រូបភាពនៃចម្ប៉ាក្នុងព្រលឹងនៃកំណាព្យ Ban Thanh Tu Huu

Do Ban Citadel (ហៅថា Hoang De Citadel កំឡុងសម័យ Tay Son សព្វថ្ងៃនៅ An Nhon Ward, Gia Lai) មិនត្រឹមតែជាឃ្លាំងប្រវត្តិសាស្ត្រប៉ុណ្ណោះទេ កន្លែងដែលមានស្លែដែលនៅតែបង្កប់ទៅដោយដង្ហើមចម្ប៉ាប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងត្រូវបានចាត់ទុកថាជា "ទឹកដីបរិសុទ្ធ" នៃកំណាព្យ និងមិត្តភាពផងដែរ។

វានៅទីនេះដែលបានឃើញការជួបដោយអព្ភូតហេតុនៃកវីវ័យក្មេងបួននាក់ដែលបន្ទាប់មកបានបង្កើតក្រុមអក្សរសាស្ត្រពិសេសមួយក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រកំណាព្យវៀតណាម៖ Ban Thanh Tu Huu រួមមាន Quach Tan, Han Mac Tu, Yen Lan និង Che ​​Lan Vien ។ ពួកគេមិនបានបង្កើតសាលាទេ មិនបានធ្វើសេចក្តីប្រកាសជាចំណងទេ ប៉ុន្តែគ្រាន់តែមករួមគ្នាដោយភាពសុខដុមរមនាដោយចិត្តចង់បង្ហាញពីស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ននៅក្នុងពាក្យនីមួយៗ។ ពីយប់ដែលអង្គុយនៅលើប៉ម East Gate Tower មើលព្រះច័ន្ទនៅលើប្រាសាទបុរាណ ពួកគេមិនត្រឹមតែបន្សល់ទុកនូវកំណាព្យអមតៈប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែក៏ជារឿងខ្លីមិត្តភាពដ៏កម្រនៅក្នុងពិភពអក្សរសាស្ត្រផងដែរ។

ជួបគ្នាក្រោមម្លប់បន្ទាយបុរាណ

កូនច្បងនៃក្រុមគឺ Quach Tan (1910 - 1992) មកពីភូមិ Truong Dinh (ឥឡូវឃុំ Binh An ស្រុក Gia Lai) ដែលជាម្ចាស់កំណាព្យ Tang ដែលមានរចនាប័ទ្មបុរាណទន់ភ្លន់។ Han Mac Tu (1912 - 1940) ឈ្មោះពិត Nguyen Trong Tri កើតនៅ Quang Binh (ឥឡូវខេត្ត Quang Tri) ប៉ុន្តែបានលះបង់ពេញមួយជីវិតរបស់គាត់ដើម្បី Quy Nhon ។ Yen Lan (1916 - 1998) ឈ្មោះពិត Lam Thanh Lang ជាមិត្តភក្តិកុមារភាពរបស់ Che Lan Vien (1920 - 1989) ឈ្មោះពិត Phan Ngoc Hoan ។

កវី Yen Lan, Che Lan Vien (ពីស្តាំទៅឆ្វេង) និងសិល្បករទៅទស្សនាផ្នូររបស់កវី Bich Khe នៅ Quang Ngai ក្នុងឆ្នាំ ១៩៨៨។

រូបថត៖ ឯកសារ

ក្នុងសៀវភៅអនុស្សាវរីយ៍ ចងចាំទ្រង់ជារៀងរហូត អ្នកស្រី Nguyen Thi Lan (ភរិយាកវី Yen Lan) បានរៀបរាប់ថា ផ្ទះរបស់ Che Lan Vien ស្ថិតនៅជាប់នឹងក្លោងទ្វារខាងកើតនៃបន្ទាយ Binh Dinh (បន្ទាយដែលសាងសង់ដោយរាជវង្សង្វៀនក្នុងឆ្នាំ ១៨១៤ ចម្ងាយប្រហែល ៦ គីឡូម៉ែត្រភាគអាគ្នេយ៍នៃប្រាសាទអធិរាជ) ផ្ទះតែប៉ុន្មានរយជំហានប៉ុណ្ណោះពី Yen ។ កាលនៅក្មេង អ្នកទាំងពីរតែងតែអញ្ជើញគ្នាទៅប៉ម East Gate ដើម្បីមើលព្រះច័ន្ទ។ វាមកពីស្រមោលនៃប៉មដែលគ្របដណ្ដប់ដោយស្លែ ពីភាពសោកសៅមុនប្រវត្តិសាស្ត្ររសាត់ ដែលកំណាព្យ Dieu tan ឬ Gieng luon កើតឡើង។

