ຄວາມປະທັບໃຈຈາກສີສັນວັດທະນະທໍາ

ໃນໂອກາດສະເຫຼີມສະຫຼອງ 80 ປີແຫ່ງວັນຊາດ ໄດ້ມີສີສັນພິເສດຂອງງານວາງສະແດງສິນຄ້າຂອງແຂວງ ດັກລັກ ບໍ່ພຽງແຕ່ພົ້ນເດັ່ນດ້ວຍການອອກແບບທີ່ທັນສະໄໝປະສົມກັບເອກະລັກຂອງທ້ອງຖິ່ນເທົ່ານັ້ນ, ຫາກຍັງສ້າງບັນດາລາຍການສິລະປະພື້ນເມືອງທີ່ເປັນເອກະລັກສະເພາະ.

Báo Đắk Lắk•08/09/2025

ແຕ່ລະມື້ມີ 3 ເວລາ (9 - 11 ໂມງເຊົ້າ; 3 - 5 ໂມງແລງ; 7 - 9 ໂມງແລງ), ພື້ນທີ່ຂອງງານວາງສະແດງ ດັກລັກ ແມ່ນເຕັມໄປດ້ວຍນັກທ່ອງທ່ຽວ. ສຽງຄ້ອງຍາວທີ່ດັງກ້ອງກັງວົນຈາກປ່າໃຫຍ່ປະສົມກັບສຽງກອງ, ເຕັ້ນ xoang ທີ່ຄຶກຄື້ນ; ປະສານສຽງຂັບຮ້ອງຂອງຊາວປະມົງເຂດພາກກາງ, ສຽງຂັບຮ້ອງ ບາເຈົາ ຂອງຊາວປະມົງແຄມທະເລ... ສຽງເພງທີ່ກົມກຽວກັນນັ້ນ ໄດ້ສະແດງໃຫ້ເຫັນເຖິງ ດັກລັກ ພາຍຫຼັງການເຕົ້າໂຮມກັນ - ບ່ອນທີ່ປ່າໄມ້ ແລະ ທະເລປະສົມເຂົ້າກັນໃນຈັງຫວະຊີວິດ. ແລະ ມັນບໍ່ພຽງແຕ່ ແມ່ນດົນຕີ ເທົ່ານັ້ນ, ຫາກຍັງແມ່ນລົມຫາຍໃຈຂອງປະຊາຄົມທີ່ໄດ້ຝາກໄວ້ຢູ່ທີ່ງານວາງສະແດງແຫ່ງຊາດ, ຢູ່ໃຈກາງນະຄອນຫຼວງຮ່າໂນ້ຍ.

ແບ່ງປັນກ່ຽວກັບວຽກງານກະກຽມ, ນັກສິລະປະກອນ ຕຸ໋ນມິງ (ຕາແສງ ຕ່ຽນນາມ) ໃຫ້ຮູ້ວ່າ: “ພວກເຮົາໄດ້ເລືອກເຟັ້ນບັນດາລາຍການສະແດງທີ່ພົ້ນເດັ່ນມາສະແດງຢູ່ງານວາງສະແດງນີ້, ສິ່ງທີ່ພວກເຮົາປາດຖະໜາບໍ່ພຽງແຕ່ສະແດງເທົ່ານັ້ນ, ຫາກຍັງແນະນຳເພື່ອໃຫ້ປະຊາຊົນໄດ້ຮູ້ສຶກເຖິງລົມຫາຍໃຈໃນບັນດາມໍລະດົກວັດທະນະທຳທີ່ບັນພະບຸລຸດໄດ້ຮັກສາໄວ້ ແລະ ສືບທອດມາຫຼາຍລຸ້ນຄົນ…”.

