Các bệnh viện tuyến cuối ghi nhận nhiều trường hợp vì điều trị sốt xuất huyết tại nhà, chủ quan đến bệnh viện muộn đã có những hậu quả đáng tiếc.
 |
| Bệnh nhân điều trị sốt xuất huyết tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương. (Ảnh: Hoàng Lê) |
Sai lầm vì nghĩ hết sốt là hết bệnh khi mắc sốt xuất huyết
Cả nước hiện đã ghi nhận hơn 93.800 ca mắc sốt xuất huyết, 26 trường hợp tử vong. Tại Hà Nội, số ca mắc sốt xuất huyết vẫn tiếp tục tăng, toàn thành phố đã ghi nhận trên 15.300 ca.
Theo bác sĩ chuyên khoa II (BSCK II) Nguyễn Trung Cấp – Phó Giám đốc Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương (TW), sốt xuất huyết chia thành các giai đoạn (các pha) khác nhau, cụ thể:
Pha 1: Bệnh nhân sốt cao, đau đầu, khó chịu kéo dài khoảng 3 ngày. Pha này khiến bệnh nhân rất khó chịu do sốt cao, đau đầu, nôn, nhưng ít gây biến chứng nặng, chỉ hạ sốt, uống oresol.
Pha 2: Từ cuối ngày thứ 3 – hết ngày thứ 7.
Bệnh nhân có 2 tình trạng, ở nhóm bệnh nhân diễn biến tốt (94% số người) sẽ dần khỏi. 6% bệnh nhân còn lại, nguy cơ diễn biến nặng, máu trong lòng mạch cô đặc. Nếu nặng có thể dẫn đến tụt huyết áp, sốc.
“Khi bị sốt xuất huyết, tùy theo pha nào của bệnh mà cần xét nghiệm các chỉ số khác nhau. Ở pha đầu, trong 3 ngày đầu, xét nghiệm chỉ số dương tính là quan trọng, nhưng nếu ngày thứ 4 mới xét nghiệm, có thể âm tính. Vì thế, ở một số bệnh nhân dù có sốt xuất huyết trên lâm sàng, nhưng xét nghiệm có thể âm tính, vẫn phải nghĩ là sốt xuất huyết. Xét nghiệm ngày sau lại có thể dương tính. Khi tiếp nhận một kết quả xét nghiệm, phải hiểu rõ được tiến hành pha nào của bệnh để biết được giá trị của xét nghiệm”, Phó Giám đốc Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TW cho hay.
Tại các bệnh viện tuyến cuối, ghi nhận nhiều trường hợp bệnh nhân sốt xuất huyết nguy kịch, trong đó có cả người trẻ. Nhiều trường hợp vì điều trị tại nhà, chủ quan đến bệnh viện muộn đã có những hậu quả đáng tiếc.
Tại Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai đã ghi nhận 6 trường hợp tử vong do sốt xuất huyết, đa số là do đến viện muộn với bệnh cảnh sốc giảm thể tích, rối loạn đông máu và suy đa phủ tạng.
Còn tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TW cũng đã có không ít trường hợp sai lầm đáng tiếc là sau giai đoạn đầu của bệnh, bệnh nhân và người chăm sóc thấy cắt cơn sốt thường chủ quan nghĩ rằng bệnh đã khỏi. BSCK II Nguyễn Trung Cấp chia sẻ về trường hợp nữ sinh viên đang theo học tại Hà Nội xuất hiện triệu chứng sốt cao trong những ngày đầu mắc sốt xuất huyết.
Trong giai đoạn này, bệnh nhân nghỉ tại nhà, được bạn cùng phòng chăm sóc và theo dõi sát. Đến ngày thứ 5, bệnh nhân lui sốt. Nghĩ rằng bệnh gần khỏi nên người bạn cùng phòng cho bệnh nhân nghỉ ngơi một mình tại nhà để đi học.
Tuy nhiên, chỉ trong một thời gian ngắn, tình trạng nữ sinh bất ngờ diễn biến nặng lên. Lúc được bạn cùng phòng phát hiện, cô gái đã rơi vào tình trạng sốc do mất máu, thoát huyết tương. Bệnh nhân được đưa vào bệnh viện nhưng đã quá muộn và tử vong sau đó.
Có trường hợp tương tự người lớn tuổi, lúc sốt cao pha 1 thì con cái ở nhà chăm sóc, sang pha 2 đỡ sốt con cái đi làm, để cụ ông ở nhà một mình, đến cuối buổi quay về thì cụ ông đã diến tiễn nặng.
Các dấu hiệu nhận biết sốt xuất huyết có thể tiến triển nặng
Theo các chuyên gia, điều lo ngại nhất ở bệnh nhân mắc sốt xuất huyết là tình trạng sốc, thường xảy ra ở pha 2, khó theo dõi. Nếu bệnh nhân được can thiệp tốt ngay từ khi có dấu hiệu cảnh báo, chưa sốc thì phục hồi nhanh. Nếu không phát hiện được để diễn tiến sang tình trạng sốc thì diễn biến vô cùng xấu, tỷ lệ cứu sống không được cao.
BSCKII Nguyễn Trung Cấp cũng chỉ ra những dấu hiệu cảnh báo sốt xuất huyết chuyển nặng người dân cần đặc biệt lưu ý:
Bệnh nhân mệt. Đặc biệt trẻ em, người già có thể lờ đờ, li bì, chậm chạp. Trẻ mấy người trước khóc nhiều, nay lả đi.
– Một số bệnh nhân đau tức vùng gan.
– Một số bệnh nhân đau khắp bụng.
– Một số bệnh nhân nôn, buồn nôn (Nôn 3 lần/8 tiếng được tính là nôn nhiều)
– Chảy máu chân răng, xuất huyết…
“Đây là những dấu hiệu cảnh báo bệnh có nguy cơ diễn biến nặng. Xét nghiệm thấy giảm tiểu cầu, cô đặc máu, men gan tăng… Khi phát hiện những dấu hiệu cảnh báo phải đến ngay cơ sở y tế để được xử lý kịp thời. Vì khoảng thời gian điều trị để bệnh nhân hồi phục không có nhiều, chỉ vài tiếng. Nếu giai đoạn này bỏ lỡ 4-6 tiếng, bệnh nhân có thể rơi vào tụt huyết áp, sốc, chảy máu không kiểm soát, nguy cơ suy đa tạng…”, BSCKII Nguyễn Trung Cấp nói.
| Những đối tượng có nguy cơ cao diễn biến nặng khi mắc sốt xuất huyết:
– Nhóm dưới 4 tuổi, đặc biệt dưới 12 tháng tuổi. – Nhóm bệnh nền, dễ chảy máu, có bệnh xuất huyết giảm tiểu cầu vô căn, có bệnh đông máu, khó cầm máu. Không may khi sốt xuất huyết, giảm tiểu cầu mà chảy máu, cầm máu rất phức tạp. – Nhóm người béo phì, phản ứng với sốt xuất huyết rất mạnh mẽ, tỉ lệ nặng ở nhóm này cao hơn. Khi xảy ra diễn biến nặng, xử lý khó khăn hơn rất nhiều. – Phụ nữ mang thai bị sốt xuất huyết có thể đẻ bất cứ lúc nào. Nếu tiểu cầu giảm, nguy cơ chảy máu trong cuộc đẻ rất lớn. – Một số nhóm khác, người nhóm máu O có thể nặng hơn người nhóm máu khác…nhưng chỉ là những yếu tố phụ. |
