“ຈຸດພິເສດ” ຂອງແຜ່ນດິນ Nghe An

ປະຊາຊົນຢູ່ແຕ່ລະເຂດຂອງຫວຽດນາມ ມີພາສາທີ່ເປັນເອກະລັກສະເພາະ, ແຕ່ຢູ່ບ່ອນຫາຍາກຄື Nghe – Tinh, ພາສາໃນການສື່ສານປະຈໍາວັນກາຍເປັນ “ຈຸດພິເສດ” ທີ່ສ້າງເອກະລັກວັດທະນະທໍາ ແລະປະຊາຊົນເພື່ອກໍານົດ ແລະເຊື່ອມຕໍ່ປະຊາຄົມສັງຄົມ.

ງານບຸນ Vi Giam ແມ່ນວິທີຮັກສາ ແລະ ເຜີຍແຜ່ພາສາສິລະປະໃນຊີວິດ. ພາບ: ການສະແດງສິລະປະດົນຕີພື້ນເມືອງ ຫງວຽນກົງຕືວີ່ ( ງື່

"ສຽງຂອງ Nghe An ກັບຄືນມາ"

ຕັ້ງຢູ່ກາງແຜນທີ່ຂອງຫວຽດນາມ, ເງ້ອານ (ລວມທັງ ເງ້ອານ ແລະ ຮ່າຕິງ) ຖືກຖືວ່າເປັນດິນແດນທີ່ມີວັດຖຸບູຮານ. ອີງຕາມເອກະສານໂບຮານຄະດີ, ປະຊາຊົນໄດ້ອາໄສຢູ່ໃນແຜ່ນດິນນີ້ຫຼາຍກວ່າ 5,000 ປີ. ໂດຍຕິດພັນກັບສັນຍະລັກຂອງພູຮົ່ງ - ແມ່ນ້ຳລຳ, ເງ້ອານ ມີມໍລະດົກວັດທະນະທຳທີ່ເປັນເອກະລັກສະເພາະ ແລະ ມີຮູບຮ່າງຫຼາຍຢ່າງ. ພິເສດ, ຄຽງຄູ່ກັບຂະບວນການສ້າງຕັ້ງ ແລະ ພັດທະນາ, ພາສາທ້ອງຖິ່ນ (ນັບທັງວົງຄະນາຍາດ, ຄຳສັບ, ນິຕິກຳ) ຂອງປະຊາຊົນ Nghe – Tinh ແມ່ນຕົວຕົນທີ່ແຕກຕ່າງກັນໃນການສື່ສານ ແລະ ຊີວິດປະຈຳວັນ. ພາສາ Nghe ຍັງເຂົ້າໃນບົດກະວີ, ບັນດາຮູບແບບສິລະປະພື້ນເມືອງ ແລະ ເຖິງແມ່ນບັນດາຮູບການສິລະປະຍຸກປະຈຸບັນເຊັ່ນ: ເພງພື້ນເມືອງ Nghe Tinh, Giam - ມໍລະດົກວັດທະນະທຳບໍ່ມີຮູບຮ່າງຂອງມະນຸດ.

ພາສາ Nghe ແມ່ນໜັກໜ່ວງຄືດິນແດນແຫ່ງຄວາມທຸກລຳບາກ ແລະ ຄວາມລຳບາກຫຼາຍລຸ້ນຄົນ. ໃນດ້ານການອອກສຽງ (ໄລຍະ), ຕາມຄຳຄິດຄຳເຫັນຂອງນັກພາສາສາດຫຼາຍຄົນ, ລະບົບສຽງຂອງພາສາ ເຫງ້-ຕິ້ງ ຍັງບໍ່ທັນຄົບຖ້ວນເທົ່າກັບພາສາປະຈຳຊາດ; ສຽງທີ່ຫຼຸດລົງແມ່ນອອກສຽງເປັນສຽງທີ່ຮຸນແຮງ. ໃນນັ້ນມີບາງພາສາຂອງເມືອງ Nghi Loc, Nghi Xuan, ລະບົບສຽງອອກສຽງມີພຽງ 4 ສຽງ, ແມ່ນແຕ່ບາງພາສາອອກສຽງມີ 3 ສຽງເທົ່ານັ້ນ. ໃນແງ່ຂອງຄວາມຮັບຮູ້, ຜູ້ຟັງໄດ້ຮັບພາສາ "lo lo" ທີ່ມີຄຸນຄ່າທີ່ແຕກຕ່າງກັນຂອງສຽງພຽງເລັກນ້ອຍເຫຼົ່ານັ້ນແມ່ນບໍ່ຈະແຈ້ງ.

