی، غلظت دیوکسین در خون او بالاتر از حد استاندارد تعیین‌شده بود که منجر به عوارض جدی برای سلامتی او شد. در سال ۲۰۱۳، خانم تران تو نگا در دادگاه اِوری (شهری که در حومه پاریس زندگی می‌کند) علیه شرکت‌های شیمیایی آمریکایی که عامل نارنجی/دیوکسین تولید می‌کردند و توسط ارتش آمریکا در طول جنگ ویتنام مورد استفاده قرار می‌گرفتند، شکایت کرد. او یکی از موارد نادری است که می‌تواند دعاوی مربوط به عامل نارنجی را پیگیری کند زیرا سه شرط را دارد: شهروند فرانسوی (با اصالت ویتنامی)؛ ساکن فرانسه بودن، جایی که قانون اجازه رسیدگی به دعاوی بین‌المللی برای محافظت از شهروندان فرانسوی در برابر اشخاص حقوقی سایر کشورها که در خارج از کشور مرتکب جنایاتی شده‌اند که به شهروندان فرانسوی آسیب رسانده است؛ و خود قربانی عامل نارنجی/دیوکسین بودن. او توسط تعدادی از وکلا و فعالان اجتماعی فرانسوی که برای قربانیان عامل نارنجی ویتنامی با هم کار می‌کنند، حمایت و همراهی می‌شود. در ۱۰ مه ۲۰۲۱، پس از جلسه رسیدگی، دادگاه فرانسوی اِوری به نفع دفاعیات شرکت‌های خوانده رأی داد که آنها «به دستور و برای دولت ایالات متحده عمل کرده‌اند» و بنابراین از «مصونیت» برخوردارند، زیرا هیچ دولت مستقلی نباید صلاحیت و قضاوت دولت مستقل دیگری را در مورد اقدامات خود بپذیرد (یعنی با استناد به اصل مصونیت قضایی ملی طبق حقوق بین‌الملل). وکلای خانم تران تو نگا به این تصمیم دادگاه اوری اعتراض کرده و تأکید کرده‌اند که این شرکت‌ها «مناقصه» کرده‌اند، به این معنی که تحت فشار عمل نکرده‌اند؛ دادگاه اوری یک اصل منسوخ (اصل مصونیت قضایی ملی) را اعمال کرده است که «مغایر با اصول مدرن حقوق بین‌الملل» و قانون فرانسه است. در ژوئن ۲۰۲۱، خانم تران تو نگا درخواست تجدیدنظر خود را به دادگاه تجدیدنظر پاریس (فرانسه) ارائه کرد. در تاریخ ۷ مه ۲۰۲۴، جلسه استدلال در دادگاه تجدیدنظر پاریس برگزار خواهد شد. |
منبع
نظر (0)