ທ່ານເລຂາທິການໃຫຍ່ຄະນະບໍລິຫານງານສູນກາງພັກແຂວງ ຮ່ວາງທ້ຽນເຍີນ (ໜ້າຊ້າຍ) ເຈລະຈາກັບບັນດານັກສິລະປິນ. ພາບ: ສະໜອງໂດຍ ຫໍພິພິທະພັນ ດັກລັກ

ບໍ່ພຽງແຕ່ດົນຕີເທົ່ານັ້ນ, ຫໍວາງສະແດງຂອງແຂວງ ດັກລັກ ຍັງດຶງດູດນັກທ່ອງທ່ຽວມາຈາກບັນດາຊ່ອງຂອງເຄື່ອງຫັດຖະກຳ. ຢູ່ທີ່ນີ້, ນັກທ່ອງທ່ຽວສາມາດເຫັນໄດ້ຢ່າງງ່າຍດາຍເຖິງຄວາມຄ່ອງແຄ້ວຂອງມືເຮັດວຽກພ້ອມກັບຄວາມກະຕືລືລົ້ນ ແລະ ການຕ້ອນຮັບ. ນັ້ນແມ່ນບັນດານັກສິລະປະຂອງໝູ່ບ້ານ ຕົງຈູ (ເຂດຕາແສງ ເອີກົກ) ໄດ້ແນະນຳບັນດາການເຄື່ອນໄຫວ ແລະ ເຕັກນິກການຖັກແສ່ວລວດລາຍ; ຊ່າງຝີມືຂອງໝູ່ບ້ານຢອກດົ່ງ (ຕາແສງ ລຽນເຊີນ) ຄ່ອຍໆປັ້ນເຄື່ອງປັ້ນດິນເຜົາ ແລະ ເລົ່າເລື່ອງກຳເນີດຂອງເຄື່ອງປັ້ນດິນເຜົາ ແລະ ໄຟ; ແລະ ຊ່າງຝີມືຢູ່ຕາແສງ O Loan ແລະ Tuy An Nam ແມ່ນມີຄວາມຊຳນານໃນການຖັກແສ່ວ ແລະ ຖັກແສ່ວຕາຫນ່າງແຕ່ລະ...

ມັນສາມາດເວົ້າໄດ້ວ່າການສະແດງສົດຂອງຊ່າງຝີມືທີ່ຖືກຕ້ອງຢູ່ໃນຫ້ອງວາງສະແດງຊ່ວຍໃຫ້ນັກທ່ອງທ່ຽວບໍ່ພຽງແຕ່ສັງເກດເຫັນ, ແຕ່ຍັງປະສົມປະສານແລະປະສົບການ. ຜູ້ຊົມສາມາດລອງຫຼິ້ນເຄື່ອງດົນຕີແຕ່ລະອັນ, ຮູ້ຈັກກັບເຄື່ອງດົນຕີດ້ວຍໄມ້ໄຜ່, ຫຼືເຂົ້າຮ່ວມກັບຊ່າງຫັດຖະກໍາໃນການທໍຜ້າ, ຖັກແສ່ວ, ຖັກແສ່ວ, ແລະເຮັດເຄື່ອງປັ້ນດິນເຜົາ. ກິດຈະກໍາທີ່ເບິ່ງຄືວ່າງ່າຍດາຍເຫຼົ່ານີ້ປະຕິບັດຢູ່ໃນຄວາມເລິກຂອງວັດທະນະທໍາ, ອຸດສາຫະກໍາພື້ນເມືອງແລະຄວາມຊົງຈໍາຂອງຊຸມຊົນ.

ຊາວເຜົ່ານຸ່ງ H’Yam Bkrông (ໝູ່ບ້ານຕຸ່ງຈູ, ເມືອງອ່າວໂກ໋) ແບ່ງປັນວ່າ: “ນີ້ແມ່ນໂອກາດເພື່ອໃຫ້ພວກເຮົາໄດ້ມີການພົວພັນ ແລະ ສ້າງແຮງບັນດານໃຈໃຫ້ຜູ້ຊົມ, ເມື່ອເຫັນນັກທ່ອງທ່ຽວເຂົ້າຮ່ວມ ແລະ ປະສົບຄວາມຕື່ນເຕັ້ນ, ຂ້າພະເຈົ້າເຊື່ອວ່າອາຊີບຫັດຖະກຳພື້ນເມືອງຍັງຄົງມີຊີວິດຊີວາ, ຖ້າຫາກພວກເຮົາຮູ້ວິທີຮັກສາ ແລະ ແຜ່ລາມອອກໄປ”.