“ພິເສດ” ຂອງພາກພື້ນ Nghe - Tinh

ຫນຶ່ງໃນການຄົ້ນຄວ້າກ່ຽວກັບພາສາ Nghe ແມ່ນສອນຢູ່ໃນພະແນກພາສາທີ່ກ່ຽວຂ້ອງຂອງວິທະຍາໄລ Vinh (Nghe An).

ໃນການສຶກສາເມື່ອບໍ່ດົນມານີ້, ທ່ານຮອງສາດສະດາຈານ ຮ່ວາງຈຸງແຄງ (ມະຫາວິທະຍາໄລວິງ) ໃຫ້ຄຳເຫັນວ່າ: “ການຕອບສະໜອງທາງສຽງລະຫວ່າງຄຳທ້ອງຖິ່ນ ງ່າ-ຕິ້ງ ແລະ ພາສາປະຈຳຊາດແມ່ນອຸດົມສົມບູນ, ແຕ່ຍັງສັບສົນຫຼາຍ, ການຕອບສະໜອງທາງສຽງແມ່ນມີຢູ່ໃນພະຍັນຊະນະ, ສຽງທຳມະດາ, ແຕ່ບໍ່ແມ່ນໃນອັດຕາສ່ວນລະຫວ່າງສຽງຂອງແຕ່ລະພາກສ່ວນເທົ່ານັ້ນ. ປົກກະຕິ, ພະຍັນຊະນະຕົ້ນຂອງ Nghe - Tinh ສ່ວນຫຼາຍແມ່ນກົງກັບພະຍັນຊະນະເບື້ອງຕົ້ນຫຼາຍຕົວໃນພາສາຫວຽດປະຈຳຊາດ ນັ້ນຍັງພິສູດໃຫ້ເຫັນວ່າການປ່ຽນສຽງຂອງລະບົບພະຍັນຊະນະເບື້ອງຕົ້ນຂອງ Nghe - Tinh ແມ່ນໜ້ອຍຫຼາຍ ແລະ ຊ້າຫຼາຍ, ການຕອບໂຕ້ແມ່ນສັບສົນກວ່າ, ໂດຍສະເພາະແມ່ນການຕອບສະໜອງຂອງປະເພດຕ່າງໆ ສຽງທີ່ໜັກໜ່ວງ ແລະ ຮາບພຽງຂອງ Nghe - Tinh ພ້ອມກັບສຽງອື່ນໆຂອງຄຳສັບປະຈຳຊາດ”.

ໃນດ້ານຄວາມໝາຍ, ລະບົບຄຳສັບທ້ອງຖິ່ນ Nghe - Tinh ແມ່ນສັບສົນກວ່າການອອກສຽງ. ລະບົບຂອງຄໍານາມ, ຄໍານາມສ່ວນບຸກຄົນ, ຄໍານາມສະແດງໃຫ້ເຫັນ, adjectives, verbs ... ແມ່ນອຸດົມສົມບູນທີ່ສຸດແລະຍັງແຕກຕ່າງກັນຫຼາຍ. ສະນັ້ນ, ເມື່ອຕິດຕໍ່ພົວພັນກັບຫລາຍທ້ອງຖິ່ນໃນທົ່ວປະເທດ, ຜູ້ມີປະສົບການຊາວ Nghe ລ້ວນແຕ່ຕ້ອງ “ແປ” ໃຫ້ຜູ້ຟັງ. ເປັນດິນແດນບູຮານ, ລະບົບຄຳນາມບູຮານສຳລັບການຕັ້ງຊື່ສະຖານທີ່, ວັດຖຸ, ສິ່ງຂອງ, ແລະ ເຫດການຕ່າງໆກໍ່ເປັນວັດຖຸບູຮານຫຼາຍ. ເມື່ອເວລາຜ່ານໄປ, ລະບົບຄຳສັບນີ້ຄ່ອຍໆສູນຫາຍໄປ, ກາຍເປັນ "ນະຄອນຫຼວງບູຮານ" ໃນສຳນວນ, ສຸພາສິດ, ເພງພື້ນເມືອງ ແລະ ເປັນຫົວຂໍ້ຂອງນັກຄົ້ນຄ້ວາວັດທະນະທຳ. ຕົວຢ່າງ, ລະບົບຄຳສັບທ້ອງຖິ່ນໃນບົດກະວີ “ຟ້າຮ້ອງພະເຈົ້າຕົກ” ຂອງຜູ້ຂຽນ ເລແທ່ງບິງ. ຕົວຢ່າງ, "tro" ແມ່ນການປ່ຽນແປງທ້ອງຖິ່ນຂອງ "ບັນຫາ": Tro mua - tro nam cao; mot tro - tro gio . ໂດຍສະເພາະແມ່ນລະບົບຂອງຄໍາສັບຂອງບຸກຄົນ: Tau, mi, hung, a, eng... ສາທິດ pronouns: ni, no, te.