នៅព្រឹកមួយក្នុងឆ្នាំ 1930 Yen Lan បានជួប Han Mac Tu នៅពេលដែលគាត់ និងអ្នកនិពន្ធ Nguyen Cong Hoan បានទៅសួរសុខទុក្ខឪពុករបស់នាង។ ពីជំនួបនោះ មិត្តភាពបានរីកដុះដាលឡើង។ Yen Lan បាន​ក្លាយ​ជា​មិត្ត​ភក្តិ​ជាមួយ Han បន្ទាប់​មក​បាន​នាំ Che Lan Vien ។ នៅឆ្នាំ 1931 Han Mac Tu បានណែនាំ Quach Tan ហើយពីទីនោះ បណ្តុំកំណាព្យត្រូវបានបង្កើតឡើង។

ឈ្មោះ Ban Thanh Tu Huu មិន​ត្រូវ​បាន​គេ​ដាក់​ឲ្យ​ទេ ប៉ុន្តែ​ដោយ​មិត្ត​ភក្តិ​ដែល​ស្រឡាញ់​កំណាព្យ​ដោយ​គោរព។ អ្នកផ្តួចផ្តើមគំនិតគឺលោក Tran Thong មកពីភូមិ Kien My ស្រុក Binh Khe (ឥឡូវ Gia Lai ) នៅពេលដែលគាត់បានប្រៀបធៀបកវីទាំងបួនទៅនឹងសត្វពិសិដ្ឋទាំងបួននៃបូព៌ាគឺ Dragon - Han Mac Tu, Unicorn - Yen Lan, Turtle - Quach Tan, Phoenix - Che Lan Vien ។ ការប្រៀបធៀបនោះពិតជាគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍ និងពិតខ្លះចំពោះនិស្ស័យរបស់មនុស្សម្នាក់ៗ។ Han Mac Tu មានទេពកោសល្យខ្លាំង ប៉ុន្តែអាយុខ្លី។ Yen Lan ពោរពេញដោយមិត្តភាព និងសេចក្តីស្រលាញ់នៃជីវិត។ Quach Tan មានភាពខ្ជាប់ខ្ជួន តស៊ូ និងស្មោះត្រង់ចំពោះកំណាព្យ Tang ។ ចែ ឡានវៀន មានភាពវៃឆ្លាត និងកាចសាហាវ ដែលលេចចេញជាបាតុភូតចម្លែកក្នុងអក្សរសិល្ប៍វៀតណាម។

កន្លែងកំណាព្យ Binh Dinh

យោងតាមអ្នកនិពន្ធ Le Hoai Luong (Gia Lai) លោក Yen Lan ក្នុងជីវិតរបស់គាត់បាននិយាយថា ក្រុម Ban Thanh Tu Huu តែងតែជួបគ្នាដើម្បីអានកំណាព្យ ពិភាក្សាពាក្យ និងចែករំលែកគំនិតច្នៃប្រឌិត ជួនកាលនៅផ្ទះ Han Mac Tu នៅ Quy Nhon ជួនកាលនៅបន្ទាយ Binh Dinh ។ “Quach Tan នៅតែស្មោះត្រង់នឹងកំណាព្យ Tang ខណៈពេលដែលមិត្តទាំងបីបានផ្លាស់ប្តូរពីមនោសញ្ចេតនាទៅជានិមិត្តរូប និងអរូបីនិយម បង្កើត “សាលាកំណាព្យ” ដាច់ដោយឡែករបស់ Binh Dinh។ ទោះបីជាមានភាពខុសប្លែកគ្នាក៏ដោយ ក៏ពួកគេនៅតែស្និទ្ធស្នាល គោរពទេពកោសល្យរបស់គ្នាទៅវិញទៅមក ហើយមានវត្តមានយ៉ាងឧឡារិកនៅក្នុង កវីវៀតណាម Hoai Thanh”។