ການພົວພັນໂດຍກົງໄດ້ສ້າງຄວາມປະທັບໃຈຢ່າງເລິກເຊິ່ງຕໍ່ນັກທ່ອງທ່ຽວ. ທ່ານນາງ ຫງວຽນທິແຄງ, ນັກທ່ອງທ່ຽວຢູ່ ແຂວງ ເງ້ອານ , ພາຍຫຼັງມານະພະຍາຍາມທໍລະນີດຕາໜ່າງ, ໃຫ້ຮູ້ວ່າ, ນີ້ແມ່ນຄັ້ງທຳອິດທີ່ນາງໄດ້ສຳຜັດກັບຫັດຖະກຳພື້ນເມືອງນີ້. ຊ່າງຫັດຖະກໍາມີຄວາມອົດທົນຫຼາຍໃນການຊີ້ນໍາຂອງນາງ, ແຕ່ເມື່ອນາງເລີ່ມເຮັດ, ນາງຮູ້ວ່ານີ້ແມ່ນວຽກທີ່ຂ້ອນຂ້າງຍາກ, ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ມີຄວາມລະມັດລະວັງແລະຊໍານິຊໍານານ. ສິ່ງທີ່ເຮັດໃຫ້ນາງແປກໃຈແມ່ນທຸກຂັ້ນຕອນແມ່ນເຮັດດ້ວຍມືທັງຫມົດ, ໂດຍບໍ່ມີການສະຫນັບສະຫນູນຂອງເຄື່ອງຈັກ, ສະນັ້ນນາງຊົມເຊີຍການເຮັດວຽກຫນັກແລະພອນສະຫວັນຂອງຊ່າງຝີມືຫຼາຍກວ່າເກົ່າ.

ນັກທ່ອງທ່ຽວຕື່ນເຕັ້ນປະສົບການຫຼິ້ນ lithophone. ພາບ: ສະໜອງໂດຍ ຫໍພິພິທະພັນ ດັກລັກ

ບໍ່ພຽງແຕ່ຜູ້ໃຫຍ່, ແຕ່ຍັງເດັກນ້ອຍໄດ້ຮັບຄວາມສົນໃຈ. ນາງ ດັ້ງກວກແອັງ, ນັກຮຽນຊັ້ນ 8 ຢູ່ໂຮງຮຽນມັດທະຍົມ ກວ໋າດຽນ (ຮ່າໂນ້ຍ) ແບ່ງປັນວ່າ: “ຂ້ອຍໄດ້ໄປຢ້ຽມຊົມຫຼາຍຮ້ານວາງສະແດງ, ແຕ່ສິ່ງທີ່ໜ້າປະທັບໃຈທີ່ສຸດແມ່ນແຂວງ ດັກລັກ ມີເຄື່ອງດົນຕີ, ສິລະປະກອນ, ຫັດຖະກຳພື້ນເມືອງ ແລະ ຮູບພາບມໍລະດົກວັດທະນະທຳຫຼາຍຮູບຫຼາຍແບບ, ຫວັງວ່າຈະມີໂອກາດໄດ້ມາຢ້ຽມຢາມ ແລະ ຮຽນຮູ້ຕື່ມອີກ.”