ວີດີໂອ : ເພງພື້ນບ້ານ "ຟ້າຮ້ອງ ພະເຈົ້າຕົກ". ທີ່ມາ: HTTV

ໃນສັງຄົມທັນສະໄໝ, ການແລກປ່ຽນວັດທະນະທຳນັບມື້ນັບກວ້າງຂວາງ, ແຕ່ພາສາເຫ້ວຍັງຄົງຮັກສາ ແລະ ຮັກສາຊີວິດຢູ່, ເປັນລັກສະນະສະແດງໃຫ້ເຫັນບຸກຄະລິກກະພາບ ແລະ ວັດທະນະທຳຂອງປະຊາຊົນບ້ານເກີດເມືອງນອນເຂດພູຮົ່ງ - ແມ່ນ້ຳລຳເຊ. ການໃຊ້ພາສາ Nghe ບໍ່ພຽງແຕ່ສ້າງຄວາມຕະຫຼົກ ແລະ ຄວາມສະໜິດສະໜົມໃນການສື່ສານເທົ່ານັ້ນ, ຫາກຍັງສ້າງຄວາມສະໜິດສະໜົມ, ສະໜິດສະໜົມ, ເປັນເຄື່ອງໝາຍເພື່ອບໍ່ໃຫ້ຊາວ Nghe ເມື່ອໄປໄກໆບໍ່ປົນເປື້ອນດ້ວຍໃບໜ້າອື່ນ.

ເຖິງວ່າໄດ້ຫ່າງໄກຈາກບ້ານເກີດເມືອງນອນມາເປັນເວລາ 40 ປີ, ແຕ່ທຸກຄັ້ງທີ່ໄດ້ພົບປະກັບນັກສິລະປິນ ຮົ່ງອຽນ, ຄົນທັງຫຼາຍຍັງຮູ້ສຶກເຖິງຈິດວິນຍານຂອງຊາວ ຮ່າຕິ້ງ ຢູ່ໃນຕົວນາງ, ຜ່ານຄຳເວົ້າ ແລະ ບົດເພງຂອງບ້ານເກີດເມືອງນອນ. “ສຳລັບຊາວແຂວງ ເຫງະອານ ປະຈຸບັນນັບພັນໆຄົນພວມດຳລົງຊີວິດ ແລະ ເຮັດວຽກຢູ່ພາກໃຕ້, ສຳນຽງ Nghe ແມ່ນ “ຈິດວິນຍານອັນສັກສິດ” ຂອງເຂດພູດອຍບ້ານເກີດເມືອງນອນ, ນ້ຳໃຈຮັກບ້ານເກີດເມືອງນອນສະເໝີຕົ້ນສະເໝີປາຍຮັກສາໄວ້ເປັນຊັບສົມບັດ, ສາມາດເວົ້າພາສາບ້ານເກີດເມືອງນອນໃນການພົບປະ, ພົບປະກັບເພື່ອນຮ່ວມຊາດແມ່ນມີຄວາມສັກສິດ ແລະ ຈັບອົກຈັບໃຈທີ່ສຸດ. ຮາກຖານພຽງແຕ່ໄປໄກຈຶ່ງຮູ້ວ່າພາສາບ້ານເກີດເມືອງນອນແມ່ນບ່ອນທີ່ຈະກັບຄືນໄປບ່ອນ” - ນັກສິລະປິນປະຊາຊົນ Hong Oanh ແບ່ງປັນ.