ភាពស្រពិចស្រពិលនៃអរិយធម៌ចំប៉ានៅទីតាល់ Do Ban គឺជាការបំផុសគំនិតសម្រាប់ក្រុម Ban Thanh Tu Huu ។

រូបថត៖ ឌួង ញ៉ន

ក្នុងរយៈពេលតិចជាងមួយទសវត្សរ៍ (1936 - 1945) ក្រុមនេះបានបន្សល់ទុកពីការប្រមូលកំណាព្យបុរាណ៖ កំណាព្យឆ្កួត (ហាន់ ម៉ាក់ធូ) ការបំផ្លិចបំផ្លាញ (ឆេ ឡានវៀន) អណ្តូងគ្មានសណ្តាប់ធ្នាប់ (យ៉េនឡាន) រដូវបុរាណ (ក្វាចតាន់)។ ពួកគេមិនត្រឹមតែបង្កើនមុខមាត់កំណាព្យវៀតណាមប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងបានរួមចំណែកក្នុងការបង្កើត "កន្លែងកំណាព្យ Binh Dinh" ដាច់ដោយឡែក។

Do Ban Citadel ដែលជានិមិត្តរូបនៃអរិយធម៌ធ្លាក់ចុះ រួមជាមួយនឹងភាពស្រស់ស្អាតដ៏គួរឱ្យភ្ញាក់ផ្អើលនៃប៉មចាម បានក្លាយជាប្រភពនៃការបំផុសគំនិតមិនចេះចប់សម្រាប់ត្រីមាសនេះ។ ក្នុង​កំណាព្យ​របស់​ហាន ព្រះ​ច័ន្ទ​បាន​ក្លាយ​ជា​ការ​ឈ្លក់​វង្វេង​អស់​មួយ​ជីវិត។ ក្នុង​កំណាព្យ​របស់​ចែ រូប​ភាព​នៃ​ប៉ម​ចាម នារី​ចែម និង​ទុក្ខ​សោក​នៃ​ការ​បាត់​បង់​ជាតិ​បាន​ក្លាយ​ជា​រូបភាព​សិល្បៈ។ ជាមួយនឹង Yen Lan ដែលជាកន្លែងអាថ៌កំបាំងរបស់ Ben My Lang នៃជីវិតដ៏កំសត់របស់ស្ត្រី Chiem បានក្លាយជាសញ្ញាសម្គាល់តែមួយគត់។ ហើយ Quach Tan ជាមួយនឹងរចនាប័ទ្មបុរាណរបស់គាត់បានរក្សាទុកសម្រាប់កំណាព្យ "សំឡេងបុរាណ" នៅសម័យទំនើប។

មិត្តភាពមានរយៈពេលជាងកន្លះសតវត្ស

បើ​គិត​តែ​កំណាព្យ Ban Thanh Tu Huu គឺ​គ្រប់​គ្រាន់​ដើម្បី​ធ្វើ​ឲ្យ​មាន​ការ​ផ្លាស់​ប្តូរ។ ប៉ុន្តែ​អ្វី​ដែល​ធ្វើ​ឲ្យ​ពួក​គេ​ពិសេស​គឺ​ភាព​ស្និទ្ធស្នាល​របស់​ពួក​គេ ដោយ​ចាត់​ទុក​គ្នា​ទៅ​វិញ​ទៅ​មក​ជា​បងប្អូន​ពិត​ប្រាកដ។ ក្នុងសៀវភៅអនុស្សាវរីយ៍ លោកស្រី Nguyen Thi Lan បានរំលឹកថា៖ “បងប្អូនទាំងបី Tan, Lan និង Che ​​បានស្រលាញ់គ្នាដូចបងប្អូនពិតប្រាកដ។ យូរៗម្តង ពួកគេទាំងពីរមកពី Binh Dinh បានអញ្ជើញគ្នាទៅ Nha Trang ដើម្បីទៅលេង Tan”។ សម្រាប់អាពាហ៍ពិពាហ៍របស់ Che Lan Vien, Quach Tan បានយកចិត្តទុកដាក់លើការរៀបចំ និងបញ្ចុះបញ្ចូលគ្រួសារកូនក្រមុំ។ Yen Lan ទទួលបន្ទុកផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុ។ ចំណង​នោះ​បាន​ឆ្លង​ផុត​ភាព​ខុស​គ្នា​នៃ​បុគ្គលិក​លក្ខណៈ ឬ​គំនិត​សិល្បៈ។