ການມີໜ້າ ແລະ ໃຫ້ກຳລັງໃຈຂອງການນຳທ້ອງຖິ່ນ ເມື່ອມາຢ້ຽມຢາມເຂດວາງສະແດງຂອງແຂວງ ກໍ່ແມ່ນແຫຼ່ງກຳລັງໜູນທາງດ້ານຈິດໃຈໃຫ້ບັນດາສະມາຊິກຄະນະຜູ້ແທນແຂວງ ດັກລັກ. ທ່ານຮອງເລຂາຄະນະພັກແຂວງ ຮ່ວາງທ້ຽນເຍີນ ໄດ້ລົງຢ້ຽມຢາມ ແລະ ຊຸກຍູ້ບັນດານັກສິລະປະກອນ; ສະແດງຄວາມເຄົາລົບນັບຖືຕໍ່ຄວາມມານະພະຍາຍາມປົກປັກຮັກສາ, ຖ່າຍທອດ ແລະ ແນະນຳບັນດາຄຸນຄ່າວັດທະນະທຳພື້ນເມືອງທີ່ເປັນເອກະລັກສະເພາະຂອງປະຊາຄົມຊາວເຜົ່າ ດັກລັກ. ທ່ານນາງເນັ້ນໜັກວ່າ, ນີ້ບໍ່ພຽງແຕ່ແມ່ນບ່ອນແນະນຳບັນດາຜົນງານໃນ 80 ປີຜ່ານມາເທົ່ານັ້ນ, ຫາກຍັງແມ່ນບ່ອນເຕົ້າໂຮມບັນດາເນື້ອໃນວັດທະນະທຳຂອງຊາວບັນດາເຜົ່າອີກດ້ວຍ. ຊ່າງຫັດຖະກຳບໍ່ພຽງແຕ່ເປັນ “ຊັບສົມບັດທີ່ມີຊີວິດຊີວາ” ຂອງຊຸມຊົນເທົ່ານັ້ນ, ຫາກຍັງເປັນຂົວຕໍ່ຊ່ວຍໃຫ້ຄົນຮຸ່ນໜຸ່ມເຂົ້າໃຈ, ຮັກແພງ ແລະ ມີຄວາມພູມໃຈໃນຮາກຖານຂອງຕົນຕື່ມອີກ. ໃນສະພາບການເຊື່ອມໂຍງຢ່າງເລິກເຊິ່ງໃນປະຈຸບັນ, ການຮັກສາເອກະລັກພິເສດແມ່ນສຳຄັນກວ່າ. ຜ່ານງານວາງສະແດງຄັ້ງນີ້, ພາບພົດຂອງດັກລັກແມ່ນດິນແດນທີ່ອຸດົມສົມບູນໄປດ້ວຍຮີດຄອງປະເພນີ, ເຕັມໄປດ້ວຍຄວາມມຸ່ງມາດປາດຖະໜາຢາກພັດທະນາຢ່າງແຮງເຖິງເພື່ອນມິດພາຍໃນ ແລະ ຕ່າງປະເທດ...

ຈາກສຽງຄ້ອງ, ເຄື່ອງດົນຕີພື້ນເມືອງ, ການຮ້ອງເພງ, ສິລະປະຂອງ ບ໋າຍໂຈ່, ນ້ຳໃຈຂອງນັກສິລະປະການ ແລະ ຄວາມຕື່ນຕົວຂອງນັກທ່ອງທ່ຽວ..., ລ້ວນແຕ່ໄດ້ສ້າງຄວາມປະທັບໃຈບໍ່ພຽງແຕ່ສຽງ, ສີສັນວັດທະນະທຳຂອງບັນດາເຜົ່າທີ່ຫຼາກຫຼາຍເທົ່ານັ້ນ, ຫາກຍັງປະກອບສ່ວນເຜີຍແຜ່ຂ່າວສານຂອງຊາວ ດັກລັກ ທີ່ພວມມານະພະຍາຍາມຮັກສາມູນເຊື້ອອັນດີງາມໃນຍຸກສະໄໝດຽວກັນ.

ທີ່ມາ: https://baodaklak.vn/tin-noi-bat/202509/an-tuong-tu-nhung-sac-mau-van-hoa-9cd1920/