“ພິເສດ” ຂອງພາກພື້ນ Nghe - Tinh

ຊ່າງປະກອບອາຊີບ ຫງວຽນຮົ່ງອຽນ ແມ່ນຜູ້ທີ່ມານະພະຍາຍາມປົກປັກຮັກສາ ແລະ ເຊີດຊູພາສາສິລະປະຜ່ານບົດເພງ Vi Giam - ຂັບລຳຢູ່ບັນດາແຂວງພາກໃຕ້.

ໃນກະແສວັດທະນະທຳຂອງຊາດ, ໄດ້ມີບົດກະວີ ແລະ ບົດເພງຫຼາຍບົດທີ່ໃຊ້ນ້ຳສຽງ ແລະ ຄຳເວົ້າຂອງ ເງ້ອານ, ສ້າງເຄື່ອງໝາຍຂອງຕົນ, ໄດ້ແຜ່ລາມໄປທົ່ວຊີວິດ ແລະ ໄດ້ຮັບຄວາມຮັກແພງຈາກປະຊາຊົນໃນທົ່ວປະເທດ, ເຊັ່ນ: ບົດເພງ “ຫງວຽນເຟືອງເທ໋, ດົນຕີ ດ່ານເຍີນ), “ບົດເພງໃນໃຈຊາວ ຮ່າຕິ້ງ”, ນັກປະພັນ ຫງວຽນທ໋າຍ. ບຸ່ຍວອຍ ຫຼືເພງທີ່ຜ່ານມາເຊັ່ນ: “ເພງຈີ່ງເງ້ມເວ” ຂອງນັກດົນຕີ ເລຊວນຮົວ, ແຕ່ງບົດກະວີໂດຍ ລຸງແຄ໋ງແທ່ງ...

ດ້ວຍຄຳສັບທີ່ຫຼາກຫຼາຍ, ອຸດົມສົມບູນໃນການສະແດງອອກ, ລະດັບອາລົມ, ຄວາມຮູ້ສຶກ, ບັນຍາຍ, ເລົ່າເຫດການ, ທັດສະນີຍະພາບ, ຄົນ, ພາສາພື້ນເມືອງ... ພາສາສິລະປະປະກອບສ່ວນເພີ່ມພູນຄູນສ້າງ ແລະ ຄວາມງາມຂອງພາສາຫວຽດນາມ ເຂົ້າໃນຊີວິດສັງຄົມສະໄໝໃໝ່, ເປັນສ່ວນໜຶ່ງທີ່ຂາດບໍ່ໄດ້ເພື່ອນຳປະຊາຄົມ ເຫງ້ຕິ້ງ ໃກ້ຊິດຕິດແທດ. ດັ່ງທີ່ນັກຂຽນ I-li-a E.Ren-bua (ລັດເຊຍ) ເຄີຍເວົ້າໄວ້ວ່າ: “ຮັກບ້ານ, ຮັກບ້ານ, ຮັກຊົນນະບົດ ກາຍເປັນຮັກຊາດ”. ຈາກການຮັກສາພາສາຂອງບັນພະບຸລຸດ, ຊາວເມືອງ Nghe ໄດ້ເພີ່ມທະວີຮັກສາບ້ານເກີດເມືອງນອນ, ຮ່ວມມືກັນສ້າງສາ ແລະ ພັດທະນາປະເທດ.

ເພື່ອໃຫ້ສຽງທີ່ຄຸ້ນເຄີຍບໍ່ກາຍເປັນເລື່ອງແປກ ...

