Giáo viên hướng dẫn học sinh ôn thi vào lớp 10 đạt điểm cao

Kỹ năng giải bài toán thực tế khi thi lớp 10

Giáo viên Nguyễn Tiến Thùy của Trường THCS Hà Huy Tập (Q.Bình Thạnh) cho biết các bài toán thực tế trong đề thi tuyển sinh lớp 10 đề cập chủ yếu về toán phần trăm, tính tiền điện, tính thể tích, diện tích… Đây là các vấn đề trong cuộc sống hàng ngày có sử dụng kiến thức toán học để giải quyết.

Để giải được dạng toán này, học sinh cần phân tích các yếu tố, dữ liệu trong đề để xác định những dữ liệu này liên quan đến công thức toán học nào. Đa số học sinh gặp khó khăn ở khâu đọc hiểu, tóm tắt đề. Toán thực tế viết thành lời văn nên nhiệm vụ của học sinh phải chuyển từ lời văn sang công thức toán học. 

Do đó, học sinh cần có kỹ năng đọc hiểu và tóm tắt đề, nắm rõ kiến thức cơ bản. Các em có thể rèn kỹ năng đọc hiểu đề thi bằng cách đọc kỹ đề, tự viết các dữ liệu thành một bài toán theo công thức toán đã học… Học sinh phải rèn luyện thường xuyên để nắm bắt những bài toán thực tế thường được đưa về dạng toán tính phần trăm, giải bài toán bằng cách lập phương trình, hệ phương trình.

Kỹ năng ôn tập và làm bài thi môn ngữ văn

Chuyên viên phụ trách môn ngữ văn của Sở GD-ĐT TP.HCM, ông Trần Tiến Thành cho hay, định hướng đề thi tuyển sinh lớp 10 môn ngữ văn năm nay sẽ có “độ mở” cao. Vì vậy, học sinh cần tập trung rèn luyện kỹ năng và tích lũy kiến thức để thực hiện tốt nhất các yêu cầu của đề bài.

Thời điểm này, theo ông Thành, học sinh lớp 9 nên lựa chọn những văn bản (báo chí, bài bình luận, sách khoa học…) có nội dung phù hợp với lứa tuổi, gắn với tình hình thời sự để luyện tập các kỹ năng đọc hiểu như: phát hiện, nhận diện, giải mã từ ngữ, chi tiết, hình ảnh, tìm vấn đề tiếng Việt có trong văn bản. Đồng thời, học sinh nên tập tóm tắt văn bản, nối kết văn bản đang đọc với văn bản khác liên quan, liên hệ với thực tế cuộc sống, đưa ra quan điểm cá nhân về vấn đề đặt ra trong văn bản; có thể sáng tạo cách thể hiện khác, đề xuất giải pháp, đặt nhan đề mới…

Khi trả lời các câu hỏi đọc hiểu, thí sinh cần đọc toàn bộ văn bản để nắm nội dung; trả lời ngắn gọn, rõ ràng theo đúng yêu cầu của đề, tránh lan man, dài dòng không cần thiết.

Khi tạo lập bài văn nghị luận xã hội 500 chữ, ngoài đảm bảo cấu trúc thì thí sinh phải phân tích, xác định đúng vấn đề cần nghị luận. Từ đó, các em triển khai vấn đề nghị luận thành những luận điểm, vận dụng tốt thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lý lẽ và dẫn chứng đặc biệt rút ra bài học nhận thức và hành động.

Ở phần này, ông Tiến Thành lưu ý, thí sinh cần tránh: thiếu thao tác lập luận (chẳng hạn thiếu giải thích về vấn đề bàn luận), vận dụng các thao tác lập luận chưa hiệu quả (dẫn chứng chưa sát với vấn đề, thiếu phân tích dẫn chứng để làm rõ vấn đề…); hoặc chưa rút ra được bài học cho bản thân thông qua việc bàn luận về vấn đề, các ý bàn luận chưa phong phú, chưa sâu sắc, còn sơ sài.

Còn với phần tạo lập văn bản nghị luận văn học, ông Thành nhắc nhở thí sinh cần nắm vững kỹ năng viết bài văn nghị luận văn học, đọc thêm các tác phẩm ngoài sách giáo khoa có cùng chủ đề; dùng kiến thức và trải nghiệm đọc tác phẩm để giải quyết một tình huống cụ thể.

Ông Thành chỉ ra hạn chế của thí sinh những năm trước như: diễn xuôi lại tác phẩm, bài viết thiếu cảm xúc do ít đọc, ít suy tư, cũng có thể do học vẹt hay không hiểu rõ yêu cầu đề thi, viết lại các nội dung đã học một cách máy móc… để học sinh lưu ý trong kỳ thi sắp tới.

“Ngoài ra, một số nguyên nhân ảnh hưởng đến bài làm của thí sinh gồm: phân bố thời gian không hợp lý cho các phần, các câu; đọc đề không kỹ dẫn đến trả lời không đúng trọng tâm hoặc trả lời dài dòng, thừa ý; phần trình bày thì viết chữ cẩu thả, khó đọc, bài làm không hoàn chỉnh (do quá say sưa viết về ý nào đó dẫn đến quên kết bài hoặc kết bài quá sơ sài)”, ông Thành lưu ý.

Mặt khác, cũng có em bị ám ảnh bởi suy nghĩ đề thi tuyển sinh là phải khó, “phải có nhiều bẫy” dẫn đến tâm trạng lo lắng, căng thẳng, áp lực, ảnh hưởng đến bài làm và đây là điều thí sinh cần tránh, theo chuyên viên phụ trách môn ngữ văn của Sở GD-ĐT TP.HCM.

Ôn kiến thức theo cấu trúc đề thi tiếng Anh

Theo giáo viên Nguyễn Thị Bích Chi của Trường THCS Vân Đồn (Q.4, TP.HCM), học sinh nên bám sát cấu trúc đề thi tuyển sinh lớp 10 môn tiếng Anh để chuẩn bị kiến thức. Chẳng hạn, phần đầu tiên thường liên quan đến phát âm và từ vựng nên học sinh cần nắm từ vựng, dạng thì, dạng từ, chú ý cách phát âm trong quá trình học, chú trọng vào những âm cuối. 

Đối với phần kiểm tra, đánh giá độ hiểu biết thông qua những hình ảnh thông báo, bảng hiệu thường ngày bằng tiếng Anh, học sinh phải nắm thêm kiến thức xã hội cùng những nội dung giáo viên hướng dẫn trong quá trình học.

Ở phần bài đọc hiểu True-False (Đúng-Sai) có sự phân hóa, vận dụng cao nghiêng về từ vựng nhiều nên đòi hỏi học sinh phải có vốn từ tốt. Chủ đề bài đọc hiểu thường là những chủ đề học sinh đã được học. Trong phần này, học sinh thường mất điểm do đọc đề không kỹ nên trả lời sai.

Bên cạnh đó, theo giáo viên Bích Chi, để chuẩn bị kiến thức tốt nhất cho kỳ thi tuyển sinh lớp 10, học sinh phải biết phân loại dạng từ như danh từ, tính từ, động tự, trạng từ, thuộc từ vựng, nắm vững kiến thức ngữ pháp, viết câu đồng nghĩa với câu đã cho để áp dụng khi làm bài. Trong phần tự luận, học sinh cần đặc biệt chú ý đến chính tả khi làm bài, dù viết đúng ngữ pháp nhưng sai chính tả cũng không được tính điểm.