Ngày môi trường thế giới năm 2023 được Chương trình môi trường Liên Hiệp Quốc (UNEP) phát động với chủ đề “Giải pháp cho ô nhiễm nhựa” (Solutions to Plastic Pollution), trong đó tập trung thực hiện chiến dịch “Chống ô nhiễm nhựa” (Beat Plastic Pollution).
Làng hương Quảng Phú Cầu (H.Ứng Hòa, Hà Nội) – “thủ phủ” phế liệu với vô số rác thải nhựa được thải ra môi trường
Theo đánh giá của UNEP, ô nhiễm môi trường từ rác thải nhựa đang trở thành vấn đề bức thiết hàng đầu mà các quốc gia trên thế giới phải đối mặt. Hằng năm, trên thế giới có khoảng 400 triệu tấn nhựa được sản xuất, một nửa trong số đó được thiết kế chỉ sử dụng một lần, ít hơn 10% được tái chế. Ước tính, có khoảng 19 – 23 triệu tấn được thải ra hồ, sông và biển hằng năm.
Microplastic là các hạt nhựa nhỏ đi vào thức ăn, nguồn nước và không khí. Ước tính mỗi người trên hành tinh có thể phải tiếp nhận hơn 50.000 hạt nhựa mỗi năm. Nhựa dùng một lần bị vứt bỏ hoặc đốt cháy gây hại cho sức khỏe con người, gây ô nhiễm các hệ sinh thái, từ đỉnh núi đến đáy đại dương.
Trong thời gian qua, Việt Nam đã và đang thực thi nhiều cơ chế, chiến lược, chính sách, đề án để giảm thiểu rác thải nhựa, bảo vệ môi trường. Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 đã được bổ sung quy định về giảm thiểu, tái sử dụng, tái chế và xử lý chất thải nhựa; hạn chế sử dụng các sản phẩm nhựa dùng một lần và túi nilon khó phân hủy; khuyến khích sản xuất các sản phẩm thân thiện với môi trường thay thế sản phẩm nhựa truyền thống.
Rác thải nhựa đang được báo động trên toàn cầu
Để hưởng ứng Ngày môi trường thế giới và Tháng hành động vì môi trường năm 2023, Bộ TN-MT khuyến khích các địa phương thực hiện nhân rộng các mô hình hiệu quả trong việc tổ chức thu gom, phân loại, xử lý rác thải sinh hoạt, rác thải nhựa tại nguồn. Đối với các tỉnh, thành phố, cần có ít nhất 1 mô hình cụ thể về chống ô nhiễm nhựa hiệu quả tại địa phương.
Bên cạnh đó, Bộ TN-MT cũng đề nghị các bộ, ban, ngành, đoàn thể và UBND các tỉnh, thành phố tổ chức các hoạt động hưởng ứng Ngày đại dương thế giới, Tuần lễ biển và hải đảo Việt Nam, với chủ đề “Khai thác, sử dụng bền vững tài nguyên, bảo vệ môi trường biển và hải đảo”.
Đặc biệt, tại 28 tỉnh, thành phố có biển trên toàn quốc cần phải có các hoạt động ra quân làm sạch bờ biển đáp ứng yêu cầu, sau thời gian ra quân hưởng ứng Tuần lễ biển và hải đảo Việt Nam không còn tình trạng rác thải trôi dạt bờ biển; tổ chức khởi công, xây dựng, bàn giao các công trình bảo vệ môi trường phục vụ lợi ích cộng đồng và phát triển bền vững kinh tế biển, thích ứng với biến đổi khí hậu.