ພາສາ Nghe ແມ່ນລະບົບພາສາຫວຽດນາມ, ແຕ່ດ້ວຍການອະນຸລັກຮັກສາ ແລະ ເຜີຍແຜ່ຢ່າງແຜ່ຫຼາຍ, ມັນໄດ້ກາຍເປັນ “ເຄື່ອງໝາຍ” ທີ່ບົ່ງບອກເຖິງວັດທະນະທຳ ແລະ ປະຊາຊົນຂອງແຂວງ Nghe ໃນສະພາບການເຊື່ອມໂຍງ. ເຖິງວ່າອຸດົມສົມບູນໄປດ້ວຍການສະແດງອອກກໍ່ຕາມ, ແຕ່ໃນການສື່ສານມວນຊົນ, ພາສາ Nghe ຍັງມີຂໍ້ຈຳກັດ, ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ຊາວ Nghe ຕ້ອງໝູນໃຊ້ພາສາແມ່, ພາສາ, ພາສາທ້ອງຖິ່ນຢ່າງຄ່ອງແຄ້ວໃນການເຮັດວຽກ ແລະ ການຮ່ຳຮຽນເພື່ອບັນລຸປະສິດທິຜົນ.

“ພິເສດ” ຂອງພາກພື້ນ Nghe - Tinh

ບັນດາສະໂມສອນ Vi Giam ຂອງບັນດາແຂວງພາກໃຕ້ ໄດ້ດຳເນີນງານບຸນວັດທະນະທຳຢູ່ນະຄອນ ໂຮ່ຈີມິນ ປີ 2022. ຮູບພາບ: ສະໜອງໂດຍ NNND Hong Oanh.

ທ່ານ ດວງວັນເທ (ຈາກເມືອງລົກຮ່າ, ປະຈຸບັນເຮັດວຽກຢູ່ລາວກາຍ) ໄດ້ສະແດງອອກວ່າ: “ພາສາເຫງະອານມີຄຳສະແດງອອກຫຼາຍຢ່າງນັບແຕ່ຄຳນາມເຖິງຄຳຄຸນນາມ, ຄຳກິລິຍາ... ແຕ່ຖ້າໃຊ້ໃນແງ່ດີຈະຫຍາບຄາຍຫຼາຍ, ບາງເທື່ອຫຍາບຄາຍ, ເຮັດໃຫ້ຜູ້ອື່ນ, ເຖິງວ່າຈະເປັນຄົນເງ້ອານກໍຮູ້ສຶກບໍ່ສະບາຍ. ເຂົາເຈົ້າ." ເປັນທີ່ຮູ້ກັນວ່າ ຍ້ອນຮັກແພງພາສາບ້ານເກີດເມືອງນອນ, ກ່ອນໜ້ານີ້ທ່ານໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມກຸ່ມພາສາງາໃນເຄືອຂ່າຍສັງຄົມ ເພື່ອແນໃສ່ສື່ສານດ້ວຍພາສາບ້ານເກີດເມືອງນອນເພື່ອຕອບສະໜອງຄວາມປາຖະໜາຂອງຕົນ. ຢ່າງໃດກໍຕາມ, ສະມາຊິກບາງຄົນໃນກຸ່ມໄດ້ໃຊ້ຄໍາເວົ້າຫຍາບຄາຍເພື່ອໂພດແລະຄໍາເຫັນ, ເຮັດໃຫ້ລາວບໍ່ສະບາຍແລະອອກຈາກກຸ່ມ.

ຫນຶ່ງໃນຂໍ້ຈໍາກັດຂອງພາສາ Nghe ໃນການສື່ສານກັບທຸກພາກພື້ນແມ່ນສໍານຽງຫນັກ, ເຊິ່ງເຮັດໃຫ້ຄໍາສັບຕ່າງໆທີ່ມີ tilde (~) ແລະເຄື່ອງຫມາຍຄໍາຖາມ (?) ມັກຈະອອກສຽງເປັນສໍານຽງຫນັກ (.), ແລະໃນບາງພາກພື້ນ, ສໍານຽງຫນັກ (.) ກາຍເປັນສໍານຽງ grave (`), ແລະສໍານຽງ grave (`) ເປັນການຍາກທີ່ປະຊາຊົນ (') ທີ່ຢູ່ ທີ່ຢູ່ ພາຍໃຕ້ການອອກສຽງ. ຈາກພາກພື້ນອື່ນໆ. ຄຽງຄູ່ກັນນັ້ນ, ການສຳນຽງທີ່ໜັກໜ່ວງຂອງຊາວ Nghe ກໍ່ແມ່ນສິ່ງກີດຂວາງເມື່ອຮຽນພາສາຕ່າງປະເທດ. ທີ່ງານແຂ່ງຂັນຕ້ອນຮັບແຂກຕ່າງປະເທດ ແທງຮ໋ວາ - ເງ້ອານ - ຮ່າຕິ້ງ ປີ 2023 ທີ່ຫາກໍ່ໄດ້ຈັດຂຶ້ນຢູ່ນະຄອນ Vinh, ນີ້ແມ່ນຈະແຈ້ງທີ່ສຸດ. ນັ້ນແມ່ນ, ນັກແຂ່ງຂັນສອງສາມຄົນຂອງແຂວງ Nghe An ແລະ Ha Tinh ເມື່ອອະທິບາຍດ້ວຍພາສາອັງກິດມີສຳນຽງພາກພື້ນທີ່ເຂັ້ມແຂງ, ເຮັດໃຫ້ຜູ້ຕັດສິນ ແລະ ຜູ້ຊົມຈຳນວນໜຶ່ງຮູ້ສຶກສັບສົນ.