អ្នកនិពន្ធ Le Hoai Luong (កណ្តាល) ប្រាប់រឿង Ban Thanh Tu Huu នៅឯផ្ទះអនុស្សាវរីយ៍កវី Yen Lan (An Nhon Dong Ward, Gia Lai)

រូបថត៖ HOANG TRONG

នៅថ្ងៃចុងក្រោយរបស់គាត់ Han Mac Tu បានប្រគល់ការងារក្រោយខ្នងរបស់គាត់ទៅ Quach Tan ។ ថ្វីត្បិតតែសង្រ្គាមបានធ្វើឱ្យបាត់បង់សាត្រាស្លឹករឹតជាច្រើនក៏ដោយ ក៏គាត់នៅតែខិតខំប្រឹងប្រែងបោះពុម្ពកំណាព្យរបស់មិត្តគាត់ សូម្បីតែចម្លងវាចេញពីការចងចាំក៏ដោយ។ បន្ទាប់ពី Han បានទទួលមរណភាព ហើយត្រូវបានគេបញ្ចុះនៅអាណានិគមមនុស្សឃ្លង់ Quy Hoa វាគឺជា Quach Tan និងក្រុមគ្រួសាររបស់គាត់ ដែលបានយកអដ្ឋិធាតុរបស់មិត្តរបស់គាត់ទៅ Ghenh Rang (ឥឡូវនេះនៅ Quy Nhon Nam Ward, Gia Lai)។ កន្លែង​នោះ​ឥឡូវ​បាន​ក្លាយ​ទៅ​ជា​ភ្នំ Thi Nhan ជា​គោលដៅ​វប្បធម៌​ដ៏​ល្បីល្បាញ​របស់ Quy Nhon។

នៅឆ្នាំ 1998 មុនពេលស្លាប់ Yen Lan បានសុំកូនប្រុសរបស់នាងទៅ Ghenh Rang ដើម្បីទៅមើលផ្នូររបស់ Han ។ នៅពីមុខផ្នូររបស់មិត្តភ័ក្តិរបស់គាត់ ចំពេលមានសម្លេងខ្យល់ និងរលក គាត់ហាក់ដូចជាបានឃើញម្តងទៀតនូវភាពងប់ងល់របស់គាត់ រាត្រីព្រះច័ន្ទនៃកំណាព្យដែលជួបជុំគ្នា។

ផ្នូររបស់ Han Mac Tu នៅភ្នំ Thi Nhan

រូបថត៖ HOANG TRONG

មិត្តទាំងបួនរបស់ Ban Thanh បានទទួលមរណៈភាពម្តងមួយៗ ប៉ុន្តែរូបភាពរបស់ពួកគេនៅតែមាននៅក្នុងដួងចិត្តអ្នកស្រលាញ់កំណាព្យ។ អ្នកនិពន្ធ Le Hoai Luong បានស្នើថា Quy Nhon គួរតែមានផ្លូវមួយដាក់ឈ្មោះតាមមិត្តទាំងបួននៃ Ban Thanh ហើយផ្ទះអនុស្សាវរីយ៍មួយគួរតែត្រូវបានសាងសង់នៅលើភ្នំ Thi Nhan ឬបន្ថែមសារៈមន្ទីរអក្សរសាស្ត្រ Binh Dinh ដើម្បីគោរពដល់ពួកគេ និងអ្នកនិពន្ធដទៃទៀតជាច្រើនជំនាន់។ នោះមិនត្រឹមតែជាការសរសើរដ៏សក្តិសមចំពោះទេពកោសល្យដែលបានបន្សល់ទុកនូវស្លាកស្នាមអមតៈប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែវាក៏ជាកន្លែងជួបជុំសម្រាប់មនុស្សជំនាន់ក្រោយដើម្បីត្រឡប់ទៅបន្តប្រពៃណីកំណាព្យផងដែរ។ (ត្រូវបន្ត)

ប្រភព៖ https://thanhnien.vn/bong-dang-champa-trong-hon-tho-ban-thanh-tu-huu-185251023230501315.htm