“ພິເສດ” ຂອງພາກພື້ນ Nghe - Tinh

ບ້ານເກີດຂອງແມ່ນ້ໍາ Lam ແລະພູ Hong. ພາບ: Dinh Nhat.

ຕາມນັກຂຽນ ແລະ ນັກຄົ້ນຄ້ວາບາງຄົນແລ້ວ, ເພື່ອໃຫ້ພາສາ Nghe ຮັກສາເອກະລັກຂອງຕົນໃນຂະນະທີ່ຍັງເຊື່ອມໂຍງເຂົ້າກັບຊີວິດທີ່ທັນສະໄໝ, ສິ່ງທຳອິດແມ່ນຕ້ອງມີນະໂຍບາຍ ແລະ ຍຸດທະສາດປົກປັກຮັກສາ. ພິເສດແມ່ນບັນດາໂຮງຮຽນຕ້ອງມີບົດຮຽນຢ່າງເປັນລະບົບກ່ຽວກັບຄວາມດີ, ຄວາມງາມ ເປັນຕົ້ນແມ່ນຂໍ້ຈຳກັດຂອງພາສາ Nghe; ເພີ່ມທະວີການອະນຸລັກຮັກສາບັນດາມໍລະດົກວັດທະນະທຳຄື ເພງຂັບແຈ່ວ, ເພງພື້ນເມືອງ Vi, Giam, Ca Tru... ໄດ້ຟື້ນຟູບັນດາຄຳເວົ້າຂອງບັນພະບຸລຸດຂອງພວກເຮົາທີ່ນຳມາເຊິ່ງຈິດໃຈ ແລະ ຈິດວິນຍານຂອງຊາວ Nghe. ນັກສິລະປະກອນຕ້ອງມີສະຕິຮັບຜິດຊອບໂດຍນຳເອົາຄຳເວົ້າຂອງບັນພະບຸລຸດຂອງພວກເຮົາຈາກບົດເພງພື້ນເມືອງ, ສຸພາສິດ, ຄຳເວົ້າ, ແບບວິທີເວົ້າ... ຂອງຊາວເຜົ່າມົ້ງເຂົ້າໃນວຽກງານຂອງຕົນ. ຈາກນັ້ນໄດ້ເຜີຍແຜ່ຄວາມງາມຂອງພາສາ Nghe ໃນຊີວິດທີ່ທັນສະໄໝ.

ແຕ່ລະຄົນໃນປະຊາຄົມ ເຫງ້ອານ ຕ້ອງເອົາໃຈໃສ່ໃນການອອກສຽງ ແລະ ນຳໃຊ້ຄຳສັບຕ່າງໆຢ່າງຄ່ອງແຄ້ວໃນແຕ່ລະສະພາບການ, ເອົາໃຈໃສ່ທົ່ວປວງຊົນ ເພື່ອໃຫ້ຜູ້ຟັງໄດ້ຮັບເນື້ອໃນຢ່າງສະດວກ, ຫຼີກລ້ຽງການເຂົ້າໃຈຜິດ, ເຮັດໃຫ້ເກີດມີອຸປະສັກໃນການເຮັດວຽກ ແລະ ຊີວິດ.

ແອ໋ງ ມ່າຍ ເຕົ້າ

ທີ່ມາ